آسیب یا ضربه خوردن سر ، مانند سایر آسیب های وارده به بدن افراد ، مشمول پرداخت دیه ضربه به سر می باشد . دیه کبودی سر ، شامل یک و نیم هزارم دیه کامل است و دیه تورم سر ، به صورت ارش بوده و مبلغ و قیمت آن ، توسط قاضی مشخص می شود . دیه ضربه مغزی نیز ، بسته به اینکه ضربه وارده ، به صورت هاشمه ، منقله یا مامومه باشد ، متفاوت است و به ترتیب ، به میزان ده درصد ، پانزده درصد و ثلث دیه دارد .
یکی از مهم ترین اندام های حیاتی بدن انسان ، سر و صورت می باشد که آسیب وارد آوردن به آن توسط دیگران ، مشمول پرداخت خسارت مالی ، تحت عنوان دیه است . ضربه وارد نمودن به سر ، ممکن است به صورت های مختلفی ایجاد شده که از خفیف به شدید ، شامل مواردی مثل کبودی یا تورم سر ، تا ضربه مغزی را شامل می شود که گاها ، ممکن است این آسیب ها ، منجر به کما رفتن فرد نیز بشود .
در تمامی این حالات ، دیه ضربه به سر ، ممکن است با مقدار مشخص شده توسط قانونگذار و یا به میزانی که پزشک قانونی و قاضی دادگاه مشخص می کنند ، تعیین گشته و توسط مرتکب ، قابل پرداخت خواهد بود . به همین مناسبت ، اشخاصی که ضربه به سر آنها وارد شده است ، ممکن است این سوالات را مطرح نمایند که قیمت و مبلغ دیه کبودی و تورم سر و دیه ضربه مغزی چقدر است ؟
برای پاسخ دادن به این سوال ، به صورت جداگانه ، دیه ضربه به سر در حالت کبودی و ایجاد تورم در آن ، دیه شکستگی استخوان سر و دیه آسیب به سر که منجر به ضربه مغزی فرد شده است را مورد بررسی قرار داده و در صورت امکان ، مقدار ، مبلغ و میزان آن را مشخص خواهیم نمود .
دیه ضربه به سر در حالت کبودی سر
بر اساس قانون مجازات اسلامی ، در صورت ارتکاب جرم عمدی ، بر جان ، اعضا یا منافع اعضای بدن انسان ، اگر حکم به قصاص صادر نشود ، دیه مقرر می گردد . در قانون مجازات اسلامی ، دیه ای که به افراد تعلق می گیرد ، ممکن است میزان و مقدار آن ، در قانون مشخص شده باشد که آن را دیه مقدر نامیده و در مواردی ، امکان دارد میزان دیه ، مشخص نشده و از طریق قاضی ، با جلب نظر کارشناس ، مقدار آن تعیین گردد که به آن ، دیه غیر مقدر یا ارش گفته می شود .
اما سوالی که ممکن است مطرح شود ، آن است که اگر فردی ، ضربه ای به سر دیگری وارد نماید که منجر به کبودی آن شود ، چه مبلغ و قیمتی دیه باید بپردازد ؟ برای پاسخ دادن به این سوال ، باید ماده 714 قانون مجازات اسلامی را مورد بررسی قرار دهیم . در این ماده ، دیه و ارش کبودی صورت ، تعیین شده است که بر اساس آن ، سیاه شدن پوست صورت ، شش هزارم دیه کامل انسان ، کبود شدن صورت ، سه هزارم دیه کامل و سرخ شدن آن ، یک و نیم هزارم از است .
اما به موجب تبصره 2 همین ماده ، در صورتی که پوست سر افراد ، تغییر رنگ پیدا کرده و به اصطلاح ، کبود شود ، ارش تعلق می گیرد که در مقاله میزان مبلغ دیه کبودی ، این موضوع مورد بررسی قرار گرفت . بنابراین ، ضربه به سر فرد در حالت کبودی ، ارش دارد . ارش کبودی سر ، دیه ای است که دادگاه ، مقدار و میزان آن را با توجه به آسیب وارده ، مشخص می کند و مبلغ ثابت و مشخصی ندارد .
