ازی‌های جسمانی و فیزیکی کودک :
کودک در اولین ماه‌های تولدش با انجام حرکاتی مثل غلطیدن و لگد زدن، تکان دادن دست‌وپا با بازیهای جسمی و حرکتی آشنایی دارد. او کم‌کم یاد میگیرد که چگونه صداهای مختلفی را از حنجره‌هاش بیرون بیاورد، با انگشتان خود بازی کند و اسباب بازی را به سمت خود بکشد. او کم‌کم صداها را کشف و شناسایی میکند.
روانشناسی بازی کودکان و تأثیر اسباب بازی های مناسب بر رشد آن ها | پخش کالای مرکزی
بازیهای ساختنی کودک :
در این دوره تمایل کودک به استفاده از اشیاء اطرافش به جای اسباب بازی دیده می شود. او مکعب‌ها را روی زمین به شکل قطار می‌چیند و آن ها را حرکت میدهد و با آن ها بازی میکند. میتوانید به خلاقیت او با دادن تصویری از اشیا در دنیای واقعی نیز کمک کنید. در ۴ سالگی کودک علاقه زیادی به برش کاغذ دارد و با آن‌ها شکل‌های گوناگونی را روی مقوا می‌چسباند. او با گل اشکال مختلفی را بوجود می آورد و بیشتر از ساختن لذت میبرد تا خراب کردن و از نو ساختن.
روانشناسی بازی کودکان و تأثیر اسباب بازی های مناسب بر رشد آن ها | پخش کالای مرکزی
بازیهای تقلیدی و نمایشی کودکان:
در هشت ماهگی شنیده میشود که کودک صدای مادر و یا پدر را تقلید میکند. از بچه گانه صحبت کردن با او پرهیز کنید. کلمات را بصورت واضح و درست بکار برید. با نگاه مستقیم با او صحبت کنید. بازی با کلمات ساده و تکرار آن را با او انجام دهید. مثل مامان، سلام…
پسرها در سنین بالاتر تمایل دارند با جعبه ابزار پدر بازی کنند و رفتار او را تقلید کنند؛ و دخترها مشغول آشپزی برای مهمان‌هایشان می‌شوند و به دنبال رسیدن به شناخت درست از شباهت های جنسیتی خود با پدر و مادرشان هستند. کودک سعی می کند این ویژگی‌های شخصیتی را درونی کند تا برای پذیرفتن نقش خود در زندگی واقعی آماده شود. این تقلید نه تنها نگران کننده نیست بلکه کمک بزرگی به شکل‌گیری شخصیت کودک میکند و جزو روند رشدی او محسوب می شود.
نمیتوان محدوده سنی برای بازیهای تقلیدی در کودک مشخص کرد چراکه کودکان بسته به نوع پرورش و شرایط محیطی بسیار تاثیر پزیر هستند بعنوان مثال کودکی که در محیط خانواده ای هنرمند و اهل موسیقی قرار دارد خوب به طبع این قابلیت را زودتر از کودکی میگیرد که بیشتر سکوت بر محیط پیرامونش حکم فرماست؛ اما با توجه به قوانین رشدی، کودک از حدود دو سالگی آمادگی تقلید و تکرار رفتارهای والدین را در بازی های خود دارد. هرچه این سن در کودک پایین بیاید نشان دهنده توانایی و هوش بیشتر کودک است.
کودک حتی در حین بازی های خود از رفتارهایی که قبلاً الگو برداری کرده است بهره میبرد و این زنجیره تکامل حرکتی اوست، لذا اگر از او حین بازی تقلیدی، رفتاری نادرست سر می‌زند این والدین هستند که باید بازنگری به رفتار خود در مقابل چشمان کودک داشته باشند.
روانشناسی بازی کودکان و تأثیر اسباب بازی های مناسب بر رشد آن ها | پخش کالای مرکزی
دکتر بازی و بازیهایی که صرفاً مربوط به حس کنجکاوی کودکان هستند
بازی نمایشی زمان مناسبی است برای نمایش رفتارهای درونی و بیرونی کودک. این فکر غلطی است که ما قصد آموزش مستقیم به بچه‌ها در حین بازی داشته باشیم. بلکه شناخت نقاط ضعف کودک کمک میکند تا علل آن ها را پیدا کرده و رفع کنیم. نباید فراموش کرد که کودک در حال تقلید از رفتار ماست.
