راه های تنظیم خواب کودک

همانگونه که همه ی ما می دانیم، دوران کودکی از جمله ایامی است که کودک رشد قابل توجهی دارد. یکی از عوامل مهم در رشد کودک خواب و استراحت کافی و مناسب می باشد. منتهی با توجه به عوامل مختلفی که امروزه به شدت در زندگی های مردم بروز پیدا کرده است، موضوع خواب کودکان در حاشیه قرار گرفته است.

به همین منظور تنظیم خواب کودک برای والدین به نوعی دغدغه تبدیل شده است، برای تنظیم خواب کودک ابتدا باید علت بی نظمی خواب در وی را پیدا کرده و سپس نسبت به آن اقدام صورت گیرد. در ادامه مطالبی در جهت تنظیم خواب کودک و شناسایی عوامل موثر در این زمینه ارائه شده است.

علت بی نظمی خواب کودک

برای تنظیم خواب کودکان ابتدا باید علت بی خوابی کودک و یا بی نظمی خواب او را دریافت که در این جا برخی دلایل آن مطرح شده است.

تغذیه نامناسب

به جرات می توان گفت که مهمترین عامل در بی نظمی خواب کودک، تغذیه نامناسب او می باشد. زمانی که کودک از خوراکی ها و غذاهایی استفاده کند که در سیستم بدنی او اختلال ایجاد کند، قطعا ساعات خواب او تحت الشعاع قرار می گیرد.

مواد کافئین دار به شدت می توانند اثر گذار باشند. به عنوان مثال کودک در روز ممکن است مقدار زیادی شکلات یا کاکائو میل کند. یا اینکه والدین در مواقع مختلف برای سرگرم کردن کودک یا جلوگیری از بهانه گیری او به کودک شکلات بدهند؛ در صورتی که شکلات به شدت می تواند کودکان را بی خواب کند. ترکیبات استفاده شده در این خوراکی، بدن کودکان را بیش از حد فعال کرده و سبب می شود انرژی مضاعفی پیدا کنند.

استرس و اضطراب کودک

کودکان با توجه به روحیه حساسی که دارند، ممکن است در مورد کوچکترین مسائل تحت تاثیر قرار گرفته و دلشوره پیدا کنند. این حالت برانگیختگی که در بدن آن ها به وجود می آید، سبب می شود که نتوانند به درستی استراحت کنند. به عنوان مثال ممکن است کودک نتواند به دور از والدین خود بخوابد و استرس اینکه در هنگام خواب او تنها شود سبب می شود که نتواند به خواب برود یا اینکه از کیفیت خواب او کم کند.

گاهی ممکن است ترس از تاریکی در کودک منجر به بی خوابی او شود. در چنین مواقعی برای تنظیم خواب کودک خود بایستی به او آرامش تزریق کند که با اطمینان خاطر به خوب برود.

مشکلات فیزیولوژیک

از دیگر علت های بی خوابی نوزاد و کودک می توان به مشکلات جسمی او اشاره کرد. به عنوان مثال انسداد مجرای تنفسی باعث می شود که کودک در هنگام خواب احساس خفگی پیدا کرده و از خواب بپرد. از طرفی دیگر ممکن است ترشح هورمون های مختلفی که کمتر و بیشتر از حد استاندارد شده اند باعث شود تا کودک نتواند به درستی بخوابد.

بیش فعالی کودک

برخی کودکان که دچار اختلال بیش فعالی و کمبود توجه هستند نیز در مواقعی دچار بی نظمی در خواب شده و یا کم خواب می شوند. بنابراین همین امر نیز منجر به کاهش تمرکز و توجه آن ها می شود.

حتما بخوانید: علت بیش فعالی کودکان

راه های تنظیم خواب کودک

راه های مختلفی بسته به علت بی خوابی کودک برای تنظیم خواب وی وجود دارد که در این جا برخی از آن ها را به طور کامل شرح داده ایم.

مراقبت از تغذیه کودک

خوراکی های مضر که امروزه به شدت توسط کودکان مصرف می شوند، بایستی کنترل شوند. تا حد امکان از استفاده خوراکی های صنعتی و شیمیایی جلوگیری نمایید. سعی کنید کودک در طول روز آب کافی بنوشد و همچنین استفاده از سبزیجات و میوه ها را در دستور کار خود قرار دهید.

خوراک تماشای کودک را کنترل کنید.

کودکان بیشتر زمان خود را یا مشغول تماشای کارتون هستند و یا مشغول بازی های انیمیشنی از طریق رایانه و تبلت هستند. به همین منظور بایستی توجه ویژه ای داشتیم باشیم که آن ها چه برنامه هایی را تماشا می کنند و چه بازی هایی می کنند.

بازی های با محور خشونت می تواند کودک را تهییج کرده و سبب کم خوابی آن ها شود. از طرفی دیگر کارتون های افسانه ای و تخیلی موجب می شوند که کودک در خواب کابوس دیده  کیفیت خواب او کاهش یابد. در نتیجه از جمله راه های تنظیم خواب کودکان این است که والدین خوراک چشمان آن ها را کنترل کنند.