حتما بخوانید: دیه چیست و در چه مواردی پرداخت می شود
دیه ضربه به سر در حالت تورم سر
در قسمت قبل ، دیه ضربه به سر که موجب کبودی آن شود را مورد بررسی قرار دادیم . اما ضربه به سر ، گاهی شامل عوارض دیگری همچون تورم سر نیز می گردد. به همین مناسبت ، ممکن است این سوال نیز مطرح شود که دیه ضربه به سر در حالت تورم ، چقدر است و اگر فردی ، آسیب منجر به تورم به سر افراد وارد نماید ، چه مبلغ و میزان دیه باید پرداخت نماید ؟
میزان دیه ضربه به سر در حالت تورم ، بر اساس ماده 715 قانون مجازات اسلامی بیان شده است . بر اساس این ماده ، صدمه ای که منجر به تورم بدن یا سر و صورت افراد بشود ، منجر به ثابت شدن ارش برای ورم کردن خواهد شد . البته ، در صورتی که ضربه وارد کردن به سر و ورم نمودن سر ، منجر به تغییر رنگ پوست سر یا کبود شدن سر هم شده باشد ، علاوه بر اینکه ارش تورم سر باید پرداخت شود ، ارش و دیه کبود شدن سر نیز باید پرداخت گردد که میزان ارش و دیه ضربه به سر در حالت کبودی را در قسمت قبل ، بیان نمودیم .
اما سوال مطرح، آن است که ارش ضربه به سر در حالت تورم ، چقدر است و میزان مبلغ آن چگونه محاسبه می شود ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اصولا میزان و مقدار ارش ضربه به سر در حالت تورم را قاضی دادگاه ، با در نظر گرفتن میزان خسارات وارد شده به فرد و نظریه پزشکی قانونی تعیین می نماید ؛ فلذا ارش تورم سر ، مقدار مشخصی نداشته و در هر مورد ، ممکن است مقدار آن متفاوت باشد .
بیشتر بخوانید: دیه بخیه جراحات سر و صورت
دیه ضربه به سر در حالت شکستگی استخوان سر
در قسمت های قبل ، دیه ضربه به سر ، که منجر به کبود شدن یا ورم نمودن آن شود را مورد بررسی قرار دادیم. اما در برخی موارد ، ممکن است ضربه وارده به سر ، منجر به شکستن آن گردد . شکستگی سر ، که غالبا به دلیل جرم ضرب و جرح یا تصادفات رخ می دهد ، به نسبت ، دیه بیشتری نسبت به تورم یا کبودی سر دارد . به همین دلیل ، در این قسمت ، قصد داریم به بررسی میزان دیه ضربه به سر در حالت شکستگی استخوان سر بپردازیم .
در توضیح اینکه دیه شکستگی استخوان سر چقدر است ، ماده 709 قانون مجازات اسلامی ، تعیین تکلیف نموده و علاوه بر دیه شکستگی استخوان سر ، دیه انواع آسیب های وارده به سر از جمله دیه خراش ، بریدگی و غیر این ها را نیز تعیین نموده است . در این ماده ، آسیب به سر که منجر به شکسته شدن استخوان آن گردد ، تحت عنوان « هاشمه » نامگذاری شده است . این آسیب ، حتی اگر جراحتی را در پوست سر ایجاد نکرده و صرفا منجر به شکستگی استخوان سر شود ، به مبلغ ده صدم دیه کامل انسان ، دیه برای آن تعیین می شود .
بنابراین ، دیه ضربه به سر در حالت شکستگی استخوان سر ، منجر به پرداخت ده درصد دیه کامل خواهد شد . نرخ دیه سال 1400 ، معادل 480 میلیون تومان دیه در ماه های غیر حرام است . لذا در صورت شکستن استخوان سر دیگری ، دیه ای معادل 48 میلیون تومان باید پرداخت شود که البته ، در ماه های حرام ، با لحاظ تغلیظ دیه ، میزان آن بیشتر خواهد شد .
بیشتر بخوانید: دیه شکستگی سر
دیه ضربه به سر در حالت ضربه مغزی
گاهی ، ضربه وارد شده به سر انسان ، علاوه بر ایجاد مواردی همچون کبودی یا تورم ، منجر به شکستگی استخوان سر و در نهایت ، ضربه مغزی می شود که ضربه مغزی ، ضایعه ای شدیدتر نسبت به موارد قبل می باشد . لذا پرداختن به این سوال ، ضروری است که دیه ضربه به سر در حالت ضربه مغزی چقدر است و در صورتی که فردی ، بر اساس آسیب وارده ، دچار ضربه مغزی شود ، چه میزان و قیمت بابت دیه ضربه مغزی به وی پرداخت می شود ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت ضربه ای که به سر وارد می شود ، ممکن است شدت و ضعف داشته باشد و به همین لحاظ ، دیه ضربه به سر در حالت ضربه مغزی ، ممکن است در هر مورد متفاوت باشد . با این توضیح که ، در قانون مجازات اسلامی ، میزان و مقدار دیه ضربه به سر ، با عنوان دیه ضربه مغزی ، بیان نشده و دیه آسیب های وارد شده به سر ، با عناوین متفاوتی ، مشخص گردیده است .
