آرام کردن کودک دغدغه همیشگی پدر و مادر هایی است که تجربه کمی در نوع برخورد صحیح با کودک شان دارند. نوزادی مرحله ای از زندگی است که چهل روز اول زندگی را شامل میشود. بنا به دلایل و شرایط مختلف در حالتی از آرامش تا تنش و بی قراری در نوسان است. همین تغییر حالت های خلقی، والدین را نگران، سردرگم و خسته مینماید و به دنبال رو ش هایی برای آرام کردن کودک میروند. مراجعه به مراکز مشاوره کودک در این موارد حتما توصیه میشود. با وجود سهمی که پدر خانواده از این شرایط بر دوش دارد اما مادر اولین کسی است که در معرض بیماری های روانی و مشکلات اعصاب ناشی از عدم کنترل ناموفق در تسکین نوزاد قرار میگیرد، با کمک و راهنمایی گرفتن از مشاوره خانواده میتوان تا حد زیادی از میزان تنش والدین کاست.
علاوه بر دوره بارداری و تحمل سختی های ناشی از وضع حمل، تولد و به دنیا آوردن نوزاد نیز دنیایی از مسئوولیت ها و استرس را برای مادر به عنوان اولین منبع تغذیه، امنیتی و عاطفی و تربیت کودک به بار می آورد. به همین دلیل نقش پدر در همراهی همسر برای کاستن از تنش های تربیت کودک مهم مینماید. بالطبع وقتی خانومی در امر فرزند داری از حمایت و پشتیبانی همسرش بر خوردار باشد بهتر با مسائل برخورد وآن ها را حل و فصل مینماید.
در بین خانوم های شاغل هم موضوع نگهداری و سپردن کودک شان به یک فرد امن و مطمئن یا مهد کودک ها به وفور دیده میشود، از طرفی نگران عدم رسیدگی صحیح آن ها به نیاز های شیرخوار و کودک شان هستند. مادر شدن نعمتی است که وقتی بر زنی ارزانی داشته میشود یک سری وظایف را نیز با خود به همراه دارد که موظف به رعایت آن ها میباشد، بنابراین در کنار کمک گرفتن از سایر منابع حمایتی در نگهداری و تربیت فرزند نقش مهم مادر نباید مورد بی توجهی و غفلت واقع شود.
مشکلات تولد کودک
همان طور که در بالا هم ذکر آن رفت یکی از سخت ترین و پر تنش ترین مراحل زندگی بعد از تولد، "دوره نوزادی" و قبل از زبان آموزی کودک است زیرا برای درخواست هر نیازی به یک سری مکانیزم های ساده چون گریه، خنده، واکنش های بازتابی مجهز میباشد که عدم فهم صحیح والدین از این نشانه ها و پاسخ های رفتاری خاص کودک میتواند به اشتباه سرآغاز مشکلاتی برای والدین و فرزند شان باشد. در این مقاله ما با اصلی ترین مکانیزم یعنی بی قراری و گریه و معنایی که پشت آن ها پنهان است میپردازیم. امیدواریم والدین به ویژه مادران عزیز با خواندن این مقاله در روند تربیتی و ارضای نیاز های دلبند شان تغییرات لازم را به عمل آوردند و راه صحیح را در پیش گیرند.
علت بی قراری نوزاد
علت بی قراری نوزاد به عوامل مختلفی بستگی دارد. به عوامل زیر توجه کنید:
گرسنگی:
معمول ترین علت بی قراری نوزاد که همه به آن اگاه هستند گرسنگی و عدم رفع نیاز نوزاد به تغذیه مناسب است. منظور از تغذیه درست به کمیت و کیفیت شیرمادر یا شیر خشک، عدم رعایت زمان ارائه شیر، بی توجهی به مکان مناسب و شیوه درست گرفتن نوزاد در هنگام شیر دهی میباشد.
تعویض کودک:
مادری که با توجه به خراب کاری نوزادش او را به حال خود رها میکند و بی توجه به نیاز کودک به تعویض به موقع و تمییز شدن به کارش میپردازد، عامل اصلی این مشکل میباشد. علاوه برآن برخی نوزادان نسبت به جنس و کیفیت پوشک مصرفی حساسیت خاصی نشان میدهند و با خارش و قرمزی محل دفع و ادرار شان مواجه میشوند.
رعایت بهداشت و پاکیزگی نیازی است که در تمامی سنین برای فرد لازم میگردد و نادیده گرفتن آن مورد خوشایند هیچ کس نیست اما تفاوت یک بزرگسال با نوزاد در توان به زبان آوردن خواسته هایش و خود مراقبتی میباشد. نوزادی که تنها سلاحش برای بر قراری رابطه با والدین و اطرافیان گریه و خنده است در این شرایط ناپسند جهت متوجه کردن مراقبینش چاره ای جز سر در دادن گریه و نالیدن ندارد. از طرفی پوشک کردن طولانی مدت برای نوزاد خوشایند نمیباشد. احساس گرفتگی و ناراحتی عجیبی به او دست میدهد که دوست دارد لحظه ای ولو خیلی کوتاه آن را از خود دور نماید در غیر این صورت با بد اخلاقی به این رفتار مادر واکنش نشان میدهد.
