ذهن آگاهی (Mindfulness) چیست + نحوه تمرین ذهن آگاهی در مدیریت استرس


ذهن آگاهی یعنی آگاهی که از طریق تمرکز خودخواسته به زمان حال ایجاد می شود و معمولا با کنجکاوی دلسوزانه و بی غل و غش همراه است. در واقع ما با پرورش ذهن آگاهی می توانیم یاد بگیریم که چگونه در زمان حال زندگی کنیم و با فکر کردن به گذشته و آینده خود را دچار استرس و نگرانی نکنیم.

در زندگی امروز که حجم رسانه های اجتماعی، حجم کار، روابط و نیازهای ما رو به افزایش است. بیشتر از هر وقتی دچار حواس پرتی می شویم. ذهن آگاهی در اینجا به کمک ما می آید تا با توانایی حضور کامل در زندگی شلوغ و پرمشغله خود، از لحظه لذت ببریم.

ذهن آگاهی مزایای متعددی دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

به فرد کمک می کند که در لحظه زندگی کند. بدین ترتیب در لحظه و چیزهایی که در اطراف هستند، فکر کرده و دیگر به گذشته ای که توان تغییر آن را ندارید و آینده ای که پیش بینی آن برای شما دشوار است، فکر نخواهند کرد.

ذهن آگاهی با تقویت هوش هیجانی همراه بوده و زمانی که هوش هیجانی بالاست، از افکار، احساسات، کلمات و اعمال خود آگاه خواهید بود. بنابراین تاثیر آن ها را بر دیگران درک می کنید.

بدین ترتیب دیگر حرف های ناخواسته که سبب رنجش دیگران شوند، نمی زنید و قادر خواهید بود که در لحظه قدردان وقایع مثبت زندگی خود باشید.

مزیت دیگر ذهن آگاهی این است که بیشتر احساس رفاه خواهید کرد. یعنی اینکه افزایش ذهن آگاهی به مرور زمان باعث کاهش استرس و افزایش اعتماد به نفس شده و به پروراندن حس همدلی کمک خواهد کرد. بنابراین رفتارهای نوع دوستانه افزایش می یابد.

ذهن آگاهی تاثیر مستقیمی بر مغز دارد و باعث تراکم بالای ماده خاکستری مغز در نواحی مرتبط با یادگیری، کنترل احساسات و حافظه خواهد شد.

ذهن آگاهی بر روی بدن نیز بسیار مفید است. تحقیقات نشان داده است که افرادی که هشت هفته، مدیتیشن ذهن آگاهی را تمرین کرده بودند با افزایش پادتن و ایمنی بهتر سیستم ایمنی بدن روبرو شدند.

ذهن آگاهی روابط حرفه ای و شخصی شما را بهبود خواهد داد. بنابراین زمانی که شما در یک موقعیت، حضور کامل دارید می توانید با همدلی، صداقت، هوش و دلسوزی با افراد برخورد کنید. بدین ترتیب اعتماد دیگران را جلب کرده و واقع بین تر خواهید شد.

برای تقویت ذهن آگاهی می توان به روش های زیر عمل کرد:

بسیاری از ما زمان زیادی را در روز صرف فکر کردن به گذشته و آینده می کنیم و اغلب در انجام کارهای روزمره تمرکز کافی نداریم. مغز ما می تواند جریان های فکری بی پایانی را در خود جای دهد.

بنابراین به جای این که اجازه دهیم تا این افکار حواس ما را پرت کنند، بهتر است که حوصله به خرج داده و افراد، اشیا و موقعیت های اطرافمان را مشاهده کنیم. یعنی به جای تمرکز بر روی افکاری که به گذشته و آینده مربوط هستند، به اطرافمان و زمان حال توجه داشته باشیم.

ذهن آگاهی یعنی حضور در لحظه. بنابراین برای درنگ کردن و توجه کردن، باید تلاش کنیم. سعی کنیم به چیزهایی که احساس می کنیم، می شنویم، می بوییم و می بینیم، فکر کنیم.

باید سعی کنیم که کارهایمان را به نوبت تمام کنیم. زمانی که به صورت همزمان چندین کار را انجام می دهیم، احساس نابسامانی و آشفتگی خواهیم داشت. بنابراین کیفیت کار نیز به شدن پایین خواهد آمد. بهتر است که کارها همواره به نوبت انجام شوند.

در صورتی که دچار حواس پرتی شوید، اعمال خود را قضاوت نکنید و احساس بد هم نداشته باشید. توجه خود را با آرامش به مسیر درست هدایت کنید و با انگیزه کافی بر روی کار خود تمرکز داشته باشید.

یک راه دیگر برای تقویت ذهن آگاهی این است که در مورد کارهای روزمره ای که انجام می دهید، به شیوه دیگری فکر کنید. سعی کنید به جای اینکه حواستان به چیزهای دیگر پرت شود، بر روی همان کار تمرکز کنید.

سعی کنید که حداقل 5 دقیقه بر روی فعالیت روزمره خود تمرکز داشته باشید. با این کار لذت بیشتری از کار خود خواهید برد و بعد از اتمام کار، نسبت به قبل احساس بهتری خواهید داشت.

ذهن آگاهی به این معناست که افکار و احساسات خود را به صورت درست یا غلط قضاوت نکنید. بلکه سعی کنید این افکار و احساسات را بپذیرید و بی طرف بمانید.