ممنوع الخروجی از جمله اقدامات پیشگیرانه ای است که در قوانین داخلی کشور ایران نیز پیش بینی شده است و در صورتی که فرد به علت های مختلفی نظیر بدهی شخصی یا مالیاتی، ارتکاب جرم، صغر سن یا عدم اجازه همسر برای خروج از کشور با ممانعت روبرو گردد، می تواند از طریق پرداخت بدهی یا سپردن تامین مناسب، رفع اتهام یا طی شدن دوران محکومیت، اذن ولی قانونی یا همسر خود، اقدام به رفع ممنوع الخروجی خود نماید.
هرکشور، مطابق قوانین داخلی خود، دسته ای از اعمال و رفتارها را مشمول مجازات ممنوع الخروجی می داند و گاه نیز قانون، جهت جلوگیری از سوء استفاده افراد از یکدیگر و سپس فرار از کشور، در برخی موارد، به افراد حق ممنوع الخروج کردن شخص دیگر را داده است. در پاره ای موارد نیز قوانینی در خصوص ممنوع الخروج کردن افراد، توسط دولت و برخی ادارات در نظر گرفته شده است.
یکی از دغدغه های مهم افرادی که به هر علت قصد خروج از کشور را دارند، با مشکل مواجه شدن، هنگام خروج از کشور می باشد. بسیار پیش می آید که افراد، بدون هیچگونه اطلاع قبلی، در لحظه نهایی سفر و در فرودگاه، از خروج آنها از کشور ممانعت به عمل آمده است. به همین علت، ترس ممنوع الخروجی، همواره در افراد وجود دارد و نمی دانند چگونه باید از ممنوع الخروجی خود اطلاع یابند یا اقدام به رفع ممنوع الخروجی خود نمایند.
از این رو در این مقاله بر آن شدیم تا به بررسی علل ممنوع الخروجی از منظر قانون و مراحل و روش های برطرف کردن ممنوع الخروج بودن بپردازیم. چنانچه پیرامون مساله ممنوع الخروجی و نحوه رفع ممنوع الخروجی و مراحل آن سوالاتی دارید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
ممنوع الخروجی به چه دلایلی ایجاد می شود
افراد ممکن است به دلایل متفاوتی، ممنوع الخروج شوند و از آنجا که برای ممنوع الخروج کردن افراد، در بسیاری موارد، هیچگونه جلسه رسیدگی اتفاق نمی افتد، اغلب افراد، از ممنوع الخروج بودن خود بی اطلاع هستند و تنها در هنگام سفر و در لحظه نهایی خروج از کشور، از آن اطلاع می یابند. به همین علت ضروری است، افراد از علل منجر به ممنوع الخروجی اطلاع داشته باشند. از همین رو، در ادامه به علل ممنوع الخروجی از منظر قوانین داخلی اشاره خواهیم کرد که عبارتند از:
ممنوع الخروجی از سوی دولت، در خصوص بدهکاران مالیاتی و متخلفین ارزی، به موجب ماده 17 قانون گذرنامه که اشعار می دارد: "دولت میتواند از صدور گذرنامه و خروج بدهکاران قطعی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد و متخلفین از انجام تعهدات ارزی، طبق ضوابط و مقرراتی که در آییننامه تعیین میشود جلوگیری نماید."
ممنوع الخروجی بدهکاران بانکی و واردکنندگان و صادرکنندگان که به تعهدات خود عمل ننمودهاند، از طریق بانک ها و به موجب لایحه قانونی ممنوعیت خروج بدهکاران بانک ها.
ممنوع الخروجی توسط سازمان امور مالیاتی به موجب ماده 202 قانون مالیات های مستقیم، در خصوص اشخاص حقیقی و صاحبان اشخاص حقوقی که بدهی مالیاتی قطعی دارند، پس از استعلام بدهی مالیاتی آنها.