ایجاد بازه های خواب و بیداری

نوزادان در هر 24 ساعت 20 ساعت به خواب احتیاج دارند! و همچنین کودکان در سنین 5 الی 12 سال روزانه 10 ساعت بایستی بخوابند. با توجه به این میزان ساعت خواب، می تواند برنامه ای مدون تدوین کرده و کودک را در ساعت های مشخص بیدار کرده و در ساعات خواب، خاموشی بزنید. برای تنظیم خواب کودک ممکن است در اوایل راه به کودک فشار بیاید، اما پس از گذشت مدتی، کودک با این ساعت خواب آداپته می شود.

هنگام خواب، باید فضا برای کودک مهیا باشد.

این که توقع داشته باشید کودک در ساعتی که مقرر کرده اید، کودک به خواب برود در حالی که تلویزیون روشن است و همه اعضای خانواده مشغول تماشا هستند، کمی غیر منطقی است. هنگامی که کودک بایستی بخوابد باید همه چیز مهیا باشد. حداقل اینکه افراد خانه مشغول به کار خود باشند و دورهمی نباشد.

همچنین بهتر است فضای اتاق خواب کودک از هرگونه عاملی که سبب بی خوابی کودک می شود، عاری باشد.

انرژی کودکان را به صورت بهینه تخلیه کنید.

کودکان کوه انرژی هستند؛ تا زمانی که این کوه انرژی تخلیه نشود خواباندن کودک کار سختی خواهد بود. به همین منظور نیاز است که با استفاده از بازی های مهیج یا بردن کودک به پارک یا بازی خانه، انرژی او را تخلیه کند. در چنین حالتی بدن به استراحت نیاز داشته و خوابیدن کودک راحت خواهد بود.

حتما بخوانید: تصورات اشتباه در مورد خواب نوزاد

محیط چه تاثیری بر تنظیم خواب کودک دارد

همان گونه که پیشتر گفتیم، برای منظم کردن خواب کودک باید فضا و محیطی که در آن زندگی می کند آماده و مهیا باشد. منظور از محیط، منحصرا چیدمان و فضای فیزیکی نیست بلکه علاوه بر آن سبک زندگی حاکم بر خانواده است.

یکی از خصوصیات کودکان کنجکاوی است، آنان همیشه تمایل دارند تا در بطن اتفاقات و وقایع خانواده قرار گیرند. به همین خاطر اگر در ساعات خواب کودک دورهمی برگزار کنید، کودک دل به خواب نداده و مدام تمایل خواهد داشت تا در جمع حاضر شود.

همچنین چیدمان و دیزاین محیط می تواند تاثیر به سزایی در تنظیم خواب کودک داشته باشد. هر چقدر که در فضا از رنگ های ملایم استفاده کنیم و تجهیزات و لوازم را از رنگ های آرامش بخش انتخاب کنیم، قطعا در کیفیت خواب کودک تاثیرگذار خواهد بود. استفاده از روانشناسی رنگ ها در این مواقع بسیار کارساز است.

آب و هوای اقلیم ها هم می تواند در این زمینه تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال در مناطق بیابانی و گرمسیری افراد از ساعت خواب کمتری برخوردار هستند تا افراد ساکن در کوهستان. خصلت سرما در آرامش و نهفتگی است.

اتاق خواب کودک اگر دارای لوازم و وسایلی باشد که مدام او را به تخیلات خود برده، یا اینکه دائما سبب شود که او به فکر فرو برود، قطعا در خواب کودک تاثیرگذار خواهد بود. برای جلوگیری از این مشکل پیشنهاد می شود که سبک دیزاین اتاق خواب کودکان را مینیمال انتخاب کنید تا کاملا در آرامش باشند.

در مجموع برای تنظیم خواب کودک بایستی مشقت ها و سختی هایی را تحمل کرد. زیرا کودکان با بزرگسالان بسیار متفاوتند و اینکه توقع داشته باشیم آن ها مطابق میل ما سازگار شوند، باور اشتباهی است؛ برای رفاه کودکان باید به دنیای آن ها وارد شد.

در ادامه بخوانید: خیال پردازی کودکان

کلام آخر

امروزه با توجه به شب زنده دار بودن اغلب خانواده ها، والدین با دغدغه  تنظیم خواب کودک روبرو هستند. برای اینکه بتوان خواب کودکان را تنظیم کرد، ابتدا بایستی دلایل بی نظمی در خواب را شناسایی کرد و سپس با استفاده از ترفندهایی که ذکر کردیم آن ها را مرتفع کرد.

سوالات متداول

1- ✔️ علت بی نظمی خواب کودک چیست؟

✔️ برای تنظیم خواب کودکان ابتدا باید علت بی خوابی کودک و یا بی نظمی خواب او را دریافت که در متن مقاله شرح داده شده است.

2- ✔️ راه های تنظیم خواب کودک چیست؟

✔️ راه های مختلفی بسته به علت بی خوابی کودک برای تنظیم خواب وی وجود دارد که در متن مقاله ارائه شده است.

3- ✔️ محیط چه تاثیری بر تنظیم خواب کودک دارد؟

✔️ برای منظم کردن خواب کودک باید فضا و محیطی که در آن زندگی می کند آماده و مهیا باشد که در متن مقاله شرح داده شده است.

منبع : راه های تنظیم خواب کودک