در این مقاله به بررسی فوت اصحاب دعوی در دعاوی کیفری می پردازیم .
زمانی که اختلافی میان طرفین دعوا پیش می آید یا از طریق سازش به حل آن می پردازند یا حسب مورد به صورت دعوای حقوقی یا کیفری در دادگاه ها مطرح می کنند که دعوای حقوقی دعوای است که طرف دعوا قصد اثبات و گرفتن حقی را دارد و که دعوای حقوقی در مراجع قضایی به موجب ارائه دادخواست آغاز می گردد منظور از دعوی کیفری نیز دعوای است که شاکی برای اطلاع دادن جرم و مجازات مجرم مطرح می کند که دعوی کیفری در دادسرا و مراجع کیفری توسط شاکی یا فرد مدعی اقامه می شود و نیاز به تحقیق پیرامون جرم و تعقیب متهم و غیره دارد ولی ممکن است در طول دادرسی اتفاقاتی پیش بیاید که موجب زوال یا از بین رفتن دعوا گردد از جمله گذشت شاکی و یا انصراف مدعی از ادامه پیگیری دعوا به هر دلیلی یا خواهان یا شاکی از دعوا صرف نظر کند و یکی دیگر از مواردی که موجب زوال دعوا شود فوت طرف دعوا است که در واقع این سوال پیش می آید که با فوت یک از اصحاب دعوا آیا دعوا به کلی ساقط می گردد و یا تاثیر فوت یکی از طرفین دعوا در دعوا چیست ؟ قانونگذار در خصوص دعوای کیفری در قانون آیین دادرسی کیفری در مورد فوت شاکی و هم در مورد فوت متهم و تاثیرات آن در دعوای مطرح شده در محاکم موادی را بیان کرده است . به همین دلیل در این مقاله به بررسی فوت شاکی در دعاوی کیفری و فوت متهم در دعوای کیفری می پردازیم .
فوت شاکی در دعاوی کیفری
همانطور که در بالا بدان اشاره کردیم دعاوی کیفری دعوای است که توسط شاکی در امور و مراجع کیفری اقامه می شود که امور کیفری از جمله اموری است که جرم در آن محقق می شود و شاکی خصوصی برای شکایت از جرم علیه فرد متهم شکواییه به مرجع قضایی ارائه می کند به عبارت دیگر در دعوای کیفری یک طرف دعوا شاکی و طرف دیگر متهم وجود دارد که دادسرا و دادگاه های کیفری به بررسی جرم و تعقیب متهم و غیره می پردازند تا رای مقتضی را صادر نمایند اما گاهی قبل از اینکه مرجع قضایی رای مقتضی را صادر کند ممکن است که شاکی فوت نماید بر طبق قانون با فوت شاکی کلیه حقوق ناشی از دعوا به ورثه شاکی انتقال می یابد در واقع فوت شاکی در دعاوی کیفری موجب زوال دعوا نیست بلکه در ادامه ورثه می توانند شکایت متوفی را پیگیری نمایند به عبارت دیگر اگر شاکی در جریان رسیدگی به پرونده و قبل از صدور حکم فوت نماید ورثه متوفی می توانند دعوا را در مراجع قضایی پیگیری نمایند تا حکم صادر شود .
لازم به ذکر است که اگر بعد از فوت شاکی همه ورثه شاکی فوت کنند دعوا از بین می رود . برای مثال : اگر فردی به دلیل آسیب جسمانی که در تصادف به وی وارد شده است شکایت نماید و متهم تحت تعقیب باشد و پیش از اجرای حکم محکومیت متهم شاکی فوت کند ورثه متوفی می توانند به جای متوفی دعوا را پیگیری یا گذشت نمایند .
فوت متهم در دعوای کیفری
برای این که تاثیر فوت متهم در دعوای کیفری را نیز بدانیم ابتدا باید گفت به طرفین اختلاف یا دعوا در مراجع کیفری و امور کیفری شاکی و متهم گفته می شود که همانطور که در بالا بدان اشاره کردیم با فوت شاکی کلیه حقوق دعوا به وراث متوفی می رسد اعم از گذشت یا پیگیری جرم و محکومیت مجرم اما گاهی این امکان وجود دارد که در طول دادرسی متهم فوت نماید در این صورت به دلیل اینکه هر کس خود پاسخگو و مسئول عمل غیر قانونی خودش است و نمی توان دیگران و یا وراث او را مجازات کرد و مجازات او متوقف می شود ولی اگر متهم یا مرتکب محکوم به پرداخت دیه باشد بر طبق ماده 476 قانون مجازات اسلامی در صورتی که مرتکب محکوم به پرداخت دیه باشد دیه از ارث وی اخذ می گردد به عبارت دیگر دیه تابع احکام دیون متوفی می شود . به عنوان مثال : اگر فردی دیگری را مورد ضرب و شتم قرار دهد و موجب کبودی یا خونریزی در صورت و یا سایر اعضای بدن وی بشود شاکی می تواند در دادگاه شکایت کرده و در خواست دیه کند ولی متهم در مرحله تحقیق یا تعقیب و یا سایر مراحل دادرسی و قبل از اجرای حکم فوت کند باید دیه و یا میزان ارشی که قاضی تعیین می کند از ارث و اموال و دارایی متوفی کسر گردد .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد فوت اصحاب دعوی در دعاوی کیفری به کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون فوت اصحاب دعوی در دعاوی کیفری پاسخ دهند .