رشته مهندسی عمران یکی از زیر شاخه های رشته ریاضی و فیزیک است. این رشته یکی از پرطرفدارترین رشته های کنکور ریاضی محسوب می‌شود. غیر از دانش‌آموزان رشته ریاضی دانش آموزان رشته فنی نیز می توانند با موفقیت در کنکور در این رشته ادامه تحصیل بدهند.
کسانی که علاقه به ادامه تحصیل این رشته را دارند، باید در دروس و مباحثی مثل ریاضی، فیزیک، مکانیک جامدات، استاتیک، سیالات، ریاضیات گسسته و هندسه علم کافی داشته باشند. این رشته به نام رشته راه و ساختمان نیز در بین مردم شناخته شده است.
برای اینکه دقیق تر متوجه بشوید که رشته عمران چیست باید بدانید که کسی که در این رشته تحصیل می کند چه کاری انجام می دهد. به کسی که در رشته مهندسی عمران تحصیل کرده، مهندس عمران می گویند.
مهندس عمران هر کاری که با سازه های ساختمانی در ارتباط باشد را باید بتواند انجام دهد.
کسی که می خواهد عمران بخواند، باید روحیه خستگی ناپذیر داشته باشد. ساخت و ساز ساختمان و یا راه و یا هر کاری که در این رشته و شغل انجام می شود نیازمند حوصله، دقت، توانایی ذهنی و جسمی بالا است.
رشته مهندسی عمران از مقطع کاردانی تا پسادکتری در کشور ما تدریس می گردد. اما امکان تحصیل در این رشته در خارج از کشور نیز ممکن است. دو کشور ایتالیا و کانادا در این رشته بورسیه ارائه می دهند و دانشجو می پذیرند.
در سال های اخیر به خاطر مشکلات به وجود آمده برای محیط زیست، گرایش هایی مثل مهندسی محیط زیست و مهندسی منابع آبی طرفداران زیادی پیدا کرده است.
یک دانشجوی عمران موفق باید علاوه بر مهارت در دروس تحصیلی، خلاقیت کافی نیز داشته باشد، نرم افزار های تخصصی مربوط به رشته اش را یاد بگیرد و در پروژه های عمرانی به عنوان کارآموز حضور پیدا کند.
کسی که در رشته عمران تحصیل کرده است، دارای یک سری مهارت‌هایی به شرح زیر می باشد:
محاسبه، طراحی، ساخت و اجرای انواع ساختمان های مختلف یا راه ها، پل ها، سد و تونل و غیره
اجرای کارهای مربوط به ساماندهی رودخانه ها و خطوط انتقال آب و شبکه های آبرسانی
کارهای نقشه کشی و طراحی
ساخت تصفیه خانه های آب و فاضلاب
ورود به بازار کار در رشته عمران علاوه بر آشنایی با مهارت های تخصصی نیاز به آشنایی با مهارت های فردی هم دارد. مهندسان عمران معمولا می توانند با کمک هم رشته ای ها و یا همکاران خود بعد از اتمام تحصیلات، کارآفرینی کنند.
آنها می توانند دفتر و شرکت خود را تاسیس کرده و شروع به فعالیت نمایند. البته احداث دفتر و شرکت هم کار راحتی نبوده به سرمایه کافی و وقت گذاشتن برای کسب مجوز های مختلف نیاز دارد.
احداث دفتر و شرکت خصوصی فعالیت مستقیم مهندسان عمران است.
فعالیت غیر مستقیم آنان می تواند در مراکزی مثل: وزارت خانه های آموزش و پرورش، کشاورزی، فرهنگ و آموزش عالی، بانک ها و طرح محاسبه جذب بازار کار بشوند. مهندسان عمران کارهای زیادی رامی توانند در امور اجرایی و نظارتی و حتی مشورتی نیز انجام بدهند و در سازمان های مربوطه مشغول به کار شوند.
شرکت های عمرانی و ساختمانی به مهندسان مشاور که کارشان طراحی، محاسبه و نظارت بر اجرای پروژه های ساختمانی است، نیاز دارند.
همانطور که گفته شد زمینه هایی که یک مهندس عمران می تواند در آن فعالیت کند، بسیار است. در اینجا به اختصار به توضیح آن ها می پردازیم تا به صورت کامل آشنا شوید و تصمیم درستی بگیرید.
کار طراحی و اجرا که طراحی و مشورت یک پروژه است. مهندس در این کار به تجربه زیاد نیاز دارد.
کار پیمانکاری و اجرای پروژه طراحی شده، که اگر به درستی انجام نشود تمام زحمات تیم از بین می رود.
کار نظارت که مهندس عمران باید بر اجرای درست و کامل پروژه نظارت داشته باشد. هماهنگی بین افراد تیم نیز بر عهده مهندس ناظر می باشد.
ابتدا به معرفی دروس مقطع کاردانی و دروس مشترک تمام گرایش ها می پردازیم. سپس دروس سه گرایش رشته مهندسی عمران یعنی عمران – عمران، عمران – نقشه برداری و گرایش عمران – آب را معرفی می نماییم.
هر کدام از این گرایش ها خود دارای زیر شاخه های تخصصی دیگری نیز هستند. دروس گرایش عمران – آب بیشتر بوده ولیکن گرایش عمران – عمران کامل تر و جامع تر می باشد.