mrassadi

عاشورا در شعر شاعران دهه اول انقلاب(۱)

قیام خونین امام حسین(ع) در محرم سال 60 هجری قمری نقطه­ آغاز بزرگی در تاریخ بود که حسین ویاران و اهل بیتش ایجاد نمودند. این قیام بشریت را به درسی بزرگ در مکتب خود فرا خواند. قیام عاشورا به همگان اعلام داشت تا هرجا ظلمی باشد تن به مذلت داده نشود و هرجا بیداد است و حق و باطل مخلوط شده ­اند شجاعانه به پا خاست وبه پاسداری حق همت گماشت

شخصیت حقیقی و حقوقی انسان

در عرف جامعه از دو شخصیت حقیقی و حقوقی افراد صحبت می شود. در واقع انسان، از زمان تولد تا زمانی که از دنیا می رود، دارای شخصیت حقیقی است. به بیان ساده، همه افراد بشر در نظام اجتماعی، یک شخص حقیقی، محسوب می شوند. همه انسان ها می­ توانند ـ بر اساس قانون ـ یک شخصیت حقوقی کسب یا ایجاد نمایند. بعضی از افراد با تشکیل گروه و سازمان، تأسیس شرکت و مؤسسه و پذیرفتن یک مسؤولیت اداری و اجتماعی، اقدام به کسب شخصیت حقوقی، نماید. شخصیت حقوقی عبارت از عناوینی است که افراد در جامعه با آن عناوین شناخته می شوند مانند دبیر جامعه اسلامی دانشگاهیان، مدیر مؤسسه سه علامه و رئیس دانشکده ادبیات...بدیهی است در صد کمی از افراد شخصیت حقوقی دارند

سخنی با دوستان بی نماز

امروز کمی زودتر بیدار شده بودیم سحری را که خوردم دیدم تا اذان صبح چند دقیقه فرصت باقی است تصمیم گرفتم آیاتی از قرآن مجید را بخوانم که به این آیه رسیدم: « کلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ رَهِینَةٌ* إِلا أَصْحَابَ الْیَمِینِ* فِی جَنَّاتٍ یَتَسَاءَلُونَ* عَنِ الْمُجْرِمِینَ مَا سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ* قَالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ* وَلَمْ نَکُ نُطْعِمُ الْمِسْکِینَ* وَکُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِینَ* وَکُنَّا نُکَذِّبُ بِیَوْمِ الدِّینِ* حَتَّی أَتَانَا الْیَقِینُ* فَمَا تَنْفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِینَ* فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْکِرَةِ مُعْرِضِینَ...؛ هر کسی در گرو دستاورد خویش است. بجز یاران دست راست، در میان باغ ها از یکدیگر می پرسند. درباره مجرمان، چه چیز شما را در آتش [سقر] درآورد؟ گویند: از نمازگزاران نبودیم و بینوایان را غذا نمی دادیم و با اهل باطل به بطالت می‌پرداختیم و روز جزا را دروغ می شمردیم تا مرگ ما در رسید. از این رو شفاعت شفاعت کنندگان به حال آنها سودی نمی بخشد. چرا آنها از تذکر روی گردانند...»(سوره مدثر، آیات ۴۹ ـ38) خیلی دلم به حالتان سوخت. برای تسکین خودم گ

عبدالرحیم طالبوف

حاج ملاعبدالرحیم طالب زاده از نویسندگان خارج از کشور در نهضت مشروطه بوده است. اگر چه از کودکی تبریز را ترک کرده و در تفلیس ساکن شده و با زبان روسی آشنا شده است ولی اصالت ملی خود را حفظ کرده و تمام آثار خود را به زبان فارسی نوشته است ـ در حالی که با زبان فارسی کاملاً آشنا نبوده است ـ از احوال و زندگی نامه او اطلاعات زیادی در دست نیست ولی از خلال نوشته هایش مشخص می شود وی مسلمان معتقدی بوده و بیش از حد به ایران عشق می ورزید

زندگی نامه

زندگی نامه یا بیوگرافی که به آن شرح حال، حسب حال ،سرگذشت، گزارش و ترجمه احوال، تذکره حال، نیز گفته اند شامل نوشته هایی است که در آنها رویدادهای زندگی شخصیت هایی از مشاهیر دین و دانش و بزرگان ادب و سیاست شرح داده شده است

مکتب های ادبی

در دو قرن اخیرا مکتب های زیادی در حوزه ادبیات و هنر ایجاد شده است که معروفترین آنها عبارتند از

سفرنامه نویسی در ایران

سفرنامه نویسی در ایران، از زمان صفویه مورد توجه قرار می گیرد در این دوره سفرنامه هایی توسط شاهانی چون ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه قاجار و گروهی از رجال درباری و سیاسی آنان نوشته می شود، از جمله: سفرنامه نظام السلطنه (آجودان باشی فتحعلی شاه) به کشورهای اتریش، فرانسه و انگلستان که در فاصله سالهای 1254 و 1255 هجری صورت می گیرد. و سیاحتنامه علی خان امین الدوله (ف 1322 ه ، ق) صدر اعظم مظفرالدین شاه قاجار به مکه معظمه و سفرنامه فرخ خان امین الدوله (1230-1288 ه ، ق) سفیر ایران در اروپا، به نام مخزن الوقایع و....

سفرنامه و انواع آن

سفرنامه، نوعی گزارش است که نویسنده در قالب آن مشاهدات خود را از اوضاع شهرها یا سرزمین هایی که بدان مسافرت کرده است شرح می دهد و اطلاعاتی از بناهای تاریخی، مساجد، کتابخانه ها، بازارها، بزرگان، آداب و رسوم ملی و مذهبی مردم، موقعیت جغرافیایی، جمعیت، آب و هوا و زبان اهالی مناطقی را که بازدید نموده است در اختیار خوانندگان می گذارد

انواع قصه

در یک تقسیم بندی کلی قصه ها را می توان به انواع زیر می توان تقسیم بندی کرد

قصه

قصه بیان وقایعی است غالباً خیالی که تاکید بر حوادث خارق العاده ـ به طور معمول ـ‌ بیشتر از تحول و تکوین آدمها و شخصیتهاست. در قصه، محور ماجرا بر حوادث خلق الساعه استوار است. قصه ها را حوادث به وجود می آورند و در واقع رکن اساسی و بنیادی آن را تشکیل می دهند، بی آنکه در گسترش و بازسازی آدم های آن نقشی داشته باشند، به عبارت دیگر قهرمانان و شخصیت ها در قصه کمتر دگوگونی می یابند و بیشتر دستخوش حوادث و ماجراهای گوناگون واقع می شوند

شباهت به دایی چرا؟

در سایتی خواندم که بزرگواری نوشته بود: « احتمالا باگ ترین ضرب المثل یا هر چی که اسمش هست تو ادبیات فارسی همین حلال زاده به داییش میره است، اونی که اولین بار اینو گفت اصلا با خودش نشست فکر کنه ببینه اصلا چی گفت حرفش چی معنی میده؟

داستان

الف ـ داستان کوتاه؛ قطعه ای تخیلی است که حادثه واحدی را ـ خواه مادی باشد و خواه معنوی ـ به تصویر می کشد. به بیان دیگر داستان کوتاه مثل دریچه یا دریچه هایی است که به روی زندگی شخصیت یا شخصیت هایی، برای مدت زمان کوتاهی باز می شود و به خواننده فقط امکان می دهد که از این دریچه ها به اتفاقاتی که در حال وقوع است نگاه کند

اهمیت نثر

وقتی از ادبیات صحبت می شود، ذهن هر شنونده ای ناخودآگاه به دو مقوله نظم و نثر معطوف می شود، اگرچه عده ای میان نظم و شعر تفاوت قائل اند و آثار ادبی را در سه گروه نظم، شعر و نثر تقسیم می کنند

قائم مقام فراهانی

میرزا ابوالقاسم فراهانی بیشتر سیاستمدار بوده است تا نویسنده. وی نویسندگی را وسیله ای برای بیان مطلب می دانست نه هدف، که مجبور باشد برای نشان دادن قدرت نگارش خود، دست به تالیف کتاب های پر تکلفی همچون نفثه المصدور ، درّه نادری و جهانگشای جوینی بزند . قائم مقام اغلب نامه های خود را با عجله می نوشت و فرصت بازی با کلمات و آوردن لغات مترادف و ... را نداشت با توجه به ضرورت شغلی دست به تغییراتی زد که بعدها سرمشق دیگران شد

آتروپات

در امپراتوری هخامنشی، کشور به چند ساتراپی (ایالت‌) تقسیم شده بود. هر ساتراپی یک ساتراپ (حاکم محلی) داشت که مالک آن ایالت بود. ساتراپ تابع و خراج پرداز شاهنشاه بود و توسط شاهنشاه عزل و نصب می­گردید

تاریخچه آذربایجان

باستان شناسان با توجه به یافته‌های تپه باستانی حسنلو در جنوب دریاچه ارومیه احتمال می ­دهند از شش هزار سال پیش در این منطقه انسان­ هایی زندگی می ­کردند. در برخی از کتاب­هایی که در باره تاریخ آذربایجان نوشته شده است با صراحت از قدمت هفت هزار ساله آذربایجان دفاع گردیده ولی در نوشته­ های مورخین، خبری رسمی از تاریخ بیش از هزار سال پیش از میلاد گزارش نشده است. با در نظر گرفتن دو هزار سال بعد از میلاد، می ­توان از تاریخ سه هزار ساله آذربایجان سخن گفت

جمهوری آذربایجان

جمهوری آذربایجان که قبلا آران نامیده می ­شد در سال ۱۹۱۸ میلادی با نام جمهوری خلق آذربایجان استقلال یافت و پس از مدتی به جمهوری آذربایجان تغییر نام داد. این جمهوری، یکی از شش سرزمین ترک‌نشین مستقل و از اعضای فعال شورای همکاری کشورهای ترک ‌زبان و سازمان بین ‌المللی فرهنگ ترکی است. این کشور دارای یک حکومت متمرکز می ­باشد. حزب آذربایجان نوین از زمان استقلال، قدرت را در دست گرفته ‌است. با اینکه ۹۷ درصد شهروندان آذربایجانی، مسلمان هستند، بر اساس قانون اساسی حکومت این کشور، سکولار است و هیچ دینی در آنجا رسمی نیست

مقدمه کتاب « دو قرن جدایی »

دویست سال پیش در چنین روزی، دوشنبه سوم آبان ۱۱۹۲هجری شمسی با قرار داد گلستان و چند سال بعد با عهدنامه ترکمنچای، در مجموع 263700 کیلومترمربع، حدود 5% ایران آن زمان و 15% ایران امروز از وطن عزیز جدا و به روسیه واگذار گردید

سید اشرف الدین حسینی ـ نسیم شمال

نسیم شمال از جمله شعرای مردمی نهضت مشروطیت بوده است که به جد و طنز در نظم و نثر، درد اجتماع و حرف مردم را بازگو می کرد، اشعارش در روزنامه نسیم شمال که توسط وی انتشار می یافت چاپ می شد. یحیی آرین پور می نویسد: «مندرجات نسیم شمال را که غالباً اشعار فکاهی و انتقادی بود از سطر اول تا سطر آخر خود سید اشرف می نوشت و اشعار دیگران را در آن چاپ نمی کرد[1]