دندان در آوردن:
یکی از زیبایی های کودکی و در عین حال دردناک برای نوزاد در حال رشد، تجربه رویش دندان هاست که با خارش و قرمزی لثه ها، مشکل در کنترل بزاق دهان، مشکل بلع و فرو بردن غذا مشخص میشود.
درجه حرارت:
نوسان در دمای بدن و سردی و گرما در حد افراطی از جمله دلیل بی قراری و گریه کردن نوزاد میباشد.
سر و صدا:
هر فردی برای رفع نیاز به خواب و استراحت ترجیح میدهد در محیطی آرام و ساکت به دور از جنجال و هیاهوی روزانه به خواب رود. متاسفانه در خانواده هایی که به این نیاز نوزاد توجهی نمیشود همیشه با مشکل نا آرامی فرزند شان مواجه هستند و جالب تر آن که به اشتباه آن را به گرسنگی ربط میدهند و وقتی با مقاومت کودک شان برای پستان گرفتن و شیرخوردن مواجه میشوند دچار استرس و کلافگی میشوند که همین روحیه نا ملایم مادر، شدت مشکل کودک را چند برابر مینماید.
کسالت:
درست است که نوزادی دوره ای است که فرد خیلی قادر به تشخیص تقاوت ها در محیط نیست اما دیدن یک نقطه ثابت و به یک نحو آرام شدن، برای هرکسی کسل کننده و بی هیجان میباشد. بنابراین در صورت مشاهده بی قراری نوزاد تان میتوانید آن در محیط یکنواخت و تکراری جست و جو نمایید.
گوش درد:
از شایع ترین عوامل بروز گریه ونا آرامی در نوزادی میتوان به بیماری گوش درد اشاره داشت. زمانی که تمام تلاش های شما برای آرام کردن نوزاد بی نتیجه میماند و او کماکان با گریه و فریاد واکنش نشان میدهد میتوانید به درد ناحیه گوش او مشکوک شوید.
قولنج:
درد سر ساز ترین مشکلی که نوزاد را مبتلا میکند و او را وادار به سر زدن گریه میکند درد ناشی از قولنج و عدم تخلیه هوا و مشکل نفخ میباشد.
مشکلات روحی مادر:
این موضوع متاسفانه برای خیلی ازوالدین قابل قبول نیست که دلیل بی قراری و حال بد نوزاد شان به مشکلات روانی، استرس، غم واندوه آن ها در طی روز بر میگردد.
آروغ زدن:
با هر بار مصرف شیر مقداری هوا وارد معده و شکم نوزاد میشود که در صورت تخلیه نشدن دردی در ناحیه شکم به وجود میآورد که برای کودک خوشایند نیست و منجربه گریه کردن او میشود.
راه های آرام کردن کودک
راه هایآرام کردن کودک شامل روش هایی برای تسکین درد و بی قراری نوزاد گریان و نا آرام میباشد. بسته به این که مشکل بی قراری نوزاد از چه نوعی باشد، راه های آرام کردن کودک نیز متفاوت میگردد. در این بخش سعی کرده ایم در مقابل هر دلیل راه حل آن را قرار دهیم.
آروغ زدن:
بهترین روش هوا گیری و نفخ کودک، ایستاده نگه داشتن او در آغوش است طوری که سرش روی شانه شما قرار گیرد و خیلی آهسته بر پشت نوزاد بزنید.
گرسنگی:
با توجه به رشد سریع نوزاد، توجه به وعده های غذایی به موقع لازم میگردد. به تنوع غذایی و ارائه مزه های متنوعی از ترش وشیرین، بر احساس شادی نوزاد تان بیفزائید.
زمان خواب و بیداری:
یک نوزاد اکثر شبانه روز را در خواب به سر میبرد ولی با توجه به میزان فعالیتی که در طی یک روز داشته است ممکن است این زمان به هم خورده باشد. بهتر است در این روش به تنظیم خواب و بیداری او با میزان تحرکاتش توجه نمایید.
کسالت:
ایجاد محیطی از محرکات متنوع و گوناگون و دل پذیر برای سن نوزاد.
مشکلات روانی مادر:
بهترین راه حل اختصاص دادن زمانی برای استراحت و تجدید قوا به خود تان است. به همین منظور میتوانید از کمک های اطرافیان مثل همسر، مادر، یا سایر افراد مطمئن و دلسوز جهت نگهداری فرزند تان بهره بگیرید.
قولنج:
یک راهکار اساسی برای رفع قولنج و سفتی شکم، نوع بغل کردن نوزاد است. کودک را به این صورت بغل کنید که سرش روی قسمت داخلی آرنج و پاهایش روی دست شما قرارگیرد.
