جراحی پارگی رباط صلیبی چگونه انجام میشود؟ درد کنار زانوی من می‌تواند پارگی رباط صلیبی باشد؟ من صداهای غیرطبیعی زیادی در زانو می‌شنوم دلیل آن چیست؟ آیا تورم ناگهانی زانو بعد چرخیدن سریع پا دلیل بر پارگی رباط صلیبی می‌باشد؟ اگر شما یا اطرفیانتان برای‌تان این سؤالات پیش آمده تا انتهای مقاله با ما همراه باشید زیرا در ان مقاله قصد داریم شما را با پارگی و عمل رباط صلیبی آشنا کنیم، تا براحتی پاسخ سؤالات خود را پیدا کنید.
قبل از آشنایی با جراحی پارگی رباط صلیبی بهتر است به رباط صلیبی بپردازیم و با چگونگی پاره شدن و راه های درمان آن آشنا شویم
رباط صلیبی زانو کجاست؟
رباط ها قسمتی از بزرگترین مفصل بدن،مفصل زانو، می‌باشد که استخوان ساق ران به استخوان ساق پا وصل میکنند. رباط های صلیبی زانو دو رباط صلیبی قدامی و صلیبی خلفی نام دارد که به دلیل قرار گرفتن رباط صلیبی قدامی در ناحیه جلویی زانویی نیمی از آسیب دیدگی‌ها مربوط این رباط می‌باشد.
رباط صلیبی قدامی چگونه آسیب می‌بیند؟
نیمی از آسیب های رباط صیلبی همراه با آسیب به دیگر قسمت‌های زانو مثل آسیب به غضروف مفصل، منیسک و دیگر رباط‌های زانوست. محل پارگی رباط ممکن است در محل اتصال آن به استخوان های ران یا درشت نی بوده و یا در وسط تاندون ایجاد شود. گاهی اوقات وقتی رباط صلیبی تحت کشش زیادی قرار میگیرد ممکن است بجای پاره شدن تکه ای از استخوان را در محل چسبیدن به ران یا درشت نی از این استخوان ها جدا کرده و پارگی خود را بدین صورت نشان دهد.
آسیب رباط صلیبی زانو معمولا به سه حالت خفیف، متوسط و شدید می‌باشد.
در حالت خفیف، ممکن است آسیب به صورت یک کشیدگی یا پارگی خیلی خفیفی باشد و خونریزی ایجاد نشود در محل مفصل و همچنین مفصل پایداری خود را از دست نداده باشد.
در حالت متوسط، آسیب به صورت پارگی ناقص و نیمه در رباط‌ها ایجاد شده باشد و مفصل ثبات و پایداری خود را تاحدودی از دست داده باشد.
در حالت شدید و حاد، رشه‌های تشکیل دهنده رباط به طور کامل از هم جدا میشود و پارگی کامل در مفصل اتفاق می‌افتد
در حالت پارگی خفیف رباط مشکل جدی ایجاد نمیشود و در اغلب موراد خودبهخود بهبود می‌یابد اما پارگی شدید و کامل رباط صلیبی با دردها و مشکلات زیادی همراه است.
علل پارگی رباط صلیبی قدامی زانو
رباط صلیبی به دلایل متفاوتی پاره میشود، بعضی از این دلایل:
چرخیدن ناگهانی سریع پا
تصادفات رانندگی و ضربه به زانو
دویدن و کم کردن سرعت پس از دویدن
وارد شدن مستقیم ضربه شدید به مفصل زانو
سقوط از ارتفاع و برخورد ناگهانی مفصل به زمین
علائم پارگی رباط صلیبی قدامی زانو
علائم پارگی رباط صلیبی نسبت به درجه‌بندی پارگی متفاوت است که ما در ابتدای مقاله درجه بندی در سه حالت توضیح دادیم، همانطور که گفته شد در حالت خفیف مشکل جدی رخ نمی‌دهد و با حتی در مواردی خودبهخود بهبود پیدا میکند و در مواری با درمان‌های غیر جراحی درمان میشود.
