شرکت فلوک (Fluke Corporation)، نامی مترادف با دقت، قابلیت اطمینان و دوام در دنیای ابزارهای تست و اندازه‌گیری الکترونیکی و صنعتی است. این شرکت که ریشه‌های آن به میانه قرن بیستم بازمی‌گردد، به یک رهبر جهانی تبدیل شده است که محصولاتش نه تنها در کارگاه‌های کوچک، بلکه در حساس‌ترین تأسیسات صنعتی، پزشکی و نظامی دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ریشه‌های شکل‌گیری و تأسیس

شرکت فلوک (Fluke Corporation) در سال ۱۹۴۸ توسط جان فلوک (John Fluke) در سیاتل، واشنگتن تأسیس شد. جان فلوک پیش از تأسیس شرکت خود، در شرکت جنرال الکتریک (General Electric) فعالیت می‌کرد و تخصص او در ساخت تجهیزات اندازه‌گیری دقیق برای ارتش و نیروی دریایی آمریکا بود. در ابتدا، تمرکز شرکت بر روی ساخت تجهیزات پیشرفته برای آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و شرکت‌های بزرگ مهندسی بود. اولین محصول شاخص فلوک، یک نشانگر قدرت دقیق (Precision Power Meter) بود که شهرت شرکت را در دقت و نوآوری تثبیت کرد.

تکامل به سوی ابزارهای پرتابل و میدانی

نقطه عطف تاریخی فلوک، در دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ رخ داد. با رشد سریع صنایع الکترونیک، کامپیوتر و اتوماسیون، نیاز به ابزارهایی که بتوانند اندازه‌گیری‌های پیچیده را به صورت قابل حمل و در محیط کارگاهی (Field) انجام دهند، افزایش یافت. فلوک با معرفی نسل جدیدی از مولتی‌مترهای دیجیتال (Digital Multimeters – DMMs) که هم دقیق و هم مستحکم بودند، این نیاز را برطرف کرد. این ابزارهای جدید، استانداردی را در زمینه ایمنی و راحتی کاربر تعریف کردند.

فلسفه فلوک: “یک بار اندازه‌گیری کنید، به آن اعتماد کنید“

فلسفه اصلی فلوک بر دو اصل اساسی بنا شده است:

1. دقت کالیبره شده (Calibrated Accuracy): فلوک تضمین می‌کند که نتایج اندازه‌گیری ابزارهایش قابل اعتماد باشد تا تکنسین‌ها و مهندسان بتوانند بدون تردید بر اساس داده‌های حاصله تصمیم‌گیری کنند. اینقدر فلوک در زمینه کالیبره کردن خوب است که در خط تولید پنل های یینگلی استفاده می شود.

2. ایمنی در اولویت (Safety First): طراحی ابزارهای فلوک، به ویژه مولتی‌مترها و کلمپ‌مترها، بر اساس بالاترین استانداردهای ایمنی الکتریکی (مانند رده‌های CAT III و CAT IV) صورت می‌گیرد تا از کاربران در برابر ولتاژهای بالا و انرژی‌های گذرا محافظت کند.

امروزه، فلوک بخشی از گروه صنعتی بزرگ فورت آیو (Fortive) است و دامنه محصولاتش فراتر از ابزارهای اندازه‌گیری الکتریکی رفته و حوزه‌های کالیبراسیون، تصویربرداری حرارتی، و تست‌های شبکه را نیز در بر می‌گیرد. حضور جهانی این شرکت، آن را به عنوان یک مشاور فنی و یک شریک ابزاری در تمام نقاط دنیا مطرح کرده است.

شاخص‌ترین محصولات فلوک در حوزه الکتریک و الکترونیک

فلوک محصولات متنوعی را برای اندازه‌گیری پارامترهای مختلف الکتریکی و الکترونیکی عرضه می‌کند، اما شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین آن‌ها، مولتی‌مترهای دیجیتال و کلمپ‌مترها هستند.

۱. مولتی‌مترهای دیجیتال (Digital Multimeters – DMMs)

DMMهای فلوک استاندارد صنعتی محسوب می‌شوند. آن‌ها برای اندازه‌گیری ولتاژ، جریان و مقاومت طراحی شده‌اند و به دلیل ویژگی‌های زیر متمایز هستند:

• سری Fluke 87V: این سری به عنوان پرچم‌دار مولتی‌مترهای صنعتی فلوک شناخته می‌شود. Fluke 87V قابلیت‌های پیشرفته‌ای مانند اندازه‌گیری RMS حقیقی (True-RMS) را دارد. True-RMS به دستگاه اجازه می‌دهد تا شکل موج‌های غیرسینوسی (مانند خروجی اینورترها و درایوهای فرکانس متغیر) را با دقت اندازه بگیرد، که برای محیط‌های صنعتی مانند کارخانه چسب تراست تیپ حیاتی است. این ابزارها همچنین مجهز به فیلترهای Low Pass هستند که تداخلات نویز بالا را حذف کرده و اندازه‌گیری ولتاژ و جریان را در مدارهای موتور دقیق‌تر می‌کنند.

