در یک جمله میتوان تحریم های بی امان دنیا به رهبری آمریکا را دلیل عمده مذاکره برجام دانست
در ضمیر ناخودآگاه مردم ایران حک شده بود که انرژی هسته ای حق مسلم ماست و آمریکا دشمن ما مردم است پس تا زمانی که مردم به کشور آمریکا اعتماد نداشتند در نتیجه دولت ها نمیتوانستند به سمت توافق نامه ای مانند برجام بروند پس باید عقاید مردم نسبت به آمریکا تغییر می کرد، درنتیجه:
با واقعیت نمایی شروع کردن
خلق واقیت های کاذب مثل جنگ اقتصادی با فشار هایی که در دولت ده ام ایجاد کردند، تحریم های بانکی و نتیجه آن دو سال پیاپی۹۰و۹۱رشد اقتصادی در ایران منفی بود و تحریم های نفتی که صادرات نفت ایران به نصف رسید رشد سه برابری قیمت دلار و …
ایجاد تردید در عقاید مردم
مردم ایران به طور قاطع اعتقاد به اصل انقلاب و کارآمدی آن داشتند
انرژی هسته ای حق مسلم ماست
ما میتوانیم
مرگ بر آمریکا
… عموم مردم عقاید واحد داشتند ولی پس از اتفاقاتی که در دولت ده ام رخ داد و فشار های بسیار سخت اقتصادی در طی مدت زمان دو الی سه سال به مردم وارد شد که باعث تشنج بازار و اقتصاد ایران و ترس مردم شد. فشار های اقتصادی و مشکلات پیش آمده و همچنین تبلیغات بسیار زیاد برای بزرگنمایی مشکلات باعث شد تا مردم راه رهایی از مشکلات را رفع تحریم ها بدانند
لجاجت ایران ریشه عمده تحریم های آمریکا و بی ثمر بودن مذاکرات
از دید مردم ریشه عمده تمام مشکلات تحریم های آمریکا بود و آمریکا دلیل تحریم ها را لجاجت ایران در مذاکره اعلام می کرد و ادعای دوستی با ملت ایران را داشت،پس مردم به دولتی اعتماد خواهند کرد و رای خواهند داد که اهل مذاکره باشد و در نتیجه انتخابات ایران دولتی که قول مذاکره و حل و فصل مشکلات اقتصادی در کمترین زمان را داد انتخاب شد.
دولت یازدهم
دولت یازدهم ایران را در حالت رکود تورمی (بیماری هلندی) تحویل گرفت. تورم در خرداد۹۲ برابر ۴۵ درصد بود و رشد اقتصادی در سال۹۱ برابر ۶/۸- درصد بود. یارانه ها حجم نقدینگی را افزایش داده بود و وضعیت اقتصادی کشور نابسامان بود .
همان طور که انتظار می رفت با روی کار آمدن دولت یازدهم مذاکرات هسته ای به طور جدی از سر گرفته شد و دولت در جهت کاهش تورم اقدام کرد و در نتیجه در خرداد۹۳ تورم به ۱۴درصد رسید. نتیجه مذاکرات تیم هسته ای هم در ابتدا به توافق نامه شش ماه ژنو در ۳آذر۹۲ و تمدید دوباره آن رسید و سپس در ۱۳فروردین۹۴ توافق لوزان انجام شد و در نهایت در۲۳تیر۹۴ برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) منعقد شد .
طی این توافق نامه ایران متعهد شد به مدت حداقل۱۵ سال ذخیره اورانیوم خود را ۹۸درصد کاهش دهد، اورانیوم را بیش از۳/۶۷ درصد غنی سازی نکند و تاسیسات غنی سازی جدید ایجاد نکند، تعداد سانتریفیوژهای خود را به یک سوم و از نوع نسل اول سانتریفیوژها کاهش دهد و آژانس بین المللی به کل تاسیسات دسترسی منظم داشته باشد .
طبق پیوست دوم این توافق تحریم های هسته ای اتحادیه اروپا و آمریکا در روز اجرایی شدن برجام لغو می شود. این تحریم ها در حوزه مالی، بانکی، بیمه، نفت، گاز، پتروشیمی، کشتی رانی، کشتی سازی، ترابری، طلا، فلزات گران بها، اسکناس، سکه، تسلیحات، نرم افزار و مواد مجاز هسته ای و … می باشد.
چنانچه یکی از اعضا تعهد برجام اعتقاد داشته باشد که عضو دیگر متعهد این توافق نامه به وظایف خود عمل نمی کند، در این صورت عضو شاکی می تواند شکایت خود را به کمیسیون برجام ارائه نماید.
طبق اظهارات آژانس بین المللی ایران به تمام تعهدات خود عمل کرد ولی عملا آمریکا به برجام پایبند نبود و بسیاری از تحریم ها پا برجا ماند و شکایت ها به کمیسون برجام نیز بی تاثیر بود .
دولت ترامپ
در انتخابات کشور آمریکا آقای ترامپ پیروز شد در حالی که در دوران انتخابات شعار پاره کردن برجام را داده بود. با روی کار آمدن ترامپ وضعیت بدتر شد و اگر چه نتوانست برجام را از بین ببرد ولی پی در پی شاهد نقض برجام از سمت آمریکا بودیم .
کارنامه دولت یازدهم
دولت یازده ام با بحران های مهمی رو به رو بود تنها دست آورد دولت عملاً هیچ سودی نداشت و تحریم های مهم و کلان برداشته نشده بود و برجام تاثیری بر اقتصاد نابسامان ایران نداشت و همچنین سیاست دولت در کنترل تورم، نبود پول در جامعه بود با بالا نگه داشتن سود بانکی مردم به نگهداری پول در بانک ها و دریافت سود بیشتر ترقیب می شدند و این سیاست اگر چه توانست تورم را تا حدی خنثی کند ولی به علت نبود پول در جامعه رکود در جامعه و بازار ایجاد شد. نقدینگی در دولت یازدهم ۲/۷ برابر (۱۳۰۰هزار میلیارد) شد و فقط ۷۰۰هزار میلیارد از سرمایه بانک ها در بازار ملک و زمین ذخیره شد که خود عاملی مهم در افزایش قیمت ملک و زمین بود .
با تمام این تفاصیل مردم همچنان به برداشته شدن تحریم ها و حل مشکلات اقتصادی امید داشتند و دوباره به دولت یازدهم رای دادند تا بلکه با مذاکره بتوانند برجام را عملی کنند و با رئیس جمهور ترامپ نیز به نتیجه برسند. ولی دولت دوازده ام نیز موفق نبود و بالاخره ترامپ در ۱۸اردیبهشت۹۷ رسما از برجام خارج شد .
اما دلیل خروج ترامپ از برجام چه بود ؟