در علم روانشناسی اصطلاحات مختلفی وجود دارد که یکی از آنها، واژه سایکوپات است. سایکوپات در حقیقت به معنای اختلال روان آزاری بوده و شباهت زیادی به اختلال شخصیت غیر اجتماعی دارد و ممکن است افراد در مفهوم این واژه دچار سردرگمی شوند.
شاید فکر کنید که این اصطلاح برای افراد منزوی به کار می رود؛ اما برعکس، افراد سایکوپات منزوی نیستند. در حقیقت این واژه مفهوم دیگری دارد.
برای آشنایی با سایکوپات یا اختلال غیراجتماعی، توصیه می کنیم که حتما این مقاله را بخوانید و با این اصطلاح بیشتر آشنا شوید.
سایکوپات یا روان آزاری یک نوع اختلال شخصیت است که در آن فرد بدون اینکه احساس همدردی، دلسوزی و یا پشیمانی داشته باشد، قادر به آزار دیگران است. معمولا افرادی که با این اختلال مواجه هستند، قانون گریز بوده و ممکن است گرفتار قانون و زندان شوند.
از مهم ترین ویژگی های افراد مبتلا به سایکوپات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افرادی که این اختلال شخصیتی را دارند، از هنجارهای اجتماعی تبعیت نمی کنند. این افراد با بی توجهی به چارچوب های قانون، بیشتر گرفتار زندان می شوند.
- افراد سایکوپات، رفتاری فریبکارانه داشته و با دروغ گویی مکرر، از هویت غیر واقعی استفاده می کنند. این افراد برای لذت بردن و یا کسب منافع شخصی، حیله گر هستند.
- از دیگر ویژگی های افراد مبتلا به سایکوپات این است که رفتارهای تکانشی داشته و در برنامه ریزی و انجام فعالیت های هدفمند، ضعیف هستند. این افراد اهداف بلندمدت و واقع گرایانه ندارند.
- افراد سایکوپات تحریک پذیر بوده و رفتارهای خشونت آمیز دارند. به همین دلیل در دعواهای مکرر درگیر شده و با دیگران زد و خورد دارند.
- در رفتارهای خود بی پروا بودن و به ایمنی و امنیت خود و دیگران توجهی ندارند.
- به صورت مکرر و پیوسته، مسئولیت پذیر نیستند. به عنوان مثال از تعهدات مالی شانه خالی می کنند.
- احساس گناه و پشیمانی ندارند. به عنوان مثال زمانی که به کسی آسیب می زنند یا رفتار ناشایستی دارند، نسبت به آن بی تفاوت بوده و یا آن را توجیه می کنند.
- خود محور و بزرگ بین هستند.
- چرب زبانی و رفتارهای سطحی غیرواقعی دارند تا با این کار دیگران را جذب کرده و یک تصویر مثبت غیرواقعی از خود بسازند.
- به هیجان و برانگیختگی برای به دست آوردن انگیزه نیاز مبرم دارند.
- مسئولیت تصمیم ها و انتخاب های خود را نمی پذیرند.
- حس همدلی ندارند.
- احساسات آنها سطحی بوده و تجربه احساسات عمیق را ندارند.
- در کنترل رفتارها و هیجانات؛ مخصوصا خشم بسیار ضعیف هستند.
- کارها و فعالیت هایی را انتخاب می کنند و انجام می دهند که برای دوستان و اطرافیانشان دردسرساز است.
سایکوپات ها افرادی هستند که به سرعت نقاط ضعف افراد را شناخته و از آن روش به فرد آسیب می زنند. بنابراین شما باید تمام نقاط ضعف خود را شناسایی کرده و روی آن کار کنید و اجازه ندهید تا این افراد از این روش سعی در آزار شما داشته باشند.
سایکوپات ها افرادی چرب زبان و دروغ گو هستند؛ بنابراین به عذرخواهی ها، دلیل تراشی ها و دروغ های آنها توجه نکنید و تنها عملکرد آنها را ارزیابی کنید.
در کار و روابط دوستی چنان نام نیکی از خود بگذارید که دروغ پردازی ها و فرافکنی های این افراد نتواند در روابط دوستی یا همکاری شما با دیگران خدشه ای وارد کند.
معمولا سایکوپات ها سعی می کنند تا با پخش اطلاعات کاذب، دروغگویی و… افرادی را که سد راهشان هستند، از میان بردارند و یا روابط صمیمانه دیگران را خراب کنند.
سایکوپات ها افرادی هستند که فقط به برد فکر می کنند. بنابراین بهتر است به جای مقابله با آنها یک سناریوی برد – برد به آنها پیشنهاد کنید.
برای سایکوپات درمان قطعی خاصی وجود ندارد؛ اما راه های درمانی به شخص کمک خواهد کرد که رفتارهای خود را کنترل کند. بهتر است این افراد با یک درمانگر مشاوره کرده و با تغییرات رفتاری، میزان موفقیت درمان را افزایش دهند.
در طول درمان، یک فرد سایکوپاتی می آموزد که احساسات و انگیزه های خود را مدیریت و هدایت کرده و رفتارهای مناسب فرهنگی را اتخاذ کند. این کار یعنی اینکه فرد باید رفتارهایی را که اکثریت مردم دارند، از ابتدا بیاموزد.
سایکوپات یک نوع اختلال شخصیتی است که در آن فرد از آزار دادن دیگران لذت می برد. این فرد ممکن است به یک قاتل سریالی تبدیل شود و یا اینکه از کلاهبرداری لذت ببرد. این افراد بعد از انجام کار هیچ احساس ندامت و پشیمانی ندارند.