در حالت‌های متوسط و شدید نیز علائم متفاوت می‌باشد و ولی اکثر موارد بیمار علائم را اینگونه شرح می‌دهد؛ هنگام پارگی، صدای پاره شدن چیزی در زانو می‌شنود و در آن لحظه احساس میکند زانویش از زیر تنش درمی‌رود و ناپایدار میشود.
فرد به مدت 24 ساعت درد شدید همراه با تورم (در مواقع پارگی شدید) را دارد. در مواردی احساس خالی شدن در ناحیه زانو و عدم پایداری در مفصل را دارد در موارد شدیدتر فرد توانایی راه رفتن را از دست می‌دهد.
در صورتی‌که بیمار درمان مناسبی را انجام ندهد معمولا درد و تورم و محدودیت حرکتی بعد از چند هفته یا چند ماه خودبهخود خوب میشود ولی به علت پاره ماندن رباط، زانو ناپایدار خواهد شد و بیمار هر چند وقت یکبار دچار پیچ‌خوردگی زانو شده و بدنبال آن زانو متورم و دردناک میشود.
اگر بیمار به این علائم بی‌توجه باشد و همچنان به ورزش ادامه دهد به علت ناپایداری زانو، دیگر بافت‌های زانو بخصوص منیسک‌ها در معرض جدی آسیب قرار می‌گیرند.
تشخیص پارگی رباط صلیبی قدامی زانو
مهمترین راه‌های تشخیص این آسیب توسط پزشک و اطلاعاتی‌ست که وی از علائم بیمار و نحوه ایجاد آسیب میگیرد و معاینه‌ای که دکتر از زانوی بیمار انجام می‌دهد. البته ناگفته نماند که روش‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی ساده و ام‌آرآی MRI هم می‌تواند به تشخیص این آسیب کمک کند.
درمان غیر جراحی پارگی رباط صلیبی زانو
خبر خوشحال کننده اینکه بیش از هشتاد درصد این افراد بدون نیاز به جراحی بهبود می یابند. فیزیوتراپی زانو یکی از روش‌های موثر در درمان و تسکین علائم پارگی رباط صلیبی است که با تاثیری که در ترمیم آسیب‌دیدگی دارد باعث تسکین درد میشود.
برای درمان پارگی رباط صلیبی بدون جراحی توسط فیزیوتراپی، حتما بیمار باید زیر نظر دکتر متخصص ارتوپدی قرار بگیرید. زیرا دکتر متخصص می‌تواند با توجه به شدت پارگی رباط تشخیص دهد که بیمار به فیزیوتراپی احتیاج دارد یا باید عمل شود.
در مورادی که برای درمان پارگی رباط صلیبی به جراحی نیازی نباشد در این صورت متخصص فیزیوتراپی با آموزش حرکات ورزشی، ماساژ درمانی، تحریک الکتریکی، لیزردرمانی به ترمیم پارگی می‌پردازد.
ورزش‌های پارگی رباط صلیبی با توجه به شدت، نوع و زمان آسیب متنوع است. اما با این وجود ما برای آشنایی شما به معرفی برخی از این حرکات می پردازیم؛ از بهترین ورزش‌ها برای درمان درد زانو ناشی از پارگی رباط می‌توان به:
بالا بردن مستقیم پا در حالت خوابیده
حرکت پل زدن
حرکت خیزش بلند رباط صلیبی
انقباص عضلات پشت ران در حالت نشسته
حرکت پل با پای به سمت بالا
البته بیمارانی که برای درمان پارگی رباط صلیبی تحت جراحی قرار می‌گیرند؛ هم قبل و هم بعد از جراحی نیز نیاز به دوره‌های فیزیوتراپی برای تقویت عضلات دارند.
جراحی پارگی رباط صلیبی قدامی زانو
هدف از درمان جراحی این ضایعه بازگرداندن پایداری به زانو است بطوری که بیمار بتواند به فعالیت‌های ورزشی خود برگردد. پارگی‌های رباط صلیبی با بخیه زدن ساده بهبود نمی‌یابند. پس به درمان جراحی این پارگی ها ترمیم نمی‌گویند و بجای آن از لفظ بازسازی استفاده میشود.
معمولا جراحی پارگی رباط صلیبی بلافاصله بعد از آسیب انجام نمیشود مگر اینکه این پارگی همراه با پارگی دیگر رباط‌های زانو باشد.
