پساب توسط مراکز مسکونی، صنعتی، تجاری و اداری تولید میشود. پساب خانگی شامل زهکشی توالت، حمام، دوش، آشپزخانه و روشویی است. در بیشتر موارد، پساب شامل زبالهٔ مایع صنعتی و تجاری نیز هست. جداسازی پساب خانگی به آب خاکستری و آب سیاه در جوامع پیشرفته رو به افزایش است. از آب خاکستری تصفیه شده میتوان برای آبیاری گیاهان یا فلاش توالت استفاده کرد.
اختلاط پساب و آب باران
ممکن است که آب باران نیز در سامانه فاضلاب وارد شود. چنین سامانهای را سامانه تصفیه مختلط مینامند. این طراحی در آغاز ساخت سامانههای فاضلاب متداول بود. سامانهٔ مختلط نیاز به تأسیسات بزرگتر و هزینهٔ بیشتر دارد. افزایش ناگهانی جریان ناشی از بارندگی ممکن است باعث پر شدن و سرریز کردن شود. در جوامع شهری از میانهٔ سدهٔ بیستم میلادی، سامانههای جداگانه برای آب باران و فاضلاب ساخته میشود؛ زیرا بارندگی جریانهای با دبی مختلف ایجاد میکند که کارایی تصفیهخانهٔ فاضلاب را کاهش میدهد.
پساب صنعتی
در برخی از کشورهای پیشرفته، یک تصفیهٔ اولیه روی پساب صنعتی انجام میشود تا بار آلودگی آن را پیش از مخلوط شدن با فاضلاب خانگی کاهش دهد. این فرایند، تصفیه فاضلاب صنعتی نامیده میشود. پساب صنعتی ممکن است حاوی موادی باشد که با روشهای معمول تصفیه، زدوده نشوند. همچنین یکنواخت نبودن جریان پساب صنعتی به دلیل چرخههای تولید، میتواند تنظیمات تصفیهٔ بیولوژیکی از جمله فرایند لجن فعال را به هم بریزد.
معرفی فاضلاب صنعتی و طبقهبندی فاضلابهای صنعتی براساس نوع آلاینده
در تعریف ساده فاضلاب صنعتی چیست و چگونه طبقهبندی میشود باید گفت که فاضلاب صنعتی، به آبی گفته میشود که در تولید و ساخت یک محصول تجاری مورد استفاده قرار گرفته و بعنوان محصول ثانویه از سیستم خارج میشود.
بیشتر: دستگاه تصفیه آب صنعتی
فاضلابهای صنعتی، محصول جانبی کارخانجات تولیدی هستند. کارخانجات مختلفی که میتوانند مواد غذایی، پوشاک، نوشیدنی، کاغذ و انواع مواد شیمیایی مورد نیاز ما را تولید کنند. در تمامی این محصولات آب بعنوان یک ماده مصرفی در بخشی از فرایند تولید مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به تنوع کارخانجات صنعتی و حجم بالای فاضلاب صنعتی در کشور نیازمند شناسایی روشهای مناسب برای مدیریت و تصفیه فاضلابهای صنعتی هستیم. اولین گام در مدیریت فاضلابهای صنعتی شناخت کامل از فاضلاب خروجی کارخانجات است.
انواع آلودگیها و ناخالصیهای موجود در فاضلابهای صنعتی
ناخالصیهای موجود در فاضلابهای صنعتی را میتوان به دو گروه کلی آلایندههای آلی و آلایندههای غیرآلی طبقهبندی کرد.
آلایندههای غیرآلی
شامل انواع نمکهای معدنی، مواد قلیایی، کلر، آمونیاک، اسیدهای معدنی و … .
آلایندههای آلی
شامل انواع قندها، چربیها، روغن، پروتئینها، هیدروکربنها، اسیدهای آلی و… .
برخی از آلایندههای آلی نسبت به تجزیه مقاوم هستند و وجود آنها برای زندگی آبزیان سمی و خطرناک است. از طرف دیگر وجود آلایندههای آلی در آب موجب کاهش مقدار اکسیژن محلول در آب میشود . در صورتی که مقدار اکسیژن محلول در آب از حداقل مجاز آن کمتر باشد، آن آب آلوده محسوب میشود.
باتوجه به این موضوع، حذف یا کاهش غلظت آلاینده های آلی برای حفظ سلامت محیط و موجودات از اهمیت بالایی برخوردار است.