• رده‌های ایمنی (Safety Ratings): تمام مولتی‌مترهای فلوک دارای رده‌های ایمنی CAT III و CAT IV هستند که توانایی آن‌ها را در تحمل پالس‌های ولتاژ ناگهانی و گذرا نشان می‌دهد و ایمنی تکنسین را تضمین می‌کند.

۲. کلمپ‌مترها (Clamp Meters)

کلمپ‌مترها اندازه‌گیری جریان (آمپر) را بدون نیاز به قطع مدار و به صورت القایی انجام می‌دهند. فلوک در این حوزه نیز نوآوری‌های مهمی ارائه داده است:

• کلمپ‌مترهای True-RMS AC/DC: این کلمپ‌مترها نه تنها جریان متناوب، بلکه جریان مستقیم را نیز اندازه‌گیری می‌کنند (با استفاده از سنسور اثر هال). قابلیت True-RMS در این ابزارها نیز برای اندازه‌گیری جریان‌های واقعی در سیستم‌های پیچیده بسیار مهم است.

• فناوری FieldSense™ (در مدل‌های جدید): این یک پیشرفت بزرگ است. FieldSense به کلمپ‌متر اجازه می‌دهد تا ولتاژ و جریان AC را بدون تماس فیزیکی با سیم‌رسانا یا بدون استفاده از سیم‌های تستر، اندازه‌گیری کند. این فناوری ایمنی کاربر را در هنگام تست‌های ولتاژ بالا به شدت افزایش می‌دهد.

۳. ابزارهای تست کیفیت توان (Power Quality)

با توجه به حساسیت تجهیزات مدرن به هارمونیک‌ها و نوسانات ولتاژ، فلوک تجهیزات پیشرفته‌ای مانند آنالایزرهای کیفیت توان را تولید می‌کند. این ابزارها قادرند مشکلات پیچیده شبکه، مانند هارمونیک‌ها، فلیکر، و گذراها را ثبت و تجزیه و تحلیل کنند تا به مهندسان کمک کنند منبع ناپایداری‌های الکتریکی را شناسایی و رفع نمایند.

تصویربرداری حرارتی و کالیبراسیون – فراتر از الکتریسیته

فلوک در دو حوزه تخصصی تصویربرداری حرارتی و کالیبراسیون نیز پیشتاز است و ابزارهای آن در صنایع نگهداری پیشگیرانه (Predictive Maintenance) و تضمین کیفیت (Quality Assurance) نقش حیاتی دارند.

۱. دوربین‌های حرارتی (Thermal Imagers)

دوربین‌های حرارتی فلوک (سری Ti) به ابزاری ضروری برای بازرسان، مهندسان و تکنسین‌های نگهداری تبدیل شده‌اند.

• عملکرد و کاربرد: این دوربین‌ها تابش فروسرخ را از اجسام ساطع می‌کنند و آن را به یک تصویر بصری (ترم گرام) تبدیل می‌کنند. این فناوری به کاربران اجازه می‌دهد بدون تماس، مشکلات حرارتی پنهان را مشاهده کنند.

• نقش در نگهداری پیشگیرانه: در محیط صنعتی، دوربین‌های حرارتی برای موارد زیر استفاده می‌شوند:

  • الکتریکی: شناسایی نقاط داغ (Hot Spots) در پنل‌های توزیع، کنتاکتورها و ترانسفورماتورها که نشان‌دهنده اتصالات ضعیف، عدم تعادل بار یا خرابی قریب‌الوقوع است.

  • مکانیکی: تشخیص داغ شدن بیش از حد یاتاقان‌ها، موتورها و جعبه‌دنده‌ها در اثر اصطکاک یا عدم روغن‌کاری صحیح.

  • ساختمان: پیدا کردن نشت‌های حرارتی، رطوبت پنهان و مشکلات عایق‌بندی.

• فناوری IR-Fusion™: این یک نوآوری کلیدی فلوک است که تصویر حرارتی را با تصویر نور مرئی ترکیب می‌کند. این ترکیب، شناسایی دقیق محل مشکل را بسیار آسان‌تر می‌کند، زیرا اپراتور می‌تواند ببیند نقطه داغ دقیقاً روی کدام قطعه قرار گرفته است.

۲. بخش کالیبراسیون (Fluke Calibration)

بخش کالیبراسیون فلوک (شامل زیربرندهای هارت سائنتیفیک – Hart Scientific و دیتوولف – Datron/Wavetek) به عنوان مرجع جهانی در کالیبراسیون عمل می‌کند. کالیبراسیون فرآیندی است که دقت یک دستگاه اندازه‌گیری را در برابر یک استاندارد شناخته شده و معتبر تأیید می‌کند.

• اهمیت: این ابزارها در آزمایشگاه‌های کالیبراسیون، استانداردسازی ملی و شرکت‌هایی که نیاز به دقت بسیار بالا دارند (مانند صنایع هوافضا، دارویی و نظامی) استفاده می‌شوند.