دندان در آوردن:
برای رفع درد ناشی از رویش دندان ها میتوانید با استفاده از حوله های سرد و تمییز، یا مسواک های انگشتی که در بازار موجود است به تمییزی لثه ها بپردازید. از دارو های تجویزی پزشک معالج و استفاده از دارو های گیاهی چون عصاره میخک و بابونه میتوانید استفاده نمائید.
تعویض پوشک:
گریه نوزاد میتواند به مکان نا مناسب تعویض(مثل میز مرتفع تعویض)، سرمای ناشی از دستمالی که زیرش پهن میشود، مارک پوشک برگردد. بهتر است با عوض کردن جنس پوشک مصرفی، و استفاده آز آب ولرم جهت شست و شوی مکان دفع و پشت نوزاد این مشکل را خوبی حل نمائید.
گوش درد:
استفاده از روغن زیتون و چکاندن چند قطره در گوش و استفاده از حوله گرم در جلوی گوش نوزاد پیشنهاد میشود.
روش آرام کردن کودک بی قرار
روش آرام کردن کودک بی قرار علاوه بر موارد مهمی که در بخش بالا بیان شد در این قسمت نیز به سایر روش آرام کردن کودک بی قرار پرداخته شده است:
استفاده از موسیقی و صدا های آرام بخش
شیرخشک های مناسب
ماساژ و مالیدن شکم به صورت دورانی و آرام
گهواره و آغوش گیر های آماده
پیاده روی و راه رفتن آرام
لالایی و آواز خواندن ملایم در هنگام خواب
ورزش و انجام حرکات نرمشی ساده با بدن نوزاد
بازی کردن و سرگرم نمودن او
مجهز کردن اتاق خواب به انواع آویز های متنوع و رنگارنگ
استفاده از توپ های سوئیسی و خواباندن کودک روی آن و غلتاندن آرام آن
آرام کردن کودک گرسنه
آرام کردن کودک گرسنه به رسیدگی به موقع تغذیه نوزاد بر میگردد و شامل: رعایت ثبات زمانی در ارائه غذا، قرار گرفتن در مکان آرام و بی سر و صدا، نحوه صحیح بغل گرفتن در هنگام دادن شیر به او، استفاده از مارک های مناسب شیر خشک، تنوع غذایی و قرار دادن انواع مزه های گوناگون در رژیم غذایی نوزاد میباشد به این ترتیب به بهترین روش میتوان در آرام کردن کودک گرسنه تلاش نمود.
آرام کردن گریه نوزاد
آرام کردن گریه نوزاد گله و شکایتی است که با وجود تمام روش های فوق کماکان برای برخی والدین وجود دارد. در این صورت باید گفت زمانی که دلیل گریه و بی تابی کودک در هیچ یک از روش های فوق یافت نشد تشخیص ما، "گریه به خاطر گریه" است یعنی کاملا طبیعی است و جای نگرانی نیست. تنها پیشنهاد ما در این مواقع این است که چند دقیقه کودک را در گهواره اش و در اتاق تنها بگذارید و خودتان را به شنیدن موزیکی ملایم و خوردن یک چای یا قهوه دبش دعوت نمائید. بعد از تجدید قوا و برگشت به اتاق متوجه میشوید او نیز آرام گرفته و به خواب رفته است اما اگر کماکان بی قراری مینماید او را به آرامی بغل نمایید و اطراف خانه راه بروید تا به خواب رود و به آرام کردن گریه نوزاد دست یابید.
سوالات متداول
نقش مادر در بی قراری نوزاد چیست؟
بی توجهی و نادیده گرفتن نیاز های کودک به ویژه تغذیه و عدم ارضای به موقع آن ها از جانب مادر در بروز بی تابی نوزاد تاثیر دارد.
درمان مفید برای تسکین درد گوش نوزاد چیست؟
استفاده از روغن زیتون و پارچه نرم و گرم و بغل کردن نوزاد رو ش های مناسبی برای تسکین درد گوش میباشد.
نوزادی شامل چه مقطعی از رشد کودک است؟
از زمان تولد تا روز چهلم بعد از تولد را دوره نوزادی مینامند.
هدف مرکز مشاوره و روانشناسی آویژه از ارائه اطلاعات لازم در زمینه مشکلات روانی، افزایش آگاهی شماست تا با توسعه دانش خود، جهت ارتقا و بهبود کیفیت زندگی خود، گامی مهم بردارید. لطفا برای کسب اطلاعات بیشتر سایر مقالات متخصصان مرکز مشاوره آویژه را مطالعه نمایید .
در این راستا مرکز مشاوره تلفنی و روانشناسی آویژه خدمات متنوعی را در زمینه مشاوره کودک به شما هم میهنان عزیز ارائه میدهد.
منبع:10 Ways to Teach Kids to Calm Down