تحصیل مال از طریق نامشروع و میزان مجازات آن
در مباحث کیفری جرمی مانند تحصیل مال از طریق نامشروع گستره زیادی را به خود اختصاص داده است. جرم انگاری این عنوان مجرمانه با پیچیدگی بیشتری همراه است، زیرا رفتارهای زیادی هستند که می تواند مشمول تحصیل مال نامشروع بشود. در عین حال باید ارکان این جرم را مشخص کرد، تا با عناوینی همچون کلاهبرداری که به طور خاص با تقلب و فریب همراه است، و قانون گذار بر عملیات فریبکارانه تاکید داشته، تداخل پیدا نکند.
برای درک این رفتار مجرمانه بهتر است که آن را از زوایای مختلف مورد بحث و بررسی قرار داد، و عناصر تشکیل دهنده آن و دیگر عواملی که در آن تاثیر گذار است توضیح داده شود.
جرم تحصیل مال از طریق نامشروع از چه عناصری تشکیل شده است؟
جرم تحصیل مال از طریق نامشروع مانند هر جرم دیگری از چند عنصر تشکیل شده است. این عناصر عبارت‌اند از:
عنصر قانونی
عنصر مادی
عنصر روانی
عنصر قانونی
طبق متن ۲ قانون اساسی، عنصر قانونی جرم تحصیل مال نامشروع، مشتمل بر سه عنوان جزایی است که طبق آن می‌توان جرم را تشخیص داد و فرد مرتکب را مجازات کرد. این سه عنوان عبارت‌اند از:
سو استفاده از امتیاز یا خریدوفروش آن
تقلب در توزیع کالاهای تابع ضوابط مشخص
تحصیل مال
عنصر مادی
عنصر مادی نمود عینی و بیرونی جرم است. عنصر مادی جرم تحصیل مال از طریق نامشروع در سه عنوان رفتار مجرمانه، اوضاع‌واحوال لازم جهت ارتکاب جرم و نتیجه حاصله از جرم مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۱. رفتار مجرمانه
رفتار مجرمانه به هر عمل غیرقانونی که به‌صورت خاص مورد جرم‌انگاری قرار نگرفته باشد، اطلاق می‌شود. به‌عنوان‌مثال کسی که با استفاده از رفتارهای متقلبانه مالی را به دست آورد، یا مبلغی را به‌صورت غیرقانونی برای انجام کاری دولتی دریافت کند، مشمول عناوین خاص کلاهبرداری، ارتشاء یا اختلاس است و نوبت به تحصیل مال از طریق نامشروع نخواهد رسید.