۱۳ خرداد -۱۲ دقیقه خواندن

روانشناسی چیست

روانشناسی کلمه ای آشنا برای عموم مردم است. بسیاری از آن ها ممکن است تصور کنند که می دانند روانشناسی دقیقا چیست و برخی بالعکس کنجکاو باشند بیشتر در مورد آن بدانند. در واقع روانشناسی یکی از شاخه های علوم انسانی است که با استفاده از روش های علمی سعی می کند انسان را بشناسد و به او کمک کند. روانشناسی علمی گسترده با حیطه های بسیار متنوعی است که شامل رویکردها و نظریه های مختلفی می باشد. یک روانشناس در حیطه های مختلفی می تواند به مردم کمک کند. اما در مورد این علم سوء تفاهمات زیادی وجود دارد که مانع از بهره گیری کامل جامعه از خدمات این قشر از متخصصان می شود. در این مقاله درباره علم روانشناسی، تفاوت آن با تخصصات دیگر و حیطه های فعالیت این رشته صحبت خواهیم کرد.

منبع: روانشناسی چیست

برای دریافت مشاوره در زمینه روانشناسی چیست می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

روانشناسی

اگر بخواهیم روانشناسی را به طور کلی تعریف کنیم، روانشناسی یک شاخه از علم است که به مطالعه رفتار و فرایند های روانی آدمیان می پردازد. یعنی موضوع، مطالعه هر آن چیزی که در رفتار انسان دیده می شود و هر فرایند روانی که در مغز او وجود دارد.

روانشناسی با 150 سال عمر نسبت به دیگر شاخه ها، علمی نوین است. هرچند ریشه های آن را تا سال های سال قبل از میلاد و یونان باستان می توان دنبال کرد. در واقع روانشناسی ریشه در فلسفه داشته و مبانی نظری خود را تا حدی از فلسفه گرفته است.

علم روانشناسی، علمی گسترده است. علیرغم تاریخچه نسبتا کوتاهش، شامل موضوعات و زیرشاخه های بسیار متنوعی می باشد و حیطه های کاری کسانی که وارد آن می شوند، از تحقیق و پژوهش تا درمان متفاوت است.

حیطه های علم روانشناسی

تمامی رفتارها و فرایندهای روانی انسان برخاسته از ذهن او است. بنابراین کار اصلی روانشناسان بررسی موارد زیر می باشد:

_ مطالعه رفتارهای انسان و پیامدهای آن

_ مطالعه فرایندهای روانی مثل احساسات، هیجانات و افکار

_ بررسی مغز و کارکردهای آن و نقش آن در رفتار و فرایند های روانی

_ پرداختن به اختلالات روانی و مشکلات سازگاری (برای کسب اطلاعات بیش تر در زمینه اختلالات روانی کلیک کنید.)

_ بررسی سلامت روان و بهداشت روان (برای کسب اطلاعات بیش تر در زمینه سلامت روان کلیک کنید.)

_ کمک به بهبود عملکرد انسان ها

_ مدیریت و مداخله در بحران

رویکرد های روانشناسی

دانشمندان روانشناسی برای بررسی و شناخت انسان از نقطه نظرات مختلفی بهره می برند. در واقع هر کدام از آن ها با توجه به پایه های فلسفی مختلف، پیرو مکاتب و رویکردهای مختلفی در روانشناسی هستند. هر رویکرد نقطه نظر مشخصی نسبت به برخی مسائل دارد، آن ها را توضیح می دهد و در برخورد با اختلالات روانی شکل درمانی خاصی را پیشنهاد می دهد. رویکرد های غالب روانشناسی شامل موارد زیر می باشد:

1. روانکاوی

روانکاوی یکی از اولین رویکردهای معروف روانشناسی است که پایه گذار آن فروید بود. روانکاوان در ابتدا از طریق فرایند های خاصی به گذشته افراد می پرداخت و اعتقاد دارند با بررسی عمیق گذشته و بررسی ناهوشیار افراد می توانند مشکلات فرد را حل کنند. این رویکرد در طول زمان دچار تحولات زیادی شده و رویکرد های نوینی از دل آن درآمده است. برای اطلاع بیش تر در زمینه روانکاوی کلیک کنید.

