سرقت از مغازه ، چه توسط شاگرد مغازه و چه توسط سایر سارقین انجام شده باشد ، جرم بوده و مشمول مجازات جرم سرقت می باشد . نحوه اثبات سرقت از مغازه از طریق شهادت ، اقرار و یا حصول علم قاضی بر مبنای مدارک ارائه شده است . برای پیگیری جرم سرقت از مغازه باید ابتدا شکواییه ای مطرح نموده و مدارک و دلایل و مستندات لازم را به آن ضمیمه نمود .
سارقان همواره به دنبال مکان هایی هستند که بتوانند اجناس قیمتی تر را با سهولت بیشتری بدزدند و گاها مغازه ها این امکان را برای ایشان فراهم می کنند تا در شلوغی و بی اطلاعی صاحب مغازه ، اجناسی که می خواهند از مغازه یا دکان ها خارج نموده و آنها را بدزدند . متاسفانه بر خلاف گذشته که طلافروشی ها و مغازه های فروشنده لوازم قیمتی تر مورد سرقت قرار می گرفتند ، امروزه تمامی مغازه ها حتی فروشگاه های لوازم خوراکی نیز به صورت وسیع مورد سرقت قرار می گیرند .
به همین دلیل ، لازم است که قبل از سرقت رفتن مغازه ، تجهیزات حفاظتی متناسب در فروشگاه ها و مغازه ها مورد استفاده قرار گیرد . با این حال ، سرقت از مغازه ها اجتناب ناپذیر بوده و به هر حال در برخی موارد نیاز است که جرم سرقت از مغازه مورد پیگیری و اثبات قرار گیرد تا سارق به مجازات برسد . به همین خاطر در این مقاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم که جرم سرقت از مغازه چه مجازاتی دارد و نحوه اثبات و پیگیری آن چگونه است ؟
در همین راستا ابتدا به بررسی جرم سرقت از مغازه پرداخته و مجازات جرم سرقت از مغازه را بیان می نماییم و سپس نحوه اثبات سرقت از مغازه و مراحل پیگیری سرقت از مغازه را توضیح می دهیم و در انتها نیز نحوه رسیدگی به جرم سرقت از مغازه را ذکر می نماییم .
جرم سرقت از مغازه
بر اساس قانون مجازات اسلامی ، جرم سرقت یا دزدی عبارت است از ربودن مالی که متعلق به دیگران است و تفاوتی هم ندارد که مال سرقت شده چه باشد . حتی فرقی نمی کند که سرقت یا دزدی از چه شخصی و از چه محلی صورت گرفته باشد . به همین دلیل ، هر گاه شخصی اقدام به ربودن و برداشتن اموال متعلق به دیگران از مغازه ها نموده باشد ، جرم سرقت از مغازه تحقق پیدا می کند .
گاهی سرقت از مغازه طلافروشی است ، گاهی سرقت از مغازه فروش کالاها و وسایل صورت گرفته و بعضا هم جرم سرقت از مغازه در سوپرمارکت ها و هایپرمارکت ها به وقوع می پیوندد و همانطور که گفته شد ، تمامی اقلام سرقت شده از مغازه ها را می توان مشمول جرم سرقت از مغازه محسوب نمود که این جرم ، پس از اثبات موضوع قابل پیگیری و مجازات خواهد بود .
لازم به ذکر است که گاهی سرقت از مغازه ، نه توسط یک سارق ، بلکه توسط کارگرانی که در آن محیط کار می کنند صورت می گیرد ؛ به این معنا که مثلا کارگر یک مغازه اقدام به برداشتن پول های نقد از دخل یا صندوق مغازه می نماید . این مورد نیز شبیه جرم سرقت از مغازه می باشد ؛ اما نظر به وجود اعتماد میان صاحب کار و کارگر ، در قانون مجازات اسلامی یک مجازات خاص برای این جرم در نظر گرفته شده است که در مقاله سرقت از محل کار به آن پرداخته شده است .
ذکر این نکته نیز ضرورت دارد که گاهی اشخاصی که اقدام به سرقت از مغازه دیگری می نمایند ، ادعا می کنند که پول یا کالایی را از صاحب مغازه طلب داشته اند و چون وی طلب خود را نپرداخته است ، خودشان اقدام به برداشتن پول یا کالای مورد نظر نموده اند ؛ لکن باید گفت که بر فرض صحت چنین موضوعی ، صاحب مغازه می تواند اقدام به شکایت از سارق مغازه نماید ؛ لذا تا حد امکان بهتر است از چنین عملی اجتناب شود .