ایرج میرزا

ایرج سرودن شعر را از جوانی آغاز کرد و در این میان گوی سبقت را از جد و پدر و معاصران ربود. وی سبک قدما را ترک کرده و خود طرز خاصی در شعر ابداع نمود و سادگی گفتار و سهولت بیان را در شعر به نهایت رساند. سید علی آذری در کتاب قیام کلنل می نویسد

احمد عزیزی

عزیزی از جمله شاعران جوان و متعهد و فعال انقلاب اسلامی است، روح سرکشی دارد که نمی‌تواند نسبت به اجتماع بی‌تفاوت بوده، از کنار مسائل بی‌احساس عبور کند. او تیغ فکر اعتقادی خود را علیه نابسامانی ها از غلاف بیرون آورده و با پوشاندن ردای سخن بر قامت آن، بر راست بودن هشدار می‌دهد. از عزیزی چندین مجموعه شعر و کتب منثور به یادگار مانده است

محمدحسین شهریار

شهریارا تو به شمشیر قلم در همه آفاق به خدا ملک دلی نیست که تسخیر نکرد

حمید سبزواری

حسین ممتحنی معروف به حمید سبزواری از شاعران مشهور انقلاب اسلامی است. حمید از کودکی به مطالعه کتاب های دینی، ادبی و دیوان شاعران علاقه فراوان داشت. او سرودن شعر را از نوجوانی آغاز کرد. قالب مورد استفاده در آثار سبزواری غالباً قصیده و مثنوی است و بیشتر به سبک خراسانی شعر می‌گوید اگر چه آثاری هم به شیوه نو دارد

ادیب الممالک فراهانی

میرزا محمد صادق امیری روز یازدهم مرداد 1239 هجری شمسی، در روستای گازران فراهان استان مرکزی، در خانواده ای ادب پرور چشم به جهان گشود. وی از جوانی شعر می سرود و پروانه تخلص می کرد. در پی آشنایی با امیر نظام تخلص خود را به امیری تفییر داد

پایداری در قرآن کریم

در قرآن کریم بیش از سی مورد از استقامت صحبت شده است؛ در برخی از آنها پیامبر اکرم (ص) و مؤمنین به استقامت فرا خوانده شده اند از جمله آیه: « فاستقم کما أمرت و من تاب معک و لا تطغوا إنه بما تعملون بصیر؛ پایدار باش چنان که فرمان یافته ای و هر که با تو سوی خدا آمده نیز و سرکشی نکنید که او به اعمال شما بینا است.»(هود؛ 112) همچنین در آیه: « فأقم وجهک للدین حنیفا؛ پس روی دل متوجه دین حنیف کن.»(روم،30) چون منظور از اقامه وجه، اقامه نفس و واداشتن آن است بگونه ای که باید و شاید مواجه عمل شود و از طرفی، اقامه کردن نفس در هر امری به معنای استقامت در آن امر است، یعنی خواستن از نفس است به اینکه آن امر را اقامه کند

ادبیات پایداری

یکی از انواع ادبیات که امروزه به شدت مورد توجه محافل علمی ، ادبی و سیاسی قرار گرفته و روز به روز بر تعداد طرفداران آن افزوده می شود ادبیات پایداری است. ادبیاتی که به دور از هر گونه تسامح و تساهل به بیان واقعیت ها و رنج های یک ملت مظلوم می پردازد

مهرداد اوستا

محمدرضا رحمانی متخلّص به اوستا، شاعری را از کودکی آغاز کرد. وی پس از گذراندن تحصیلات دبستانی و متوسطه به تهران رفت وفعالیت های ادبی خود را شروع کرد.از همان جوانی به مطالعات ادبی شوق داشت واستعدادی قابل ملاحظه در این مسیر از خود نشان می‌داد

ویژگی های نثر امام خمینی(ره)

امام خمینی(ره) ضمن آنکه فقیهی وارسته، عالمی مهذب و سیاستمداری زبردست بود نویسنده ای توانا هم بود. بعد ادبی آثار مکتوب امام ، از زوایای گوناگون شایان توجه است

عرفان امام خمینی(ره)

با شهادت دوست و دشمن، امام خمینی(ره) جامع بین سیاست و معنویت بودند که تبلور آن در ایجاد حکومت اسلامی مشهود است. از طرفی معظم له دایره ارشاد عرفانی را توسعه بخشیده و آن را عمومی کردند نه اینکه تنها عده ای به عنوان اهل دل مورد ارشاد و هدایت قرار گیرند بلکه همه اقشار اجتماع را با این فکر وارد جرگه نمودند تا اگر اهلیت داشته باشند از این ارشاد بهره گیرند. در نتیجه مخلصین این امت با الهام گرفتن از بیانات امام و ارشادهای ایشان در حد خود به کمال رسیدند. به طوری که بعضی از شاگردان مکتبش، یک شبه ره صد ساله را پیمودند... البته ایشان با علم به اینکه عرفان در طول تاریخ به انحرافات و صوفی زدگی آلوده شده بود در مقام دفاع از عارفان دل سوخته برآمده و با اشاره به انحراف بعضی از آنان، نفرت و بیزاری خود را چنین ابراز می دارند

شعر امام خمینی(ره)

به استناد آیات 224 تا 227 سوره شعراء، شعر دینی، شعر ایمان، عمل، صداقت، ذکر و ستم ­ستیزی است و در برابر آن شعر فریب قرار دارد که مشخصه­ هایش عبارتند از: به دنبال کشیدن ره گم­ کردگان، سرکشیدن به هر سو و سرایی، پرگویی و عدم التزام به عمل: «وَالشُّعَراءُ یَتَّبِعُهُمُ الغاوُون اَلَم تَرَ اَنَّهُم فی کُلِّ وادٍ یَهیموُنَ وَ اَنَّهُم یَقوُلوُنَ ما لا یَفعَلوُنَ اِلاَّ الَّذینَ آمَنوُا وَ عَمِلوُا الصّالِحاتِ وَ ذَکَروُا اللّهَ کَثیراً وَانتَصَروُا مِن بَعدِ ما ظَلَموُا وَسَیَعلَمُ الَّذینَ ظَلَموُا اَیَّ مُنقَلَبٍ یَنقَلِبوُن؛ و شاعران را گمراهان پیروی می کنند. آیا ندیده ای که آنان در هر وادیی سرگردانند و آنانند که چیزهایی می گویند که انجام نمی دهند. مگر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده و خدا را بسیار به یاد آورده و پس از آنکه مورد ستم قرار گرفته اند یاری خواسته اند و کسانی که ستم کرده اند به زودی خواهند دانست به کدام بازگشتگاه برخواهند گشت.

تعصب مذهبی

محمد ابراهیم باستانی پاریزی در سوم دی ‌ماه ۱۳۰۴ خورشیدی در پاریز، از توابع شهرستان سیرجان چشم به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را زادگاه خود گذراند و از محضر پدر خود مرحوم حاج آخوند پاریزی هم بهره برد. در سال ۱۳۲۰ در دانشسرای مقدماتی کرمان به تحصیلات خود ادامه داد. در سال ۱۳۲۵ برای ادامهٔ تحصیل به تهران آمد و در سال ۱۳۲۶ در دانشگاه تهران در رشتهٔ تاریخ تحصیلات خود را پی گرفت.در ۱۳۳۰خورشیدی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و برای انجام تعهد دبیری به کرمان بازگشت. دوره دکتری تاریخ را هم در دانشگاه تهران گذراند و با ارایه پایان‌ نامه‌ای درباره «ابن اثیر»، مورخ دوره اسلامی، دانشنامه دکتری خود را دریافت کرد. وی کار خود را در دانشگاه تهران از سال ۱۳۳۸ با مدیریت مجله داخلی دانشکده ادبیات شروع کرد و تا سال ۱۳۸۷ استاد تمام‌ وقت آن دانشگاه بود و رابطه تنگاتنگی با این دانشگاه داشت

ویژگی های سبک شعر انقلاب اسلامی

شعر انقلاب اسلامی در حوزه فنی و سبکی ویژگی ­های خاص خود را دارد که به دو مورد اشاره می کنیم

انعکاس مسائل سیاسی ـ اجتماعی در شعر انقلاب اسلامی

مسائل سیاسی و اجتماعی از دیرباز در شعر فارسی مجال ظهور و بروز یافته ­اند. این مسائل گاه به صراحت و گاه در پرده ای از رمز و اشاره بیان شده است. وقتی حافظ می ­گوید

صفات اهل دنیا و آخرت

در روایتی به نقل از حضرت علی(ع) رسول گرامی اسلام در شب معراج در تقربی که یافت سوال و جواب با خداوند داشت از جمله صفات اهل دنیا و اهل آخرت؛ وقتی خداوند پیامبر اکرم(ص) را از دوستی با دنیا و اهل دنیا برحذر داشت و به دوستی با اهل آخرت ترغیب نمود رسول اکرم(ص) از خداوند صفات اهل دنیا و آخرت را پرسید که خداوند فرمود: « أَهْلُ الدُّنْیا مَنْ کثُرَ أَکلُهُ وَ ضَحِکهُ وَ نَوْمُهُ وَ غَضَبُهُ قَلِیلُ الرِّضَا لَا یعْتَذِرُ إِلَی مَنْ أَسَاءَ إِلَیهِ وَ لَا یقْبَلُ عُذْرَ مَنِ اعْتَذَرَ إِلَیهِ کسْلَانُ عِنْدَ الطَّاعَةِ شُجَاعٌ عِنْدَ الْمَعْصِیةِ أَمَلُهُ بَعِیدٌ وَ أَجَلُهُ قَرِیبٌ لَا یحَاسِبُ نَفْسَهُ قَلِیلُ الْمَنْفَعَةِ کثِیرُ الْکلَامِ قَلِیلُ الْخَوْفِ کثِیرُ الْفَرَحِ عِنْدَ الطَّعَامِ وَ إِنَّ أَهْلَ الدُّنْیا لَا یشْکرُونَ عِنْدَ الرَّخَاءِ وَ لَا یصْبِرُونَ عِنْدَ الْبَلَاءِ کثِیرُ النَّاسِ عِنْدَهُمْ قَلِیلٌ یحْمَدُونَ أَنْفُسَهُمْ بِمَا لَا یفْعَلُونَ وَ یدَّعُونَ بِمَا لَیسَ لَهُمْ وَ یتَکلَّمُونَ بِمَا یتَمَنَّوْنَ وَ یذْکرُونَ مَسَاوِئَ النَّاسِ وَ یخْفُونَ؛ اهل دنیا کسی است که

ده شهید در یک عکس

این رزمندگان جمعی گردان امام حسین(ع) لشکر31عاشورا بودند که در عملیات های گوناگون هشت سال دفاع مقدس به شهادت رسیدند. روحشان شاد وراهشان پررهروباد

پیوند حماسه و عرفان در شعر انقلاب اسلامی

یکی از ویژگی ­های برجسته شعر انقلاب اسلامی، تلاقی آن با دوران دفاع مقدس ملت ایران در برابر هجوم اهریمنانه دشمنان دین و میهن به مرزهای جغرافیایی و اعتقادی ایران اسلامی است. این هجوم گسترده که قریب هشت سال دفاع مظلومانه و یکپارچه ملت را به دنبال داشت، در ادبیات و به ویژه در شعر این دوران تأثیر خاصی برجای گذاشت

