یکی از انواع اختلالات اضطرابی در کودکان اختلال لالی انتخابی یا موتیسم (Selective Mutism) است، که مشخصه اصلی آن عدم توانایی در صحبت و برقراری ارتباط در موقعیت های خاص است. این بیماری معمولاً اولین بار در کودکی تشخیص داده می شود. کودکانی که به طور انتخابی لال هستند، در موقعیت های خاص اجتماعی مانند مدرسه یا اجتماع دیگر قادر به صحبت نیستند.
علت اختلال موتیسم یا لالی انتخابی به عوامل مختلفی می تواند مرتبط باشد و این کودکان عموما دچار نقص در گفتار خود نیستند و در موقعیت های دیگر به درستی ارتباط برقرار می کنند. در این مقاله به بررسی کامل علت، علائم و درمان اختلال موتیسم پرداخته شده است.
علائم اختلال لالی انتخابی چیست
همانطور که ذکر اختلال لالی انتخابی از اختلالات اضطراب بوده که در کمتر از یک درصد کودکان تشخیص داده می شود و در موقعیت های خاصی علائمی به همراه دارد که دانستن آن ها به تشخیص درست این بیماری در کودک کمک می کند، در این جا علائم اضطراب این اختلال ذکر شده است.
ابراز تمایل به صحبت که اضطراب، ترس یا خجالت مانع آن می شود.
بی قراری، اجتناب از تماس چشمی، کمبود حرکت یا عدم بیان احساس ترس در موقعیت ترسناک
ناتوانی در مکالمه در مدرسه و سایر موقعیت های خاص اجتماعی
استفاده از ارتباطات غیرکلامی برای بیان نیازها (به عنوان مثال سر تکان دادن، اشاره کردن)
کمرویی، ترس از مردم و عدم تمایل به صحبت در سنین 2 تا 4 سالگی
به راحتی صحبت کردن در موقعیت های خاص مثلا در خانه و یا با افراد آشنا و نزدیک در حالی که در همان بازه زمانی در موقعیت های دیگر مثل مدرسه این رفتار دیده نمی شود.
بزرگسالان و سایر کودکان گاهی این رفتار را سرکشی و لجبازی کودک پنداشته، در حالی که این اختلال نوعی دفاع از خود می باشد.
حتما بخوانید: اختلال اضطراب جدایی
علت اختلال موتیسم چیست
علت دقیق و مشخصی از بیماری لالی انتخابی به دلیل کمیاب بودن آن مشخص نشده است، زمانی اعتقاد بر این بود که این اختلال به دلیل تروما و آسیب روحی مثل تجاوز جنسی و موارد دیگر به وجود می آید. اما اکنون تحقیقات نشان داده که این اختلال ریشه ژنتیکی داشته و با اختلال اضطراب اجتماعی ریشه های مشترک دارد. اما به طور کلی مانند بسیاری اختلالات دیگر تنها یک عامل در بروز موتیسم تاثیر ندارد. عوامل احتمالی دیگر شامل موارد زیر است.
خجالتی بودن کودک
اختلال اضطرابی داشتن
ترس از خجالت کشیدن در مقابل دیگران
سایر دلایل اختلال لالی انتخابی می تواند شامل عوامل محیطی و یا خلق و خوی فرد باشد، کودکی که رفتار های اجتنابی داشته و یا مشکل زبان دارد نیز می تواند در معرض این اختلال باشد. همچنین والدینی که اضطراب اجتماعی داشته و رفتار های اجتنابی از خود نشان می دهند می توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند.
این اختلال گاهی با سایر اختلالات همپوشانی داشته که در این جا مشاهده می کنید:
اضطراب
اختلال پانیک
تاخیر رشدی
وسواس فکری عملی
مشکلات گفتار مثل لکنت زیان
افسردگی
حتما بخوانید: عوارض اضطراب
درمان اختلال موتیسم در کودکان
اگر به موقع اقدام شود، درمان اختلال لالی انتخابی یا موتیسم بسیار راحت و بی دردسر است. بنابراین اگر کودک شما دو ماه یا بیشتر در مدرسه سکوت کرده است، مهم است که هر چه سریع تر برای درمان اقدام شود. درمان های این اختلال شامل موارد زیر است.