با این حال ، برای اینکه جرم سرقت از مغازه توسط سارق مشمول عنوان مجرمانه و مجازات قرار بگیرد ، باید ارکان جرم سرقت اعم از رکن مادی و نیز رکن معنوی یا روانی وجود داشته باشد ؛ یعنی عمل ربایش مال در واقع توسط دزد صورت گرفته و قصد و نیت دزدیدن نیز احراز شود که برای اطلاع بیشتر در این خصوص می توانید مقاله زیر را مطالعه نمایید .
حتما بخوانید: ارکان جرم سرقت
مجازات سرقت از مغازه
همانطور که اشاره شد ، سرقت از مغازه جرم بوده و در صورت اثبات موضوع ، قابل مجازات خواهد بود . اما بسیاری از مغازه داران که مورد سرقت قرار می گیرند و نیز اشخاصی که به آنها اتهام سرقت وارد شده است ، این سوال را مطرح می کنند که مجازات جرم سرقت از مغازه چیست ؟ در پاسخ به این سوال ، ذکر نکات زیر ضرورت دارد .
بر اساس قانون مجازات اسلامی ، سرقت یا دزدی به انواع مختلفی تقسیم می شود که از جمله می توان به سرقت حدی و سرقت تعزیری اشاره نمود . اصولا مجازاتی که برای سرقت حدی اعمال می شود ، شدیدتر است ؛ لکن شرایط اثبات سرقت حدی نیز نسبت به سرقت های تعزیری دشوارتر می باشد .
در ماده 268 قانون مجازات اسلامی ، 14 شرط سرقت حدی مشخص شده است که در صورت وجود داشتن همه این شرایط 14 گانه ، سارق را می توان به مجازات سرقت حدی محکوم نمود ؛ لذا اگر جرم سرقت از مغازه واجد شرایط سرقت حدی باشد ، سارق مغازه به مجازات سرقت حدی محکوم می شود که عبارت است از : قطع انگشتان دست راست در مرتبه اول ، قطع پای چپ در مرتبه دوم ، حبس ابد در مرتبه سوم سرقت حدی و اعدام در مرتبه چهارم سرقت حدی .
در صورتی که سرقت از مغازه ، شرایط سرقت حدی را نداشته باشد ، از نوع سرقت تعزیری است . با این حال ، سرقت های تعزیری نیز انواع مختلفی دارند و همین موضوع سبب شده است که سرقت تعزیری را اعم از سرقت تعزیری ساده و سرقت تعزیری مشدد ( مجازات تشدید شده ) بدانیم .
اگر جرم سرقت از مغازه ، به صورت سرقت تعزیری ساده باشد ، بر اساس ماده 661 قانون مجازات اسلامی ، سارق به مجازات حبس از سه ماه و یک روز تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق تعزیری محکوم خواهد شد . با این حال ، مجازات جرم سرقت از مغازه ، گاها به دلیل شرایطی که حین وقوع سرقت از مغازه ایجاد شده است ، تشدید می گردد .
به عنوان نمونه ، بر اساس ماده 651 قانون مجازات اسلامی اگر جرم سرقت از مغازه همه 5 شرط زیر را به صورت همزمان داشته باشد ، مرتکب سرقت از مغازه به مجازات 5 تا 20 سال حبس و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد :
سرقت از مغازه در شب واقع شده باشد ؛
سارقین دو نفر یا بیشتر باشند ؛
یک یا چند نفر از آنها حامل سلاح ظاهر یا مخفی بوده باشند ؛
از دیوار بالا رفته و یا حرز را شکسته باشند و یا کلید ساختگی بکار برده یا اینکه عنوان یا لباس مامور دولت را استفاده کرده یا در جایی که محل سکونت یا مهیا برای سکونت است سرقت کرده باشند ؛
در ضمن سرقت از مغازه ، کسی را آزار یا تهدید کرده باشند .
البته بر اساس ماده 654 ، اگر سرقت از مغازه در شب واقع شده باشد و سارقان دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یک نفر از سارقان اسلحه ظاهر یا مخفی استفاده کرده باشد ، اگر عنوان محارب بر وی صدق نکند ، سارقان به مجازات حبس از 5 تا 15 سال و شلاق تا 74 ضربه محکوم خواهند شد .