2. رفتار گرایی

یکی از اولین رویکرد های شناخته شده است که تمرکز خود را بر رفتار قابل مشاهده فرد می گذارد. برای یک رفتارگرا مهم نیست که چه در ذهن می گذرد، صرفا آن چیزی که دیده می شود اندازه گیری و بررسی می شود. نهایتا برای تغییرش برنامه ریزی می کند. با رفتار درمانی قوانین رفتاری خاص را کشف کرده و برای تغییرش از روش های خاص استفاده می کنند. برای کسب اطلاع بیش تر در زمینه رفتار درمانی کلیک کنید.

3. رویکرد شناختی

در رویکر های شناختی رفتاری، مسائل روانی از طریق نحوه شناخت افراد بررسی می شود. تمرکز این رویکرد روی جریان فکر افراد بوده و نحوه تفکر ناسازگار آن ها بررسی و در درمان تغییر داده می شود.

4. رویکرد زیست شناختی

رویکرد زیست شناختی همان طور که از نام آن بر می آید، به بررسی فرایند های زیستی که منجر به تغییرات رفتاری و روانی می شود، می پردازد. در واقع بررسی مغز در این رویکرد در اولویت است.

زیر شاخه های علم روانشناسی

روانشناسی یک علم بسیار گسترده و وسیع است و زیر شاخه های متعددی دارد. برخی از مهم ترین حوزه های علم روانشناسی به شرح زیر می باشد:

1. روانشناسی غیر طبیعی

این رشته به بررسی رفتار ها اشتباه و آسیب زا در انسان می پردازد. شاخه روانشناسی غیر طبیعی بر آسیب های رفتاری و چگونگی درمان آن ها می پردازد و ارتباط مستقیم و زیادی با زیر شاخه های بالینی و روان درمانی دارد.

2. روانشناسی زیستی

این زیر شاخه بررسی می کند که چه ارتباطی میان رفتار و افکار انسان با فرایند های زیست شناختی وجود دارد. در واقع به این می پردازد که چه فعل و انفعالاتی در مغز باعث بروز رفتار های خاص می شوند.

3. روانشناسی بالینی

این زیر شاخه ارتبط گسترده ای با روانشناسی غیر طبیعی دارد و تمرکز آن بر این است که اختلالات و مشکلات روانی را شناسایی کرده و به درمان آن ها بپردازد.

4. روانشناسی شناختی

تمرکز این زیر شاخه بر روی فرایند های فکری انسان است. یعنی به بررسی فرایند هایی همچون حافظه، تمرکز، تصمیم گیری، حل مساله، ادراک و یادگیری زبان می پردازد.

5. روانشناسی رشد

همان طور که از نامش پیداست این رشته فرایند رشد انسان را بررسی می کند. توانایی های که انسان در طول زندگی و رشد خود کسب می کند، هویت جنسی، اخلاق و عملکرد فرد در اجتماع مربوط به این زیر شاخه می شود.

6. روانشناسی جنایی

این زیر شاخه بسیار کاربردی است؛ به این صورت که با استفاده از تحقیقات و بررسی های روانشناسی به حل مشکلات جنایی و قضایی می پردازند و به این سیستم کمک می کند.

7. روانشناسی صنعتی و سازمانی

این رشته کمک می کند تا عملکرد و اثر بخشی افراد در سازمان ها و مراکز افزایش یابد. بهتر انتخاب شدن کارمندان در هر سازمان نیز مربوط به این رشته می باشد.

8. روانشناسی شخصیت

روانشاسی شخصیت به بررسی این مساله می پردازد که الگو های رفتاری چگونه شکل می گیرند و باعث خاص و منحصر به فرد بودن هر انسان و شخصیت او می شوند.

9. روانشناسی اجتماعی

تاثیر محیط اجتماع و سایر انسان ها بر هر فرد، رفتار ها در اعضای گروه، قابلیت افراد در سازگاری با اجتماع، نگرش ها و قضاوت های جامعه و به طور کلی هر رفتار اجتماعی در این زیر شاخه مورد بررسی قرار می گیرد.

10. روانشناسی قیاسی

و در آخر این زیر شاخه نیز رفتار های حیوانات را بررسی می کند.

سوء تفاهمات در مورد روانشناسی

علم روانشناسی یکی از علومی است که برای عامه مردم جالب به نظر می رسد و ممکن است آن را دنبال کنند. آن ها ممکن است تصورات نادرستی از روانشناسی در ذهن خود داشته باشند. حال آنکه روانشناسی صرفا در حیطه علم عمل می کند و با محدودیت های بسیاری روبرو است.