۱روان درمانگری
یک روش درمانی متداول در مورد لالی انتخابی استفاده از برنامه های مدیریت رفتار است برای کودک است، چنین برنامه هایی شامل تکنیک هایی مانند حساسیت زدایی و تقویت مثبت است که هم در خانه و هم در مدرسه تحت نظارت روانشناس اعمال می شود.
۲دارو درمانی
دارو نیز ممکن است به ویژه در موارد شدید یا مزمن، یا در مواردی که روش های دیگر منجر به بهبود نشده باشد، مناسب باشد. انتخاب استفاده از دارو باید با مشورت پزشکی که تجویز داروی اضطراب را برای کودکان تجربه کرده است انجام شود. چون اکثر دارو ها برای کودک مضر بوده و اعتیاد آور است.
۳روش های درمانی دیگر
معلمان و سایر افرادی که با کودک شما کار می کنند را مطلع کنید، زیرا برخی معلمان در صورت مشاهده همچین رفتاری از کودکان آن ها را دعوا کرده که این نوع رفتار خود منجر به تشدید علائم اضطراب در کودک می شود.
فعالیت هایی متناسب با مهارت های فعلی آنها انتخاب کنید. یعنی کار هایی که شامل صحبت در جمع و برقراری رابطه اجتماعی می شود را به کودکان اجبار نکنید.
به پیشرفت او پاداش داده و از تنبیه کودک خودداری کنید.
فشار زیاد به کودک وارد نکنید زیرا تنها منجر به افزایش اضطراب او می شود و صحبت را سخت تر می کند.
حتما بخوانید: درمان اضطراب
اختلال لالی انتخابی در نوجوانان
هر چه کودکان بزرگتر می شوند، درمان اختلال موتیسم یا لالی انتخابی سخت تر می شود، زیرا پرهیز از اضطراب در موقعیت های گفت و گویی اضطراب زا تکرار شده و راحت تر می شود. هرچه کودکان فرصت های مهم یادگیری تحصیلی و اجتماعی را از دست بدهند بیشتر تحت تأثیر عوارض اختلال موتیسم قرار می گیرند. به خصوص کودکان و نوجوانان بزرگ تر ممکن است در روابط همسالان، اختلالات اضطرابی دیگر مانند اختلال اضطراب اجتماعی یا عمومی یا افسردگی داشته باشند.
نوجوانان دارای این اختلال ممکن است برای کنترل اضطراب خود به سیگار، الکل و مواد مخدر روی آورند، با وجود این واقعیت که پرداختن به این اختلال به مرور دشوارتر و پیچیده تر می شود، هنوز هم می توان کمک بزرگی کرد. کودکان و نوجوانان بزرگتر ممکن است نیاز داشته باشند به:
فتار درمانی فشرده و قوی
برخی شواهد نشان می دهد که رفتار درمانی شناختی می تواند در کودکان بزرگتر مبتلا به لالی انتخابی مفید باشد.
مداخلات خاص با هدف توسعه مهارت های اجتماعی
مداخلات برای رفع سایر اختلالات مانند اختلال اضطراب عمومی و درمان افسردگی که بعید است خود به خود برطرف شوند.
داروهای تجویز شده برای کمک به آنها در شرکت در درمان
در ادامه بخوانید: کاهش اضطراب دانش آموزان
کلام آخر
به طور کلی پیش آگهی خوبی برای لالی انتخابی وجود دارد. تا زمانی که مشکل دیگری در ایجاد این بیماری وجود نداشته باشد، کودکان معمولاً در موقعیت های دیگر عملکرد خوبی دارند و نیازی به قرار گرفتن در کلاس های آموزش ویژه ندارند. به شرطی که به موقع این اختلال تشخیص داده شده و توسط یک متخصص درمان شود.
سوالات متداول
1- ✔️ اختلال لالی انتخابی یا موتیسم چیست؟
✔️ یکی از انواع اختلالات اضطرابی در کودکان اختلال لالی انتخابی یا موتیسم (Mutism) است که در متن مقاله بررسی شده است.
2- ✔️ علائم اختلال لالی انتخابی چیست؟
✔️ این بیماری در موقعیت های خاصی علائمی به همراه دارد که دانستن آن ها به تشخیص درست این بیماری در کودک کمک می کند که در متن مقاله شرح داده شده است.
3- ✔️ درمان اختلال موتیسم در کودکان چیست؟
✔️ اگر به موقع اقدام شود، درمان اختلال لالی انتخابی یا موتیسم بسیار راحت و بی دردسر است که در متن مقاله شرح داده شده است.