به عنوان نمونه ، دیه هاشمه ( ضربه به سر که منجر به شکستگی استخوان سر شود ) ، ده درصد دیه کامل است . همچنین ، مُنَقَّله ( جراحتی که درمان آن ، جز با جابجا کردن استخوان میسر نباشد ) به میزان پانزده درصد دیه کامل دارد . همچنین ، دیه مامومه ( جراحتی که به کیسه مغز برسد ) نیز ، یک سوم یا ثلث دیه کامل است و دیه دامغه ( جراحتی که کیسه مغز را هم پاره کرده باشد ) ، علاوه بر دیه مامومه ، ارش پاره شدن کیسه مغز را هم در بر دارد .
بنابراین ، در صورتی که فردی ، دچار آسیب ضربه مغزی شده باشد ، پزشکی قانونی ، آسیب وارده به سر را با یکی از حالات ذکر شده ، مطابقت می دهد و در صورتی که ضربه مغزی ، متناسب با هر یک از آسیب ها و جراحات مذکور در ماده 709 قانون مجازات اسلامی باشد ، مرتکب را به پرداخت میزان مبلغ دیه آن ، محکوم خواهد نمود .
به عنوان نمونه ، دیه کامل انسان در سال 1400 ، معادل 480 میلیون تومان است و اگر ضربه به سر ، به صورت هاشمه ( شکستگی استخوان سر باشد ) ، مبلغ و قیمت دیه آن ، معادل 48 میلیون تومان خواهد شد و اگر به صورت منقله باشد ، 72 میلیون و اگر به صورت مامومه باشد ، 160 میلیون دیه دارد .
بیشتر بخوانید: دیه اعضای بدن
دیه ضربه به سر در حالت به کما رفتن
ضربه به سر که بعضا با شکستگی یا ضربه مغزی همراه است ، در مواردی ، ممکن است آسیب های عمیق تری را وارد نموده و گاها منجر به ایجاد حالت کما یا اغما در فرد گردد . در این صورت ، این سوال مطرح می شود که دیه ضربه به سر در حالت به کما رفتن چقدر است ؟ برای پاسخ دادن به این سوال ، باید ماده 680 قانون مجازات اسلامی را مورد بررسی قرار دهیم که در این ماده ، مبلغ و قیمت دیه به کما رفتن بیان شده است .
بر اساس ماده مذکور ، در صورتی که فردی ، در اثر جنایت وارده ، از جمله ضربه وارد شدن به سر ، بیهوش شود و یا اینکه به کما رود ، در صورتی که این کما رفتن ، منجر به فوت شدن وی گردد ، مرتکب باید دیه نفس را پرداخت نموده و در صورتی که پس از کما رفتن به هوش آید ، مرتکب ، باید به مناسبت مدتی که فرد در اغما بوده است ، ارش پرداخت کند .
لازم به ذکر است که اگر به دلیل ضربه به سر و کما رفتن فرد ، عوارض و آسیب های دیگری نیز ایجاد شود ، مانند زمانی که فرد ، دچار فراموشی یا از دست دادن قدرت حافظه و تکلم می شود ، بابت آن نیز ارش جداگانه ای ، قابل پرداخت خواهد بود که بر حسب مورد ، میزان و قیمت دیه از بین رفتن منافع اعضا ، طبق قانون ، مشخص می شود .
در ادامه بخوانید: دیه به کما رفتن
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص دیه ضربه به سر در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون دیه ضربه به سر پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- دیه کبود شدن سر چقدر است ؟
بر اساس قانون مجازات اسلامی میزان دیه کبودی سر معادل یک و نیم هزارم دیه کامل انسان می باشد که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید متن مقاله را مطالعه نمایید .
2- دیه متورم شدن سر چقدر است ؟
بر اساس قانون مجازات اسلامی متورم شدن سر ارش یا دیه غیر مقدر دارد که میزان آن توسط قاضی و با جلب نظریه پزشکی قانونی تعیین خواهد شد که برای آشنایی بیشتر با این موضوع می توانید مقاله را مطالعه نمایید .
3- دیه ضربه مغری چقدر است ؟
میزان دیه ضربه وارد شدن به مغز بسته به اینکه جراحت وارده به حالت هاشمه یا منقله یا مامومه باشد متفاوت بوده و به ترتیب شامل ده یا پانزده یا ثلث دیه کامل خواهد شد که شرح کامل میزان آن در متن مقاله ذکر شده است .
منبع : دیه ضربه به سر