• طیف محصولات: این بخش شامل ابزارهای زیر است:

  • کالیبراتورهای مولتی‌فانکشن: دستگاه‌هایی که می‌توانند طیف وسیعی از سیگنال‌های الکتریکی (ولتاژ، جریان، مقاومت) را با دقت فوق‌العاده بالا تولید و اندازه‌گیری کنند.

  • استانداردهای دما: تجهیزاتی برای کالیبراسیون دماسنج‌ها و سنسورهای حرارتی.

  • ابزارهای فشار و جریان (Process Tools): تجهیزاتی برای کالیبراسیون ابزارهای اندازه‌گیری فشار و فرآیند در تأسیسات پتروشیمی و تولیدی سلفون.

نوآوری‌های کلیدی و ارتباطات صنعتی

فلوک با ورود به عصر اینترنت اشیا (IoT) و نگهداری دیجیتال، تمرکز خود را بر روی ابزارهای هوشمند و اتصال داده‌ها متمرکز کرده است.

۱. فناوری Fluke Connect (IoT صنعتی)

Fluke Connect یک سیستم یکپارچه است که ابزارهای اندازه‌گیری فلوک را از طریق بلوتوث یا وای‌فای به یکدیگر و به یک اپلیکیشن موبایل یا پلتفرم ابری متصل می‌کند.

• ثبت و مدیریت داده: این سیستم به تکنسین‌ها اجازه می‌دهد تا داده‌های اندازه‌گیری شده (مانند ولتاژ، ترم گرام دوربین حرارتی، یا اندازه‌گیری لرزش) را مستقیماً از محل کار به فضای ابری ارسال کنند.

• تجزیه و تحلیل تیم محور: داده‌ها می‌توانند بلافاصله با اعضای تیم یا مهندسان در دفتر به اشتراک گذاشته شوند. این کار فرآیند عیب‌یابی را تسریع می‌بخشد و نیاز به یادداشت‌برداری دستی را از بین می‌برد.

• نگهداری از راه دور: با استفاده از Fluke Connect Assets، مدیران می‌توانند تاریخچه اندازه‌گیری‌ها را برای هر دستگاه یا دارایی (Asset) در یک پایگاه داده مرکزی ردیابی کنند، روندها را مشاهده کرده و نگهداری پیشگیرانه را به صورت مؤثرتری برنامه‌ریزی نمایند.

۲. ابزارهای تست سلامت ماشین‌آلات (Condition Monitoring)

فلوک به طور فزاینده‌ای وارد حوزه مانیتورینگ وضعیت ماشین‌آلات شده است تا از خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کند.

• آنالیز لرزش (Vibration Analysis): ابزارهای تست لرزش فلوک (مانند Fluke 805) می‌توانند ناهنجاری‌های مکانیکی مانند عدم بالانس، عدم هم‌راستایی و خرابی یاتاقان‌ها را با اندازه‌گیری فرکانس لرزش تشخیص دهند. این ابزارها برای نگهداری موتورها، پمپ‌ها و فن‌های سنگین ضروری هستند.

• تست عایق‌بندی (Insulation Testing): برای تضمین سلامت کابل‌ها، سیم‌پیچ‌های موتور و ترانسفورماتورها، فلوک تستر عایق‌بندی با ولتاژ بالا تولید می‌کند. این ابزارها مقاومت عایقی را اندازه‌گیری کرده و هرگونه نشت جریان را که می‌تواند به شکست عایق منجر شود، شناسایی می‌کنند.

۳. ابزارهای تست شبکه (Fluke Networks)

بخش Fluke Networks که بخشی مجزا از شرکت است، استانداردی برای تست کابل‌کشی و شبکه‌های داده (مسی و فیبر نوری) تعیین کرده است. این ابزارها شامل کالیبراتورهای کابل (مانند سری DSX CableAnalyzer) هستند که تأیید می‌کنند کابل‌کشی نصب شده، استانداردهای سرعت شبکه (مانند Cat 6A یا Cat 8) را برآورده می‌کند.

سخن پایانی

شرکت فلوک (Fluke Corporation) میراثی بیش از ۷۵ ساله در نوآوری دارد. از ساخت ابزارهای دقیق برای آزمایشگاه‌های تحقیقاتی در دهه ۴۰ تا تبدیل شدن به رهبر فناوری‌های تصویربرداری حرارتی و اتصال به ابر در عصر حاضر، فلوک پیوسته بر تعهد خود به دقت، دوام و مهم‌تر از همه، ایمنی کاربر تأکید کرده است. ابزارهای فلوک نه تنها به عیب‌یابی مشکلات کمک می‌کنند، بلکه با تسهیل نگهداری پیشگیرانه، ستون فقرات حفظ کارایی و پایداری در زیرساخت‌های صنعتی و الکتریکی مدرن در سراسر جهان هستند