هر سازمان، شرکت، نهاد دولتی یا خصوصی، کارخانه و حتی کارگاه از تعدادی پرسنل به جهت رسیدگی به امور جاری خود بهره می برد. پرسنلی که باید به تمامی اصول حاکم بر محل کار خود مقید باشند. یکی از اساسی ترین اصول حاکم بر هر سازمانی، رعایت دقیق ساعات کاری، ورود و خروج در ساعات تعریف شده و حضور در محل سازمان به تعداد ساعات مشخص در طول هفته می باشد. رسیدگی به این موضوع ملزم به تدابیر لازم مانند وجود یک گیت تردد می باشد. از چند کارمند یا کارگر گرفته تا یک سازمان بزرگ چند هزار نفری، همگی نیازمند یک سیستم اداری دقیق به جهت کنترل ورود و خروج پرسنل می باشند. بدین منظور دستگاه های حضور و غیاب با نام کلی گیت تردد ابداع و توسعه یافته اند. هدف استفاده از دستگاه های حضور و غیاب، کنترل ورود و خروج پرسنل در محل تعریف شده ی سازمان می باشد. یعنی با کمک دستگاه های حضور و غیاب مانند یک اسکنر اثر انگشت usb به راحتی می توان فهمید که یک پرسنل خاص در چه ساعتی در محل سازمان مورد نظر حضور داشته و چه میزان تاخیر در ورود و یا تعجیل در خروج توسط اپلیکیشن حضور و غیاب ثبت شده است و یا چه کسی در ماموریت به سر می برد و یا اینکه اصلاً در محل کار خود حضور ندارد، یا اینکه همراه با یک دستگاه گشت و نگهبانی اشراف دقیقی بر تمامی فضا های مورد بازدید داشته باشیم.
استفاده از دستگاه های حضور و غیاب برای هر ساختار اداری تا کارخانه ای که از تعدادی پرسنل بهره می برند یک امر الزامی خواهد بود؛ اما نحوه ورود به سیستم حضور و غیاب تا تعداد آن در سطوح مختلف امنیتی حاکم بر سازمان مورد نظر، می تواند یک امر سلیقه ای و یا همراه با الزامات تخصصی تری باشد.
از دستگاه های حضور و غیاب قدیمی که مبتنی بر ثبت کارت بوده تا به امروز که انواع روش های مدرن در نحوه ورود به سیستم حضور و غیاب در پروسه ثبت هویت پرسنل ابداع شده اند، همگی بر اصل اطمینان در ثبت دقیق زمان ورود و خروج پرسنل متکی هستند؛ اما رسیدن به یک فضای امن اطلاعاتی در کنار ثبت دقیق پرسنل در دستگاه های حضور و غیاب امری است که همواره یک چالش جدی تلقی می شود. چرا که احتمال همیشگی در ثبت غلط و یا دروغین تردد در اپلیکیشن حضور و غیاب توسط پرسنل در نظر گرفته می شود و یا اینکه باید اطلاعات تردد پرسنل به خوبی ذخیره سازی شده و در مواقع لزوم به راحتی مورد بازیابی اطلاعاتی قرار گیرند. این مباحث باعث شده تا در گذر زمان دستگاه تردد از یک ساختار ساده ی کارت زنی به سیستم های پیچیده و امن و در عین حال سریع و مطمئن مانند نرم افزار حضور و غیاب اندروید تبدیل شود.
یک دستگاه تردد در دنیای امروز باید بتواند بدون نیاز به یک ابزار اضافی مانند کارت، از طریق مشخصه های ذاتی پرسنل، اقدام به شناسایی افراد نماید و بتواند به خوبی و با دقت بالا این اطلاعات را ذخیره سازی کرده و همراه با روش های مدرن امروزی مانند نرم افزار حضور و غیاب اندروید، اطلاعات خود را در بستر های گوناگون ارتباطی انتقال بدهد. در این گفتار قصد داریم تا هر چند مختصر شما را با روش های گوناگون در احراز هویت افراد توسط دستگاه حضور و غیاب آشنا کنیم.
اصول کلی در استفاده از دستگاه های حضور و غیاب
در اصول کلی حاکم بر طراحی یک دستگاه حضور و غیاب می توان به دو ساختار کلی اشاره کرد.
دستگاه حضور و غیاب مبتنی بر استفاده از ابزار های جانبی
دستگاه حضور و غیاب مبتنی بر کسب اطلاعات از ماهیت ذاتی پرسنل
دستگاه های حضور و غیاب مبتنی بر استفاده از ابزار های جانبی
منظور از ابزار جانبی در واقع یک تجهیز ساده، سبک، راحت و کوچک است که به راحتی توسط افراد حمل شده و دستگاه های حضور و غیاب با شناسایی آن تجهیز، اقدام به شناسایی فرد مورد نظر خواهند کرد. این تجهیزات ساده می توانند مواردی مانند انواع کارت هوشمند، کارت بدون تماس، بارکد، کارت مغناطیسی، کدر عبور، گوشی های هوشمند و یا یک تجهیز الکترونیکی قابل حمل باشد.
