هیات حل اختلاف ثبت احوال ، هیاتی است که در مقر هر یک از ادارات ثبت احوال تشکیل می شود . موارد صلاحیت هیات حل اختلاف ثبت احوال شامل اشتباه در تنظیم اسناد هویتی، ابطال اسناد هویتی موهوم یا مکرر و مواردی از این قبیل است . برای درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال باید متن آن را به صورت کتبی و بر روی فرم مشخص شده تنظیم و ارائه نمود .
امروزه بر خلاف گذشته باید تمامی احوال شخصیه افراد اعم از ولادت ، مشخصات فردی ، وفات و مسائلی از این قبیل در شناسنامه و اسناد هویتی مربوط به هر فرد به صورت کامل و دقیق قید گردد که این موضوع در قانون ثبت احوال مقرر شده است . با این حال ، مامورین ادارات ثبت احوال نیز مانند بسیاری از افراد ، ممکن است در انجام وظایف خود مبنی بر ثبت احوال شخصیه افراد ، دچار اشتباهاتی شده و اطلاعات مربوطه را به صورت اشتباه به ثبت برسانند .
در چنین مواردی ، بر اساس قانون ثبت احوال ، هیاتی تحت عنوان هیات حل اختلاف ثبت احوال تشکیل می شود که وظایف این هیات و نحوه فعالیت و اعضای آن به موجب ماده 3 قانون ثبت احوال به صورت کامل معرفی شده است . به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله قصد داریم برای آشنایی بیشتر مخاطبان با این هیات ، نحوه درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال و موارد صلاحیت این هیات در رسیدگی به درخواست شهروندان را را توضیح دهیم .
بنابراین ، پس از معرفی هیات حل اختلاف ثبت احوال و بررسی موارد صلاحیت هیات حل اختلاف ثبت احوال ، نحوه درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال و مدارک لازم برای درخواست رسیدگی از هیئت حل اختلاف ثبت احوال را توضیح خواهیم داد .
معرفی هیئت حل اختلاف ثبت احوال
امروزه ، سازمانی با نام سازمان ثبت احوال کشور وجود دارد که به صورت قانونی ، ارائه کلیه خدمات مربوط به اسناد ثبت احوال در کشور همچون ولادت و یا فوت افراد را به عهده دارد . این سازمان ، در هر یک از استان ها و شهرستان های کشور ، شعبه هایی داشته و ادارات ثبت احوال در هر یک از شهرها ، به ارائه خدمات مربوط به احوال شخصیه به افراد مبادرت می نمایند .
با این حال ، ماموران اداره ثبت احوال در هر یک از شهرها ، از آن جهت که ممکن است در ایفای وظایف خود در خصوص ثبت احوال شخصیه افراد همچون ولادت یا فوت آنها دچار اشتباهاتی بشوند ، در قانون ثبت احوال هیاتی با عنوان هیات حل اختلاف ثبت احوال نیز مقرر شده است و همانطور که از نام آن پیداست ، این هیات به عنوان یک مرجع شبه قضایی ، عهده دار رسیدگی به اختلافات ناشی از اشتباهات ماموران ادارات ثبت احوال در تنظیم اسناد هویتی می باشد .
در خصوص معرفی هیات حل اختلاف ثبت احوال ، باید گفت که اگر در اسناد هویتی افراد ، اشتباهی توسط ماموران انجام شده باشد ، مثلا تاریخ ولادت یا فوت افراد به صورت غلط درج شده باشد و یا اینکه تاریخ ازدواج و یا طلاق افراد به صورت غلط درج شده باشد ، می توان از این هئت درخواست رسیدگی و تصحیح اشتباه را نمود .
به همین منظور ، در ماده 3 قانون ثبت احوال در معرفی هیات حل اختلاف ثبت احوال چنین ذکر شده است : « در مقر هر اداره ثبت احوال ، هیاتی به نام هیات حل اختلاف مرکب از رئیس اداره ثبت احوال و مسئول بایگانی یا معاونین و یا نمایندگان آنان و یکی از کارمندان مطلع اداره مزبور به انتخاب رئیس اداره ثبت احوال استان تشکیل می شود » .
برای معرفی هیات حل اختلاف ثبت احوال ، نیاز است که موارد صلاحیت و نحوه رسیدگی به درخواست شهروندان از هیات حل اختلاف نیز مورد بررسی قرار گیرد که در قسمت های بعدی به توضیح آنها خواهیم پرداخت .
حتما بخوانید: سازمان ثبت احوال کشور sabteahval.ir
موارد صلاحیت هیئت حل اختلاف ثبت احوال
در قسمت قبل توضیح داده شد که هیات حل اختلاف ثبت احوال چیست ؛ اما برای آشنایی بیشتر با هیات حل اختلاف موجود در اداره ثبت احوال ، لازم است که موارد صلاحیت هیات حل اختلاف در رسیدگی به درخواست های شهروندان مورد بررسی قرار گیرد . به همین منظور ، در این قسمت موارد صلاحیت هیات حل اختلاف ثبت احوال را که در ماده 3 قانون ثبت احوال ذکر شده است ، مورد بررسی قرار می دهیم .