انتظار در شعر انقلاب اسلامی

از جمله مسائل مهم و قابل توجه در جامعه انقلابی ایران، انتظار سازنده و مثبت است. انتظاری که در تمام سطوح جامعه تأثیر ویژه برجای گذاشته و امت مسلمان را همواره در حال آمادگی آرمانی نگه دارد؛ آمادگی برای استقبال از کسی که عدالت و برابری را جایگزین ظلم و جور کرده و حاکمیت مستضعفین عالم را تضمین نماید. در مقابل همین تفکر است که نظام حاکم بر جهان تمام امکانات ضد فرهنگی خود را در قالب ناتوی فرهنگی بسیج نموده تا دو نگاه احیاگر ایران اسلامی را از بی­ اثر کند: نگاه سرخ، که برگرفته از فرهنگ مقاومت عاشورایی است و نگاه سبز، که به آینده روشن( انتظار ظهور) در سایه همین مقاومت امیدوار می­ باشد. این اندیشه سبز شیعی، در لابلای صفحات مجموعه­ ها و صفحات ادبی مطبوعات به وفور دیده می شود که آن را « موعودیه سرایی» می توان نامید. نمونه شعرها

علی اکبر دهخدا

اگرچه از میرزا علی اکبر خان قزوینی اشعاری نیز به یادگار مانده است ولی وی بیشتر به عنوان نویسنده و محقق شناخته می شود تا شاعر . فعالیت ادبی دهخدا از روزهای آغازین نهضت مشروطیت با روزنامه نگاری و همکاری با روزنامه صوراسرافیل شروع شد وی در هر شماره صوراسرافیل مقاله های کوتاهی با عنوان چرند و پرند و با امضا دخو ـ دهخدا به زبان قزوینی ـ می نوشت که خواندنی ترین قسمت روزنامه بو

ملک الشعرای بهار

میرزا محمد تقی ملک الشعرا بهار در نظم و نثر فارسی ید طولائی داشت اگرچه در قالب های مستزاد و ترجیع بند و ترکیب بند و قطعه نیز طبع آزمایی کرده است ولی هنر اصلی او در قصیده سرایی است قصیده هایی در سبک خراسانی و به تقلید از منوچهری و مسعود سعد و امیری معزی دارد و مثنویات او یادآور مثنوی های نظامی و سنایی است غزل های عاشقانه به سبک عراقی و مسمط های ساده وی در خور توجه و تامل است

نشاط اصفهانی

میرزا عبد الوهاب نشاط اصفهانی از شاعران دوره قاجاریه در جوانی زبان های ترکی و عربی را فرا گرفت و با شعر و ادب فارسی و عربی و علوم دینی و ریاضی و منطق و حکمت آشنا شد . وی در دوران حکومت در اصفهان انجمنی بنام انجمن نشاط تشکیل داد و شاعران و هواداران بازگشت ادبی را در آن گرد آورد

بازگشت به عشق آسمانی در شعر انقلاب اسلامی

پیش از انقلاب اسلامی، سرودن شعر مبتذل و گناه آلود(کفر­گونه) و غزلهایی با محتوای نفسانی و ولنگارانه ـ به اسم عشق ـ به صورت گسترده رواج داشت. شرح شیفتگی ­های جسمانی به نام عشق ترویج می گردید و به مقدس­ترین ارزش­ های دینی حمله می ­شد. در عصر انقلاب، شعر عارفانه، با بهره­ گیری از اصطلاحات رایج عرفان سنتی، دوباره شاعران را درمی­ یابد. در دوران اوج گیری مبارزه، عشق همواره با شهادت، خون، ایثار، وصال محبوب و معشوق ازلی و ... همراه است. این نوع سروده­ ها با برجسته ­ترین و عاشقانه­ ترین ماجرای تاریخ اسلام، عاشورای حسینی پیوند ­یافته و با آمیزه ­ای از عشق و حماسه، فضایی تازه و بابی نو در شعر انقلاب گشوده ­اند

بازگشت به خویشتن در شعر انقلاب اسلامی

مسأله بازگشت به خویشتن که پیش از این به شکل جدی و دقیق توسط بزرگانی همچون سید جمال الدین اسدآبادی و اقبال لاهوری مطرح شده بود و سپس در نوشته­ ها و سخنرانی­ های دکتر شریعتی و جلال آل احمد و دیگر نویسندگان متعهد بیان گردیده بود، به قلمرو شعر نیز راه یافت. در واقع پس از پیروزی انقلاب سهم هیچ کس در ستیز با روشنفکران بی ­درد و خود باخته در حوزه شعر به اندازه شاعران متعهد و روشن­ اندیش مسلمان نیست. این خصیصه که بیشتر در قالب­ های نو و سپید ـ قالب­ های مورد استفاده شاعران روشنفکرـ به چشم می خورد، در حقیقت بیانگر معارضه ­ای است که شاعران مذهبی علیه دگراندیشان آغاز کرده بودند و با سلاح خود آنان(شعر) به رویارویی با ایشان می پرداختند. این اندیشه گاه با صراحت و شفافیت در شعر شاعران مسلمان جلب نظر می کند. نمونه ­های شعری

دعوت به بیداری در شعر انقلاب اسلامی

غفلت ستیزی از خصوصیات اصلی شعر انقلاب است. با توجه به اینکه ریشه انقلاب، مبارزه با غفلت و ناآگاهی و دعوت مردم به هوشیاری و بیداری است؛ شعر انقلاب هم به تبع آن غفلت ستیز و بیدارگر است. در واقع غفلت ستیزی، اصلی ­ترین شاخصه شعر نسلی از شاعران انقلاب اسلامی است که با انقلاب متولد شده ­اند به عنوان نمونه

ویژگیهای شعر انقلاب اسلامی

شعر انقلاب اسلامی همگام با شکل­ گیری انقلاب، از نیمه خرداد 1342هـ . ش، فارغ از هیاهو های روشنفکری دوران پیش ـ که بیشتر به سازش با طاغوت ختم می ­شد ـ جایگاه حقیقی خود را در میان عامه مردم به­ دست ­آورد و مسیر خود را مشخص کرد. شاعران انقلاب، فرزندان زمانه خویش هستند. دردها و رنج­ ها و نابسامانی ­های جامعه را با تمام وجود لمس می ­کنند و می­ کوشند تا با سخن خود محرمی برای اسرار مردم و مرهمی برای دردهایشان باشند

شهید ابراهیم اباذری

شهید ابراهیم اباذری درهفتم تیرماه سال 1331 در روستای قره تپه ازتوابع شهرستان مرند دیده به جهان گشود. هفت ساله بود که به مرند آمدند و او به علت کار در کارگاه قالی بافی ـ جهت کمک به معیشت خانواده ـ دوره ابتدایی را شبانه به مدرسه می رفت؛ سال ششم را هم به صورت داوطلب متفرقه در امتحانات شرکت کرد

شعر انقلاب اسلامی

شعر انقلاب اسلامی در میان همه مقاطع تاریخ ایران، این ویژگی خاص را دارد که اغلب یکدست بوده و در جهت آرمان­ها و هدف ­های والای انقلاب اسلامی می ­باشد. این شعر بیانگر احساسات و افکار و جهت گیری­ های ملتی است که شاعر از متن آن برخاسته و بدان وابسته است. شعر دوران انقلاب شعر زر و زور نیست، شعر احساسات سطحی و زودگذر نبوده و در راستای آرزوها و امیال حقیر بشری نمی ­باشد؛ بلکه زبان یک ملت و شرح حال یک امت است. انعکاسی از روح بزرگ جامعه­ ای است متحد و یکپارچه که در جهت هدف ­ها و آرمان­ های الهی و انسانی گام برداشته و فداکاری کرده است. شعری هدفدار و مردمی است نه شعر دربارها و میخانه­ ها؛ شعر صحنه عظیم جهاد، سیاست، انقلاب و جهان نگری است.

ادبیات انقلاب اسلامی

ادبیات هر ملتی تحت تاثیر افکار و حیات آن ملت قرار دارد و متناسب با احساسات و اندیشه های اوست. نظام جمهوری اسلامی یک حکومت مردمی است و طبیعی است که بین ادبیات و حکومت مردمی تعامل و هماهنگی وجود داشته باشد

انقلاب اسلامی بازگشت به اسلام ناب محمدی(۵)

در چهل سه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی حوادث زیادی اتفاق افتاد که اگر بگوییم هر روز آبستن حوادث تلخ و شیرین بود گزاف نگفته ایم به صورت فهرست به مهمترین آنها اشاره می شود

انقلاب اسلامی بازگشت به اسلام ناب محمدی(۴)

حضرت امام خمینی(ره) رهبر انقلاب و بنیانگذار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در بیستم جمادی الثانی سال 1320 هـ. ق مطابق با اول مهرماه 1281 هـ .ش و مصادف با سالروز میلاد بانوی بزرگ اسلام، حضرت فاطمه زهرا(س) در شهرستان خمین در یک خانواده روحانی پا به عرصه حیات نهادند. اولین اتفاق مصیبت ­بار زندگی ایشان شهادت پدر بزرگوارشان، آیت الله سید مصطفی موسوی بود که چند ماه پس از تولد فرزندش در راه خمین ـ اراک به دست عمال مزدور استعمار اتفاق افتاد. آن حضرت تحت سرپرستی مادر، عمّه و برادر بزرگشان آیت الله سید مرتضی پسندیده دوران کودکی خود را به پایان رساندند

انقلاب اسلامی بازگشت به اسلام ناب محمدی(۳)

رضا پهلوی در غیاب احمد شاه به تثبیت موقعیت خود پرداخت و با ماده واحده­ ای که در آبان 1304 هـ . ش به تصویب مجلس رساند آخرین شاه قاجار را از سلطنت خلع و حکومت قاجاریه را منقرض و سلسله پهلوی را تاسیس کرد. وی با انحلال تفنگداران جنوب و تیپ های خراسان و ژاندارمری و... نیروی واحدی به نام قشون ـ ارتش ـ تشکیل و به وضع آشفته کشور پایان داد. او برای تحکیم موقعیت خود و در اجرای سیاست انگلیس در ایران بسیاری از رهبران ـ از جمله شهید مدرس ـ را به شهادت رساند، مخالفین را سرکوب و مدت شانزده سال سلطنت کرد. وی که دست نشانده انگلیس بود به دستور آنها، اقدامات شدید­ی در جهت تخریب بنیه اعتقادی مردم انجام داد که از آن جمله می توان به واقعه شوم و غیر انسانی«کشف حجاب» اشاره کرد

انقلاب اسلامی بازگشت به اسلام ناب محمدی(۲)

جنبش آزادی خواهی از اواسط سلطنت ناصرالدین شاه قاجار شروع شد. در این دوران، فساد و ظلم، سراسر ایران را فرا رفته بود که روحانیتِ همیشه بیدار برخود تکلیف دید که رهبری مبارزات مردمی علیه طاغوت را عهده دار گردد

دعای روز پنجم

«اللهمّ اجْعَلْنی فیهِ من المُسْتَغْفرینَ واجْعَلْنی فیهِ من عِبادَکَ الصّالحینَ القانِتین واجْعَلْنی فیهِ من اوْلیائِکَ المُقَرّبینَ بِرَأفَتِکَ یا ارْحَمَ الرّاحِمین؛ خدایا قرار بده مرا در این روز از آمرزش جویان و قرار بده مرا در این روز از بندگان شایسته و فرمانبردارت و قرار بده مرا در این روز از دوستان نزدیکت به مهربانی خودت‌ ای مهربان‌ترین مهربانان.