ممنوع الخروجی شخصی که با هدف فرار از پرداخت دین، مرتکب تقصیر شده است تا موجب اعسار وی گردد، به موجب ماده 17 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و هنگام رسیدگی به اعسار.
در صورت متهم شدن به یک جرم، هنگامی که پرونده در مرحله تحقیقات مقدماتی در دادسرا است: هنگامی که شما به جرمی متهم شده اید اما به شما دسترسی حاصل نشده باشد، با توجه به اهمیت موضوع جرم و ادله وقوع جرم، ماده 188 قانون آئین دادرسی کیفری به بازپرس پرونده، اجازه صدور قرار ممنوعت خروج از کشور را داده است.
در صورتی که پس از اتهام به یک جرم، برای فرد قرار جلب به دادرسی صادر شده باشد: به موجب ماده 247 قانون آئین دادرسی کیفری، بازپرس می تواند متناسب با جرم ارتکابی، اقدام به صدور قرار نظارت قضایی که شامل دستور ممنوعیت از خروج کشور نیز می باشد، نماید.
ممنوع الخروجی به موجب دستور قاضی اجرای احکام کیفری و به موجب ماده 509 قانون آئین دادرسی کیفری، هنگامی که اقدامات قاضی اجرای احکام کیفری، منتهی به دسترسی به محکوم علیه نشود و بیم فرار وی از کشور باشد.
ممنوع الخروجی مشمولین وظیفه عمومی به موجب ماده 18 قانون گذرنامه، در صورتی که اجازه کتبی اداره وظیفه عمومی را نداشته باشند.
ممنوع الخروجی افراد زیر 18 سال که اجازه ولی قهری یا قیم خود را ندارند یا زنان متاهلی که اذن همسر خود را ندارند.
ممنوع الخروجی بابت پرداخت مهریه به درخواست زن و به واسطه دایره اجرائیات ثبت.
ممنوع الخروجی بدهکار توسط بستانکار، از دایره اجرائیات ثبت، به علت عدم معرفی مال یا عدم دسترسی به اموال وی.
حتما بخوانید: سامانه استعلام ممنوع الخروجی با کد ملی exitban.ssaa.ir
برای رفع ممنوع الخروجی باید چه کار کرد
در بالا به مواردی که در قوانین داخلی ایران، موجب ممنوعیت خروج از کشور فرد می گردید، اشاره داشتیم. حال، این پرسش مطرح است که چنانچه فردی به موجب یکی از مواردی که در بالا ذکر شد، ممنوع الخروج باشد، برای رفع ممنوع الخروجی خود چه اقداماتی می تواند انجام دهد.
در ابتدا باید دانست، مدت ممنوع الخروجی فرد، 6 ماهه است و برای ادامه آن، حتما باید درخواست تمدید مدت را داشت. در غیر این صورت و پس از گذشت 6 ماه، ممنوع الخروجی فرد، بر اساس دستور دادستان کل کشور، رفع می گردد. اما بسته به علت ممنوع الخروجی، فرد می تواند با رفع علت، اقدام به برطرف کردن ممنوع الخروج بودن خود نماید. در صورت ممنوع الخروجی به علت بدهی شخصی یا مالیاتی، با پرداخت بدهی یا سپردن وثیقه مناسب، در صورت عدم اجازه ولی یا همسر، با دریافت اذن ولی یا رضایت نامه و وکالت نامه محضری از همسر، در صورت محکومیت کیفری با تحمل مجازات یا اقدام به اعتراض در مهلت مقرر.