یکی از این سوء تفاهمات در مورد روانشناسی برابر دانستن آن با مسائلی از قبیل پیشگویی، ذهن خوانی و طالع بینی است. حال آنکه روانشناس یک فرد عادی است که در حیطه علمی که کسب کرده می تواند برخی از فرایند های ناسازگار روانی را شناسایی و به افراد کمک کند تا به آن ها غلبه کنند. در واقع یک روانشناس توانایی ذهن خوانی و پیشگویی ندارد.

برخی نیز فکر می کنند روانشناسان همه چیز دان هستند و می توانند به آن ها در مورد هر چیزی بهترین راه حل را توصیه کنند. این در حالیست که روانشناسان می دانند نحوه تفکر افراد چگونه است، مشکلات شان چگونه به وجود می آید و چگونه می توان افراد را به درست فکر کردن و احساس خوبی داشتن سوق داد.

از دیگر باور های اشتباه در مورد روان شناسی این است که یک روانشناس قرار است با یک جلسه صحبت کردن با شما، زندگی شما را متحول کند. در واقع روانشناس در طول یک مدت زمان مشخص می تواند به فرد کمک کند و این به شرطی است که فرد خود مشتاق تغییر و پذیرای آن باشد. در واقع روانشناس یک معجزه گر نیست.

فرق روانشناس و روانپزشک

برخی تصور می کنند روانشناس و روانپزشک یکی هستند یا از تفاوت های بین آن ها به خوبی آگاه نیستند. روانشناس عموما فردیست که از بدو ورود به دانشگاه شروع به تحصیل در رشته روان شناسی می کند و حیطه تخصصی دانش روانشناسی را فرا می گیرد. چنین فردی در مقاطع تحصیلات تکمیلی حیطه کاری خود را محدودتر کرده و به شکل متمرکزتر به قسمت خاصی از روانشناسی می پردازد.

اما روانپزشک فردی است که پس از 7 سال تحصیل در رشته پزشکی و بعد از گرفتن مدرک پزشکی خود، برای ادامه تحصیلات و گرفتن تخصص، روانپزشکی را انتخاب می کند و برای حدود 4 سال به تحصیل در حیطه اختلالات روانی می پردازد.

عموما روانپزشکان با دیدگاه زیست شناختی وارد مسائل روانی می شوند و کار اصلی آن ها درمان های دارویی برای اختلالات روانی است. سرو کار روانپزشکان بیشتر اختلالات شدید روانی است که نیاز به درمان های دارویی و خدمات بستری در مراکز روانپزشکی دارند.

اما در مقابل روانشناسان دارو تجویز نکرده و مسائل را از دیدگاه روانشناختی-اجتماعی-فرهنگی بررسی می کنند. رواندرمانی در واقع تخصص اصلی روانشناسان است که در طی سال های تحصیل خود، مهارت های آن را به خوبی می آموزند. رواندرمانی درمان از طریق صحبت کردن می باشد. برای کسب اطلاعات بیش تر در زمینه روان درمانی کلیک کنید.

دیوانه کیست؟

برخی مردم مراجعه به روانشناس را به معنی دیوانه بودن می دانند. اما دیوانه کیست؟ مردم کلمه دیوانه را در مورد فردی که رفتارش خارج از حالت عادی باشد یا با مشکلات خاصی دست و پنجه نرم کند، به کار می برند.

واقعیت این است که در روانشناسی ما هیچ مفهومی به اسم دیوانگی نداریم و در واقع آن را بررسی نمی کنیم. روانشناسی علم بررسی رفتار و فرایند های ذهنی و روانی است. بنابراین دایره آن گسترده تر از آن است که محدود به قشر خاصی بشود.

هر فردی بهره خاصی از سلامت روان دارد. وجود مشکلات روانی از قبیل افسردگی، اضطراب، دشواری سازگاری در برخی موقعیت ها، مشکلات در روابط انسانی از قبیل ازدواج و فرزندپروری و بسیاری از مسائل دیگر در همه انسان ها وجود دارد. بنابراین یک روانشناس می تواند به هر فردی کمک کند تا زندگی اش را بهبود بخشد و سلامت روانش بیشتر شود. برای کسب اطلاع بیش تر از افسردگی کلیک کنید.

