اصولاً وکالت به عنوان یک حرفه دارای بخشهای مشترکی است که یکی از این بخشها وکالت در حقوق جزا است.در این بخش قانونگذار اعمالی را جرم می داند و این اعمال را در قانون جرم تعریف می کند. وکیل کیفری باید در این زمینه اطلاعات کافی و لازم از جمله آگاهی کافی از عناصر جرم (عنصر مادی و معنوی) و البته در عین حال قدرت، اطمینان و شهامت کافی برای دفاع از حقوق متهم یا شاکی را داشته باشد.
در خصوص دعاوی کیفری که معمولاً مربوط به جان و مال و حیثیت افراد است و معمولاً باعث ایجاد استرس و اضطراب بیشتر برای افراد مورد نظر می شود، حضور وکیل موجب آرامش خاطر موکل می شود. از سوی دیگر، وکیل کیفری باید از اختیارات شفاهی کافی برای دفاع از حقوق موکل برخوردار باشد و بتواند دفاعیات خود را به صورت شفاف و مختصر در دادگاه ارائه کند.
مواردی مانند قتل، سرقت، آدم ربایی، جعل، کلاهبرداری و تجاوز به عنف از جرایم کیفری محسوب می شوند که نیاز به حضور وکیل در کنار موکل دارند.
وکیل کیفری کیست؟
در واقع یک وکیل کیفری مانند هر وکیل دیگری سعی می کند بهترین دفاع خود را انجام دهد. اما کار وکیل کیفری با کار سایر وکلا در زمینه های مختلف حقوق متفاوت است. وکیل کیفری در حوزه ای فعالیت می کند که مستقیماً با حقوق افراد مرتبط است و به دلیل همین رویه خاص به وکیل کیفری وکیل مدافع نیز گفته می شود. مدافع کلمه ای عربی به معنای محافظت و دفاع است.
این اصطلاح به طور خاص برای توصیف وکیلی استفاده می شود که از مظنون یا متهم در دادرسی کیفری دفاع می کند و از حقوق آنها دفاع می کند. بر اساس اصل 35 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در کلیه دادگاه ها طرفین حق دارند برای خود وکیل انتخاب کنند و در صورتی که شخصی قادر به انتخاب وکیل نباشد، باید به آنها فرصت تعیین وکیل داده شود.
وظایف اصلی وکیل کیفری چیست؟
یکی از وظایف اصلی وکلای کیفری تنظیم پرونده است. اگر وکیلی به عنوان وکیل شاکی متعهد شده باشد، باید در شکایتی که ارائه کرده است، ادعای موکل خود را بیان کند. در عین حال، تهیه دفاعیه از دیگر وظایفی است که توسط وکیل کیفری انجام می شود.
وکلای شاغل در این زمینه می توانند وکالت و وکالت اشخاصی را که تحت بازجویی و اتهام قرار دارند، بکنند. به عنوان مثال، وکل قتل سوابق کیفری یک فرد متهم به قتل عمد را بررسی می کنند و ارزیابی می کنند که آیا جرم به طور قانونی انجام شده است تا مشاهدات آنها منجر به تخفیف مجازات شود.
وکلای جنایی نیز می توانند نقش فعالی در بازجویی و محاکمه داشته باشند. حتی در شدیدترین جرایم، عوامل کاهش دهنده مجازات مجرم به همراه مدارک به دادگاه ارائه می شود. موارد مورد بحث به اتهام قتل محدود نمی شود. علاوه بر قتل عمد و غیر عمد، وکلای جنایی ممکن است در دادرسی کیفری برای دفاع یا تعقیب پرونده هایی مانند سرقت، زورگیری و سرقت شرکت کنند.
ویژگی های وکیل کیفری
ویژگی های وکیل کیفری باید این باشد که دارای تحصیلات آکادمیک کافی در رشته حقوق جزا، دانش و تجربه کاری کافی و همچنین مهارت و توانایی در رسیدگی به دعاوی و دانش دادگاه ها و دادگاه های کیفری و ارجاع شده باشد. به پرونده های کیفری مانند قانون مجازات اسلامی، قانون آیین دادرسی کیفری، قانون مبارزه با مواد مخدر، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سایر قوانین مرتبط با این حوزه ها تسلط داشته باشد.
علاوه بر موارد ذکر شده، به دلیل برخورد وکیل کیفری با پرونده های کیفری و قوانین سخت کیفری که حساسیت عاطفی را برمی انگیزد و به دلیل سختی و خشونت پرونده های مختلف کیفری، وکیل کیفری باید از ظرفیت کافی با روحیه بالا برای مقابله با چنین مواردی برخوردار باشد.