بیشتر بخوانید: افراد ممنوع الخروج و اعتراض به ممنوع الخروجی
مراحل رفع ممنوع الخروجی
در صورتی که فرد به موجب هر یک از قوانین داخلی ممنوع الخروج باشد، پس از اطلاع از آن و بسته به موضوع ممنوع الخروجی اش، می تواند از طریق طی کردن مراحلی، اقدام به رفع ممنوع الخروجی خود نماید که در زیر به آنها اشاره می کنیم و عبارتند از:
چنانچه فردی متهم به ارتکاب جرمی بوده باشد و به علت عدم دسترسی به وی و به درخواست بازپرس، ممنوع الخروج شده باشد، به محض معرفی خود به بازپررسی، ممنوعیت خروج، منتفی و مراتب بلافاصله به مراجع مربوط اطلاع داده می شود.
در صورتی که برای فرد، پس از صدور قرار مجرمیت، توسط بازپرس، قرار ممنوعیت خروج از کشور صادر شده باشد، به موجب تبصره دوم ماده 247 همین قانون، فرد، می تواند در مهلت (10 روزه یا 20 روزه)، به قرار صادره اعتراض و در صورت موافقت دادگاه اقدام به رفع ممنوع الخروجی خود نماید.
در صورتی که فرد، به دستور قاضی اجرای احکام، به علت عدم دسترسی به وی ممنوع الخروج باشد، می تواند نزد قاضی اجرای احکام حضور یافته و به محض حضور وی، نسبت به لغو این دستور اقدام می شود.
چنانچه فردی به موجب بدهی مالیاتی، ممنوع الخروج باشد، می تواند پس از پرداخت بدهی خود اقدام به رفع ممنوع الخروجی نماید. همچنین، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، صرفا برای یک بار و در مواردی از قبیل: تشرف به خانه خدا یا زیارت عتبات، انجام امور درمانی، پیگیری مسائل تجاری به قصد تسویه بدهی و سایر موارد به تشخیص سازمان امور مالیاتی، می تواند اقدام به صدور اجازه خروج از کشور بدهکاران نماید.
در صورتی که فردی بابت مهریه یا هر دین دیگری، بدهکار باشد و به موجب حکم دادگاه یا دایره اجرائیات ثبت ممنوع الخروج باشد، می تواند پس از پرداخت بدهی یا سپردن تامین مناسب، اقدام به رفع ممنوع الخروجی خود نماید.
بانوان، برای خروج از کشور، می توانند با اخذ رضایت نامه یا وکالت نامه محضری از همسرشان، اقدام به خروج از کشور نمایند. همچنین فرزندان زیر 18 سال نیز برای خروج از کشور به اجازه قیم یا ولی قهری خود دارند.
چنانچه فردی به موجب دستور بانک مرکزی، ممنوع الخروج باشد، خروج وی از کشور، منوط به اجازه بانک مرکزی ایران میباشد.
مشمولین نظام وظیفه می توانند با سپردن تامین مناسب، اقدام به خروج از کشور نمایند.
در ادامه بخوانید: ممنوع الخروجی متهم از کشور
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد رفع ممنوع الخروجی در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون رفع ممنوع الخروجی پاسخ دهند.
سوالات متداول
1- ممنوع الخروجی به چه دلایلی ایجاد می شود؟
ممنوع الخروجی می تواند به دلایل مختلفی که در قوانین داخلی آمده از جمله بدهی ارتکاب جرم و مواردی از این دست باشد که در متن مقاله توضیحات کامل آن ارائه شده است.
2- برای رفع ممنوع الخروجی چه باید کرد؟
برای رفع ممنوع الخروجی بسته به علت آن فرد باید اقدامات متفاوتی انجام دهد در هر صورت مدت ممنوع الخروجی 6 ماه بوده و پس از آن لغو می گردد که توضیحات کامل آن در متن مقاله ارائه شده است.
3- مراحل رفع ممنوع الخروجی چیست؟
مراحل رفع ممنوع الخروجی بسته به موضوع آن متفاوت است برای مثال در موارد بدهی فرد می تواند با پرداخت بدهی یا سپردن تامین مناسب اقدام به رفع ممنوع الخروجی نماید که توضیحات کامل آن در متن مقاله ارائه شده است.
منبع : رفع ممنوع الخروجی