تفاوت طلاق یک طرفه با طلاق توافقی چیست؟
انواع طلاق در ایران
با توجه به اینکه چه کسی دادخواست طلاق را مطرح می کند، طلاق به دو دسته کلی تقسیم می شود، که عبارتند از:
1- طلاق یک طرفه (طلاق از طرف مرد و طلاق از طرف زن): طلاق یک طرفه طلاقی است که دادخواست طلاق از طرف زوج یا زوجه مطرح می شود و فقط یکی از زوجین قصد جدایی از همسر خود را داشته باشد.
2- طلاق توافقی: هرگاه دادخواست طلاق با توافق زوجین مطرح شود، طلاق توافقی خواهد بود.
طلاق توافقی چیست؟
هرگاه دادخواست طلاق با رضایت زوجین مطرح شود و زن و شوهر برای طلاق با هم توافق داشته باشند و به دلایلی دیگر قصد ادامه ی زندگی مشترک با یکدیگر را نداشته باشند، می توانند با تقدیم دادخواست طلاق توافقی به دادگاه خانواده از یکدیگر به صورت توافقی طلاق بگیرند.
در طلاق توافقی زن و شوهر باید در مورد تمام موضوعات مالی و غیرمالی طلاق با یکدیگر توافق کنند.
مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت، تنصیف اموال، استرداد جهیزیه از جمله مسائل مالی طلاق هستند، که زوجین باید در طلاق در مورد آنها توافق نمایند؛ همچنین در صورت داشتن فرزند مشترک، زوجین باید بدون دخالت دادگاه با توجه به مصلحت کودک در خصوص حضانت و حق ملاقات با فرزند پس از طلاق، توافق کنند؛ سپس توافقات خود را به صورت مکتوب در صورتی که به امضای زوجین رسیده باشد به دادگاه تقدیم نمایند.
* نکته: البته زن و مرد می توانند در هر یک از مراحل دادرسی و یا در هنگام ثبت طلاق توافقی و یا پس از ثبت طلاق نیز توافقات خود را تغییر دهند و پس از آن براساس توافقات جدید عمل نمایند.
برای دریافت راهنمایی و مشاوره رایگان در خصوص کلیه دعاوی طلاق با وکلای طلاق موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر. (02122904873-02122904874-09128400921-09336267676-09336267878)
طلاق یک طرفه (طلاق از طرف مرد)
همان طور که گفته شد طلاق می تواند از سوی زوجه یا زوج به صورت یک طرفه مطرح شود. طبق ماده
طق قانون طلاق در ایران مرد حق طلاق دارد، یعنی هر موقع که بخواهد می تواند همسر خود را طلاق دهد و برای طرح دادخواست طلاق از سوی مرد نیازی به ارائه دلایل محکمه پسند برای طلاق نمی باشد.
طبق ماده 1133 قانون مدنی، مرد می تواند هر موقع که بخواهد همسر خود را طلاق دهد.
اگر مرد بخواهد زن خود را با دلیل و یا بدون دلیل موجه طلاق دهد در هر دو صورت باید ابتدا حقوق مالی زوجه را پرداخت کند و دادگاه پس از تصمیم گیری و تعیین تکلیف در خصوص مالی زوجه و سایر مسائل طلاق اقدام به صدور رأی طلاق به نفع زوج می نماید.
باید در خصوص طلاق از سوی مرد به این نکته توجه کرد که اگر دادخواست طلاق از سوی مرد با دلیل موجه مطرح شود و دلایل طلاق مرد از سوی قاضی دادگاه پذیرفته شود، در برخی حقوق مالی زوجه تغییراتی ایجاد می شود، مانند شرط تنصیف اموال زوج که اگر طلاق از طرف مرد به دلیل نشوز و سوءمعاشرت زوجه و تخلف او از وظایف زناشویی باشد، شرط تنصیف اموال اجرا نخواهد شد.
طلاق یک طرفه (طلاق از طرف زن)
طلاق از طرف زن، طلاق یک طرفه است، که به درخواست زن مطرح می شود. طبق ماده 1133 قانون مدنی، با وجود شرایط مقرر در مواد 1119، 1129 و 1130 این قانون، زن می تواند از دادگاه تقاضای طلاق نماید.