انقلاب اسلامی بازگشت به اسلام ناب محمدی(ص)

منتهی الارب و ناظم الاطبا، انقلاب را «برگشتن» معنی کرده­ اند؛ بنابراین می توان­ گفت: انقلاب اسلامی بازگشت آگاهانه ای است به اسلام ناب که پیامبر اکرم(ص) بنیانگذار و ائمه اطهار(ع) مروج و مفسر امین آن بوده اند نه اسلام رنگ باخته و تغییر یافته بنی امیه و بنی عباس

دعای روز چهارم

«اللهمّ قوّنی فیهِ علی إقامَةِ أمْرِکَ واذِقْنی فیهِ حَلاوَةَ ذِکْرِکَ و أوْزِعْنی فیهِ لأداءِ شُکْرَکَ بِکَرَمِکَ واحْفَظنی فیهِ بِحِفظْکَ و سِتْرِکَ یا أبْصَرَ النّاظرین؛ خدایا نیرومندم نما در آن روز به بپا داشتن فرمانت، و بچشان در آن شیرینی یادت را، و مهیا کن مرا در آن روز برای انجام سپاسگزاریت، به کرم خودت نگهدار مرا در آن روز به نگاه داریت و پرده پوشی خودت، ای بیناترین بینایان

دعای روز سوم

اللهمّ ارْزُقنی فیهِ الذّهْنَ والتّنَبیهَ وباعِدْنی فیهِ من السّفاهة و التّمْویهِ و اجْعَل لی نصیباً مِنْ کلّ خَیْرٍ تُنَزّلُ فیهِ بِجودِکَ یا أجْوَدَ الأجْوَدینَ. خدایا مرا در این روز هوش و خودآگاهی روزی کن و در این روز از بیخردی و خدعه دور کن و مرا بهره و فایده از هر چیزی که فرود آوردی قرار بده به بخشش خودت ای بخشندهترین بخشندگان

دعای روز دوم

اَللّهُمَّ قَرِّبْنی فیهِ اِلی مَرْضاتِکَ، وَجَنِّبْنی فیهِ مِنْ سَخَطِکَ وَنَقِماتِکَ، وَوَفِّقْنی فیهِ لِقِرآئِةِ ایاتِکَ، بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ؛ خدایا نزدیکم کن در این ماه به سوی موجبات خشنودیت و دورم ساز در آن از خشم و عذابت و موفقم دار در این روز بر خواندن آیات قرآنیت به رحمت خود ای مهربان‌ترین مهربانا

سلسله قاجاریه

با جلوس آغا محمدخان قاجار در سال 1169 هجری شمسی سلسله قاجاریه تأسیس و تا سال 1304 که احمد شاه عزل گردید به مدت یکصد و سی و پنج سال ، هفت تن از شاهان قاجار در ایران حکومت کردند. کشور ایران در عهد قاجاریه از نظر وسعت تقریباً یک و نیم برابر ایران امروزی بوده و شهرهایی از قبیل هرات و قندهار از طرف شرق و ایروان و باکو و تفلیس از سمت شمال تحت حکومت ایران قرار داشت . در عصر آغامحمد خان مرزها تثبیت شده بود لکن در زمان جانشین وی کشور دستخوش حوادث تلخی گردید. مدعیان حکومت از هر طرف سر به شورش برداشتندکه فتحعلی شاه تا حدودی موفق به سرکوب مخالفین شد ولی به علت ضعف شاه قاجار دول بیگانه چشم طمع به ایران دوختند و جنگهایی بین ایران ـ روس و ایران ـ عثمانی در زمان فتحعلی شاه واقع شد و شاه قاجار با امضای دو عهدنامه ننگین گلستان و ترکمانچای قسمتی از خاک ایران را به بیگانگان واگذار نمود. بعد از فتحعلی شاه ، محمد شاه به مدت 14 سال ، ناصرالدین شاه 50 سال ، مظفرالدین شاه 10 سال ، محمدعلی شاه 3 سال و احمدشاه 17 سال حکومت ایران را در دست داشتند

آفتاب تابان

از جمله القابی که خداوند متعال به پیامبر اعظم(ص) داده است «سراج منیر» می­ باشد: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَ نَذِیرًا* وَ دَاعِیاً إِلَی اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِرَاجاً مُنِیراً؛ ای پیامبر! به راستی ما تو را گواه و مژده رسان و هشدار دهنده فرستادیم و تو را به فرمان خود دعوت کننده به سوی اللّه و چراغی روشنگر قرار دادیم.»(احزاب، آیه 46) واژه «سراج» چهار بار در قرآن مجید آمده است که در سه مورد بعدی به معنی «خورشید» می ­باشد. وجود مبارک پیامبر(ص) همچون خورشید تابانی است که ظلمات کفر و شرک را از آسمان روح انسان­ها می­ زداید

قیاس

اندازه گیری، سنجش، برابر گرفتن کسی یا چیزی را با کسی یا چیزی

دعای روز اول

«اللهمَّ اجعل صِیامی فیهِ صِیامَ الصائِمین، وَ قِیامی فیهِ قِیامَ القائِمین وَ نَبِّهنی فیهِ عَن نَومَةِ الغافِلین، وَ هَب لی جُرمی فیهِ یا اِلهَ العالَمین وَاعفُ عَنّی یا عافِیاً عَنِ المُجرِمین؛ خدایا قرار ده روزه‌ام را در این ماه روزه روزه‌داران واقعی و شب زنده‌داری‌ام را نیز مانند شب زنده‌داران و بیدارم کن در آن از خواب بی‌خبران و گناهم را بر من ببخش ای معبود جهانیان و درگذر از من ای درگذرنده از گناهکاران «

کمالات اولیه و ثانویه

کمال هر موجودی به فعلیت آن است و هر آنچه که به اصل و بنای وجودی اشیاء مربوط باشد کمالات اولیه آنها محسوب می­ گردد؛ امور دیگر که در مرتبه بعد قرار دارند کمالات ثانویه به حساب می­ آیند. به عنوان مثال کمال اولیه میوه شکل و صورت آن است و کمال ثانویه آثار و نتایج آن میوه می ­باشد. به بیان دیگر، کمال اول هر چیزی به ذات آن مربوط است و کمال ثانی در صفات آن محقق می ­شود

بی انصافی ممنوع

در اشعار عرفانی شاعران بعضاً مسایلی مطرح می‌شود که در تعبیر آن ابهاماتی وجود دارد؛ اگر بخواهیم مخاطب و فاعل فعل را خدا و معشوق ازلی بگیریم با عقل و شرع درست در نمی‌آید و اگر به معشوق زمینی و معنی مجازی تعبیر کنیم با عرف؛ چرا که مدافعان شاعر: «بکشند جیغ و زنند داد که توهین کردی»

آیات الهی

اگر چه آیات الهی در آسمان­ ها و زمین به صورتهای گوناگون وجود دارد: « إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ وَ اخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ لآیَاتٍ لأُولِی الأَلْبَابِ؛ مسلما در آفرینش آسمان­ ها و زمین و در پی یکدیگر آمدن شب و روز برای خردمندان نشانه هایی است.»(آل عمران، ۱۹۰) ولی به منظور رعایت اختصار در یادداشت، به چند نشانه زمینی اشاره مختصری می کنم

جهان هستی

جهان هستی فعل خدا و مظهر تجلّی قدرت اوست. همه موجودات عالم، با اراده خدا خلق گردیده است و چون همه عالم هستی، مخلوق است و مخلوق هم همیشه به خالق خود نیاز دارد بنابر این هر لحظه از سوی خدای تعالی هستی خود را دریافت می کنند در نتیجه همه آفرینش به خدا تعلق دارد. این حقیقت خداوند با چند سؤال و جواب تبییت فرموده است: « قُلْ لِمَنِ الأَرْضُ وَ مَنْ فِیهَا إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ* سَیَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلَا تَذَکَّرُونَ* قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ* سَیَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلا تَتَّقُونَ* قُلْ مَنْ بِیَدِهِ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیْءٍ وَ هُوَ یُجِیرُ وَ لایُجَارُ عَلَیْهِ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ* سَیَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ فَأَنَّی تُسْحَرُونَ؛ بگو: اگر می­ دانید [بگویید] زمین و هر که در آن است به چه کسی تعلق دارد؟ خواهند گفت: به خدا؛ بگو: آیا عبرت نمی گیرید؟ بگو: پروردگار آسمان­ های هفتگانه و پروردگار عرش بزرگ کیست؟ خواهند گفت: خدا؛ بگو: آیا پرهیزگاری نمی کنید؟ بگو: فرمانروایی هر چیزی به دست کیست و اگر می­ دانید [کیست آنکه] او پناه می د

رفع گرفتاری

بدون شک زندگی در دنیا با مشکلات و گرفتاری همراه است و انتظار زندگی بدون رنج و سختی، انتظار نابجایی می­ باشد. اگرچه عوامل زیاد ـ شناخته شده و ناشناخته ـ در ایجاد گره در کارها نقش دارند ولی در کل مشکلات و گره­ های زندگی از سه حالت خارج نیستند: یا ناشی از بی ­توجهی و بی ­کفایتی ماست که این گره ­ها را می توان با درایت و مشورت و کمک خانواده و دوستان باز ­کرد و یا از بی ­تقوائی ما و نتیجه گناهان است که باید با توبه و ترک گناه و استغفار از خدا ب­خواهیم آنها را برطرف نماید(بلا) و یا بنابر حکمت الهی و برای امتحان ماست که آنها را باید پذیرفت و تحمل کرد.(ابتلا

روسیاهی اجتماعی

یکی از قوانین عالم طبیعت، قانون علّت و معلول است به این معنا که هر پدیده­ای علّتی دارد. گناه و توبه هم در حیطه این قانون طبیعی قرار می ­گیرد؛ یعنی معصیت و توبه، آثار و تبعاتی دارند. البته بعضی از این آثار در دنیا ظاهر می ­شود و بعضی هم در آخرت دیده خواهد شد

حجت خدا در زمین

از آغاز هستی و هبوط حضرت آدم(ع) به زمین، همواره کسانی برای برقراری ارتباط بین خالق و مخلوق تعیین شده­ اند تا به نحوی بشر را با مقام قدسی خداوند آشنا سازند: « قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِیعاً فَإِمَّا یَأْتِیَنَّکُم مِّنِّی هُدًی فَمَن تَبِعَ هُدَایَ فَلاَخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاَ هُمْ یَحْزَنُونَ؛ گفتیم: از بهشت بیرون روید، پس اگر از جانب من راهنمایانی برایتان آمدند، بر آنها که از راهنمایان من پیروی کنند بیمی نخواهد بود و اندوهگین نمی­شوند.»(بقره، آیه38) امام صادق(ع) در این خصوص می­ فرمایند: « إِنَّ الأَرْضَ لاتَخْلُو إِلا وَ فِیهَا إِمَامٌ؛ زمین هیچگاه از امام خالی نخواهد بود.»(اصول کافی، ج1، ص178

