امروزه دقت در اندازه گیری فشار سیالات اهمیت زیادی دارد. اما همیشه شرایط محیط اجازه نمی دهد تا ابزار دقیق مستقیما با سیال در تماس باشد. گاهی سیال خورنده است، گاهی سمی، گاهی دمای بسیار بالایی دارد و در برخی موارد هم به راحتی در تماس با ابزار، واکنش شیمیایی نشان می دهد یا باعث گرفتگی مسیر می شود. در این موارد است که قطعه ای به نام دیافراگم سیل وارد عمل می شود. این قطعه نه تنها از آسیب دیدن ابزار دقیق جلوگیری می کند، بلکه باعث می شود تا اندازه گیری فشار به شکلی پایدار، دقیق و بدون وقفه انجام شود. در ادامه به بررسی کامل دیافراگم سیل، نحوه عملکرد آن، کاربردها، نکات مهم هنگام خرید و قیمت آن خواهیم پرداخت.
دیافراگم سیل چیست و چگونه کار می کند؟
دیافراگم سیل یک قطعه واسطه است که بین سیال در حال جریان و ابزار اندازه گیری فشار مثل گیج فشار یا ترانسمیتر فشار قرار می گیرد. این قطعه شامل یک دیافراگم بسیار نازک و منعطف است که از جنس فلزات مقاوم مانند استنلس استیل، تیتانیوم یا حتی آلیاژهایی خاص ساخته می شود. عملکرد دیافراگم به این شکل است که وقتی فشار سیال به آن وارد می شود، سطح دیافراگم تغییر شکل می دهد و این تغییر به وسیله سیالی که داخل محفظه دیافراگم وجود دارد به ابزار دقیق منتقل می شود. این سیال داخلی باید خنثی، تمیز، با ویسکوزیته مشخص و بدون واکنش با بدنه دیافراگم باشد.
در واقع دیافراگم بدون اینکه سیال فرایندی را به درون ابزار منتقل کند، فقط فشار آن را با کمک سیال پرکننده منتقل می کند. این روش اندازه گیری باعث می شود تا ابزار فشارسنج هیچ تماسی با سیال اصلی نداشته باشد و بنابراین در برابر خوردگی، رسوب یا آلودگی محفوظ بماند.
کاربرد دیافراگم سیل در چه جاهایی اهمیت پیدا می کند؟
دیافراگم سیل زمانی استفاده می شود که شرایط به گونه ای است که ابزار اندازه گیری نمی تواند به صورت مستقیم با سیال در تماس باشد. اگر سیال دمای بسیار بالایی داشته باشد یا اگر دارای خاصیت خورندگی شدید باشد، استفاده از این قطعه رایج خواهد بود.
در صنایعی مانند تولید مواد شیمیایی، پالایشگاه ها، پتروشیمی، داروسازی، صنایع غذایی، تصفیه آب و حتی تولید اتانول، دیافراگم سیل کاربرد دارد. مخصوصا زمانی که سیال چسبناک یا غلیظ باشد و یا امکان انسداد در مسیر اندازه گیری وجود داشته باشد، این قطعه عملکرد سیستم را حفظ می کند. در فرآیندهایی که سیال سمی باشد و هرگونه نشتی می تواند خطرساز باشد نیز این قطعه نقش حفاظتی دارد و از بروز هر گونه خطری جلوگیری می کند.
اجزای تشکیل دهنده دیافراگم سیل
هر دیافراگم سیل از چند بخش اصلی تشکیل می شود. بدنه یا هوزینگ اولین قسمت است که معمولا از جنس فلزات مقاوم ساخته می شود. درون این بدنه، دیافراگم انعطاف پذیر قرار دارد که نازک و حساس به فشار است. بین دیافراگم و ابزار اندازه گیری، فضای بسته ای قرار دارد که با یک نوع سیال خاص مانند روغن سیلیکونی یا گلیسیرین پر شده است. این سیال مسئول انتقال فشار از دیافراگم به ابزار است. همچنین اتصالاتی مثل فلنج یا رزوه در بخش انتهایی دیافراگم وجود دارد که برای نصب آن در خطوط فرایندی مورد استفاده قرار می گیرد.
بررسی نحوه انتخاب و خرید دیافراگم سیل
برای انتخاب دیافراگم سیل مناسب، باید چند فاکتور را در نظر بگیرید. اولین نکته نوع سیالی است که با آن سر و کار داریم. اگر سیال اسیدی باشد باید از جنس مقاوم استفاده کنید. دومین موضوع دمای کاری است. دیافراگم باید توانایی تحمل دما را داشته باشد. مورد بعدی فشار کاری سیستم است. طراحی دیافراگم باید به گونه ای باشد که تحمل فشار بالا یا فشار پایین را داشته باشد. همچنین انتخاب نوع اتصال، قطر لوله و نیاز به مدل های خاص با طراحی سفارشی نیز هنگام خرید بررسی می شود.
نکته ای که در خرید این قطعه باید به آن توجه کرد این است که صرفا انتخاب برند یا قیمت پایین نمی تواند تضمین کننده عملکرد خوب باشد. بهتر است از فروشگاه های تخصصی و شرکت هایی که تجربه کافی در زمینه تولید یا واردات این قطعه دارند، خرید انجام شود.
قیمت دیافراگم سیل
اولین عامل در تعیین قیمت دیافراگم سیل متریال استفاده شده در ساخت آن است. اگر از آلیاژهای خاص و مقاوم استفاده شده باشد، قیمت بالاتر خواهد بود. دومین عامل نوع طراحی و مدل آن است. دیافراگم های فلنج دار یا مدل های مخصوص با طراحی سفارشی معمولا قیمت بالاتری دارند. همچنین نوع سیال پرکننده، دقت انتقال فشار، برند سازنده و کشور تولید کننده نیز تاثیر مستقیمی بر قیمت نهایی دارد. با توجه به نوسانات بازار، نمی توان قیمت ثابتی برای این قطعه عنوان کرد. اما کاربران می توانند با تماس با شرکت های تخصصی یا تولیدکنندگان مستقیم، از قیمت روز مطلع شوند.
نتیجه گیری
کاربرد دیافراگم سیل در سیستم های اندازه گیری فشار است که در بسیاری از فرایندهای حساس صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. این قطعه نقش مهمی در جدا نگه داشتن ابزار اندازه گیری از سیالات خورنده، سمی یا دارای دمای بالا ایفا می کند و دقت و سلامت اندازه گیری را حفظ می کند. شناخت صحیح از ساختار، کاربرد و نحوه انتخاب دیافراگم سیل کمک می کند تا کاربران بهترین تصمیم را برای سیستم های خود بگیرند. اگرچه ممکن است این قطعه کوچک به نظر برسد، اما تاثیر آن در بهینه سازی عملکرد سیستم های اندازه گیری فشار غیرقابل انکار است.