قرارداد صلح عمری، قراردادی است که طی آن، مالک یک ملک، مالکیت ملک خود را از طریق قراردادی به نام صلح و با ارائه مدارک لازم، به شخص دیگری منتقل می نماید؛ با این شرط که: اولا مصالح، تا زمانی که زنده است، مالک منافع ملک متعلق به خود او بوده؛ ثانیا، بعد از فوت مالک، صلح کامل شده و متصالح علاوه بر عین، مالک منافع مال نیز شود. تعیین تکلیف برای اموال مالک بعد از فوت وی، پرداخت مالیات کم در مقایسه با سایر قراردادها و امکان انتفاع مالک از ملک صلح شده تا زمانی که در قید حیات بوده، از مزایای صلح عمران می باشد.
صلح که در لغت به معنی سازش و آشتی بوده، به طور کلی، دارای دو کاربرد اصلی می باشد: در مورد اول، صلح، زمانی به کار می رود که دو نفر برای اختلافی که دارند با هم قرارداد صلح می بندند و از طریق آن با یکدیگر آشتی و سازش نموده و یا بابت اختلاف احتمالی که ممکن است در آینده رخ بدهد ، با هم به توافق می رسند . در مورد دوم، افراد به جای انعقاد سایر انواع قرارداد، از عقد صلح که دارای آثار ویژه ای همچون مالیات کم بوده، استفاده می نمایند.
یکی از اقسام صلح، در کاربرد دوم، صلح عمری می باشد. در پاسخ به این سوال که قرارداد صلح عمران چیست؟ باید گفت، قراردادی است که طی آن، مالک یک ملک، مالکیت ملک خود را از طریق قراردادی به نام صلح به شخص دیگری منتقل می نماید؛ با این شرط که: اولا مصالح، تا زمانی که زنده است، مالک منافع ملک متعلق به خود او بوده؛ ثانیا، بعد از فوت مالک، صلح کامل شده و متصالح علاوه بر عین، مالک منافع مال نیز شده و بتواند از آن استفاده کند.
با توجه به اهمیت صلح عمری و مزایای متعدد آن ، در این مقاله ابتدا به این سوال پاسخ می دهیم که قرارداد صلح عمری چیست؟ سپس، به معرفی مزایای صلح عمری پرداخته و در پایان، مدارک لازم برای صلح عمری را توضیح خواهیم داد.
قرارداد صلح عمری چیست
یکی از محدودیت هایی که در رابطه با وصیت وجود دارد، آن است که هر شخص صرفا تا یک سوم اموال خود را برای بعد از مرگ خود، می تواند وصیت کرده و وصیت مازاد بر ثلث اموال، بدون تنفیذ و اجازه وراث، باطل می باشد. اما گاهی برخی از اشخاص ، تمایل داشته تا بخش بیشتری از اموال خود را به یکی از وراث خود وصیت نموده و در عین حال، با خطر باطل شدن وصیت مازاد بر ثلث ، در زمان بعد از مرگ خود نیز مواجه نشوند. راه حل قانونی در این زمینه، صلح عمری می باشد.
قرارداد صلح عمری، یک قرارداد خاص با قواعدی خاص است که طی آن، مالک یک ملک، مالکیت ملک خود را از طریق قراردادی به نام صلح به شخص دیگری منتقل می نماید؛ با این توضیح که :
اولا، مالک، شرط می کند تا زمانی که زنده است ، منافع ملک متعلق به خود او بوده، بنابراین خود وی از منافع استفاده کرده و طرف مقابل، حق بیرون کردن او را از ملک نداشته باشد.
ثانیا، بعد از فوت مالک یا همان مصالح ( کسی که ملک خود را به صلح می دهد ) ، صلح کامل شده و متصالح ( کسی که صلح به نفع او شده است )، علاوه بر عین، مالک منافع مال نیز شده و بتواند از آن استفاده کند.
به عنوان مثال، پدری خانه خود را طی یک قرارداد رسمی به صورت صلح عمران به فرزند خود منتقل می کند . از آنجا که پدر به فرند خود، اطمینان صد در صد نداشته و نگران است که مبادا فرزند، پیش از فوت پدر، وی را از خانه بیرون کند، در این قرارداد شرط می کند که تا زمانی که زنده است، منافع برای خود وی بوده و بتواند از منافع ملک خود استفاده کند ؛ هم چنین، برای اینکه مشکلی برای مالکیت فرزند در مرحله بعد از فوت پدر ایجاد نشود، شرط می کند که بعد از فوت او عین ملک و منافع آن به طور کامل متعلق به فرزندش باشد .
