یکی از اختلالات روانشناختی که به تغذیه افراد مربوط می باشد، بی اشتهایی عصبی است. این اختلال همان طور که از نامش پیداست باعث می شود که فرد از خوردن اجتناب کند و همواره احساس بی اشتهایی داشته باشد.
بی اشتهایی عصبی بیماری است که باید هر چه سریع تر نسبت به درمان آن اقدام کرد؛ زیرا ممکن است عوارض غیر قابل جبرانی داشته باشد.
بی اشتهایی عصبی نوعی اختلال در خوردن است. این اختلال یک وضعیت متابولیکی است که باعث کاهش وزن بیش از حد و لاغر شدن شدید فرد می شود که همه این موارد از گرسنگی ناشی می شود.
طبق تحقیقات انجام شده، تقریبا 2 درصد از زنان و 3 درصد از مردان در زندگی خود دچار این بی اشتهایی می شوند و در دختران و زنان این بیماری بسیار تاثیرگذارتر است؛ اما در حالت کلی بی اشتهایی در هر فرد از هر جنسیت، سن، نژاد و فرهنگ می تواند ایجاد شود.
اگر چه این اختلال به خوردن غذا مربوط است؛ اما ریشه این مشکل نیز می تواند روانی باشد. افراد مبتلا به این اختلال، غذا را محدود کرده و لاغری را با ارزش تر می دانند.
از عوامل مهم در ایجاد و یا تشدید این مشکل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
وجود یک عضو مبتلا به این اختلال در خانواده، مانند پدر، مادر، خواهر یا برادر
ویژگی های شخصیتی مانند: وسواس اجباری (کمال گرایی و حساسیت)
ژنتیک
و…
معمولا این بیماری علائم متعددی دارد که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
افراد مبتلا در مورد عادت های غذایی خود دروغ می گویند.
تحریک پذیر هستند.
از فعالیت های اجتماعی انصراف می دهند.
دچار بی حسی عاطفی هستند.
در مورد افزایش وزن افکار وسواسی دارند.
احساس نا امنی دارند.
علاقه آنها به رابطه جنسی کم است.
اضطراب و افسردگی دارند.
در موارد تشدید این اختلال، افکاری منفی مانند خودکشی دارند.
بی اشتهایی عصبی می تواند عوارض جسمی بسیار جدی را ایجاد کند که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آهستگی ضربان قلب به صورت کاملا غیر طبیعی
افت فشار خون
تعداد سلول های خونی غیرطبیعی
افزایش خطر نارسایی قلبی
از دست دادن قدرت عضلانی
کم آبی بدن که در موارد شدید منجر به نارسایی کلیه می شود.
دوره های قاعدگی نامنظم در زنان
تستوسترون پایین در مردان
احساس ضعف، خستگی و سرگیجه
حمله های غش یا افتادگی
خشکی پوست که ممکن است پوست زرد رنگ شود.
رنگ مایل به آبی بر روی نوک انگشتان
خشکی و ریزش مو
رویش موهای کرکی بر روی پوست
کودکان نیز ممکن است در دوره های مختلفی با احساسات و عواطف مختلفی روبرو شوند که این مساله باعث بروز بی اشتهایی در آنها شود.
از مواردی که می تواند باعث بروز این اختلال در کودکان شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
دور ماندن کودک از والدین و یا استرس طرد شدن و ترک شدن توسط آنها مخصوصا در سنین پایین می تواند منجر به بی اشتهایی عصبی در کودکان شود.
کودکان و مخصوصا دخترانی که به سن بلوغ نزدیک تر می شوند، روی ظاهر خود حساسیت پیدا می کنند و همواره استرس چاق شدن و عدم زیبایی را دارند. این مساله به دلیل معیارهای جا افتاده در جامعه است که باعث می شود که کودک فکر کند که لاغری یک امتیاز و مزیت است. این مساله باعث می شود که کودک به سمت کم اشتهایی برود.
کودکانی که به افسردگی مبتلا هستند نیز ممکن است به بی اشتهایی عصبی مبتلا شوند.
اختلالات ژنتیکی یا روانی مانند: وسواس فکری عملی از دیگر دلایل ابتلای کودک به بی اشتهایی عصبی است.
برخی از رایج ترین راه های تشخیص بی اشتهایی عصبی عبارتند از:
BMI یا شاخص توده بدنی؛ در این روش با استفاده از استانداردهای لازم بدن هر فرد با توجه به اندازه، قد، وزن و… می توان به مشخصات فرد پی برد.
آزمایش پروتئین و خون که نشان دهنده ذخیره مواد لازم برای سلامت و حیات فرد است.
آزمون های روانشناختی مختلف که اختلالات روانی فرد را شناسایی کرده و میزان خطرآفرین بودن اختلال را مشخص می کند.