آیا شما هم از پرخاشگری کودک خود گله مند هستید؟ آیا شما هم از شکل گرفتن این رفتار در کودک خود، آزرده خاطر هستید؟
پرخاشگری در کودکان رفتاری است که بسیاری از والدین از این بابت شکایت دارند، آنها ناراحت هستند که این رفتار پرخاشگری در کودک شکل گرفته است و خیلی از مواقع دیگران را مقصر میدانند و میگویند: “کودک من اصلا پرخاشگری نمیکرد و به تازگی به دلیل ورود به مهدکودک یا پیش دبستانی و یا حضور در کنار کودکان دیگر پرخاشگری را شروع کرده است”.
خوب است بدانید که عصبانیت به عنوان یکی از هیجانات واقعی هر انسان، از حدود شش ماهگی شکل میگیرد، اما عصبانیت با پرخاشگری یکسان نیست.
پرخاشگری رفتارهایی است که در آن عصبانیت اوج میگیرد و مدیریت نمیشود.
بنابراین پرخاشگری مسئله ای جدا از عصبانیت دارد، همه ی انسان ها در شرایطی که دچار نا امیدی شوند و نتوانند به هدف خود برسند، میتوانند دچار عصبانیت شوند، اما پرخاشگری رفتاری فراتر از عصبانیت است.
پرخاشگری به معنای آسیب رساندن به خود یا دیگران است، که این آسیب میتواند جسمی، کلامی، روحی و روانی باشد.
برای پرخاشگری انواع مختف و دسته بندی های مختلفی مطرح شده است، در یک دسته بندی، سه نوع پرخاشگری مطرح شده است:
1-پرخاشگری جسمی
2-پرخاشگری کلامی
3-پرخاشگری رابطه ای
پرخاشگری جسمی:
به مفهوم آسیب رساندن به بدن از طرف فرد دیگر یا از طرف خود فرد است، در واقع یک نوع خود آسیبی یا دگرآسیبی و پرخاشگری جسمی است.
مانند هل دادن فرد مقابل، کتک زدن، لگد زدن، به سر خود زدن، نیشگون گرفتن، گاز گرفتن و… همه ی این موارد آسیب های جسمی است و علاوه بر افراد، نابود کردن وسایل، پرت کردن و شکستن وسایل، همه ی این موارد به دلیل اینکه به دیگری صدمه وارد میکند، پرخاشگری به حساب میاید. منظور از دیگری حتی میتواند یک شیء یا یک حیوان باشد، میتواند زدن یک حیوان باشد، همه ی این موارد پرخاشگری های جسمی است.
پرخاشگری کلامی:
این نوع پرخاشگری از طریق تهدید به پرخاشگری جسمی میتواند شکل بگیرد، اینکه کودک را تهدید به زدن کنید، خود این رفتار به نوعی پرخاشگری کلامی است.
اسم گذاشتن روی افراد، هنگامی که با کلام خود به دیگران توهین میکنید یا برچسب هایی مانند بی لیاقت بودن، بد صدا بودن، تپل یا زشت بودن به آنها میزنید، هر مدل کلامی که با آن گفتار شما باعث آسیب به روح و روان فرد شود و آن فرد ناراحت شود، میتواند یک پرخاشگری کلامی باشد، حتی اگر با لحن آرام و با روی خوش و خنده گفته شود، حتی تحقیر و تمسخر پرخاشگری کلامی محسوب میشود، که شاید خیلی مواقع توجهی به آن نشود.
هنگامی که از کودکی میخواهید شعر بخواند و سپس به اشتباهات کلامی آنها میخندید و این میتواند یک نوع پرخاشگری نسبت به کودک محسوب شود.
پرخاشگری رابطه ای:
از طریق طرد اجتماعی اتفاق می افتد.
هنگامی که در یک بازی به کودک اجازه وارد شدن ندهید و یا هنگامی که درخواستی دارد، پاسخی به او ندهید، پاسخی به کودک از طرف والدین و سایرین داده نشود، میتواند یک پرخاشگری رابطه ای محسوب شود. جالب است بدانید حتی غیبت کردن یک پرخاشگری رابطه ای است.
انواع دیگر این نوع پرخاشگری میتواند شایعه پراکنی و یا خود داری از صحبت کردن با یک همسال و یا به بازی گرفتن رابطه دوستی به وسیله پشت سر کسی صحبت کردن باشد.
این نوع پرخاشگری میتواند به صورت غیر مستقیم انجام شود.
کودکان ابتدا پرخاشگری جسمی از خود نشان میدهند.
از همان سنین پایین یعنی بعد از شکل گیری عصبانیت در کودکان، در حدود شش ماهگی که یک رفتار و یک هیجان طبیعی در همه ی انسان ها است، اگر به درستی این رفتارها مدیریت نشود، پرخاشگری افزایش میابد و این پرخاشگری به تدریج که کودک بزرگتر میشود، جای خود را به پرخاشگری کلامی میدهد و سپس در سنین بالاتر و مهدکودک و روابط اجتماعی و هنگام ورود به پیش دبستانی و حتی مدرسه، پرخاشگری کلامی بیشتر شکل میگیرد.
در هفده ماهگی پسرها بیشتر از دخترها پرخاشگری میکنند، این امر میتواند هم به دلیل وجود هورمون های جنسی مردانه و خلق و خویی که پسرها دارند باشد و هم چنین به دلیل سطح فعالیت و تحریک پذیری آن ها باشد و درواقع میتوان گفت به نوعی وابسته به وراثت، ژنتیک و عوامل درونی است.
مهم تر از این موارد نقش فرهنگ است که خانواده ها به پسرها اجازه میدهند که رفتارهای پرخاشگرانه بیشتری داشته باشند، به نوعی قلدری های بیشتری داشته باشند، اما به دخترها میگویند که باید آرام، متین و نجیب باشند.
بنابراین این تفاوت به دلیل فرهنگ هم میتواند ایجاد شود.
کودکان هنگامی که وارد پیش دبستانی میشوند و از کلیشه های جنسیتی آگاه میشوند و بازهم در این سن مقداری از باورها و فرهنگ در درون کودکان شکل میگیرد، پرخاشگری در دخترها کاهش بیشتری میابد و پسرها هم چنان پرخاشگر باقی میمانند و حتی این رفتار در آنها تقویت میشود.