درماندگی آموخته شده یا همان "بور شدن" (به انگلیسی: Burnout) به عنوان یک وضعیت استرس طولانی مدت، تنبیهی و مزمن شناخته می‌شود که به طور اختصاصی در محیط‌های کاری رخ می‌دهد. این وضعیت به طور معمول ناشی از فشارهای روانی، احساس ناتوانی در مقابله با آنها و احساس فرسودگی شدید است. درماندگی آموخته شده می‌تواند تأثیرات بالقوه‌ای بر روی سلامت روانی و جسمی فرد داشته باشد و عملکرد کاری، روابط شخصی و کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.
دلایل درماندگی آموخته شده:
فشار کاری: انتظارات بالا، زمان‌بندی نامناسب، حجم کار زیاد و فشارهای دیگر می‌توانند به فرد راه را برای درماندگی آموخته شده باز کنند.
عدم کنترل: عدم دسترسی به منابع و امکانات کافی، عدم شناخت درست از وظایف و نیازهای کاری و عدم ارتباط کار-خانواده می‌توانند عواملی باشند که درماندگی آموخته شده را تشدید کنند.
عدم تعادل کار-زندگی: عدم توازن بین زمان و انرژی اختصاص داده شده به کار و زندگی شخصی می‌تواند منجر به احساس فرسودگی و در نتیجه درماندگی آموخته شده شود.
درماندگی آموخته شده چیست؟ نشانه درماندگی آموخته شده کدام است؟ رابطه بین درماندگی آموخته شده و زندگی ناخشنود چیست؟ آیا تا به حال نام درماندگی آموخته شده و یا ناتوانی آموخته شده را شنیده اید؟ آیا تا به حال این احساس را تجربه کرده اید؟ هنگامیکه فرد به طور مکرر با یک ناتوانی و شکست رو به رو می شود، به این باور می رسد که نمی تواند این کار را انجام دهد و سرنوشت را می پذیرد. درماندگی آموخته شده می تواند باعث افسردگی و ایجاد احساس ضعف، ناامیدی و عدم اعتماد به نفس در فرد شود.
مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی آویژه یا مشاوره آنلاین به دلیل اهمیت درماندگی آموخته شده به بررسی دلایل درماندگی آموخته شده و راه های مقابله با درماندگی آموخته شده پرداخته اند. اگر شما نیز احساس ناتوانی آموخته شده و غیر قابل کنترل دارید، مطالعه این مقاله جامع و کامل را از دست ندهید. در این مقاله شما با دلایل درماندگی آموخته شده و راه های درمان آن بیشتر آشنا خواهید شد.
درماندگی آموخته شده در روانشناسی
درماندگی آموخته شده در روانشناسی زمانی اتفاق می افتد که فردی به طور مکرر با موقعیت های غیر قابل کنترل و استرس زا مواجه شده و نتواند تصمیم درستی بگیرد. سپس هنگامی که مجدد در این موقعیت قرار می گیرد، تلاشی برای پیروزی انجام ندهد و خودش را یک ناتوان و شکست خورده در آن موقعیت بداند. این فرد یاد گرفته است که در آن موقعیت درمانده است و نمی تواند موقعیت خود را کنترل کند. به همین دلیل دیگر سعی نمی کند آن را تغییر بدهد، حتی هنگامیکه قابل تغییر بوده و می تواند به راحتی آن را پشت سر بگذارد. هنگامیکه فردی این تجربه را داشته باشد، احساس می کند نمی تواند رویدادهای بوجود آمده را کنترل کند. به همین دلیل انگیزه خود را از دست می دهد. حتی اگر فرصتی پیش بیاید که به فرد اجازه دهد شرایط خود را تغییر دهد، او اقدامی نمی کند.
مثلا، عملکرد ضعیف در محل کار یا مدرسه، حتی پس از تلاش زیاد، می تواند منجر به احساس درماندگی آموخته شده در فرد شود.
افرادی که ناتوانی آموخته شده را تجربه کرده اند، اغلب کمتر قادر به تصمیم گیری هستند. درماندگی آموخته شده و افسردگی رابطه نزدیکی باهم دارند. درماندگی آموخته شده می تواند درصد احتمال ابتلا به افسردگی را در افراد افزایش دهد.
نشانه های درماندگی آموخته شده
ناتوانی آموخته شده می تواند توانایی فرد را برای مدیریت موقعیت های استرس زا مختل کند. البته درماندگی آموخته شده یک وضعیت سلامت روانی نیست. اما می تواند نشانه یک اختلال فکری- روانی مانند اضطراب یا افسردگی باشد. مهمترین علائم درماندگی آموخته شده، که می توان از تست درماندگی آموخته شده آنها را متوجه شد، عبارتند از:
احساس ناامیدی
نگرش بد نسبت به توانایی های خود
کاهش انگیزه
احساس عدم کنترل بر نتیجه موقعیت ها
عزت نفس پایین
انفعال و عدم پشتکار
امتناع از تلاش
اجتناب از تصمیم گیری
تسلیم شدن سریع
تاثیرات درماندگی آموخته شده
دلایل درماندگی آموخته شده چیست؟
ناتوانی آموخته شده در اکثر شرایط نتیجه تجربه استرس و شکست های مکرر است. فرد با وجود شکست ها و ناتوانی های مکرر به این باور می رسد که کنترل چندانی بر موقعیت ندارد. مهم ترین دلایلی که می تواند باعث ایجاد درماندگی آموخته شده در زنان یا مردان شود عبارتند از:
مورد سوءاستفاده قرار گرفتن
بی توجهی های زیاد در دوران کودکی
زندگی دشوار و سخت داشتن
خشونت های خانگی
بلایای طبیعی
ضربه های روحی و روانی
و …