از جمله بازیهای مورد علاقه بچه‌ها دکتر بازی است؛ که نگرانی زیادی را برای والدین به همراه دارد. برخلاف تصور والدین، کودکان هیچ قصد و غرض جنسی از این بازی ندارند؛ و صرفا به دنبال یک کنجکاوی کودکانه به این بازی می پردازند. از آن جا که بهتر است کودکان نسبت به اندام خصوصی خود نیز حساسیت لازم را داشته باشند لذا بهتر است بطور غیر مستقیم حواس بچه ها را به امر دیگری مثل تماشا کردن کارتون پرت کنیم و در زمان دیگری به او حفظ حریم خصوصی را آموزش دهیم وگرنه خوب اگر همان دکتر بازی با همان شدت حساسیت تا سنین بزرگسالی با کودک رشد کند احتمالاً دیگر آن کودک بزرگسال به کنجکاوی در مورد اندام خصوصی بسنده نکرده و سر از چندید زندگی زناشویی در می آورد.
سن کنجکاوی و بازی های گروهی کودکان
سن ۳ تا ۴ سالگی اوج کنجکاوی در کودکان است. پرورش این حس و رفع نیاز به دانستن در کودک بستگی به والدین دارد. باید سعی کرد به سوالات کودکان بطور واضح و روان پاسخ داد. شرایط یک فعالیت علمی ساده را برای کودکان فراهم سازید. مثل کاشتن بذر در گلدان و پرورش آن؛ یا ساختن یک قایق کاغذی و شناور کردن آن در ظرف آب. کودک در این سن از انجام بازی های فکری مثل پازل لذت می برد. در این سن رفتارهای دقیق تری از او سر می‌زند، مثل بستن بند کفش یا بستن دکمه های پیراهنش. او به انجام بازی های گروهی و تعداد بیشتر علاقه ی بیشتری پیدا کرده است و رعایت نوبت را در بازی یاد گرفته است.
روانشناسی بازی کودکان و تأثیر اسباب بازی های مناسب بر رشد آن ها | پخش کالای مرکزی
شروع دوره آموزش پذیری در کودک
سال سوم مربوط به شروع آموزش پذیری فعال کودک چه بصورت حرکتی و چه به صورت ذهنی نیز است. لذا در انتخاب اسباب بازی هایی که در اختیار او می گذارید باید دقت بیشتری کنید زیرا تمایلات عاطفی و روانی او را شکل می دهد. این سن زمان مناسبی است برای انجام بازی های خارج از خانه و در فضای وسیع تر. مثل دویدن و بالا و پایین پریدن. وسایلی برای او فراهم کنید تا بتواند قدرت خود را در بازی هایش نشان دهد. مجسمه سازی با خمیر از بازی های مورد علاقه اوست و البته در مواقعی که بازی های مهیج و کمی پر خطر مثل دویدن سریع از شیب تند را دارید به کودک می آموزید باید حسابی مراقب حرکات ناگهانی و غافلگیر کننده او باشید تا از کنترلتان خارج نشود و به خود آسیب نرساند، مخصوصاً در محیط های شلوغ و پر تردد.
روانشناسی بازی کودکان و تأثیر اسباب بازی های مناسب بر رشد آن ها | پخش کالای مرکزی
انجام بازیهای انفرادی و گروهی پرتحرک در آستانه ۵ سالگی
از سن ۵ سالگی به بعد، بدن کودک برای فعالیت های پر تحرک و حتی گروهی که با قابلیت آگاهی محیطی همراه است آغاز میگردد. او مایل است در بازی قدرت بدنی خود را به نمایش بگذارد و زمان طولانی تری را بدون خستگی به انجام بازی های گروهی مشغول میشود. او همچنین کار با ماژیک و آبرنگ را دوست دارد و با خمیر مجسمه های معناداری را می‌سازد و در ۶ سالگی کنترل بیشتری روی حرکات ظریف بدنش دارد.
روانشناسی بازی کودکان و تأثیر اسباب بازی های مناسب بر رشد آن ها | پخش کالای مرکزی
انجام بازی های هدف دار
مهارت بدنی در ورزش های دسته جمعی و رعایت قوانین بازی از ویژگی های کودکانی است که پا به هفتمین سال زندگی خود گذاشته اند. پسران ۷ ساله به سراغ فوتبال می روند و دختران از لی لی بازی و کنترل روی بدن خود لذت می برند. کودک ۷ تا ۱۱ ساله بیشتر به دنبال رقابت در بازی است تا لذت بردن از آن. او مهارت خود را در بازی به رخ همسالان خود می کشد.