حکومت صالحان

برخلاف جهان امروز که در اثر خودخواهی و منفعت طلبی و خود محوری انسان ها، جوامع بشری به جنگل حیوانات تبدیل شده است و سبعیت و درندگی انسان­ ها، خود را در قالب جنگ­ ها، تبعیض ­ها، تضادها، ناسازگاری­ ها، زورگویی­ ها و... نشان می­ دهد، بعد از ظهور حضرت حجت(عج) معیارها تغییر می ­یابد. انسان­ ها در اثر تحول درونی و دگرگونی اجتماعی به صلح، عدالت، یگانگی، برابری و برادری، نوع­ دوستی، یکپارچگی جغرافیایی و وحدت می ­رسند. در آن زمان به جای حاکمیت پول و قدرت، احکام الهی حاکم خواهند شد. به جای صاحبان زر و زور، امامان معصوم(ع) در رأس حاکمیت خواهند بود. به جای تفرقه و تقسیم مردم جهان به صدها دسته و گروه و کشور، امت واحده تشکیل می­ شود و قانون واحد جهانی اعمال می گردد

حسینیه جماران

منطقه جماران در دو کیلومتری شمال شرقی تجریش و در دامنه جنوبی رشته کوه البرز مرکزی واقع است. این محل از نظر محدوده زمانی بسیار قدیمی و شاید از اولین دهات شمیران باشد. از تحولات مهم این محل که باعث رشد جمعیت در این محل شد می ­توان به انقلاب اسلامی و اقامت رهبر معظم انقلاب، امام خمینی(ره ) در این محل اشاره نمود. این منطقه از قدیم به واسطه آب و هوای مطبوع و باغ­ ها و کشتزارهای متعدد مورد توجه اقشار مختلف مردم بوده است

ملک و ملکوت

بر اساس آیات و روایات، عوالم گوناگونی در نظام آفرینش وجود دارد که بین دانشمندان اختلاف است: دو عالم (غیب و شهادت) سه عالم (تجرد، مثال و ماده) چهار عالم (ذر یا عهد الست، دنیا، برزخ و آخرت ـ ناسوت یا طبیعت، ملکوت، جبروت یا الوهیت و لاهوت) پنج عالم (ذر، ناسوت، ملکوت، جبروت و قیامت) شش عالم (ذر، صلب پدران، رحم مادران، دنیا، برزخ و قیامت) هفت عالم (ذر، صلب پدر، رحم مادر، دنیا، برزخ، قیامت، خلد) که معروف­ترین آنها تقسیم عوالم هستی به دو عالم است با عناوین مختلف از جمله: ماده و معنی، ملک و ملکوت، طبیعت و ماوراء طبیعت، فیزیک و متافیزیک، غیب و شهادت، دنیا و آخرت و.... مطرح شده است. به طور کلی آنچه که قابل مساحت و تقسیم است عالم ماده، ملک، طبیعت، فیزیک، شهادت و دنیاست و آنچه که قابل مساحت و تقسیم نیست عالم ملکوت، ماوراء طبیعت، متافیزیک، غیب و آخرت می ­باشد. هر یک از این دو عالم دارای احکام، قوانین و سنن مختص به خود است. مثلاً در دنیا حرکت و تغییر است، جوان ­ها پیر می شوند، نوها کهنه می گردند، کهنه ها از بین می روند، گیاهان پژمرده می شوند و... اما در جهان آخرت تغییر و تحول این چنینی وجود ند

دریغ و دریغا

دریغ و درد که تا این زمان ندانستم که کیمیای سعادت رفیق بود رفی

امان از دل زینب

بارزترین بُعد زندگی حضرت زینب(س) نقش ویژه ایشان در واقعه کربلا و دوران اسارت است. صبر و پایداری آن بانو در واقعه عاشورا علی­ رغم از دست دادن عزیزترین کسان، موجب شد که به عنوان اسوه صبر و ایمان معرفی شوند. خطبه­ های کوبنده آن حضرت(س) در بند اسارت در کوفه و شام، باعث رسوایی امویان گردید

حج ناتمام

گفته می­ شود که امام حسین(ع) حج را ناتمام گذاشته و از عرفات ـ یا منا ـ عازم کربلا گردیدند تا اهمیت کار آن حضرت(ع) را گوشزد نموده و جهاد را بر حج مقدم دارند حال آنکه واقعیت چیز دیگری است. برای توضیح مطلب باید گفت: حج تمتع متشکل از دو عملِ عمره و حج است و عمره آن باید در ماه­ های حج که عبارتند از شوال، ذیقعده و ذیحجه انجام شود و زمان حج تمتع از نهم ذیحجه است. البته عمره در سایر ماه ­ها عمره مفرده نامیده می­ شود

تشنگی در کربلا

بنابر گزارش های معتبر تاریخی، در روز هفتم محرّم ابن زیاد به عمرسعد دستور داد که: «بین حسین و آب فاصله انداز و مگذار که قطره ای از آن بنوشند.»(انساب الاشراف، ج3، ص180) و این عمل را نوعی انتقام در مقابل بستن آب بر عثمان تلقی کرد. ابن سعد به مجرد دریافت این دستور، عمرو بن حجاج را با پانصد سوار، مأمور مراقبت از شریعه فرات به منظور جلوگیری از دسترسی امام(ع) و یارانش به آب کرد.(همان

همکاری آب و آتش

قدما عناصر جاری در طبیعت را چهار عنصر آب، باد، خاک و آتش می ­دانستند. از جهت نمادین، آب نماد حیات و آگاهی و پاکی، خاک سمبل زایندگی و رشد، آتش نماد الهی و تطهیرکننده و باد نشان حرکت و جنبش است و از نظر طبع هم، آتش گرم و خشک و آب خنک و مرطوب است، باد گرم و مرطوب و خاک خنک و خشک است. آتش و باد به سوی بالا میل دارند. خاک و آب در پایین جای می ­گیرند

هیهات منا الذله

در روز عاشورا امام حسین(ع) جهت روشنگری و آشکار نمودن چهره کفر و نفاق، خطاب به مردم کوفه فرمودند: «أَلا إِنَّ الدَّعِی بْنَ الدَّعِی قَدْ رَکَزَ بَیْنَ اثْنَتَیْنِ بَیْنَ السِّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ؛ آگاه باشید که این فرومایه، فرزند فرومایه، مرا در بین دو راهی شمشیر و ذلّت قرار داده است و ذلّت از ما دور است.»(فرهنگ سخنان امام حسین(ع)، ص297

مراسم عاشورا

عاشورا روز دهم ماه محرم است. شهرت این روز به دلیل واقعه دردناک دهم محرم سال ۶۱ هجری قمری می باشد که با ۲۱ مهر ۵۹ هجری خورشیدی مصادف بود. در این روز امام حسین(ع) و یارانش در جنگ با لشکر یزید به شهادت رسیدند

بنی هاشم

بنی هاشم، از تیره ­های مشهور قریش بوده و به هاشم پسر عبد مناف منسوب است که پیامبر اکرم(ص) از همین تیره بوده اند. نسب این طایفه و قریش به حضرت اسماعیل(ع) پسر حضرت ابراهیم(ع) می­ رسد

رابطه سقیفه و عاشورا

به گواهی تاریخ پیامبر اکرم(ص) در زمان حیات خود، بارها امام حسین (ع) را به مردم معرفی و مقام و منزلت ایشان را تبیین کردند. همچنین بارها برای مردم، از شهادت آن حضرت(ع) سخن گفتند و به مردم هشدار دادند. اما متاسفانه پس از گذشت حدود پنجاه سال از زمان رحلت رسول خدا(ص) امام حسین و اصحاب باوفایشان را شهید کردند و اهل بیت عصمت و طهارت را به اسارت بردند

شهید علی اکبر آقایی

شهید علی اکبر آقایی در دوم شهریور 1343 در روستای دیزج یکان از توابع شهرستان مرند به دنیا آمد. از کودکی با سختی و مشکلات بزرگ شده بود؛ با وجود ناملایمات در زندگی، همیشه چهره خندانی داشت. از مدرسه که برمی­ گشت در قالی بافی به برادرش کمک می­ کرد

شهید علی آقازاده کمارعلیا

شهید علی آقازاده کمارعلیا در تاریخ 1342/6/9 در روستای کمارعلیا از شهرستان مرند به دنیا آمد. دوره ابتدایی را در روستای خود گذراند. سال اول راهنمایی را در مدرسه راهنمایی مصدق مرند و سال دوم راهنمایی را در مدرسه حکیم خواند. برای سال سوم راهنمایی در مدرسه راهنمایی سعید مرند ثبت نام نمود. دو ماه از شروع درس نگذشته بود که شوق جبهه و دفاع از وطن نگذاشت درس را به آخر برساند؛ در نیمه سال، مدرسه درس را ترک و در مدرسه عشق ثبت نام نمود

شاه «لافتی»

یکی از القاب مولای متقیان علی(ع) شاه«لافتی» می ­باشد که از جمله معروف جبرائیل در جنگ احد گرفته شده است. بنابر نقل راویان، در این جنگ پس از شهادت تعدادی از مسلمانان و شایعه شهادت پیامبر اکرم(ص) آرایش نظامی مسلمانان به هم ریخت و رسول خدا(ص) در میدان جنگ از هر طرف مورد هجوم لشکر قریش قرار گرفت که حضرت علی(ع) مانند پروانه­، دور پیامبر اکرم(ص) می­ چرخید و دشمنان را از اطراف آن حضرت(ص) دور می­ نمود که این ندا از آسمان به گوش رسید­: « لا فتی الا علیّ و لا سیف الا ذوالفقار»(ر.ک: تاریخنامه طبری، ج ۳، ص1۶۹؛ تاریخ گزیده، ص۱۴۵) در این مورد حدیثی از امام صادق(ع) روایت شده است؛ آن حضرت(ع) فرمودند: « پس از آن که امام علی(ع) نخستین فرد از کافران را از پای درآورد، جبرئیل گفت:‌ ای محمّد! این است مساوات. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: او از من است و من از او. سپس جبرئیل عبارت: « لا فَتی اِلاّ عَلی و لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار ؛ شمشیری چون ذوالفقار و جوانمردی همچون علی وجود ندارد.»را بیان کرد.»(اصول کافی، ج۸ ، ص۱۱۰) علامه امینی با استناد به احادیث متعدد در این زمینه، معتقد است که این جریان چندین بار رخ داده و دان

فضل و احسان

فضل در لغت به معنای زیاده از حد اقتصاد و میانه است و به هر عطیه ­ای که دادن آن واجب نیست، فضل گفته می شود. (ر.ک: المفردات فی غریب القرآن، ص639) ، فضل از جمله صفاتی است که در قرآن کریم به خداوند نسبت داده شده و بیش از صد بار به آن اشاره شده است از جمله: « أَلَمْ تَرَ إِلَی الَّذِینَ خَرَجُوا مِنْ دِیَارِهِمْ وَ هُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُوا ثُمَّ أَحْیَاهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَی النَّاسِ وَ لَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لایَشْکُرُونَ؛ آیا از [حال] کسانی که از بیم مرگ از خانه های خود خارج شدند و هزاران تن بودند خبر نیافتی پس خداوند به آنان گفت: تن به مرگ بسپارید آنگاه آنان را زنده ساخت آری خداوند نسبت به مردم صاحب بخشش است ولی بیشتر مردم سپاسگزاری نمی کنند.»(بقره، آیه۲۴۳