تاخیر در بازسازی زمان کافی را در اختیار میگذارد تا تورم زانو کم شده و حرکات زانو با انجام فیریوتراپی به حد اولیه خود برگردد. انجام جراحی زودرس ممکن است موجب تشکیل چسبندگی داخل مفصلی و محدودیت حرکتی شود.
معمولا در جراحی، فوق تخصص زانو بافت دیگری را که معمولا یک رباط است از قسمت دیگری از بدن به ناحیه ای که رباط صلیبی بوده است منتقل میکند تا این بافت جایگزین بافت قبلی شده و داربستی برای ترمیم رباط شود. این بافت‌ها را گرافت می‌نامند.
دو نوع گرافت برای بازسازی و ترمیم رباط های صلیبی وجود دارد که جراح ارتوپد با توجه به شرایط بدنی، سن بیمار از هر یک از این گرافت‌ها برای بازسازی استفاده میکند. این گرافت‌ها شامل:
• اتوگرافت
در این روش از بافت‌های بدن خود بیمار برای ترمیم و بازسازی استفاده میشود. میزان موفقیت‌آمیز بودن این جراحی بسیار بالاست و در دو گروه سنی جوانان و سالمندان می‌توان از این روش استفاده کرد.
• آلو گرافت
در این روش بازسازی از بافت جسد برای پیوند زدن و ترمیم رباط‌های آسیب دیده استفاده میشود. گرافت از نوع آلوگرافت از نواحی مختلف یک فرد فوت شده گرفته میشود.
روش بازسازی رباط صلیبی زانو در اطاق عمل
زانویی که باید روی آن عمل جراحی بازسازی لیگامان متقاطع قدامی انجام شود باید دامنه حرکتی خوبی داشته و بدون تورم باشد. پس اگر بیمار بدنبال ضربه اخیر دچار پارگی شده است ابتدا باید چند هفته صبر کند تا التهاب و تورم زانویش کم شود.
معمولا جراحی بازسازی را می‌توان با شکاف دادن پوست روی زانو و باز کردن مفصل زانو هم انجام داد ولی امروزه جراحی، بیشتر به روش آرتروسکوپی زانو انجام میشود. در این روش ابتدا گرافت از محل دهنده گرفته میشود و سپس با انجام آرتروسکوپی داخل زانو دیده میشود.
زیر دید مستقیم آرتروسکوپ به توسط دریل های بخصوصی، در محلی که تاندون قبلی به سطح بالایی درشت نی چسبیده بود سوراخی شبیه یک تونل ایجاد میشود که از کمی پایینتر، از استخوان خارج میشود. همین کار را برای محل اتصال قبلی تاندون به ران هم انجام داده و تونلی در ران درست میکنند.
سپس گرافت را در داخل زانو طوری قرار می‌دهند که دو سر آن در دو تونل مذکور قرار گیرد. با این کار گرافت در محل تاندون قبلی قرار میگیرد. در این حال باید دو سر تاندون را در تونل های ایجاد شده محکم و ثابت کرد. این کار به توسط پیچ یا واشر یا وسایل دیگر انجام میشود.
در پایان
درمان جراحی در حدود ۹۰ درصد موارد موفقیت‌آمیز است. بهبودی حدود شش ماه طول می‌کشد.
هدف از این مقاله آشنایی با عمل رباط صلیبی‌ست، امیدواریم که این مقاله پاسخی بر سؤالات شما باشد،چنانچه پاسخی برای سؤالات شما در مطالب بالا نبود می‌توانید برای مشاوره و اطلاع یافتن از انوع جراحی‌ها و تعویض مفصل زانو و حتی درمان‌های غیر جراحی انواع پارگی‌های زانو، از طریق نظرات یا تماس تلفنی با مطب تماس بگیرید.
راه های ارتباطی با دکتر حسین حاجی تقی، جراح و متخصص ارتوپدی، فلوشیپ زانو و فوق تخصص شانه
شماره تماس: 09107765549 – 02188879953
آدرس مطب: تهران، میدان ونک، خیابان خدامی، پلاک 3