باز هم تعطیلی مدارس در مناطق شهری به دلیل آلودگی هوا توجه کامل را به این موضوع جلب کرده است. آنچه امروز با چشمان خود می بینیم و بر اساس گزارش های هواشناسان و جغرافیدانان، به این نتیجه می رسیم که زمین به طور کلی «در وضعیت نامناسبی» قرار دارد و هر صنعتی باید راه حلی ارائه دهد. از جمله صنعت خودروسازی و تولید قطعات مرتبط مانند لنت ترمز. در این مقاله به تاثیر لنت ترمز در آلودگی هوا می پردازیم.
در زمینه لنت ترمز ثابت شده است که استفاده از لنت های ارگانیک و اکولوژیک نیاز به توسعه دارد و طبق آخرین تحقیقات انجام شده با این فناوری مدرن حتی می توان محصولات کشاورزی مانند پسماند نارگیل دانه های کاکائو، پوسته تخم مرغ ، پوست موز و ... به دلیل خواص مکانیکی و ریزساختاری آنها در تولید لنت ترمز استفاده می شود. به این ترتیب "حفاظت از محیط زیست" به بخش مهمی از طراحی و ساخت لنت ترمز تبدیل می شود.
ذرات خطرناک در صورت آلودگی هوا
درصد زیادی از افراد جامعه از مواد مورد استفاده در ساخت قطعات بی اطلاع هستند. تا سال 2025، وزن مس مورد استفاده در لنت ها در کالیفرنیا باید کمتر از 0.5 درصد باشد، زیرا سایش لنت یکی از دلایل اصلی آلودگی هوا است. ایالت واشنگتن نیز به دنبال زمان برای کاهش مس در آن ایالت است، زیرا هجوم مس به آبراه ها و رودخانه ها زندگی آبزیان، گیاهان و سایر موجودات از جمله انسان را به خطر انداخته است.
بر اساس مطالعه ای که در دریای شمال منتشر شده است، 75 درصد مس موجود در آن به دلیل سایش لنت ها است. طبق آخرین لیست آلایندگی تهران در سال 2017، خودروهای تهرانی به دو صورت ذرات معلق در هوا تولید و منتشر می کنند. برخی از ذرات از اگزوز خودرو خارج می شوند و برخی دیگر به دلیل سایش لنت ترمز و لاستیک در سطح جاده ایجاد می شوند و تأثیر لنت ترمز بر آلودگی هوا به اثبات رسیده است.
میزان آلودگی لنت ترمز به ویژگی های شیمیایی، فیزیکی و تریبولوژیکی آن با سطح دیسک در هنگام ترمز بستگی دارد. بنابراین تحقیقاتی برای تعیین تاثیر این مواد بر سلامت انسان در حال انجام است. با تعویض تجهیزات خودرو مانند شیشه برقی و کولر، وزن خودروها افزایش یافته و متعاقباً خوردگی لاستیک و لنت افزایش یافته است. از طرفی سیستم ترمز تغییر کرده و ترمزهای دیسکی جایگزین ترمزهای کاسه ای شده اند اما این تغییرات ضمن بهبود عملکرد ترمز باعث آلودگی بیشتر شده است.
تخمین زده می شود که حدود 50 درصد از ذرات فرسوده لنت ترمز وارد هوا می شود و این میزان آلودگی با افزایش ترافیک در آینده افزایش خواهد یافت. لنت ها و لاستیک ها به مرور زمان فرسوده می شوند زیرا وزن خودرو و مسافر را تحمل می کنند. بیشتر این مواد خورده شده مانند ذرات گرد و غبار و ذرات معلق وارد نهرها و فاضلاب های خیابانی و در نهایت به دریا می شوند و حیات دریایی و زنجیره غذایی را به خطر می اندازند. برخی از ذرات دیگر نیز باعث آلودگی هوا و جذب از طریق دستگاه تنفسی می شوند.
این ذرات توانایی بالایی در جذب فلزات دیگر دارند که باعث سمیت بیش از حد هوای شهر می شود و به جدیدترین مشکلات آلودگی هوا کمک می کند. افزایش ذرات گرد و غبار ناشی از خوردگی لاستیک به مدت ده سال ردیابی و اندازه گیری شده است و دانشمندان دریافته اند که در برخی از جاده ها که انتشار گازوئیل کاهش می یابد، هوا با افزایش گرد و غبار لاستیک و لنت ترمز جایگزین می شود.
بر اساس تحقیقات، برخی از این ذرات و آلایندههای ناشی از لاستیکها و لنتها آنقدر هشداردهنده هستند که حتی با وجود خودروهای برقی و ناوگان تمام الکتریکی باز هم آلاینده باقی خواهند ماند. دولت ها می گویند استانداردهای لاستیک ها و لنت ها باید افزایش یابد، اما منتقدان می گویند مردم باید تشویق شوند تا از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند.