خدمت به مردم

خدمت به مردم که از والاترین مظاهر عبادت محسوب می­ شود پرستاری صرف و فرمانبرداری محض نیست؛ مفهوم گسترده­ ای نسبت به معنی لغوی دارد و همه امور اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... را شامل می­ شود. براساس آموزه ­های دینی اسلام ـ که مسلمانان را برادر هم می­ داند ـ مسلمانان باید بیش از دیگران در خدمت هم باشند. امام جعفر صادق(ع) می ­فرمایند: « المسلم أخو المسلم لایظلمه و لایخذله و لایخونه و یحق علی المسلمین الاجتهاد فی التواصل و التعاون علی التعاطف و المواساة لأهل الحاجة و تعاطف بعضهم علی بعض، حتی تکونوا کما أمرکم اللَّه عز و جل: «رحماء بینهم» متراحمین مغتمین لما غاب عنکم من أمرهم علی ما مضی علیه معشر الأنصار علی عهد رسول اللَّه(ص)؛ مسلمان برادر مسلمان است، به او ستم نمی‌کند، او را خوار نمی‌دارد، به وی خیانت نمی­ کند، سزاوار است که مسلمانان در برقراری پیوند با یکدیگر و کمک به هم در مهرورزی و همراهی با نیازمندان و مهربانی دو جانبه و مواسات با نیازمندان با یکدیگر بکوشند تا آن چنان باشید که خدا دستور داده‌ « مهربان با همدیگر» و نسبت به امور دیگران که نتوانسته‌اید به یاری آنان بشتابید، اندوهگین باشید،

مدیریت زمان

بدیهی است که هر ثانیه و دقیقه یک ظرف زمانی است که باید آن را بر حسب اولویت و به شکل حساب شده پر کرد؛ بنابر این می‌توان گفت که مدیریت زمان، همان استفاده حداکثری از فرصت­ ها می‌باشد. رسول گرامی اسلام(ص) خطاب به ابوذر فرمودند: « یا اباذر! کُن عَلی عُمرِکَ اَشَحُّ مِنکَ عَلی دِرهَمِکَ وَ دینارِک؛ ای ابوذر! در [هزینه کردن] عمرت بخیل‌تر از درهم و دینارت باش.»(بحارالانوار ج 77، ص78) بخل در هزینه کردن عمر، به این معناست که نگذارد عمر گران­بها بیهوده صرف شود و این ثروت ارزشمند و بی‌بدیل را مفت و مجانی از دست ندهد

استخاره

استخاره نوعی ارتباط مستقیم بین انسان و عالم بالاست و آدابی دارد که باید به آنها عمل شود. استخاره روش­هایی دارد که معروف­ترین آنها عبارتند از

توفیق

آرزوی موفقیّت از رایج­ترین دعاهایی است که مردم نسبت به همدیگر می­ کنند و بیشترین مورد آن با جمله «موفق باشید» در ذیل ورقه امتحانی دانش آموزان به چشم می ­خورد. توفیق، به معنی هماهنگ سازی همه علل و اسباب و برطرف کردن موانع کار برای رسیدن به مقصود می ­باشد

عمل و عکس العمل

بر اساس آموزه ­های دینی، سنت عمل و عکس العمل بر جهان هستی حاکم است و بین اعمال انسانی و حوادث بعدی ارتباط تامی وجود دارد. اگر کسی در زندگی دنیوی خوب باشد. آثار خوب بودن را در دنیا خواهد دید و اگر بدکار باشند، حاصل اعمال بد خود را تا اندازه­ ای در دنیا می بینند

کمال دین

دین اسلام مانند هر دین و فرهنگی، دارای حصار و محدوده‌ای است. بر اساس روایات، این حصار، پس از اعلام ولایت امیرالمؤمنین علی(ع) توسط پیامبر اکرم(ص)کامل گردید. زمانی که خداوند متعال فرمود: « الیومَ اکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ و اتمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی و رضیتُ لَکَمُ الاسْلامَ دیناً؛ امروز دین شما را برایتان کامل کردم، و نعمت خود را بر شما تمام نمودم، و به اسلام به عنوان دین، راضی شدم.»(مائده، آیه3

وصال حضرت زهرا(س)

در بعضی از روایات نقل شده است بعد از جواب رد پیامبر اکرم(ص) به خواستگاری اشراف قریش از حضرت زهرا(س) آنها احتمال دادند که رسول خدا(ص) به حضرت علی(ع) تمایل دارد؛ از این رو دسته جمعی در پی حضرت علی(ع) رفتند و او را در باغ یکی از انصار یافتند که با شتر خود مشغول آبیاری نخل ها بود. آنها به علی(ع) گفتند: « اشراف قریش از دختر پیامبر(ص) خواستگاری کرده ­اند و پیامبر(ص) در پاسخ آنان گفته است که کار زهرا(س) منوط به اذن خداست و ما امیدواریم که اگر تو از فاطمه(س) خواستگاری کنی پاسخ موافق بشنوی و اگر دارایی تو اندک باشد ما حاضریم تو را یاری کنیم...»(ر.ک: بحارالانوار، ج 43، ص441) که حضرت علی(ع) هم به خواستگاری حضرت زهرا(س) اقدام می ­نماید. آن حضرت(ع) به خدمت پیامبر اکرم (ص) رسیده و درخواست خود را مطرح می ­کند. رسول خدا(ص) نظر حضرت زهرا(س) را جویا می­ شوند که آن حضرت(س) سکوت می­ کنند و پیامبر اکرم(ص) این سکوت را نشانه رضایت می­ دانند و موافقت می­ فرمایند.(نقل از کتاب بشارة المصطفی، ص۲۶۱ با تلخیص؛ همچنین ر.ک: أمالی طوسی، ص ۳۹

پنج تن آل زهرا(س)

بنابر مشهور، حضرت فاطمه(س) پنج فرزند داشتند که اولین آنها امام حسن مجتبی(ع) است. آن حضرت(ع) در پانزده ماه مبارک رمضان سال سوم هجری قمری در مدینه به دنیا آمدند. ایشان ـ پس از شهادت حضرت علی(ع) ـ مدتی امور خلافت مسلمانان را عهده ­دار گردیده و آماده جنگ با معاویه بن ابی سفیان شدند، اما در پی خیانت گروهی از یاران و لشکریان، تن به صلح با معاویه داده و خلافت را رها کردند. امام حسن مجتبی(ع) پس از مدتی، از کوفه به مدینه بازگشته و به ارشاد و امامت جامعه اسلامی پرداختند. آن حضرت در سال پنجاه هجری قمری توسط همسرشان جعده به شهادت رسیدند

فراق زهرا(س)

سخنانی که حضرت علی(ع) بعد از دفن حضرت زهرا(س) در فراق همسرشان خطاب به پیامبر اکرم(ص) گفتند تا حدودی سختی غم هجران را نشان می­ دهد؛ آن حضرت خطاب به رسول اعظم(ص) عرض کردند: « السَّلامُ عَلَیْکَ یا رَسُولَ اللَّهِ عَنِّی وَ عَنِ ابْنَتِکَ النَّازِلَةِ فِی جِوارِکَ وَ السَّرِیعَةِ اللَّحاقِ بِکَ، قَلَّ یا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِیَّتِکَ صَبْرِی وَ رَقَّ عَنْها تَجَلُّدِی، إِلا أنَّ لِی فِی التَّأسِّی بِعَظِیمِ فُرْقَتِکَ وَ فادِحِ مُصِیبَتِکَ مَوْضِعَ تَعَزِّ، فَلَقَدْ وَسَّدْتُکَ فِی مَلْحُودَةِ قَبْرِکَ وَ فاضَتْ بَیْنَ نَحْرِی وَ صَدْرِی نَفْسُکَ. إِنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِلَیْهِ راجِعُونَ، فَلَقَدِ اسْتُرْجِعَتِ الْوَدِیعَةُ وَ أخِذَتِ الرَّهِینَةُ. أمَّا حُزْنِی فَسَرْمَدٌ وَ أمَّا لَیْلِی فَمُسَهَّدٌ إِلَی أنْ یَخْتارَ اللَّهُ لِی دارَکَ الَّتِی أنْتَ بِها مُقِیمٌ وَ سَتُنَبِّئُکَ ابْنَتُکَ بِتَضافُرِ أمَّتِکَ عَلَی هَضْمِها فَأحْفِها السُّؤالَ وَ اسْتَخْبِرْها الْحالَ؛ هذا وَ لَمْ یَطُلِ الْعَهْدُ وَ لَمْ یَخْلُ مِنْکَ الذِّکْرُ. وَالسَّلامُ عَلَیْکُمَا سَلامَ مُوَدِّعٍ لاقالٍ وَ لا

حب ریاست

این روزها باز ناخودآگاه قصه فدک و سیلی خوردن زهرا به ذهن متبادر می شود. بنابر روایات مشهور، جریان سیلی خوردن حضرت زهرا(س) مربوط به قضیه فدک بود. سرزمین فدک در زمان حیات رسول خدا(ص) در اختیار فاطمه(س) قرار گرفت. هنگامی که ابوبکر به خلافت رسید، تصمیم گرفت فدک را مصادره کند.(تفسیر نور الثقلین، ج4 ، ص272؛ بانوی نمونه اسلام، ص153

غریب وطن

غریب وطن به کسی گفته می شود که بر اثر حادثه و اتفاقی مورد بی ­مهری هموطن و همشهری قرار بگیرد. رابطه دوست و آشنا با او قطع شود. نه تنها به او سلام ندهند بلکه سلام بدهد و پاسخی نشنود. دقیقا مانند موقعیت حضرت علی(ع) بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص)؛ دکتر شریعتی غریبی آن حضرت(ع) را چنین به تصویر کشیده است

اجر رسالت

یکی از مسائلی که در روابط اجتماعی انسان ها وجود دارد، پرداخت مزد و اجر خدمات است. بی شک انبیا در دوران رسالت خود بیشترین و برترین خدمت را به هم نوعان خود کرده اند و مستحق اجر و مزد هستند. خداوند در آیه23 سوره شوری، مزد رسالت رسول گرامی اسلام(ص) را تعیین فرموده است: « ذَلِکَ الَّذِی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُلْ لاأَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی وَ مَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ؛ این همان [پاداشی] است که خدا بندگان خود را که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند [بدان] مژده داده است. بگو: به ازای آن [رسالت] پاداشی از شما نمی­ خواهم مگر دوستی در باره خویشاوندان و هر کس نیکی به جای آورد برای او در ثواب آن خواهیم افزود. قطعا خدا آمرزنده و قدرشناس است.»(شوری، آیه23

مجتهد یا مقلد

بهار 1362 خبرهای ناگواری از جبهه ­ها به گوش می ­رسید1 این خبرها طلاب را در مورد وظیفه شرعی و ملی در آن برهه زمانی دچار چالش نمود. بعضی معتقد بودند در زمانی که کیان انقلاب اسلامی در خطر است باید درس را رها کرد و به جبهه رفت. وقتی که نظام اسلامی از بین رفت، اجتهاد چه کاربردی خواهد داشت؟ برخی با استناد به آیه 122 سوره توبه2 بر خود وظیفه می­ دانستند در زمانی که رزمندگان در جبهه ­ها با جان و دل از اسلام و انقلاب اسلامی دفاع می­ کنند، اینان در جبهه حوزه با جان و دل در کسب علم و تفقه در دین بکوشند

