به گزارش مرکز مشاوره خانواده آویژه: امروزه، با توجه به مشکلات اقتصادی، رفاهی و همچنین مشکلاتی که در دو یا سه سال اخیر با آن روبرو شده ایم به اسم بیماری کرونا و ... غم و اندوه زیادی را می توان در چهره مردم مشاهده کرد. اگر شما به خیابان و یا بازار بروید، نشانه های غم واندوه را در اکثر افراد خواهید دید. هر کدام از افراد ناراحتی و یا مشکل خاصی را دارند، که می تواند منحصر به فرد آنها باشد. مشاوران مرکز مشاوره آویژه با توجه به افزایش احساس غم در مردم، این مقاله جامع و تخصصی را نگارش کرده اند. شما می توانید با مطالعه این مقاله اطلاعات مفیدی در رابطه با دلایل غم و اندوه، نشانه های آن و راه های تشخیص غم و ناراحتی کسب کنید. پس با ما همراه باشید تا بتوانید غم و اندوه خود را شناسایی کرده و درمان کنید.
غم و اندوه چیست؟
غم و اندوه یک حالت عاطفی است که اغلب دلیل مشخص و واضحی دارد. مثل غم از دست دادن یک عزیز و یا شکست در رابطه و ... . غم و اندوه با احساس ناراحتی و داشتن خلق و خوی ضعیف مشخص می شود. و یکی از احساسات اساسی انسان به شمار می رود. تجربه غم و اندوه یک واکنش طبیعی به شرایط و موقعیت هایی است که ناراحت کننده، ناامید کننده و یا دردناک هستند. در بعضی از موارد این احساس شدید و در بعضی از موارد خفیف خواهد بود. داشتن احساس غم و اندوه اصلا بد نیست. و یک احساس سالم به شمار می رود. به شرط آنکه بتوانید آن را کنترل و مدیریت کنید.
بر خلاف افسردگی که یک احساس پایدار و طولانی مدت تر است، غم و اندوه موقتی و گذرا است. البته اگر غم و اندوه را کنترل نکنید و به دنبال راه چاره برای آن نباشید می تواند به افسردگی تبدیل شود.
غم و اندوه چه تفاوتی با افسردگی دارد؟
در روانشناسی غم و اندوه را یک احساس عادی و طبیعی می نامند. مثلا شما می توانید بعد از مهاجرت دوستتان غم و اندوه شدیدی را تجربه کنید. چون دیگر نمی توانید او را ملاقات کنید و این یک امر طبیعی است. یا وقتی رابطه مهمی را از دست می دهید می توانید غمگینی را در خود احساس کنید. گاهی اوقات داشتن احساس غم و اندوه نه تنها طبیعی است، بلکه نشان دهنده این موضوع است که چیزهای مهمی در زندگی شما وجود دارد که ارزش محافظت دارند. و می تواند باعث شود شما بیشتر از گذشته نسبت به خودتان، اطرافیان و یا شغل خود و ... احساس مسسئولیت داشته باشید. و به آنها توجه کنید. تجربه غم و اندوه به ما یادآوری خواهد کرد که انسان های مهربان، با محبت و مسئولیت پذیری باشیم.
ایجاد تمایز بین افسردگی و غم و اندوه بسیار مهم است. غم و اندوه یک احساس عادی است که همه افراد آن را تجربه خواهند کرد. اما افسردگی یک اختلال پزشکی جدی و خطرناک محسوب می شود. ناراحتی مداوم و عدم کنترل غم و اندوه باعث ایجاد افسردگی در فرد می شود.
وقتی شما غمگین هستید با وجود اینکه احساس ناراحتی می کنید، اما همچنان می توانید رابطه خوبی با دوستان خود برقرار کنید. و یا از دیدن یک فیلم طنز لذت ببرید. و به راحتی بخندید. اما افرادی که از افسردگی رنج می برند، نمی توانند از آنچه که قبلا لذت می برده اند خوشحال شوند. یا ارتباط سالمی با دیگران برقرار کنند. البته شما ممکن است هنگام مواجه با غم و اندوه نشانه های شدید و ناسالمی مثل منزوی شدن، پرخاشگری و یا دوری از دوستانتان را داشته باشید. اما این احساسات و رفتارها زود گذر بوده و با گذشت زمان می توانید به راحتی این احساسات را کنار بگذارید.