حتما بخوانید: عقد صلح ، اوصاف و ارکان آن
مزایای صلح عمری
در بخش قبل، در مورد مفهوم صلح عمری صحبت کرده و توضیح دادیم که قرارداد صلح عمری، قراردادی است که طی آن، مالک یک ملک، مالکیت ملک خود را از طریق قراردادی به نام صلح به شخص دیگری منتقل می نماید؛ با این شرط که: اولا مصالح، تا زمانی که زنده است، مالک منافع ملک متعلق به خود او بوده؛ ثانیا، بعد از فوت مالک، صلح کامل شده و متصالح علاوه بر عین، مالک منافع مال نیز شده و بتواند از آن استفاده کند. اکنون در این بخش، به توضیح مزایای صلح عمران پرداخته که شامل موارد زیر می باشد:
طبق قانون، افراد می توانند برای تعیین تکلیف اموالشان بعد از فوت، وصیت نامه تنظیم کنند . محدودیتی که در این رابطه وجود دارد آن است که هر شخص صرفا تا یک سوم اموال خود را برای بعد از مرگ خود، می تواند وصیت کرده و وصیت مازاد بر ثلث اموال، بدون تنفیذ و اجازه وراث، باطل می باشد. بنابراین از مهم ترین مزایای صلح عمری، می توان به این نکته اشاره نمود که با انعقاد صلح عمری، مالک می تواند برای اموالش در زمانی که در قید حیات است، تعیین تکلیف کرده و آن را به نظر وراث و بعد از فوت خود واگذار نکند.
مزیت دیگر از مزایای صلح عمری، آن است که از آنجا که قرارداد انتقال ملک در قالب صلح انجام گرفته، میزان مالیات انتقال آن در مقایسه با قرارداد بیع یا همان قرارداد خرید و فروش و مالیات بر ارث، بسیار کم تر می باشد.
یکی دیگر از مزایای صلح عمران، آن است که در این قرارداد، در عین حال که مالک، مالکیت عین ملک خود را به طور کامل به متصالح منتقل می نماید، مالکیت منافع ملک را برای خود نگه داشته و بنابراین می تواند بدون واهمه از بیرون شدن از ملک توسط متصالح، تا پایان عمر و با خیال راحت در ملک انتقال داده شده، سکونت و زندگی نماید.
بیشتر بخوانید: تا چه میزان از اموال را می توان وصیت کرد
آیا در صلح عمری سند منتقل می شود؟
در بخش های قبل، در مورد مفهوم صلح عمری صحبت کردیم و مزایای این قرارداد را توضیح دادیم. اما سوالی که در رابطه با صلح عمری، بسیار مطرح می شود، آن است که آیا در صلح عمری سند منتقل می شود؟ یا اینکه مالکیت مال به طور کامل برای صلح کننده یا مصالح باقی مانده و تنها بعد از فوت وی، به صلح شونده یا متصالح منتقل می گردد؟
در پاسخ به این سوال که آیا در صلح عمری سند منتقل می شود؟ باید گفت که در قرارداد صلح عمری، به محض انعقاد قرارداد، مالکیت عین به متصالح انتقال یافته و بنابراین، در صلح عمری، سند منتقل می شود؛ با این توضیح که اولا، مالکیت منافع، برای مصالح باقی مانده و تا زمان مرگ وی، این حق برقرار می باشد؛ ثانیا، مصالح می تواند با درج خیار در قرارداد صلح عمران، این امکان را برای خود فراهم ساخته تا هر زمان بخواهد تا قبل از فوت خود، قرارداد صلح را فسخ نماید.
مدارک لازم برای صلح عمری
در بخش های قبل، در مورد مفهوم صلح عمری صحبت کرده و توضیح دادیم که مزایای صلح عمری، شامل چه مواردی می باشد. از آنجا که قرارداد صلح عمری، در دفاتر اسناد رسمی و با ارائه مدارک لازم برای انتقال، انجام گرفته و بدون ارائه این مدارک، امکان انتقال ملک از طریق صلح عمری وجود نداشته، در این بخش از مقاله به توضیح مدارک لازم برای صلح عمران می پردازیم. مدارک لازم برای صلح عمری، عبارتند از:
سند ملکی ملک موضوع صلح عمری، اعم از سند تک برگی و یا دفترچه ای
پایان کار؛ مشروط بر اینکه موضوع صلح عمری، اعیانی احداثی باشد
جواب استعلام شهرداری
جواب استعلام دارایی
اسناد هویتی مصالح و متصالح، شامل کارت ملی و شناسنامه طرفین
جواب استعلام ثبت
اجاره نامه عرصه، در حالتی که ملک موضوع صلح عمری، اوقافی باشد.
در ادامه بخوانید: نمونه قرارداد صلح عمری
برای مطالعه بیشتر درباره صلح عمری و مزایای آن در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون صلح عمری و مزایای آن پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- صلح عمری چیست ؟
صلح عمری یکی از انواع صلح می باشد که در آن مالک ملک خود را با شرایطی از جمله حفظ منافع ملک برای مالک در طول حیات وی به دیگری صلح می کند که تعریف کامل صلح در مقاله ذکر شده است .
2- مزایای صلح عمری شامل چه مواردی است؟
از مزایای صلح عمری آن است که باتوجه به اینکه تنها وصیت یک سوم اموال شخص برای بعد از فوت نافذ می باشد شخص می تواند اموال خود را به صورت کامل به نفع دیگران صلح نماید و با محدودیت مذکور مواجه نشود که برای دریافت اطلاعات بیشتر مقاله را مطالعه نمایید .
3- مدارک لازم برای صلح عمری شامل چه مواردی است؟
سند مالکیت ملک پایان کار جواب استعلام شهرداری جواب استعلام دارایی اسناد هویتی مصالح و متصالح شامل کارت ملی و شناسنامه طرفین جواب استعلام ثبت و اجاره نامه عرصه مدارک لازم برای صلح عمری بوده و برای اطلاع از جزییات متن مقاله را مطالعه نمایید.
منبع : صلح عمری ، مدارک و مزایای آن