از طرف دیگر افراد با مشکل شدید تر می توانند از خدمات روانشناسان استفاده کنند تا بر مشکلاتشان فائق شوند. در واقع مراجعه کردن به یک روانشناس لزوما به معنی داشتن مشکلات شدید نیست و حتی اگر چنین باشد، خیلی طبیعی است که فردی که مشکلات شدید داشته باشد، در پی راه حل برآید. مانند فردی که مبتلا به سرطان شده و به پزشک مراجعه می کند تا مشکلش برطرف شود و در عین حال فردی هم که سرما خورده یا دستش شکسته، به پزشک مراجعه می کند.

نقش رسانه در شناسایی جایگاه روانشناسی

رسانه در این بین می تواند نقش مهمی ایفا کند. یکی از دلایل ایجاد سوء تفاهمات در بین مردم در مورد روانشناسی، تصویری است که رسانه ها از روانشناسان نشان می دهند. نقشی که یک روانشناس در یک فیلم بازی می کند، می تواند تصوری غلط در مردم ایجاد کند، که خود هیچ تجربه ای از یک جلسه درمان نداشته اند.

رسانه ها با تبلیغات و سرمایه گذاری در حیطه سلامت روان مردم، می توانند دیدگاه مردم را تغییر دهند، انگ دیوانه بودن را کمرنگ کنند و بهره گیری از خدمات شبکه سلامت روان را در مردم تشویق کنند. در واقع اگر نقش یک روانشناس در رسانه به خوبی تصویرسازی شده و به اطلاع مردم برسد، تاثیر به سزایی در زندگی مردم خواهد داشت.

کمک هایی که یک روانشناس به زندگی مردم می کند

همان طور که گفته شد یک روانشناس در حیطه های مختلفی می تواند خدمات ارائه دهد. این خدمات شامل موارد زیر می باشد:

_کمک به مردم در غلبه بر اختلالات روانی خفیف و شدید. از اضطراب های روزمره گرفته تا افسردگی های شدید یا اسکیزوفرنی. (برای کسب اطلاع بیش تر از اسکیزوفرنی کلیک کنید.)

_کمک به حل مشکلات سازگاری در برخورد با موقعیت های مختلف زندگی.

_مشاوره تحصیلی (برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره تحصیلی کلیک کنید.)

_کمک به حل مشکلات ارتباطی از قبیل مسائل عاطفی، ازدواج، زناشویی و همچنین مشاوره پیش از ازدواج (برای کسب اطلاع بیش تر از مشاوره پیش از ازدواج کلیک کنید.)

_راهنمایی و کمک در حیطه فرزندپروری و مشکلات کودکان (برای شناخت بیش تر در زمینه فرزندپروری کلیک کنید.)

_کمک به افرادی که از مشکلات جسمانی رنج می برند و فراهم کردن حمایت برای آن ها و سازگار کردنشان

_حمایت و راهنمایی افراد برای بهبود عملکردهای مختلف خود در زمینه های شغلی، تحصیلی و خانوادگی

سخن آخر

همان طور که علم پزشکی در جهت افزایش سلامت جسمی انسان ها فعالیت می کند، علم روانشناسی هم به ارتقای سلامت روح و روان انسان ها کمک می کند. همان طور که افراد در صورت بروز مشکلات جسمی به پزشک مراجعه می کنند، باید همین نگرش را هم نسبت به روانشناس داشته باشند و به اندازه سلامت جسمی خود با سلامت روان شان هم اهمیت دهند. این دید منفی نسبت به روانشناس و علم روان شناسی باید اصلاح شود چرا که سلامت روان انسان به اندازه سلامت جسم مهم است و حتی در بسیاری از موارد باعث مشکلات جسمی هم می شود. به همین دلیل توصیه می شود که برای ارتقای سلامت روان خود حتما از خدمات روانشناسی کمک بگیرید.

مرکز مشاوره حامی هنر زندگی با گرد آوری کادری متخصص و مجرب این امکان را فراهم کرده تا هم به صورت حضوری و هم به صورت تلفنی از خدمات این مرکز استفاده کنید. روانشناسان حامی هنر زندگی در خدمت شما هستند تا بهترین خدمات مشاوره روانشناسی را به شما ارائه دهند و در جهت حل مشکلات یاری تان کنند. برای کسب اطلاعات بیش تر در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.

منبع: روانشناسی چیست

مداد

روانشناسی چیست