تفاوت غم و اندوه با اضطراب و عصبانیت
غم، اضطراب و عصبانیت متفاوت هستند. اما این تفاوت باعث نمی شود که در یک رویداد پیش آمده نتوانند یکدیگر را تحریک کنند. مثلا اگر شما شغل خود را از دست داده باشید، احتمالا از این اتفاق به شدت ناراحت و اندوهگین می شوید. این غم و اندوه می تواند به حدی شدید باشد که عصبانیت شما را نیز به همراه داشته باشد. و هنگام فکر کردن به صورتحساب ها و وام های خود بعد از بیکار شدن، دچار اضطراب شوید.
یا به عنوان مثال دیگر؛ به دلیل بیماری یکی از اعضای خانواده خود مجبور به تغییر مکان و رفتن به شهر دیگری هستید. در این صورت، از اینکه از دوستان خود دور می شوید غم و اندوه زیادی را خواهید داشت. و به دلیل اینکه باید دوباره از نو شروع کنید. و یا شهر و مکان جدید را دوست ندارید، عصبانی می شوید. وقتی به این موضوع فکر می کنید که باید با افراد جدید ارتباط برقرار کنید و یا در مدرسه جدیدی شروع به تحصیل کنید، اضطراب را تجربه کنید.
پس غم و اندوه، عصبانیت و اضطراب می توانند هر سه در یک رویداد و یا واقعه ناخوشایند دیده شوند. گاهی اوقات مرز و نقطه تمایز بین آنها به خوبی واضح نیست. و افراد ممکن است آنها را با یکدیگر اشتباه بگیرند. اگر شما نیز نمی توانید مرز مشخصی بین غم و اندوه خود با عصبانیت و اضطراب پیدا کنید. بهتر است از یک مشاوره خانواده برای حل این مشکل کمک بگیرید. اضطراب و خشم می تواند خطرات زیادی را برای سلامت روانی و جسمی شما همراه داشته باشد. خشم و اضطراب آسیب پذیری شما را در برابر بیماری های قلبی افزایش میدهد. سیستم ایمنی بدن، زمان بهبودی و پاسخ بدن به عفونت ها را به خطر می اندازد. پس برای کنترل عصبانیت و خشم خود تمرین کنید.
چرا احساس غم و اندوه می کنیم؟
دلایل زیادی وجود دارد که می تواند شما را غمگین کند. شما ممکن است به دلیل از دست دادن کار خود غمگین باشید. یا مثلا به دلیل اینکه مجبور هستید تعطیلات را در خانه سپری کنید. و نمی توانید با عزیزان خود باشید، غمگین شوید. پس برای داشتن احساس غم و اندوه دلایل بی پایانی وجود دارد. اگر بخواهیم رایج ترین و مهم ترین دلایل غم و اندوه را بیان کنیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
داشتن رابطه ضعیف با خانواده و یا دوستان و همکاران
ناتوانی در داشتن عملکرد خوب در خانه، مدرسه یا محل کار با وجود تلاش های بسیار
رنج بردن از بیماری که باعث می شود فرد نتواند با دیگران ارتباط سالم و مفیدی را برقرار کند.
تجربه موقعیت و شرایط جدید
مواجه شدن با بیماری یکی از عزیزان
نقل مکان به مکانی جدید
دوری یا جدایی از عزیزان
تغییرات فیزیولوژیکی مرتبط با بلوغ، افزایش سن و یا کهولت سن، تغییرات فصلی، تغییرات آب وهوا و یا مصرف مواد مخدر
غرق شدن در یک رویداد جهانی
از دست دادن یکی از عضای خانواده و یا عزیزان
داشتن احساسات خارج از کنترل
داشتن الگوهای فکری جدید که سودمند نبوده و باعث غم و اندوه می شوند.
احساس تنهایی در یک رابطه
موفق نبودن در امتحانات
نداشتن رابطه زناشویی و رابطه جنسی مناسب
مواجه با خیانت و یا پنهان کاری
مشکلات هورمونی
طرد شدن توسط یک دوست یا شریک عشقی
دلایل غم و اندوه منحصر به فرد است
همانطور که گفته شد غم و اندوه دلایل بی پایانی دارد. این دلایل منحصر به فرد هستند. یعنی یک فرد ممکن است غم و اندوه بزرگی را تجربه کند که ناشی از چیزی است که تاثیری برای دیگری ندارد. پس دلایل غم و اندوه برای هر شخصی متفاوت از دیگری است. و بستگی به تاریخچه، تجربیات، ساختار بیولوژیکی، مکان ها، فرهنگ و موقعیت های خاص برای هر فرد دارد. برخی از افراد نسبت به دیگران بیشتر در غم و اندوه قرار خواهند گرفت. مثلا ممکن است شما با یادآوری یک خاطره تلخ و غم انگیز شروع به گریه کردن کنید و مجدد احساس غم و اندوه را تجربه کنید. اما دوست شما با یادآوری خاطرات تلخ خود نه تنها غمگین نشود بلکه به دنبال راه چاره باشد تا مجدد این رویدادهای تلخ و غمناک برایش اتفاق نیفتد.