طبق قانون، مرد حق طلاق دارد و می تواند حتی بدون دلیل همسر خود را طلاق دهد، اما زن حق طلاق ندارد و برای طرح دادخواست طلاق باید دلایل محکمه پسند و موجهی ارائه دهد، از جمله دلایل موجه برای طلاق زن عسر و حرج و یا تحقق یکی از شروط دوازده گانه عقدنامه است که با اثبات هر یک از این شروط در دادگاه خانواده توسط زوجه، او می تواند درخواست طلاق نماید.
طلاق از طرف زن به دلیل عسر و حرج
عسر و حرج یکی از دلایل موجه برای طرح دادخواست طلاق یک طرفه از سوی زن می باشد.
طبق ماده 1130 قانون مدنی، در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق نماید. چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار امکانپذیر نباشد، زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود. طبق تبصره ی این ماده، عسر و حرج عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه ی زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن برای زوجه مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه از مصادیق عسر و حرج محسوب می شود:
1- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه
2- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلای وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.
3- محکومیت قطعی زوج به پنج سال حبس یا بیشتر
4- ضرب و شتم یا هر گونه سوء رفتار مداوم زوج که عرفا با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
5- ابتلای زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا مسری یا هر عارضه ی صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.
* نکته: موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر موارد که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق را به نفع زوجه صادر نماید.
دلایل موجه طلاق زن چیست؟
همان طور که گفته شد شروط دوازده گانه عقدنامه که از دلایل موجه برای طلاق زن محسوب می شود و زن می تواند در صورت تحقق هر یک از شروط عقدنامه از دادگاه خانواده درخواست طلاق نماید و در صورت اثبات ادعای زوجه، دادگاه حکم طلاق از طرف زن را صادر می کند.
شروط دوازده گانه عقدنامه عبارتند از:
1- عدم پرداخت نفقه به مدت شش ماه، در صورتی که امکان الزام زوج برای پرداخت نفقه امکانپذیر نباشد؛ همچنین زوج سایر حقوق واجب زوجه را به مدت شش ماه انجام ندهد و امکان الزام وی به انجام حقوق زوجه امکانپذیر نباشد.
۲- سوء رفتار و سوءمعاشرت زوج به حدی که زوجه قادر به ادامه زندگی مشترک نباشد.
۳- ابتلای زوج به بیماری صعب العلاج در صورتی که ادامه زندگی زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
۴- ابتلای زوج به جنون در صورتی که فسخ نکاح ممکن نباشد.
۵- هرگاه زوج به شغلی اشتغال داشته باشد که برخلاف مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد و دادگاه زوج را از اشتغال به آن شغل منع کرده باشد.
۶- اگر زوج با حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر محکوم گردد یا به پرداخت جزای نقدی محکوم شده باشد که به دلیل عدم تمکن مالی قادر به پرداخت نبوده و به ازای آن به پنج سال حبس یا بیشتر محکوم شود یا به حبس و جزای نقدی که روی هم به پنج سال یا بیشتر بازداشت منتهی شود و حکم مجازات زوج نیز در حال اجرا باشد.
۷- اعتیاد زیان آور شوهر در صورتی که به اساس زندگی خانوادگی خللی وارد شود و زوجه قادر به ادامه زندگی نباشد.
۸- ترک زندگی خانوادگی از سوی زوج بدون دلیل موجه یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید. البته اگر زوج دلیلی برای ترک زندگی خانوادگی داشته باشد، تشخیص موجه بودن و پذیرش آن بر عهده ی قاضی دادگاه خانواده است.
۹- چنانچه زوج به دلیل ارتکاب جرم به مجازات محکوم شده باشد که جرم ارتکابی وی مغایر با شأن و حیثیت خانوادگی زوجه باشد؛ که تشخیص این امر نیز براساس عرف و موقعیت خانوادگی و اجتماعی زوجه نیز بر عهده ی قاضی دادگاه خانواده است.
۱۰- اگر با گذشت پنج سال از زندگی مشترک، زوج به دلیل عقیم بودن یا عوارض جسمی دیگر صاحب فرزند نشود.
۱۱- مفقودالاثر بودن زوج به طوری که ظرف مدت شش ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
۱۲- ازدواج مجدد زوج بدون رضایت همسر اول و یا به تشخیص دادگاه، زوج عدالت را بین همسران خود رعایت نکند.
