بسیاری از پرسش‌ها در جغرافیای خاورمیانه (عبارت صحیح آن، غرب آسیا) با جواب بله یا خیر قابل پاسخگویی نیستند. یا به عبارتی همه چیز سیاه یا سفید نیست، بلکه می تواند خاکستری باشد.
خیلی سریع به سراغ مثال‌های عینی آن برویم و ببینیم چرا سیاست از ماورا النهر تا بین النهرین همیشه پیچیده بوده است.
سیاست پیچیده در سال 1300 هجری شمسی
اواخر حکومت قاجار و اندکی پس از جنگ جهانی دوم هست. مملکت از هم پاشیده و همه جا نابسامان است. کلنل پسیان و میرزا کوچ خان جنگلی هر دو در تلاش هستند تا گوشه‌ای از این مملکت را سامان بخشند. شیخ خزعل و سید جعفر پیشه‌وری هر کدام سعی دارند گوشه‌ای از ایران را جدا کنند. عنان مملکت از دست احمدشاه در رفته و رقابتی سخت میان سید ضیا و قوام و رضا میرپنج در جریان است. قوام السلطنه و رضا میرپنج که هر دو به گواه تاریخ برای ایران هم خیر و هم شر بوده اند اقدام به کشتن کنلل پسیان و میرزا کوچک خان می کنند. بنابراین دوسردار وطن پرست ایرانی نه توسط نیروی کاملا شر، بلکه توسط دو سیاستمدار خاکستری به شهادت می‌رسند.
کتاب بیگانه‌ای در کنار کوچک خان نوشته یان کولارژ ، کتاب فداکاری در راه وطن نوشته محمد‌علی مهین‌پور سیاح ، مقاله‌ی سر بریده کنلل پسیان بر نیزه گل‌ممدها ، کتاب سردار جنگل نوشته ابراهیم فخرایی
سیاست پیچیده در سال 1404 هجری شمسی
اندکی پس از حمله اسراییل به ایران و جنگ 12 روزه، که با حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران و حمله متقابل ایران به پایگاه نظامی آمریکا در قطر پایان می پذیرد، اسراییل به قطر حمله می کند و سران حماس را با موشک می‌زند.
قطر از یک سو میزبان بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در منطقه است و از سوی دیگر میزبان رهبران جنبش حماس. از یک سو با متحدان سنتی آمریکا یعنی عربستان و امارات رقابتی توام با تاریخچه دشمنی دارد و از طرفی با ایران روابط حسنه‌ای برقرار کرده است. با اینکه حافظ منافع آمریکا در منطقه است و در برابر اسراییل قرار نگرفته است ولی شبکه الجزیره متعلق به قطر، مهمترین خبرگزاری در مخابره نسل کشی اسراییل در غزه به جهانیان بوده است. این کشور در حمله ائتلاف عربی به یمنِ حوثی‌ها همان متحد نزدیک ایران نیز مشارکت داشته است.
سیاست پیچیده در سال 1327 هجری شمسی
یهودیت، مشکل بزرگِ اروپای مسیحی و یکی از طرف‌های مناقشه در جنگ جهانی دوم، با نیرنگ انگلیس در دامن اعراب و خاورمیانه (غرب آسیا) می افتد. اعراب که بارها در جنگ از اسراییل شکست خورده‌اند رو به دشمنی با ایران می آورند. ولی ایران از زمان حضور امام موسی صدر و مصطفی چمران در لبنان، چه در اواخر حکومت پهلوی و چه در حکومت جمهوری اسلامی به مقابله با اسراییل بر می آید. ایران و عراق دو کشور بزرگ شیعه به مدت هشت سال با یکدیگر می جنگند. دولت عراق پس از حمله به کویت از بین می رود و ایران با تحریم‌های چهل ساله و فساد و مشکلات عدیده‌ی داخلی ضعیف می‌شود.
اعراب با اینکه از طرف اسراییل تهدید موجودیتی دارند ولی همچنان با ایران به دشمنی ادامه می‌دهند. و ایران که در طول تاریخ حوزه نفوذش منطقه قفقاز و نیز از ماورا النحر در شرق تا بین النحرین در غرب بوده است، به سمت حوزه مدیترانه می‌رود و تبدیل می‌شود به دشمن شماره یک اسراییل (شما بخوانید اسراییل و آمریکا و آلمان و انگلستان و نروژ). ترکیه نیز این وسط به هزار رنگ در می آید و هرجا منفعت باشد همانجا چمبره می‌زند. و سودی که روسیه از این شلم شوربا می‌برد.
در یک کلام
اگر می خواهید نه فقط از سیاست بلکه از اوضاع جامعه و شهر خود سردر بیاورید، دنبال جواب‌های ساده نگردید. جواب‌های بچه گانه و تحلیل‌های آبکی که هر روز در تاکسی و سر کار و میان دوست و آشنا می‌شنوید.