در صورتی که سرقت از مغازه ، از نوع سرقت تعزیری مقرون به آزار بوده باشد و یا سارق مسلح باشد نیز بر اساس ماده 652 قانون مجازات اسلامی ، سارق به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا 74 ضربه محکوم می شود . هر گاه هم سرقت از مغازه در مناطق سیل زده یا زلزله زده یا محل آتش سوزی رخ داده باشد ، مرتکب به مجازات حبس از 1 تا 5 سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم می شود .
بیشتر بخوانید: سرقت از منزل
نحوه اثبات سرقت از مغازه
یکی از سوالات مهمی که در خصوص سرقت از مغازه مطرح می شود آن است که نحوه اثبات سرقت از مغازه به چه صورت است و به عبارت دیگر ، برای اثبات دزدی از مغازه می توان به چه دلایل و مدارکی استناد نمود ؟ پاسخ به این سوال از آن جهت مهم است که گاهی صاحب مغازه به عنوان شخص مالباخته اطلاع دارد و یا حدس می زند که چه شخصی از مغازه وی دزدی کرده است و می خواهد با از طریق حقوقی اقدام به اثبات سرقت نماید .
به طور کلی ، برای اثبات سرقت از جمله سرقت از مغازه می توان از ادله اثبات دعوا در امور کیفری از جمله اقرار خود متهم در دادگاه و نزد قاضی و یا شهادت شهود مبنی بر ارتکاب سرقت توسط شخص خاصی استفاده کرد . علاوه بر اینها ، یکی دیگر از راه های اثبات جرم سرقت این است که با توسل به سایر اسناد و مدارک ، قاضی به علم و یقین برسد که شخص مرتکب سرقت شده است .
از جمله مهم ترین مواردی که می تواند در ایجاد علم قاضی و اثبات سرقت از مغازه تاثیر گذار باشد ، می توان به فیلم دوربین های مداربسته استناد نمود . علاوه بر این ، اگر شخص دیگری صدا و تصویری از آن فرد ثبت و ضبط کرده است می توان آن را بعنوان اماره ، به دادگاه ارائه نمود . گذشته از اینها ، امروزه استفاده از انگشت نگاری برای سرقت نقش مهمی در تعیین تکلیف پرونده های دزدی دارد .
نکته مهمی که در خصوص اثبات سرقت از مغازه وجود دارد آن است که همواره شاکی باید با استناد به دلایل محکمه پسند ، علیه دیگری به جرم سرقت شکایت کند ؛ چرا که بر اساس قانون مجازات اسلامی تهمت دزدی وارد کردن به دیگران بدون دلیل ، می تواند مشمول عنوان مجرمانه افترا باشد ؛ یعنی پس از اینکه متهم به سرقت از مغازه از عنوان اتهامی تبرئه شد ، می تواند علیه شاکی اعاده حیثیت نماید .
بیشتر بخوانید: اثبات دزدی بدون مدرک
مراحل پیگیری سرقت از مغازه
همانطور که اشاره شد ، پیگیری سرقت از مغازه و اثبات کردن آن ، موضوع بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود ؛ بهتر است بلافاصله بعد از اینکه شخصی اقدام به سرقت از مغازه شما نمود ، برای پیگیری آن مراحل حقوقی لازم را طی کنید تا در صورت لزوم بتوانید اقدام به انگشت نگاری از محل سرقت و یافتن سارق نمایید . لذا در این قسمت قصد داریم مراحل پیگیری جرم سرقت از مغازه را ذکر نماییم .
به طور کلی ، برای رسیدگی به هر جرمی اعم از سرقت ، شاکی یا مالباخته ابتدای امر باید شکواییه تنظیم نماید و با توجه به اوضاع و احوال پرونده ، تقاضای رسیدگی به موضوع را داشته باشد . شاکی برای تنظیم شکواییه می تواند به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و متن شکواییه را به ثبت برساند . سپس ، شکواییه به دادسرای محل وقوع جرم ارجاع داده می شود .
در این صورت ، مراحل پیگیری سرقت از مغازه از طریق سامانه ثنا به اطلاع شاکی خواهد رسید ؛ مثلا ممکن است از شاکی دعوت شود تا به دادسرا مراجعه نموده و اظهارات خود را بیان نماید و در صورتی که شاهد و مدرکی برای اثبات سرقت از مغازه در دسترس دارد ، آنها را ارائه نماید . لکن به یاد داشته باشید که بهتر است با مدارک لازم برای شکایت اقدام کنید تا در صورت برائت شخص ، به جرم تهمت دزدی از شما شکایت نشود .
