شاخص کل یا شاخص هم وزن : کدامیک را بررسی کنیم
شاخص کل یا شاخص هم وزن از انواع شاخص هایی می باشد که سرمایه گذاران برای بررسی رفتار بازار از ان استفاده میکنند اما گاهی این سوال برای سرمایه گذاران ایجاد می شود که از کدام شاخص برای بررسی و تحلیل بازار استفاده کنند. حتما در اخبار روزانه در مورد شاخص کل شنیده اید که میگویند شاخص کل امروز 10000 واحد افزایش یافت و یا شاخص 15000 واحد افزایش یافت. اینها به عنوان معیار بررسی و ارزیابی دماسنج اقتصادی کشور می باشد اما بهتر است توضیح دهیم که آیا وقتی گفته می شود شاخص کل 10000 واحد افزایش یافته است یعنی شما سود کرده اید و اگر گفته می شود شاخص 30000 واحد کاهش یافته است شما زیان کرده اید یا خیر. در این مقاله قصد داریم در خصوص این موضوع مهم صحبت کنیم و ضمن تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن بگوییم که سرمایه گذاران در شرایط مختلف بازار از کدام شاخص استفاده کنند. پس تا انتهای این مقاله با من همراه باشید که قرار است محتوای خوبی را آموزش ببینید.
تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن
به طور کلی شاخص بورس مفهومی است که بر اساس آن میتوان یک سنجش و ارزیابی را در خصوص موضوعی خاص انجام داد. شاخص‌ها به منزله معیارهایی هستند که به وسیله آنها میتوان کمیت، کیفیت و .. را اندازه‌گیری کرد. در بازار سرمایه هم شاخص ها معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها میتوانیم وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه های مختلف ارزیابی و حتی روند آینده بورس را نیز پیش بینی کنیم. شاخص ها انواع مختلفی دارند که هر کدام وضعیت بازار را از جنبه خاصی نشان میدهند. به همین دلیل کسب دانش در خصوص شاخص ها از اهمیت فراوانی در نزد سرمایه گذاران برخوردار می باشد.
شاخص کل :
شاخصی که در رادیو و تلویزیون در خصوص آن می شنوید شاخص کل می باشد. تغییرات روزانه این شاخص بیان کننده وضعیت کلی بازار سرمایه می باشد. این شاخص به عنوان معیاری برای اندازه گیری میانگین بازده سرمایه گذاران در بورس است. به عنوان مثال اگر قیمت سهمی در ابندای سال 1000 تومان باشد و در انتهای سال به 2000 تومان برسد و در مجمع هم سود نقدی 200 تومانی تقسیم کند بازدهی سهم در طی یک سال 120 درصد می باشد. این رویه برای شاخص کل هم وجود دارد یعنی اگر شاخص کل در ابتدای سال در سطح 1500000 واحد و در پایان سال به 2100000 واحد برسد نشان دهنده این است که میانگین بازده بورس از محل افزایش قیمت ها و تقسیم سود نقدی در انتهای سال 40 درصد بوده است. در شاخص کل به ارزش شرکت ها وزن بیشتری داده می شود و به همین دلیل شرکت های با ارزش بازار بالاتر تاثیر بیشتری بر شاخص کل دارند. به این شاخص (TEDPIX) هم می گویند. شکل زیر تغییرات شاخص کل را در تاریخ 26 آذر 1399 نشان میدهد. شکل زیر نشان میدهد که شاخص در روز 26 اذر با کاهش 14868 واحدی به عدد 1413455 واحد رسیده است. حال زمانی که اخبار می گوید شاخص کل 14000 واحد کاهش داشته است منظور این عدد می باشد که این کاهش نسبت به روز گذشته می باشد.
شاخص هم وزن :
در بخش قبل گفتیم که هر چه شرکت ها بزرگ تر و دارای ارزش بازار بالاتری باشند تاثیر بیشتری بر شاخص کل دارند اما در شاخص هم وزن قضیه فرق میکند و به ارزش شرکت ها توجهی نمی شود و تاثیر شرکت ها و اثرات ان بر شاخص کل یکسان در نظر گرفته می شود. فرض کنید که یک روز شاخص کل به اندازه 5000 واحد مثبت ولی شاخص هم وزن به اندازه 1000 واحد منفی باشد. تفسیر اینگونه است که در روز جاری چند شرکت بزرگ تر خوب معامله شده اند و تغییرات آنها شاخص کل را مثبت کرده است ولی از آنجا که شاخص هم وزن منفی می باشد نشان میدهد که کلیت بازار جالب نیست و بسیاری از شرکت ها منفی معامله می شوند.به عنوان مثال در شکل زیر شاخص هم وزن در تاریخ 26 اذر با کاهش 3888 واحدی نسبت به روز گذشته به عدد 369630 واحد رسیده است.