تصحیح هر نوع اشتباه در تحریر مندرجات دفتر ثبت کل وقایع و وفات بعد از امضاء سند و قبل از تسلیم شناسنامه و گواهی ولادت یا وفات و تکمیل سند از نظر مشخصاتی که نامعلوم بوده است مندرج در ماده 29 این قانون . با این توضیح که بر اساس ماده 29 قانون ثبت احوال « در مواردی که مشخصات متوفی معلوم نشود یا به بعضی از اطلاعاتی که باید در سند قید شود دسترسی نباشد در سند ثبت مرگ ، به جای‌مشخصات ، عبارت ( نامعلوم ) نوشته می شود تکمیل مشخصات نامعلوم با هیأت حل اختلاف خواهد بود » .
رفع اشتباهات ناشی از تحریر ضمن ثبت وقایع یا نقل مندرجات اسناد و اعلامیه ها و مدارک به دفاتر ثبت کل وقایع و سایر دفاتر از دیگر موارد صلاحیت هیات حل اختلاف ثبت احوال می باشد و حسب مورد می توان جهت تغییر نام کوچک نیز اقدام نمود .
ابطال اسناد مکرر و یا موهوم و تصحیح اشتباه در ثبت جنس صاحب سند و تغییر نام های ممنوع . لذا یکی دیگر از موارد صلاحیت هیات حل اختلاف ثبت احوال ، ابطال اسنادی است که به صورت مکرر و غیر واقعی دریافت شده اند . همچنین تصحیح اشتباه در جنسیت صاحب سند و نیز تغییر نام های قابل تغییر در ثبت احوال در صلاحیت این هیئت است .
حذف کلمات زاید ، غیر ضروری و یا ناشی از اشتباه در اسناد سجلی اشخاص .
ابطال اسناد و شناسنامه هایی که بیگانگان مورد استفاده قرار داده اند و طبق ماده 44 اعلام می شود . با این توضیح که بر اساس ماده 44 قانون ثبت احوال « اشخاصی که در مهلت‌های معین در آگهی منتشره ، مأموران ثبت احوال را از داشتن شناسنامه مکرر یا استفاده از شناسنامه غیر یا دریافت شناسنامه موهوم یا استفاده از شناسنامه ایرانی با داشتن تابعیت خارجی مطلع نمایند ، از تعقیب و مجازات معاف خواهند بود و الا پس از انقضای مهلت های معین ، جرائم مزبور مستمر شناخته شده و مشمول مجازات خواهند بود » .
بیشتر بخوانید: نحوه درخواست اینترنتی صدور شناسنامه المثنی
نحوه درخواست رسیدگی از هیئت حل اختلاف ثبت احوال
همانطور که اشاره شد ، موارد صلاحیت هیات حل اختلاف ثبت احوال در ماده 3 قانون ذکر شده است ؛ با این حال گاهی اشخاصی که قصد دارند از هیات حل اختلاف ثبت احوال درخواست رسیدگی نمایند ، این سوال را مطرح می کنند که نحوه درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال چگونه است ؟ علاوه بر این ، پرداختن به این موضوع نیز ضروری است که نحوه رسیدگی به درخواست ها توسط این هیات چگونه است ؟
برای پرداختن به این موضوع ، لازم است پاسخ را با عنایت به آیین نامه طرز رسیدگی هیات های حل اختلاف موضوع ماده 3 قانون ثبت احوال کشور ارائه نماییم که بر اساس ماده 1 این آیین نامه ، حل اختلاف مربوط به ثبت احوال موضوع ماده 3 قانون ، بر عهده هیات حل اختلاف محل صدور شناسنامه است ؛ اما رسیدگی به اختلافات مربوط به اسنادی که در خارج از کشور تنظیم شده اند ، به عهده هیئت حل اختلاف ثبت احوال امور خارجه در تهران است .
بر اساس ماده 2 و 3 این آیین نامه ، نحوه درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال کشور نیازمند این است که متقاضی یا اشخاص ذی نفع و یا قائم مقام و نماینده آنها ، درخواست کتبی خود را ارائه نموده و یا اینکه مسئولان ذی ربط ، گزارشی در این راستا تسلیم هیات حل اختلاف نمایند .
درخواست رسیدگی توسط متقاضی باید در برگ های مخصوص به زبان فارسی نوشته شود ؛ فتوکپی یا رونوشت اسناد و مدارک لازم به دفتر هیات حل اختلاف محل صدور شناسنامه ارائه شود ، مشخصات و محل اقامت و نیز موضوع درخواست به صورت دقیق قید شده باشد . البته لازم است که درخواست و برگه های پیوست آن در دو نسخه تنظیم شود .