هر یک از شروط دوازده گانه عقدنامه از دلایل موجه طلاق برای زوجه محسوب می شود؛ همچنین هر دلیل دیگری که در زندگی مشترک موجب عسر و حرج زوجه شود، می تواند از دلایل طلاق زن باشد که تشخیص مصادیق عسر و حرج نیز بر عهده ی قاضی دادگاه است و قاضی تشخیص می دهد که آیا دلیل مطرح شده از سوی زن برای طلاق از مصادیق عسر و حرج هست یا خیر.
طلاق خلع (طلاق از طرف زن) چیست؟
طبق قانون زن حق طلاق ندارد و نمی تواند بدون دلیل از همسر خود طلاق بگیرد؛ اما نوعی از طلاق وجود دارد که زن می تواند بدون داشتن دلیل موجه از دادگاه خانواده درخواست طلاق نماید.
طلاق خلع یکی از انواع طلاق یک طرفه است که از سوی زن مطرح می شود و زن می تواند با ابراز کراهت از شوهر خود از دادگاه درخواست طلاق خلع بنماید.
زن باید کراهت از شوهرش را در دادگاه اثبات کند و این کار را با بخشش مهریه انجام می دهد و گاهی ممکن است برای اثبات کراهت از شوهرش علاوه بر مهریه مال دیگری را نیز به شوهرش ببخشد تا به ازای آن طلاق بگیرد.
تفاوت های طلاق یک طرفه با طلاق توافقی
طبق قانون، دادخواست طلاق ممکن است از طرف زوج، زوجه و یا به درخواست هر دو مطرح شود. در این صورت روند رسیدگی به پرونده طلاق و مدت زمان آن و حقوق زوجین در طلاق با توجه به نوع آن متفاوت خواهد بود.
در طلاق یک طرفه که به درخواست یکی از زوجین مطرح می شود و فقط یکی از زوجین قصد طلاق و جدایی از همسر خود را دارد و طرف مقابل راضی به طلاق نمی باشد، بنابراین زن و شوهر در مورد مسائل طلاق اختلاف دارند و دادگاه در مورد حقوق مالی زوجه که به آن اشاره کردیم و سایر مسائل غیرمالی طلاق مانند حضانت و حق ملاقات با فرزند پس از طلاق تصمیم گیری می کند و سپس رأی طلاق از سوی دادگاه صادر می شود و زن و مرد باید براساس تعیین تکلیف قانونی و مفاد رأی صادره عمل نمایند.
اما در طلاق توافقی زن و شوهر هر دو برای طلاق رضایت دارند و تصمیم دارند به زندگی مشترک خود با طلاق توافقی پایان دهند؛ بنابراین در مورد تمام مسائل مالی و غیرمالی طلاق با هم توافق دارند و خودشان در خصوص حقوق مالی زوجه و حضانت و ملاقات با فرزند پس از طلاق تصمیم گیری می کنند و دادگاه توافقات آنها را می پذیرد و دخالتی در توافقات آنها ندارد و زن و مرد باید طبق آنچه توافق کرده اند عمل نمایند و نمی توانند کاری را برخلاف توافقات انجام دهند.
پروسه و زمان طلاق توافقی به دلیل توافق زوجین در طلاق بسیار آسانتر و کوتاهتر از طلاق یک طرفه است؛ چرا که در طلاق توافقی زوجین با هم توافق دارند، اما در طلاق یک طرفه هر یک از زوجین که دادخواست طلاق را مطرح می کند، باید دلایل خود را برای طلاق اثبات کند و ممکن است طرف مقابل و یا قاضی ادعای وی را نپذیرد و همین امر روند رسیدگی به پرونده طلاق یک طرفه را طولانی و زمان بر می کند و یا ممکن است قاضی در طلاق از طرف زن درخواست طلاق زن را نپذیرد و اثبات دلایل طلاق برای زن گاهی بسیار دشوار است.
وکیل خانواده کیست؟
وکیل خانواده یک وکیل پایه یک دادگستری است که در زمینه دعاوی مربوط به خانواده مانند طلاق، مطالبه مهریه، مطالبه نفقه، استرداد جهیزیه، حضانت فرزند و غیره فعالیت دارد. وکیل خانواده با احاطه کامل به قوانین مربوط به امور خانواده و نحوه دادرسی دادگاه های خانواده می تواند زوجین را در رسیدن به حق و حقوق خود در امور خانواده یاری کند و در حل و فصل پرونده به نفع آنها کمک بسزایی نماید.