به عنوان مثال پتروشیمی خلیج فارس یک شرکت با سرمایه بالا و ارزش بازار بالاست ولی شرکت قطعه سازی کمک فنر ایندامین یک شرکت کوچک با ارزش بازار پایین است. فرض کنید که شرکت فارس در -2 درصد معامله و نماد خکمک هم +3 درصد معامله شود. در این حالت شاخص کل عدد منفی را نشان میدهد چرا که فارس اثرات به مراتب بیشتری نسبت به خکمک بر روی شاخص دارد و به همین جهت شاخص منفی می شود. جهت کسب اطلاعت بیشتر در این خصوص مقاله “راهنمای کامل آشنایی با شاخص های بورس” را مطالعه کنید.
شاخص کل یا شاخص هم وزن
برای بررسی شاخص کل یا شاخص هم وزن نیاز به درک کلی بازار داریم و بسته به شرایط مختلف از تحلیل شاخص کل و یا شاخص هم وزن استفاده کنیم. معمولا سرمایه گذاران برای تحلیل تکنیکال از شاخص کل استفاده میکنند و کمتر شاخص هم وزن را معیار تحلیلی خود قرار میدهند. این خرد جمعی در تحلیل شاخص کل موجب شده است که تحلیل ها بر روی شاخص کل بهتر جواب میدهد و نقاط حمایت و مقاومتی که برای شاخص کل مطرح می شود در بین عموم اهمیت دارد.
در بررسی و توضیح شاخص گفتیم که شرکت های دارای ارزش بازار بالاتر تاثیر بیشتری بر شاخص میگذارند. خب پس بهتر است بگوییم زمانی که شاخص کل مثبت ولی شاخص هم وزن منفی است یعنی شرکت های کوچک تر منفی معامله شده اند و اوضاع بازار آنچنان خوب نیست چرا که بیشتر شرکت های بازار را سهام شرکت های کوچک و متوسط تشکیل داده اند. مثبت بودن شاخص کل می تواند به دلیل مثبت معامله شدن چند شرکت بزرگ تر باشد ولی در کلیت بازار که شامل صنایع با شرکت های کوچک می باشد اتفاقات خاصی را شاهد نیستیم و این یعنی جو بازار انچنان مناسب سرمایه گذاری نیست اما نمی توان گفت بر روی تک سهم های خاص نباید سرمایه گذاری کرد.
تاثیر کد به کد کردن سهام بر روی شاخص کل
در مورد کد به کد کردن سهام حتما شنیده اید ولی اگر آن را نمی دانید بهتر است در مقاله ” کد به کد کردن سهام : تاثیرات کد به کد کردن بر قیمت سهم” آن را مطالعه کنید. گاهی اوقات مشاهده میکنید که بازار منفی است ولی شاخص کل مثبت می باشد. به دنبال دلیل ان هستید که چه اتفاقی افتاده است و به چه دلیل شاخص کل مثبت است. به ناگاه خبری در بازار می پیچد که در فلان سهم بزرگ بازار کد به کد اتفاق افتاده است و همین موضوع موجب بالا رفتن شاخص کل شده است که این در واقع به نوعی دستکاری در بازار سرمایه به حساب می اید و به هیچ عنوان معیار مثبت بودن بازار نمی باشد و در این شرایط سرمایه گذاری توصیه نمی شود.
پس حتما به خاطر داشته باشید که برای بررسی بازار به طور همزمان باید شاخص کل و شاخص هم وزن را به طور همزمان بررسی کنید و در بررسی شاخص کل هم ببینید که چه شرکت هایی و به چه میزان بر روی شاخص کل تاثیرگذار بوده اند. بررسی این موضوع می تواند دید خوبی برای سرمایه گذاری در اختیار شما قرار دهد.