دانلود فرم درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال
اگر هم مسئولین ثبت احوال از هیات حل اختلاف ثبت احوال درخواست رسیدگی نموده باشند ، باید گزارش آنها به صورت مشروح و مستدل تنظیم شده و مدارک مربوطه با امضای مامور یا نماینده ثبت احوال ضمیمه آن گزارش شده باشد .
در هر صورت ، دفتر هیات حل اختلاف ثبت احوال پس از اینکه گزارش یا درخواست افراد ذی نفع را دریافت نمود ، باید آن را ثبت نموده و به هیات ارائه دهد و هیات در صورتی که پرونده کامل بود ، رای مقتضی صادر می کند . در غیر این صورت ، درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف و ضمایم این درخواست را به شخص متقاضی ابلاغ می کند تا ظرف ده روز پرونده را تکمیل نماید و پاسخ های لازم را ارائه نماید .
هیات حل اختلاف در وقت مقرر برای رسیدگی ، پرونده را مطالعه و بررسی نموده و پس از مشاهده اوراق و مستندات موجود در پرونده و توضیحات طرفین ، ختم رسیدگی را اعلام می کند و رأی خود را به صورت مستند و مستدل صادر می کند . هیات حل اختلاف ثبت احوال ، پس از امضای رای ، حق تغییر آن را نخواهد داشت . برای آشنایی با صدور شناسنامه المثنی کلیک کنید .
آنچه که در خصوص نحوه رسیدگی هئت حل اختلاف ثبت احوال وجود دارد آن است که اگر اشخاص ذی نفع نسبت به تصمیمات هیئت حل اختلاف معترض باشند ، می توانند به دادگاه شهرستان محل اقامت خواهان اعتراض نمایند . مهلت شکایت از تصمیم هیات حل اختلاف ثبت احوال ، ده روز از تاریخ ابلاغ رای هیات حل اختلاف ثبت احوال می باشد .
بیشتر بخوانید: درگاه خدمات الکترونیکی سازمان ثبت احوال کشور www.ncr.ir
مدارک لازم برای درخواست رسیدگی از هیئت حل اختلاف ثبت احوال
در قسمت قبل ، موارد صلاحیت هیات حل اختلاف ثبت احوال به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت و نحوه درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال نیز توضیح داده شد . با این وجود ، پاسخ به این سوال نیز الزامی است که مدارک لازم برای درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال چیست ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال ، ممکن است توسط خود شخص ، یا ولی قهری وی صورت گیرد . به علاوه ممکن است که شخص متقاضی درخواست رسیدگی از هیات ، قیم داشته باشد و یا برای طی فرایند مذکور ، وکیل گرفته باشد . در همه این موارد ، لازم است که مدارکی شامل اصل شناسنامه ، اصل کارت ملی و نیز عکس متقاضی ارائه شود و نیز اگر اسناد و مدارکی برای رسیدگی به پرونده وجود دارد ، ضمیمه درخواست رسیدگی گردد .
علاوه بر این ، اگر خود شخص درخواست رسیدگی نموده و سن وی زیر 18 سال باشد ، باید حکم رشد خود را نیز به عنوان مدرک ، ضمیمه درخواست نموده باشد . دریافت حکم رشد ، از طریق ارائه دادخواست به دادگاه می باشد . اما اگر درخواست رسیدگی توسط ولی قهری یعنی پدر و جد پدری مطرح می شود ، باید مدارک هویتی ایشان نیز ضمیمه درخواست شود و قیم نیز باید گواهی قیمومت خود را ضمیمه درخواست نماید و اگر هم وکیل دادگستری این امر را انجام می دهد ، باید وکالتنامه خود را ضمیمه نماید .
در ادامه بخوانید: درخواست رسیدگی از کمیسیون تشخیص سن ثبت احوال
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص درخواست رسیدگی از هیئت حل اختلاف ثبت احوال در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- هیات حل اختلاف ثبت احوال چیست ؟
هیات حل اختلاف ثبت احوال هیاتی است که در ادارات ثبت احوال تشکیل می شود و عهده دار رسیدگی به درخواست شهروندان مبنی بر وقوع اشتباه در اسناد ثبت احوال می باشد که شرح این موضوع در مقاله ذکر شده است .
2- موارد صلاحیت هیئت حل اختلاف ثبت احوال چیست ؟
عمده ترین صلاحیت هیات حل اختلاف رفع اشتباه ماموران ادارت ثبت احوال در تنظیم اسناد هویتی و یا تغییر نام های ممنوعه و ابطال اسناد موهوم و مکرر می باشد که برای آشنایی بیشتر با موارد صلاحیت هیات می توانید مقاله را مطالعه نمایید .
3- نحوه درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال چگونه است ؟
برای درخواست رسیدگی از هیات حل اختلاف ثبت احوال باید درخواست را به صورت کتبی بر روی فرم مخصوص نوشته و آن را به دفتر هیات حل اختلاف ثبت احوال ارائه نمود که شرح کامل این موضوع ضمن مقاله ارائه شده است .