آنچه مشخص است برای هر پرسنل موجود در سازمان یک نمونه با کد مخصوص آن پرسنل از تجهیز قید شده صادر خواهد شد و هر گونه تردد توسط آن ابزار ساده به منزله ی تردد پرسنل تلقی می شود. دستگاه های حضور و غیاب همراه با ساختاری که گفتیم در عین سادگی همراه با تکنولوژی ساده ای که دارند، نمی توانند در زمینه ی امنیت انتظارات بالایی را تامین نمایند. از جمله معایب کلی این نوع از دستگاه های حضور و غیاب می توان به موارد زیر اشاره نمود:
امکان کپی یا جعل نمودن: هر ابزاری از یک کارت ساده تا یک نرم افزار همراه، به جهت شناسایی افراد توسط دستگاه حضور و غیاب می تواند به راحتی مورد جعل و کپی سازی قرار گیرد. یک نمونه ی ساده دستگاه و نرم افزار ژتون غذا در نهاد هایی مانند مراکز تحصیلی می باشد که ساختار کارتی آنها به راحتی توسط برخی از دانشجویان فریب می خورد.
دسترسی نامطمئن: گم شدن، معدوم شدن، خراب شدن و یا فراموش کردن از جمله موارد عادی در استفاده از تجهیزات همراه به جهت شناسایی افراد می باشد. این موضوع می تواند دسترسی نامطمئنی را ایجاد نماید.
به هر صورت هر یک از پرسنل همواره ممکن است که در صورت حضور، بنا به دلایلی که گفتیم دچار مشکلات بزرگی در احراز هویت خود بشوند.
در این روش دستگاه های حضور و غیاب با تکیه بر اطلاعاتی که از ماهیت ذاتی پرسنل به دست خواهد آمد، اقدام به شناسایی افراد خواهد نمود. این روش را به اصطلاح احراز هویت به صورت بیومتریک می گویند. از روش های متداول بیومتریک می توان به انواع روش های شناسایی از طریق تشخیص چهره، اثر انگشت، تشخیص عنبیه و حتی تشخیص صدا اشاره نمود. این روش های مدرن چندان هم دور از دسترس سازندگان ایرانی قرار ندارد. انواع دستگاه حضور و غیاب ایرانی را می توان همراه با توانایی در این زمینه در سطح بازار پیدا کنید. سازندگان دستگاه حضور و غیاب ایرانی با تفکر ثبت بیومتریک در ایجاد یک بستر خلاقانه بسیار موفق بوده اند. مانند شرکت غدیر حضور و غیاب. دستگاه حضور و غیاب غدیر یک نمونه ی کامل در خلق سیستم بیومتریک می باشد. از دستگاه حضور و غیاب غدیر به عنوان یک نمونه ی مطلوب در ساخت دستگاه حضور غیاب ایرانی با ساز و کار بیومتریک نام می بریم تا بتوان با تکیه بر توانایی های این تجهیز ایرانی به معرفی کامل تر انواع دستگاه های حضور و غیاب بیومتریک بپردازیم.
دستگاه های حضور و غیاب مبتنی بر روش های بیومتریک از آنجا که همراه با ماهیت ذاتی پرسنل اقدام به شناسایی افراد می کنند، از امنیت بالایی برخوردار هستند. از جمله مزایای این نوع از دستگاه های حضور و غیاب دسترسی مطمئن و قطعی می باشد. در واقع عامل احراز هویت به مانند یک کارت و یا هر تجهیز مازاد دیگری دچار خرابی نمی شود، مفقود نمی گردد، فراموش نمی شود. بلکه عامل احراز هویت همواره همراه پرسنل، در دسترس صحیح و مطمئن دستگاه تردد قرار خواهد گرفت.
البته استفاده از دستگاه های حضور و غیاب مبتنی بر روش های بیومتریک در همه حال مطلوب واقع نمی شود. به طور مثال در فضا های کارگاهی که کارگران در اثر انجام امور سخت کاری دارای اثر انگشت های مخدوش شده هستند، نمی توان انتظار دقت بالایی را از دستگاه حضور و غیاب اثر انگشتی داشت. و یا در فصل سرد سال که سطح پوست انگشتان دست به مراتب خشک تر از حالت عادی می باشد، دستگاه حضور و غیاب اثر انگشتی همراه با خطا های بسیار خواهد شد.
از طرفی حجم بالای پرسنل در زمان خروج نیز در انتخاب دستگاه حضور و غیاب بیومتریک تاثیرگذار است. چرا که این دستگاه ها به هر صورت برای احراز هویت کامل پرسنل نیازمند به ثبت دقیق عامل احراز هویت هستند و این عمل ممکن است همراه با زمان باشد. برای دستگاه های حضور و غیاب مبتنی بر ثبت چهره نیز مشکل نصب دقیق وجود خواهد داشت. افراد با قد های گوناگون بایستی که بتوانند به شکل صحیح و سریع مورد شناسایی دستگاه تردد قرار گیرند.
از طرفی دستگاه حضور و غیاب مبتنی بر تشخیص چهره باید در فضا های بسته به مانند یک اتاق با نور یک لامپ روشن مورد بهره برداری قرار گیرند. نصب در محیط های باز و یا در مسیر نور مستقیم خورشید می تواند از دقت کلی سیستم بکاهد.
دستگاه حضور و غیاب غدیر با در نظر گرفتن تمام نکاتی که در معایب تا مزایای سیستم های تشخیص هویت بیومتریک آمده است، طراحی شده و سعی کرده تا به خوبی مزایای این سیستم ها را توسعه داده و از معایب آن بکاهد. دستگاه های حضور و غیاب با ساختار بیومتریک عموما از عملکرد کندتری به نسبت رقیب کلاسیک خود برخوردار هستند. دستگاه حضور و غیاب غدیر در ایجاد یک تجهیز سریع آنچنان موفق بوده که می تواند دستگاه های حضور و غیاب بیومتریک را در سرعت همراه با دقت هم ردیف انواع کلاسیک و حتی بسیار بالاتر از آن قرار بدهد.