به گفته روانشناس خوب کودک و نوجوان همه ما بهترینها را برای فرزندانمان میخواهیم و هر کاری برای رفاه آنها انجام میدهیم. با وجود این اگر اشتباهی از آنها سر بزند یا شما را ناامید و عصبانی کنند، ممکن است بر سرشان داد بکشید. این کاملاً طبیعی است، همه ما انسانیم و هیچ انسانی کامل نیست. البته شیوه نشان دادن ناامیدی و نحوه برخورد و رویارویی با وضعیت پیشآمده، میتواند تاثیر شگرفی روی رشد شخصیت و سلامتی فرزند شما در دراز مدت داشته باشد.
در حقیقت، تنبیههای سختگیرانه و شدید پدر و مادرها، مثل فریاد زدن، میتواند خیلی شدیدتر از آنچه قبلا فکر میکردیم، روی فرزندان تاثیر بگذارد. در ادامه مرکز مشاوره یاسان نتایج تحقیقات اخیر درباره تأثیرات طولانی مدت فریاد زدن بر روی کودکان را منتشر کرده است:
1. با داد زدن سر بچه مشکلات رفتاری او وخیمتر میشود: شاید شما فکر کنید که با داد زدن سر کودک مشکل حل میشود. اما حقیقت این است که شاید در لحظه همه چیز بهتر شود و او دیگر رفتار اشتباه را تکرار نکند اما شک نکنید که رفتار او در آینده بدتر و مشکلات درازمدتی ایجاد خواهد شد. در واقع شما باز هم مجبور خواهید شد سر او داد بکشید و این چرخه معیوب تربیتی تا زمانی که کودک بزرگ میشود ادامه پیدا خواهد کرد.
متاسفانه داد زدن سر بچه در بسیاری از خانوادهها رواج دارد. طبق مطالعات انجام شده بر روی کودکان ۱۳ سالهای که والدین بر سرشان داد میزدند، مشخص شد که یک سال بعد، نه تنها رفتار کودک درست نشد بلکه بدرفتاری بیشتری در او مشاهده شد.
در مطالعه دیگری که صورت گرفت، مشخص شد، فرقی نمیکند کدام یک از والدین بر سر کودک داد بزنند. چه مادر چنین رفتاری انجام دهد چه پدر، در هر صورت نتیجه یکی خواهد بود و منجر به بدتر شدن رفتار کودک خواهد شد.
2. داد زدن سر کودک نحوه رشد مغز او را تغییر میدهد: داد زدن و دیگر تنبیههای شدید و سختگیرانه والدین میتواند به معنای واقعی کلمه نحوه رشد مغز فرزند شما را تغییر دهد؛ زیرا انسانها وقایع و اطلاعات منفی را سریعتر و کاملتر از وقایع مثبت پردازش میکنند.
در تحقیقی، اسکن MRI مغز افرادی که در کودکی سابقه دریافت خشونتهای کلامی را از طرف والدین خود داشتند با افرادی که چنین سابقهای نداشتند مقایسه شد. آنها دریافتند که تفاوت فیزیکی قابل توجهی در مغز این دو دسته افراد، در قسمتی که صداها و زبان پردازش میشود، وجود دارد.
3. داد زدن سر بچه میتواند منجر به افسردگی او شود: زمانی که والدین بر سر فرزندانشان داد میزنند، علاوه بر اینکه کودکان احساس ترس، ناراحتی و آسیب میکنند، خشونت کلامی (سوءاستفاده کلامی) میتواند باعث بروز مسائل روانی عمیقتری در بزرگسالی شود.
در یک مطالعه که بر روی کودکان ۱۳ سالهای که هنوز هم والدینشان بر سرشان داد میکشیدند انجام شد، محققان دریافتند که علایم افسردگی در کودکان افزایش پیدا کرده است.
همچنین بین آسیبهای عاطفی با بروز افسردگی یا اضطراب در فرد ارتباط وجود دارد. این نوع علائم میتواند منجر به بدرفتاری بیشتر و حتی اقدامات خودویرانگر مانند مصرف مواد مخدر یا افزایش فعالیت جنسی خطرناک شود.