حضور و راهنمایی یک وکیل خانواده در پرونده، احتمال موفقیت دعوی را افزایش می دهد و زن و مرد می توانند بدون استرس و با صرف وقت و هزینه کمتر بدون سردرگمی در دادگاه خانواده و بدون طولانی شدن دادرسی به نتیجه دلخواه برسند.
وکیل طلاق
همان طور که گفته شد، دعوای طلاق یکی از دعاوی خانواده است. در صورتی که نیاز به مشاوره و راهنمایی با یک وکیل با تجربه در زمینه طلاق دارید باید به وکیل طلاق مراجعه کنید، وکیل طلاق به کلیه قوانین به ویژه قوانین جدید در خصوص طلاق و رویه دادگاه های خانواده در رسیدگی به پرونده های طلاق آشنایی کامل دارد و می تواند زوجین را در مورد حقوق مالی و غیرمالی خود در انواع طلاق ها راهنمایی کند.
وکیل طلاق می تواند وکالت زن یا مرد را برای طرح دادخواست طلاق از طرف مرد، طلاق از طرف زن (طلاق خلع) و یا طلاق توافقی قبول نماید.
با حضور یک وکیل طلاق با تجربه در پرونده طلاق، زن و مرد می تواند دلایل خود را برای طلاق با ارائه مدارک محکمه پسند و موجه اثبات کنند، از این رو از حقوق خود در طلاق بهره مند گردد.
وکیل طلاق توافقی
طلاق توافقی یکی از انواع طلاق و البته آسان ترین نوع طلاق در ایران است. برخلاف طلاق یک طرفه در طلاق توافقی زن و شوهر هر دو برای طلاق توافق دارند و تصمیم دارند با طلاق توافقی به زندگی مشترک خود پایان دهند. در طلاق توافقی زن و شوهر می توانند خودشان برای ثبت دادخواست طلاق توافقی و پیگیری آن در دادگاه خانواده اقدام کنند و یا می توانند هر یک از زوجین به یک وکیل طلاق توافقی وکالت دهند تا دادخواست طلاق توافقی را ثبت و مراحل دادرسی طلاق را پیگیری نماید.
در صورت حضور وکیل طلاق توافقی در پرونده طلاق دیگر نیازی به حضور زن و مرد در جلسات دادرسی (به جز مشاوره قبل از طلاق) نیست و زن و شوهر می توانند بدون صرف وقت برای حضور در جلسات دادرسی از یکدیگر جدا شوند و همچنین برای ثبت طلاق توافقی نیز حضور وکلای آنها در دفترخانه رسمی طلاق کافی است.
وکیل مهریه
مهریه یکی از مهمترین حقوقی مالی زوجه است که از زمان عقد نکاح به زن تعلق می گیرد و مطالبه ی آن مشروط به طلاق و جدایی زوجین نیست و زن هر وقت بخواهد در صورت عندالمطالبه بودن مهریه می تواند آن را از زوج مطالبه نماید و در صورت عندالاستطاعه بودن مهریه هر زمان که زوج توانایی مالی پرداخت مهریه را داشت زوجه می تواند مهریه اش را مطالبه نماید.
مطالبه مهریه یکی دیگر از دعاوی مهم خانواده است که زوجه برای طرح دادخواست آن می تواند به وکیل مهریه مراجعه نماید و با وکالت دادن به او برای مطالبه مهریه اقدام کند.
کلام آخر
چنانچه هر یک از زن و مرد بخواهند برای طلاق اقدام کنند، ابتدا باید بدانند با توجه به شرایط و دلایل خود برای طلاق چه نوع دادخواستی را ارائه نمایند و با حق و حقوق خود در طلاق و نحوه مطالبه آن آشنا شوند؛ چرا که ممکن است هر یک از زوجین به دلیل عدم آشنایی از قوانین طلاق و نحوه مطالبه حقوق خود در طلاق نتوانند به درستی از حقوق خود دفاع کرده و این امر موجب تضییع حقوق آنها و بروز اختلاف پس از طلاق شود. بنابراین هر یک از زوجین که تصمیم دارد از همسر خود طلاق بگیرد و یا طلاق، توافقی باشد، باید برای کسب اطلاعات کامل در مورد طلاق با یک وکیل طلاق با تجربه مشورت نماید.