یکی از مراحل اصلی طراحی سردخانه، انتخاب درب با توجه به نوع سردخانه است. در واقع درب ها به دلیل ارتباط با محیط بیرون از طریق تبادل هوای سردخانه موثرترین عامل در مصرف انرژی هستند. با توجه به افزایش نفوذ هوای بیرون به محیط داخلی، تعداد باز و بسته شدن درها باعث می شود سیستم خنک کننده اتاق سرد بیشتر کار کند و می تواند مصرف انرژی را تا 50 درصد افزایش دهد.
انواع درب سردخانه
درب های سردخانه در سه نوع زیر تولید می شوند:
- درب سردخانه لولایی
- درب سردخانه ریلی یا کشویی
- درب سردخانه با ریل کنترل اتمسفر
درب سردخانه لولایی
درب سردخانه لولایی به دلیل مکانیزم ساده به عنوان پرکاربردترین درب سردخانه از گذشته تا به امروز شناخته می شود. سادگی مکانیزم، قیمت پایین و در نتیجه هزینه کمتر سردخانه، عمر طولانی و سهولت استفاده و نصب از مزایای درب سردخانه لولایی است.
درب لولایی به دلیل تلفات حرارتی زیاد در هنگام باز و بسته شدن بیشتر برای سردخانه هایی با تردد کمتر مناسب است.
در ضمن از آنجایی که تکیه گاه این درب ها یک طرفه است، نمی توان از این نوع درب های سردخانه در سایزهای بزرگ استفاده کرد. زیرا با افزایش درب فشار زیادی به لولاها وارد می شود و همچنین فضای زیادی برای باز و بسته شدن درب نیاز خواهد بود.
درب سردخانه ریلی یا کشویی
درب یخچال ریلی یا کشویی برای باز و بسته شدن مکرر مناسب است. این به دلیل تلفات کم و تبادل هوای کم هنگام باز و بسته کردن درب سردخانه کشویی است. در سردخانه های بزرگ درب های کشویی موتوری هستند که باعث افزایش سرعت باز و بسته شدن می شود و نیاز به نیروی دستی برای باز و بسته شدن را بی نیاز می کند.
علاوه بر این، درهای کشویی نیاز به فضای باز و بسته شدن کمتری دارند و برای اندازه های بزرگ بسیار مناسب هستند.
درب سردخانه ریلی کنترل جو
درب یخچال با اتمسفر کنترل شده برای یخچال هایی مناسب است که در آن میوه ها و سبزیجات خاص و حساس به اکسیژن نگهداری می شود. به این معنا که این نوع درب ها از ورود هوای بیرون جلوگیری می کنند، درصد اکسیژن هوای اتاق سرد افزایش نمی یابد و در نتیجه عمر غذا را افزایش می دهد. این نوع درب ها به دلیل حساسیتی که دارند معمولا از نوع کشویی می باشند.
کاربرد انواع درب سردخانه و معیارهای انتخاب
- تفاوت دما در داخل و خارج از اتاق سرد
یکی از معیارهای اصلی در انتخاب انواع درب سردخانه کشویی، لولا و کنترل جوی سردخانه، اختلاف دمای محیط داخلی و خارجی سردخانه است. با توجه به این اختلاف دما، درب های سردخانه در ضخامت های 7 تا 15 سانتی متر تولید می شوند. به عنوان مثال، انواع کشویی یا لولایی ضخیم‌تر برای ذخیره‌سازی سرد زیر صفر مناسب‌تر هستند تا از دست دادن گرما بکاهند.
- المنت حرارتی اطراف در
نکته مهم دیگر وجود عنصر گرمایش در اطراف درب است. به خصوص در کاربردهای زیر صفر، دمای درب باید بالاتر از نقطه شبنم نگه داشته شود تا از تقطیر آب و یخ زدن درب و در نتیجه خرابی درب جلوگیری شود. این المنت قابل نصب بر روی درب های لولایی و کشویی و کنترل جو می باشد.
- درب کشویی یا لولایی
هنگام انتخاب بین درب کشویی یا درب لولایی، در مواردی که فضای کافی برای باز شدن درب لولایی وجود ندارد و همچنین در سردخانه های بزرگ بهتر است از درب کشویی استفاده کنید. اندازه درب با توجه به اندازه و کاربرد آن تعیین می شود، مثلاً در سردخانه نگهداری میوه، اندازه آن باید حداقل 30 سانتی متر از جعبه بسته بندی میوه در دو طرف بزرگتر باشد تا بارگیری و تخلیه به راحتی انجام شود. برای انتخاب سایز می توانید به کاتالوگ شرکت های سازنده مراجعه کنید.
نکته مهم دیگر در انتخاب نوع درب این است که با باز شدن درب یخچال لولایی فضای بیشتری برای جابجایی هوا ایجاد می شود که باعث افزایش تبادل حرارت و رطوبت می شود. به همین دلیل در صورت استفاده از نوع کشویی یا ریلی، تبادل هوا و رطوبت کاهش می یابد، مصرف انرژی و نیاز به یخ زدایی کاهش می یابد.
استفاده از درب مسیر اغلب هزینه ساخت یک اتاق سرد را افزایش می دهد.
- کنترل جو
در مواردی که کنترل شرایط داخلی مانند نگهداری طولانی مدت میوه ها و سبزیجات و جلوگیری از ورود اکسیژن و سایر گازها به داخل اتاق ضروری است، درب یخچال کاملاً بسته و با جوی کنترل شده آب بندی شده و هوابندی می شود. با توجه به شرایط اتاق سرد کنترل شده اتمسفر، که در آن درصد اکسیژن اتاق سرد با تزریق گازهای خنثی مانند دی اکسید کربن کاهش می یابد، لازم است از نشت مجدد اکسیژن به اتاق سرد جلوگیری شود که از نشت گاز جلوگیری می کند. اکسیژن وارد اتاق سرد شود. کمک گیت کنترل اتمسفر