تاثیر آلودگی هوا بر سقط جنین
بنزن و آزبست از جمله خطرناک ترین ذرات گرد و غبار هستند که تهدیدی جدی برای سلامت شهروندان به شمار می روند. بنابراین منشاء آنها باید شناسایی و از بین برود. از سوی دیگر، حذف منشأ آنها مستلزم برنامه ریزی گسترده و منسجمی است که می تواند این مواد را از چرخه تولید لنت و سایر محصولات حذف کند. اثرات نامطلوب این مواد بر پوست، ریه، قلب و مغز انسان فراتر از تصور ماست. کمترین و موقتی این مواد بر افراد ممکن است خواب آلودگی، سرگیجه، سردرد و در موارد حادتر در افراد حساس به سقط جنین، بیهوشی و لرزش باشد. اثرات طولانی مدت این آلاینده ها شامل سرطان و حملات قلبی و سکته است.
نقش لاستیک چیست؟ لنت ترمز چه تاثیری بر آلودگی هوا دارد؟
مشکل آلودگی اگزوز خودروها با توسعه فناوری های پاک تا حدودی حل شده است، اما مشکل آلودگی از منابع دیگر مانند لاستیک و لنت پابرجاست. این موارد نه تنها کاهش نمی یابد، بلکه اعتقاد بر این است که آلاینده های غیر اگزوز در آینده اهمیت بیشتری خواهند یافت. استفاده از ترمز برقی و ترمز موتور برای کاهش آلودگی ناشی از سایش لاستیک و لنت ترمز توصیه می شود. همچنین توصیه می شود در ساخت لاستیک ها از مواد مضر استفاده نشود و از سیستم کنترل فشار باد لاستیک ها استفاده شود.
از طرفی نوع رانندگی 30 درصد بر فرسودگی لاستیک ها تاثیر دارد. بنابراین ارتقای سطح دانش و تغییر در نحوه رانندگی افراد و همچنین نرم و آرامش بخشیدن به رانندگی با خودرو به کاهش تولید آلاینده ها و ریزگردها کمک می کند. از طرفی هر چه خودرو سبک تر باشد، آلاینده های هوا کمتر می شود. کارخانه های خودروسازی باید نسبت به رفع آلودگی خودروها «مسئول» و متعهد باشند. آنها باید بدانند که بسیاری از گرد و غبار ناشی از سایش لاستیک و لنت ترمز را نمی توان اندازه گیری کرد، بنابراین باید فناوری تولید خود را برای تولید قطعات بهتر و سازگار با محیط زیست مدرن تر کنند. در همین حال، نقش حذف آزبست در تولید لنت ترمز سرامیکی به صورت علمی و تجربی به اثبات رسیده است و امید به کاهش سطح آلودگی هوا در آینده را حفظ می کند.
طبق آمار، مصالح آسفالت جاده ها یکی دیگر از عوامل آلودگی هوا هستند، بنابراین 25 درصد آلودگی با ذرات گرد و غبار زیر 2.5 میکرون به دلیل سایش لنت ترمز، لاستیک و آسفالت و 4.5 درصد آلودگی ناشی از اگزوز خودروها است. نقشه توپوگرافی جاده، شرایط آب و هوایی و سطح جاده از دیگر عوامل موثر بر انتشار آلاینده ها از مواد خام هستند. علاوه بر این، تحقیقات نشان می دهد که جاده های قدیمی آلودگی بیشتری دارند. بنابراین، نوسازی سطح و طراحی جاده به کاهش آلاینده ها کمک می کند.
تغییرات اقلیمی که در دو دهه اخیر رخ داده و در آینده تشدید خواهد شد، ناشی از بی توجهی به معضل آلودگی هوا در صنعت خودرو و سایر صنایع است. با وضع قوانین سخت گیرانه می توان این مشکلات را به حداقل رساند. تغییر سبک زندگی و توجه قانونگذاران نیاز حیاتی هر جامعه ای است و اگر این اتفاق نیفتد نمی توان به آینده سیاره زمین خوش بین بود.
لنت ترمز جدید با فناوری سازگار با محیط زیست
همه موارد فوق باعث شده است که خودروسازان و قطعه سازان به فکر ایجاد مواد جدید باشند. در این میان می توان به لنزهای سرامیکی Elig اشاره کرد که برای کاهش چنین مشکلاتی طراحی شده اند. فناوری دیگری توسط بوش توسعه داده شد که کاربید تنگستن (کاربید تنگستن) را روی دیسک چرخ می پوشاند و در حال حاضر برای روتور پورشه تولید می شود. این فناوری بسیار گران است و سه برابر دیسک های معمولی موجود در بازار قیمت دارد، اما به نظر می رسد تولید انبوه آن می تواند هزینه آن را کاهش دهد و در خودروهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد. این ماده 10 برابر قوی تر از چدن فعلی است که معمولاً در ساخت روتور یا دیسک خودرو استفاده می شود. مواد جدید و سازگار با محیط زیست نه تنها ظاهر دیسک را تمیز و شیک نگه می دارند، بلکه آلودگی های محیطی را نیز از بین می برند و به سلامت انسان کمک می کنند. نکته مهم دیگر برای مواد جدید عمر آنهاست که به خریداران 50 درصد بهره وری بیشتر در محصولات سرامیکی Alig و 40 درصد بیشتر در کاربید تنگستن می دهد.