همه ما اصطلاح اولیای دم را شنیده ایم . در فیلم ها و و اقعیت وقتی بحث بخشش و قصاص به میان می آید همه به دنبال رضایت اولیای دم هستند . گاهی این موضوع برای افرادی که از قواعد حقوقی اطلاع کافی ندارند پیچیده می شود و نمی دانند که چه کسانی حق بخشش و گذشت از جرم را دارند و چه کسانی ندارد یا به عبارتی به چه کسانی اولیای دم می گویند . این ابهام قانون مجازات اسلامی رفع شده است و می توان تعریف اولیای دم را در این قانون پیدا کرد . از این رو در این مقاله به بررسی اینکه اولیای دم چه کسانی هستند می پردازیم .
اولیای دم چه کسانی هستند
اولیای دم جمع ولی دم است . به مجموعه افرادی که صفت ولی دم به آنها منسوب می شود ، اولیای دم گفته می شود . گفتیم که تعریف اولیای دم در ماده 351 قانون مجازات اسلامی آمده است . طبق این ماده : " ولی دم ، همان ورثه مقتول است به جز زوج و زوجه او که حق قصاص ندارند " .
با توجه به این ماده هر کسی که در فوت مقتول ، از او ارث ببرد ، ولی دم محسوب می شود ، بنابراین زن و شوهر نیز که از یک دیگر ارث می برند باید حق قصاص داشته باشند اما قانون آنها را از مجموعه اولیای دم استثنا کرده است . پس در یک نگاه کلی می توان گفت که ولی دم همان ورثه مقتول هستند به استثنای زن و شوهر مقتول . البته در ماده بعدی همین قانون آمده است که در صورتی که حق قصاص به هر دلیلی به دیه یا مال یه حقی تبدیل شود ، همسر مقتول نیز از آن ارث می برد . بنابراین اگر اولیای دم مقتول مثل پدر و مادر و خواهرش از حق قصاص صرف نظر کنند و راضی به دریافت دیه شوند ، همسر مقتول نیز از این مال ارث می برد .
برای مطالعه شرایط گذشت اولیای دم کلیک کنید .
همسر مقتول به عنوان اولیا دم
اما احتمالا این سوال برای شما پیش آمده باشد که چرا همسر مقتول نباید جز اولیای دم باشد . در یک فرض همسر مقتول نیز در دسته اولیای دم قرار می گیرد و آن زمانی است که صاحب حق قصاص فوت کند و همسر مقتول جز ورثه او باشد . این حالت به این دلیل است که حق قصاص به ارث می رسد ، یعنی در هر حال اگر ولی دم فوت کند ، حق قصاص از بین نمی رود و به ورثه او منتقل می شود ، از این رو اگر همسر مقتول نیز در دسته وارث باشد ، حق قصاص را به ارث خواهد برد .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اینکه اولیای دم چه کسانی هستند در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون اولیای دم چه کسانی هستند پاسخ دهند .
منبع : اولیای دم چه کسانی هستند