همچنین برخی از افراد به طور منظم و یا به راحتی دچار غم و اندوه نمی شوند. و مانند برخی دیگر زود اشک نمی ریزند و گوشه گیر نمی شوند، زیرا سعی می کنند احساسات خود را به سمتی دیگر سوق دهند. و به سمت فعالیت هایی بروند که ذهن آنها را از رویداد تلخی که اتفاق افتاده دور میکند. مثلا شاید ورزش کنند و یا به مسافرت بروند. تا خاطرات تلخ اتفاق افتاده را فراموش کنند.
نشانه های غم و اندوه
اینکه شما هنگام ناراحت بودن و یا داشتن غم طولانی مدت چه علائم و رفتاری خواهید داشت بستگی به عوامل مختلفی دارد. مثلا این موضوع که غم و اندوه شما جزئی است و یا شدید است. یا موضوعی که به خاطر آن ناراحت هستید چیست؟ به شدت در نشانه ها و علائم غم و اندوه تاثیر گذار خواهد بود. به طور کلی مهم ترین و رایج ترین نشانه های غم و اندوه عبارتند از:
اشک ریختن و گریه کردن بیش از اندازه
افزایش سیگار کشیدن
گوشه گیری و منزوی شدن
از بین رفتن علاقه نسبت به فعالیت هایی که قبلا از انجام آن لذت می بردید
مشکل در خواب
پرخوری و یا کم اشتهایی
مصرف مواد مخدر
نوشیدن بیش از حد الکل
از دست دادن انرژی و یا داشتن احساس کمبود انرژی
احساس سنگینی در قفسه سینه و یا سر
نداشتن فعالیت بدنی و کم تحرکی
نادیده گرفتن نیازها و خواسته
مشکل در تمرکز کردن
داشتن احساس ناامیدی و بی ارزشی
حالت تهوع
تپش قلب
بی قراری
گیجی
رویا و خیال بافی نسبت به شخصی که از دست داده اید.
فراموشی
خشم
تسکین
عصبانیت های نابجا
بی تفاوتی
دوری از همکاران
مشکلات در رابطه جنسی
دوری کردن از دوستان و خانواده
سخنی از مشاوران هم اندیشان
یافتن راه هایی برای مقابله با غم و اندوه می تواند شما را به زندگی عادی و حالت روحی و روانی مناسب باز گرداند. در اکثر موارد غم و اندوه موقتی و گذراست. و با اصلاح سبک زندگی قابل حل است. اما اگر علائم و نشانه های غم و اندوه برای شما طولانی مدت بود. و بیش از دو هفته طول کشید حتما به مشاوره روانشناسی و یا روانپزشک مراجعه کنید. زیرا داشتن این نشانه ها برای مدت طولانی باعث افسردگی فرد می شود. پس اگر طولانی مدت احساس غم و اندوه داشتید هرگز آن را نادیده نگیرید. روانپزشک و یا متخصص در این زمینه با تجویز داروهای مناسب و استفاده از روان درمانی به شما کمک می کند تا مشکل خود را حل کرده و به افسردگی های حاد و شدید دچار نشوید.
سوالات متداول
غم و اندوه چه نوع احساسی است؟
غم و اندوه طیفی از حالات عاطفی را توصیف می کند. که فرد در این حالت احساساتی مانند ناامیدی خفیف یا شدید، اضطراب و استرس و ... را تجربه می کند. غم و اندوه با عصبانیت، اضطراب و استرس متفاوت است. و احساسات جداگانه ای به شمار می روند. اما فرد می توانند هر سه احساس را همراه با هم تجربه کند.
غم و اندوه از نظر روانشناسی چیست؟
غم و اندوه یک درد عاطفی است که با احساس محرومیت، از دست دادن، ناامیدی، اندوه، درماندگی، بی حوصلگی و ... مشخص می شود. فردی که غم و اندوه را تجربه می کند ممکن است ساکت یا بی حال شود و خود را از دیگران دور کند.
منبع: مشاوره خانواده تلفنی