شهید حسین آقازاده

شهید حسین آقازاده در روز بیست و یکم مهر 1329 در روستای دیزج قربان مرند چشم به جهان گشود. با فقر و مشکلات مالی بزرگ شد. در کلاسی که سپاه دانش دایر کرده بود خواندن و نوشتن را یاد گرفت، به این حد قانع نشد و در مکتب خانه هم قرآن و احکام دین را آموخت. استعداد خوبی داشت و مطالب را زودتر از دوستانش یاد می­ گرفت

شهید میکائیل آفتاب

شهید میکائیل آفتاب سوم مرداد 1342 در یک خانواده مؤمن و مذهبی مرند به دنیا آمد. دوره ابتدایی را در دبستان قیام با موفقیت به پایان رساند. سال اول و دوم دوره راهنمایی را در مدرسه راهنمایی نوراسلام خواند که متاسفانه به دلیل مشکلات مالی نتوانست ادامه دهد و مجبور به ترک تحصیل گردید

چرا مرگ بر آمریکا(یادداشت جهارم از کتاب سپنج ۳)

شعار1 انقلابی «مرگ بر آمریکا»2 یکی از شعارهای ماندگار تاریخ انقلاب اسلامی است. این شعار بعد از «مرگ بر شاه»3 دومین شعار سلبی4بوده است که در راهپیمایی‌ها داده می‌شود و علی رغم حذف خیلی از شعارها5 در طول این سا­لها، هنوز تازگی خود را حفظ کرده است6. این شعار همراه با شعار «مرگ بر اسرائیل» علاوه بر راهپیمایی­ ها، تقریباً در تمام شئونات زندگی مردم ایران7 ماندگار شده است؛ به طوری که در نمازهای جماعت8 به عنوان یک تکلیف شرعی9 ادا می ­شود

اکمال دین با ولایت

بر اساس آموزه‌های دینی، باطن و حقیقت بسیاری از موضوعات و مسائل شرعی، ولایت است. به عنوان مثال اگر به اطاعت خدا و پیامبر(ص) دستور داده شده است، اطاعت مبتنی بر ولایت می­ باشد. با تأمل در آیه: « الیومَ اکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ و اتمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی و رضیتُ لَکَمُ الاسْلامَ دیناً؛ امروز دین شما را برایتان کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و به اسلام به عنوان دین، راضی شدم.»(مائده، آیه3) این نتیجه گرفته می ­شود که اسلام به عنوان آیین الهی، با واگذاری مسؤولیت ولایت به امیر مومنان(ع) و تداوم آن در ائمه معصوم(ع) به تمامیت کمالی خود رسیده است

تقسیم بهشت و جهنم

شکی نیست که رفتار و گفتار حضرت علی(ع) ـ و به تبع ایشان سایر ائمه(ع) ـ که از طرف خداوند دارای مقام ولایت و امامت هستند، برای همه به ویژه مسلمانان حجت می ­باشد. ما باید در تمام شئونات زندگی به آن حضرت(ع) اقتدا کنیم. هر کس از آن حضرت پیروی کند اهل صدق، صفا، عبادت، تسلیم، جهاد، جود و ایثار می­ باشد. در نتیجه چنین شخصی اهل بهشت خواهد بود، چرا که بهشت محل ظهور افعال و ملکات نیک در عوالم دیگر است و هر کس دعوت آن حضرت(ع) را رد کرده و به روش آن حضرت اقتدا ننماید اعمال زشتی از قبیل دروغگویی، خیانت، رباخواری، زیاده طلبی، شهوت پرستی، منفعت طلبی و اعراض از ذکرخدا خواهد داشت که مسلما اهل دوزخ خواهد بود؛ چرا که دوزخ محل ظهور ملکات و افعال زشت در آن عوالم است

ولایت حضرت علی(ع) عامل وحدت

این روزها سالگرد حوادث تلخی است که در صدر اسلام بعد از رحلت رسول گرامی اسلام اتفاق افتاد حوادثی که باعث شهادت حضرت زهرا(س) و خانه نشینی حضرت علی(ع) گردید ابتدا بخشی از خطبه غدیریه پیامبر اکرم(ص) در روز غدیر خم را مرور می کنیم: « ... مَعاشِرَالنّاسِ، علی فَضِّلُوهُ؛ ما مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ وَ قَدْ أَحْصاهُ الله فِی وَ کُلُّ عِلْمٍ عُلِّمْتُ فَقَدْ أَحْصَیْتُهُ فی إِمامِ الْمُتَّقینَ وَ ما مِنْ عِلْمٍ إِلاّ وَ قَدْ عَلَّمْتُهُ عَلِیّاً وَ هُوَ الإِمامُ الْمُبینُ. الَّذی ذَکَرَهُ الله فی سُورَةِ یس: « وَ کُلَّ شَیءٍ أَحْصَیْناهُ فی إِمامٍ مُبین» مَعاشِرَالنَّاسِ، لاتَضِلُّوا عَنْهُ وَ لاتَنْفِرُوا مِنْهُ وَ لاتَسْتَنْکِفُوا عَنْ وِلایَتِهِ، فَهُوَ الَّذی یَهدی إِلَی الْحَقِّ وَ یَعْمَلُ بِهِ وَیُزْهِقُ الْباطِلَ وَ یَنْهی عَنْهُ وَ لاتَأْخُذُهُ فِی الله لَوْمَةُ لائِمٍ... مَعاشِرَالنّاسِ، فَضِّلُوهُ فَقَدْ فَضَّلَهُ الله، وَاقْبَلُوهُ فَقَدْ نَصَبَهُ الله

طه

آن چنان که از آیات ابتدایی سوره طه استفاده می ­شود طه از نام­ های رسول اکرم(ص) می ­باشد: « طه* مَا أَنْزَلْنَا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَی؛ طه ما قرآن را بر تو نازل نکردیم تا خود را به زحمت بیفکنی»(طه، آیات2ـ1) از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمودند: « طه، از اسامی پیامبر است و معنای آن یا طالب الحقّ، الهادی الیه؛ ای کسی که طالب حق و هدایت کننده به سوی آن هستی، می ­باشد.»(معانی الاخبار، ص۲۲؛ بحار الأنوار، ج 16، ص 86

برکه

تالاب، دریاچه، استخر، آبگیر، حوض، چاله آب، آب انبار، آبدان، غدیر

طوبی

به باغی در او سایه شاخ طوبی به باغی در او چشمه آب کوث

فصل غدیر

غدیر است سر فصل یک فصل زیبا غدیر است گل ­پرور و عالم آر

واقعه غدیر

واقعه غدیر از مهم‌ترین وقایع تاریخ اسلام است. رسول اکرم(ص) در روز ۱۸ ذی‌الحجه سال دهم هجری قمری هنگام بازگشت از حج در مکانی به نام غدیر خم، امام علی(ع) را ولی و جانشین خود معرفی نمودند و حاضران که بزرگان صحابه نیز در میان‌ آنها بودند در آنجا با امام علی(ع) بیعت کردند

قلب خانه خدا

بر اساس حدیث قدسی که از رسول اکرم(ص) نقل شده است، خداوند فرمود: «لایَسَعُنی اَرضی و لاسَمائی وَ لکِن یَسَعُنی قَلْبُ عَبدی التَّقی ِالنَّقی ِالوَادع؛ یعنی مرا از غایت عظمت و کبریا گنجایی در ارض و سما نیست، ولیکن جای گنجایی این گنج، کنج دل بنده ­ای است که دل از همه عالم برداشته باشد؛ و تعلّق ماسوی را از خاطر فروگذاشته بُوَد؛ و خانه یار را از خیال اغیار خالی ساخته و به قصر ِقیصر از قصور ِهمّت نپرداخته باشد.»(جواهرالاسرار و زواهرالانوار، ج2، ص200) همچنین روایت شده است که خداوند به موسی(ع) فرمود: «یا موسی فرغ لی بیتا حتّی أسکنه.» موسی(ع)گفت: «خداوندا تو از جا و مکان منزّهی. تو را خانه کجا باشد و کدام خانه لایق تو باشد؟» خداوند فرمود: «لایسعنی ارضی و لاسمائی و انّما یسعنی قلب عبدی المؤمن.»(کشف الحقایق، ص228) و امام صادق(ع) فرمودند: «القَلْبُ حَرَمُ اللهِ فَلا تُسْکِنْ فِی حَرَمِ الله غیَرَ الله؛ دل حرم خداست، پس در حرم خدا، غیر خدا را ساکن مکن.»(بحار الانوار، ج70، ص25

نور در تاریکی

تاریکی و ظلمت حالتی است که در صورت نبود نور به وجود می‌آید. قرآن مجید برای بیان شدت و کثرت تاریکی ـ به طوری که شخص، راهی برای رسیدن به روشنایی پیدا نکند ـ از واژه ظلمت استفاده کرده و شکم ماهی را در داستان حضرت یونس به عنوان نمونه مطرح نموده است: « وَ ذَاالنُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنادی فِی الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ * فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ؛[به یاد آور] ذوالنون (حضرت یونس) را هنگامی که خشمگین از میان قوم خویش بیرون رفت و چنین می‌پنداشت که ما بر او تنگ نخواهیم گرفت [اما موقعی که در شکم ماهی فرو رفت] در آن تاریکی‌ها صدا زد: خداوندا جز تو معبودی نیست، منزهی تو و من از ستم­کاران بوده‌ام. ما دعای او را به اجابت رساندیم و از آن اندوه نجاتش بخشیدیم، همین ­گونه انسان‌های مؤمن را از ظلمات و گرفتاری‌ها نجات می‌دهیم.»(انبیاء، آیات۸۸ ـ۸۷

نور ایمان

ایمان: امن گردانیدن، اعتمادکردن، گرویدن، تصدیق کردن، اعتقاد

جان و تن

تن ز جان و جان ز تن مستور نیست لیک کس را دید جان دستور نیس

استقامت

راستی، اعتدال، ایستادن، ایستادگی، پایداری، پافشاری، قوام، ثبات

سردار سلیمانی

سردار شهید سپهبد قاسم سلیمانی در اسفند سال ۱۳۳۵هـجری شمسی در روستای قنات ملک شهرستان رابر، از توابع کرمان چشم به جهان گشود. قاسم دوران کودکی و نوجوانی خود را در کنار پدر به کار بنایی گذراند. شهید سلیمانی یکی دو سال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، جذب نهضت امام خمینی(ره) گردید. ایشان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، کارمند سازمان آب بود؛ پس از انقلاب ضمن فعالیت در سازمان آب کرمان، به عضویتِ مجموعه‌ای به نام سپاه افتخاری درآمد

نورانیت

در میان مؤمنین به کسانی که به مقامات معنوی بالا رسیده باشند صفت نورانی داده می ­شود. البته منظور از نورانیت، زیبایی ظاهری نیست بلکه نورانیت باطنی است که در بعضی موارد در ظاهر هم نمود پیدا می­ کند. اگر چه این افراد از نظر ظاهری چندان تفاوتی با انسان­ های دیگر ندارند ولی بیننده با توجه به حس روحانی و جذبه­ ای که در این شخص احساس می کند، او را نورانی می­ بیند

