انواع اختلالات عصبی شناختی چیست؟

اختلال دلیریوم در بازه های کوتاهی رخ می دهد؛ این بازه می تواند به مدت چند ساعت در روز یا حتی چند روز پشت سر هم اتفاق بیافتد.

اصلی ترین ویژگی آن اختلال در توجه یا آگاهی است. دلیریوم به علت های مختلفی از جمله مسمومیت با دارو یا مواد و یا برخی علل جسمانی رخ دهد. میزان شیوع آن در حدود 1 الی 2 درصد در کل جامعه است.

ویژگی اصلی اختلال عصبی شناختی ناشی از بیماری آلزایمر این است که به صورت پنهانی شروع شده و تدریجی پیشرفت می کند. این بیماری در سطح خفیف شامل افسردگی و بی احساسی و در سطح عمده فرد دچار روان پریشی، بی قراری، تحریک پذیری، سراسیمگی و سرگردانی می شود.

فرد در اواخر بیماری دچار اختلال در خوردن، بی اختیاری در دفع و اختلال در راه رفتن می گردد. این اختلال در افراد بین 75 تا 84 ساله بیشتر رخ می دهد و درصد شیوع آن 53 درصد است.

اختلال عصبی شناختی پیشانی گیجگاهی دو دسته علایم ایجاد می کند یکی علایم مربوط به اختلال زبان و دیگری به صورت تغییر رفتار و شخصیت دیده می شود.

در نوع زبانی توانایی زبان و تکلم به طرز محسوسی کاهش پیدا می کند. فرد در تکلم، یافتن کلمات مناسب هنگام گفتگو، به یاد آوردن اسم اشیا و دستور زبان دچار مشکل می شود.

در نوع رفتاری علایمی مانند بی احساسی، نداشتن همدلی و همدردی را نشان می دهد.

این بیماری از هر صد هزار نفر 2 الی 10 نفر را درگیر می کند و به دو صورت خفیف و شدید دیده می شود.

در این بیماری ویژگی اصلی مشکل توجه و هوشیاری است و فرد دچار توهمات دیداری می شود. علایم پارکینسون مانند لرزش دست را دارد که مشکلات حرکتی را شامل می شود.

این اختلال در بین سالخوردگان بیشتر شایع است و به میزان 0.1 الی 5 درصد در بین این افراد دیده می شود.

آسیب هایی که به عروق مغزی وارد می شود سبب بروز علایمی مانند آلزایمر در فرد می شود. این اختلال باعث مشکلات در توجه، هوشیاری، اختلال حافظه، افسردگی و صحبت کردن می گردد.

این آسیب ها در اثر سکته مغزی رخ می دهد و درصد بروز آن در سالخوردگان بالای 80 سال و بیشتر در حدود 16 درصد است.

این اختلال در اثر اصابت ضربه به سر رخ می دهد و منجر به علایمی مانند از دست دادن هوشیاری، فراموشی پس از آسیب، سردرگمی، فلج یک طرف بدن به صورت خفیف، خستگی، پرخاشگری، احساس صدای زنگ در گوش، از دست دادن بویایی، احساس سوءظن و بی احساسی را ایجاد می کند.

شیوع این اختلال در حدود 2 درصد است.

در اختلال عصبی شناختی حاصل از مواد یا دارو، فرد مدتی پس از طی زمان طبیعی مسمومیت و ترک دارو یا مواد، دچار علایمی دیگر اختلالات عصبی – شناختی مانند مشکل توجه و اختلال حافظه، تحریک پذیری، بی قراری، سوءظن، پرخاشگری و بی احساسی می شود.

میزان شیوع این اختلال معلوم نیست.

اختلال عصبی شناختی عمده یا خفیف ناشی از عفونت HIV یا ایدز به دلیل ابتلای فرد به ایدز به وجود می آید که در آن علایم مربوط به سایر اختلالات عصبی شناختی دیده می شود.

این علایم شامل تحریک پذیری، بی قراری، پرخاشگری، مشکل توجه و حافظه، سوءظن، بی احساسی و… است. این بیماری به صورت خفیف و شدید رخ می دهد.

میزان شیوع نوع خفیف این بیماری 25 درصد است که این میزان در نوع شدید آن در حدود 5 درصد است.

در اختلال عصبی شناختی ناشی از بیماری پریون در حالت ابتدایی فرد علایمی مانند اختلال خواب و اشتها، اضطراب، افسردگی و مشکل تمرکز دارد، و چند هفته بعد علایمی مانند تغییر بینایی، گرفتگی عضلات، ناهماهنگی و ناهنجاری در راه رفتن و زوال عقل در فرد ایجاد می شود.

این بیماری به دو صورت خفیف و شدید دیده می شود. این بیماری در نوع خفیف و عمده نادر بوده و شیوع آن 1 یا 2 در یک میلیون است.

اختلال عصبی شناختی ناشی از پارکینسون نوع دیگری از اختلالات عصبی – شناختی است که به صورت خفیف یا شدید اتفاق می افتد. این اختلال نشانه هایی از قبیل توهم، هذیان، اضطراب، خلق افسرده، تغییر شخصیت و خواب آلودگی زیاد را دارد.

مبتلایان به این اختلال معمولا در سنین بالای 85 و بالاتر هستند و به میزان 3 درصد در بین این افراد شایع است.

ابتلا به بیماری هانتینگتون به صورت خفیف یا شدید باعث ایجاد این اختلال می شود. علایم این اختلال تحریک پذیری بالا، بی قراری، اضطراب، وسواس، افسردگی و بی احساسی است.

روان پریشی نیز از عوارض نادر این بیماری است. میزان شیوع این بیماری 2.7 نفر در هر صد هزار نفر است.

این اختلال در اثر بیماری هایی مانند تومور مغزی، لوپوس، کم کاری تیروئید و کمبود ویتامین هایی مانند نیاسین (Niacin) و تیامین (Thiamine) ایجاد می شود.

این بیماری ها باعث بروز مشکل توجه و حافظه، خستگی، سردرگمی، پرخاشگری، سوءظن و اضطراب می شوند. این اختلال عصبی – شناختی به دو صورت خفیف یا عمده رخ می دهد.

این اختلال معمولا با علایمی مانند مشکل توجه، تحریک پذیری یا بی قراری همراه است. ابتلا به چندین بیماری مانند سکته مغزی و آلزایمر سبب وقوع این اختلال می شود.

این بیماری به صورت عمده یا خفیف اتفاق می افتد.