همچنین ، اگر به شخص خاصی مظنون هستید ، می توانید وی را معرفی نمایید تا تحقیقات لازم از وی نیز انجام گیرد . اما شخص مظنون نیز می تواند در مرحله رسیدگی مقدماتی در دادسرا از خود دفاع نموده و با آوردن دلایل و مدارک لازم ، ادعای شما را رد کند ؛ مثلا شاهد بیاورد که در زمان وقوع جرم سرقت از مغازه ، وی در منزل خود بوده است .
بیشتر بخوانید: اثبات بی گناهی در سرقت
نحوه رسیدگی به جرم سرقت از مغازه
سرقت و یا دزدی از مغازه نوعی جرم است ؛ فلذا مانند سایر جرایم بر اساس قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری مورد رسیدگی قرار می گیرد و نحوه اثبات این جرم در دادگاه نیز با توسل به ادله اثبات دعوی در امور کیفری صورت می پذیرد . با این حال ، در این قسمت قصد داریم به صورت مختصر نحوه رسیدگی به جرم سرقت از مغازه را بررسی نماییم .
پس از اینکه شاکی ، شکایت خود را ثبت نمود ، پرونده به دادسرای محل وقوع جرم ارجاع داده می شود و مقامات دادسرا همچون دادیاران و بازپرس دادسرا تحقیقات مقدماتی در خصوص جرم سرقت از مغازه را انجام می دهند و مدارک و مستندات شاکی را مورد بررسی قرار می دهند و اگر نیاز به انجام تحقیقات بیشتری باشد ، می توانند موضوع را به کلانتری و پلیس نیز ارجاع دهند . همچنین از متهم نیز برای رد اتهام سرقت توضیح خواسته می شود .
در هر حال ، پس از اتمام رسیدگی دادسرا به جرم سرقت از مغازه ، نتیجه رسیدگی دادسرا ممکن است به صورت قرار منع تعقیب باشد که به این معناست که متهم ، مجرم نبوده و دلایل ارائه شده برای اتهام سرقت کافی نبوده است ؛ اما اگر مدارک پرونده کامل باشد ، دادسرا پرونده را با صدور قرار مجرمیت یا جلب به دادرسی ، به دادگاه کیفری ارجاع می دهد .
ارجاع پرونده به دادگاه کیفری به این معناست که دادسرا ارتکاب جرم توسط متهم را احراز نموده است ؛ با این حال لازم است که قاضی دادگاه کیفری مجددا به جرم سرقت از مغازه رسیدگی کرده و حکم صادر نماید .
لذا قاضی مجددا دلایل و مستندات طرفین را مورد رسیدگی قرار می دهد و اگر دلایل و امارات کافی باشد ، شهادت شهود شرعی صحیح باشد ، متهم اقرار به سرقت از مغازه نماید و غیر اینها ، حکم بر مجازات سارق صادر نموده و میزان مجازات تعیین شده را در چارچوب قانون مشخص می کند و در صورتی که دلایل کافی نبوده و در قاضی علم ایجاد نشود ، حکم بر برائت متهم صادر خواهد شد .
در ادامه بخوانید: مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به جرم سرقت
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص جرم سرقت از مغازه در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون جرم سرقت از مغازه پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- مجازات جرم سرقت از مغازه چیست ؟
تعیین مجازات جرم سرقت از مغازه بسته به اینکه سرقت حدی بوده و یا تعزیری متفاوت خواهد بود و تعیین میزان آن در حدود قانون مجازات اسلامی به عهده قاضی است که شرح این موضوع در مقاله ذکر شده است .
2- پیگیری جرم سرقت از مغازه به چه صورت است ؟
برای پیگیری جرم سرقت از مغازه ابتدا باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه و شکواییه ای مطرح نمود و کلیه اسناد و مدارک لازم را به آن ضمیمه کرد که برای دریافت اطلاع از جزییات موضوع می توانید مقاله را مطالعه نمایید .
3- نحوه رسیدگی به جرم سرقت از مغازه چگونه است ؟
رسیدگی به جرم سرقت از مغازه ابتدا در دادسرا به صورت مقدماتی انجام می شود و طبق نظر دادسرا مبنی بر مجرم بودن متهم پرونده به دادگاه کیفری ارسال می شود که شرح جزییات این موضوع در مقاله ذکر شده است .
منبع : جرم سرقت از مغازه