سردار

لقبی نظامی در نیروهای مسلح، که به دارندگان درجه نظامی بالاتر از سرهنگ در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، که دوره «دانشگاه فرماندهی و ستاد» را گذرانده باشند و همچنین به فرماندهان نیروی انتظامی که از سپاه پاسداران به این نیرو منتقل شده باشند یا پیش از ادغام نیروهای انتظامی، عضو کمیته انقلاب اسلامی بوده باشند، اعطا می‌شود. معادل این لقب در ارتش جمهوری اسلامی ایران، امیر می‌باشد. کلماتی مثل سردار در سپاه یا امیر در ارتش، نوعی پیشوند است نه درجه؛ مانند: سردار سپهبد قاسم سلیمانی

سلام بر شهیدان

سلام کلمه دعایی است به معنی سلامت و بی ­گزند باشید، تهنیت، تحیّت، درود

عدالت

دادگری، قسط، مساوات، به تساوی تقسیم کردن، حد متوسط میان افراط و تفریط

زشت و زیبا

چنان که از آیات و روایات استنباط می ­شود، اشیاء و موجودات در جهان مادی دو دسته هستند. یک دسته متناسب با طبیعت کمالی خود(زیبا) می ­باشند و یک دسته در تناقض آن(زشت) که هر یک از آنها، بازتاب حقیقت ظرفیت خویش در عالم امکان می­ باشند

کرم

در کرم آویز و رها کن لجاج از ده ویران که ستاند خراج

ظاهر و باطن

شمشیرم و خون ریز من هم نرمم و هم تیز من همچون جهان فانیم ظاهر خوش و باطن بل

بت در عرفان

صنم، خدای ساختگی، مجسمه­ ای که برای پرستش ساخته می­ شود

وادی ایمن

مکان مقدسی که در آنجا ندای خداوند به حضرت موسی(ع) رسید. چون این وادی در جانب راست کوه طور ـ یا سمت راست حضرت موسی(ع) ـ بود به وادی ایمن معروف شده است. «فَلَمَّا قَضَی مُوسَی الأجَلَ وَ سَارَ بِأَهْلِهِ آنَسَ مِنْ جَانِبِ الطُّورِ نَارًا قَالَ لأَهْلِهِ امْکُثُوا إِنِّی آنَسْتُ نَارًا لَعَلِّی آتِیکُمْ مِنْهَا بِخَبَرٍ أَوْ جَذْوَه مِنَ النَّارِ لَعَلَّکُمْ تَصْطَلُونَ* فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِیَ مِنْ شَاطِئِ الْوَادِ الأَیْمَنِ فِی الْبُقْعَةِ الْمُبَارَکَةِ مِنَ الشَّجَرَه أَنْ یَا مُوسَی إِنِّی أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ...؛ و چون موسی آن مدت را به پایان رسانید و همسرش را[همراه] برد آتشی را از دور در کنار طور مشاهده کرد. به خانواده خود گفت: بمانید که من آتشی از دور دیدم، شاید خبری از آن یا شعله ای آتش برایتان بیاورم. باشد که خود را گرم کنید. پس چون به آن رسید، از جانب راست وادی در آن جایگاه مبارک از آن درخت ندا آمد: ای موسی منم من خداوند پروردگار جهانیان...»(قصص، آیات۳۰ـ 29) در اصطلاح عرفا وادی ایمن عبارت است از طریق تصفیه دل که موجب قبول تجلی الهی است

چشم دل

چشم دل باز کن که جان بینی آن چه نادیدنی است آن بین

پرده

دستان، نوا، نُت، لحن، نام دوازده آهنگ مانند: پرده خراسان، پرده حجاز، پرده عراق و...

روز داوری

گوییا باور نمی ­دارند روز داوری کاین همه قلب و دغل در کار داور می­ کنن

لزوم شناخت امام

پیامبر گرامی اسلام(ص) در حدیثی فرمودند: «مَنْ ماتَ وَ لَمْ یعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیة؛ هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلی مرده است.»(الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۲، ص۲۵۲ و کمال الدین، ج۲، ص۴۱۰) این حدیث با الفاظ مختلف در منابع شیعه و اهل سنت نقل شده است. شیعیان این حدیث را درباره امامت ‌دانسته و لزوم شناخت و اطاعت از امام را از آن استنباط می‌کنند. اهل سنت هم این روایت را در مورد حاکم اسلامی و لزوم بیعت با او دانسته‌اند

دعا برای تعجیل در فرج

دعا برای تعجیل در ظهور، از جمله وظایف منتظران در عصر غیبت است و ائمه اطهار (ع) به ضرورت آن تأکید و آثار و برکاتش را تبیین نموده ­اند. این دعا، گاه با افزودن«عجل فرجهم»به آخر دعای مستجاب صلوات مطرح می ­شود: «اللَّهُمَّ صَلِ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ...» و گاه به صورت دعایی مستقل از خدا درخواست می ­گردد مانند: «اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج» و گاه به صورت تمنی از خود حضرت(عج) خواسته می­ شود

عرش

عرش در لغت معانی متعددی دارد از جمله: تخت‌های بلند، تخت سلاطین، سقف و چیزی که دارای سقف باشد. منظور از آن ـ هنگامی که در مورد خداوند به کار می‌رود ـ مجموعه جهان هستی است که در حقیقت تخت حکومت پروردگار محسوب می‌گردد. «الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ وَ مَا بَیْنَهُمَا فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَی عَلَی الْعَرْشِ الرَّحْمَنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِیرًا؛ همان کسی که آسمان ­ها و زمین و آنچه را که میان آن دو است در شش روز آفرید آنگاه بر عرش استیلا یافت رحمتگر عام [اوست] در باره وی از کسی که خبر دارد بپرس.»(فرقان، آیه۵۹) در این آیه «استوی» بر عرش کنایه از استیلاء خداوند، حکومت، مالکیت و تدبیر او بر نظام هستی است. چنان‌که در اطلاقات معمولی نیز گاهی کلمه «بر تخت نشستن» کنایه از تسلط و استیلای پادشاه بر کشورش می­ باشد. علامه طباطبایی(ره) می‌نویسند: «ثُمَّ اسْتَوی‌ عَلَی الْعَرْشِ» کنایه است از استیلا و تسلط خداوند بر ملک خود و قیام به تدبیر امور آن، به طوری که هیچ موجود کوچک و بزرگی از قلمرو تدبیرش ساقط نمی‌شود و در تحت نظامی دقیق، هر موجودی را به کمال واقعیش رسانیده حاجت هر صاحب ح

عهد الست

مگر بویی از عشق مستت کند طلبکار عهد الستت کن

اولین شهید ولایت

حضرت زهرا(س) اولین شهید راه ولایت می­ باشند؛ در روزهای سخت تنهایی که یکصد هزار مسلمان حاضر در روز غدیر، صم و بکم تماشاگر ظلم اصحاب سقیفه بودند، حضرت زهرا(س) به همراه تعداد انگشت شماری از صحابه به دفاع از حریم ولایت برخاستند و تا آخرین نفس در این راه ثابت­ قدم ماندند. آن حضرت(س) خطاب به مولایشان، امیرمومنان می­ فرمایند: «روحی لروحک الفداء و نفسی لنفسک الوقاء؛ جانم فدای جان تو و نفس من نگاهبان نفس تو باد!»(الکوکب الدرّی، ج1، ص196)... در نهایت آن حضرت(س) با قرار گرفتن در بین در و دیوار جام شهادت را به سرکشیدند

خضر

یکی از اولیاء و پیامبران الهی است که معاصر حضرت موسی(ع) بوده و مقامی خاص در عرفان اسلامی دارد. نام اصلی او ـ که آن را تالیا گفته ­اند ـ به صراحت در قرآن ذکر نگردیده است. در سوره کهف به داستان دیدار او ـ با عنوان عبدٌ من عبادنا... ـ و حضرت موسی(ع) اشاره شده است. بنا بر روایات، او را از این جهت خضر گفته­ اند که وی بر هر جا می ­نشست یا نماز می خواند، زمین زیر پا و اطراف آن سبز و خرّم می‌گردید.(ر.ک: جامع البیان، ج۱۸، ص۷۰

دفن شبانه

بنابر نقل کتب تاریخ، در عمل به وصیت حضرت زهرا(س) دفن آن حضرت شبانه انجام گرفت. وصیت حضرت زهرا(س) چنین بود : «بِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم. هذا ما اَوْصَتْ بِهِ فاطِمَةُ بِنْتُ رَسولِ اللهِ، اَوْصَتْ وَ هِیَ تَشْهَدُ اَنْ لا الهَ اِلاّ اللهُ وَ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسولُهُ وَ اَنَّ الْجَنَّةَ حَقُّ وَ النّارَ حَقُّ وَ اَنَّ السّاعَةَ آتِیَةٌ لارَیْبَ فیها وَ اَنَّ اللهَ یَبْعَثُ مَنْ فُی الْقبورِ، یا عَلِیُّ اَنَا فاطِمَةُ بَنتُ مُحَمَّدٍ(ص) زَوَّجْنَی اللهُ مَنْکَ لأکونَ لَکَ فِی الدُّنیا وَ الاخِرةِ، اَنْتَ اَوْلی بِی مِنْ غَیْرِی، حَنِّطْنی و غَسِّلْنِی و کَفِّنِّی بِاللَّیلِ وَ صَلِّ عَلَیَّ وَ ادْفِنِّی بِاللَّیْلِ وَ لاتُعْلِمْ اَحَداً وَ اَسْتَوْدِعُکَ اللهَ و اقْرَءُ عَلی وُلْدِی السَّلامَ اِلی یَومِ الْقِیامَةِ؛ به نام خداوند بخشنده و مهربان، این وصیت نامه فاطمه دختر رسول خدا(ص) است و در حالی وصیّت می­ کند که شهادت می­ دهد خدایی جز خدای یگانه نیست و محمّد(ص) بنده و پیامبر اوست و بهشت حق است و آتش جهنم حق است و همانا روز قیامت فرا خواهد رسید و شکّی در آن نیست و خداون

چشم بیمار

چشم نیم بسته ­ای که زیبایی معشوق را دوچندان می ­کند

دوست

انسان موجودی اجتماعی است و برای برآوردن نیازهای خود نیازمند انسان­ های دیگر می­ باشد. البته اجتماعی بودن، غیر از جمعی بودن است؛ زیرا می‌توان افراد بسیاری از انسان‌ها را در یک‌جا جمع کرد؛ درحالی که هیچ رفتار اجتماعی نداشته باشند. اجتماعی بودن به معنای تعامل دو سویه و الفت، انس، تعاون، مودت، احسان و مانند آن است. اینکه انسان‌ها مشترکات و تمایزات یکدیگر را کشف کرده و بخواهند از این امور برای رشد و کمال‌یابی خود و دیگران بهره گیرند. بنا بر این انسان برای زندگی در جامعه نیازمند دوستی با دیگران است. دوستانی که در غم و شادی شریک و همراه او باشند. حضرت علی(ع) فرمودند: «أَعْجَزُ النّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسَابِ الإِخْوانِ وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَیَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ؛ ناتوان‌ترین مردم کسی است که در دوست‌یابی ناتوان است و از او ناتوان‌تر آن که دوستان خود را از دست بدهد.» (نهج البلاغه، حکمت 12

ادراک

انسان غیر از بدن مادی، حقیقت دیگری به نام روح دارد که او را از سایر حیوانات متمایز می­ گرداند. روح انسانی، دو بعد ادراکی و گرایشی دارد. بعد ادراکی انسان در دو حوزه نظری و عملی قرار گرفته است