احساس و نیاز به خواب یا خستگی غیر عادی در طول روز معمولا به خواب آلودگی شناخته می شود. خواب آلودگی زیاد مشکل مهمی است که می تواند بر روی کیفیت زندگی افراد تاثیر بسیاری بگذارد. شدت این خواب آلودگی می تواند به صورت خفیف یا شدید باشد. گاهی مقاومت در برابر خوابیدن سخت بوده و شرایط را به خطر می اندازد. برای مثال خواب آلودگی در زمان رانندگی خطراتی را در پی دارد.
دلایل مختلفی منجر به خواب آلودگی افراد شده که نیاز به بررسی و سپس اقدام برای رفع آن کرد. اگر خواب‌آلودگی در طول روز مداوم باشد، حتما برای تعیین علت، با پزشک خود مشورت کنید. در این مقاله در مورد موضوع خواب آلودگی و راه های رفع آن مطالبی ارائه شده است.
علت خواب آلودگی چیست
اساسی ترین هدف از خوب خوابیدن در شب این است که ما را هوشیار نگه دارد و در طول روز بهترین عملکرد را داشته باشیم. خواب با کیفیت و میزان خواب کافی برای عملکرد خوب در طول روز ضروری است. عوامل مختلف روانی و زیستی منجر به خواب آلودگی در افراد با شدت مختلف می شود که دانستن علت آن به رفع و درمان کمک می کند. در این جا علت های خواب آلودگی ارائه شده است.
سبک زندگی
برخی از عوامل سبک زندگی ممکن است منجر به افزایش خواب آلودگی شوند، این عوامل شامل کار کردن زیاد در طول روز، تغییر شیفت شب برای افرادی با حوزه های شغلی متفاوت و سایر موارد که گاهی این خواب آلودگی پس از مدتی با تغییر سبک زندگی کاهش می یابد.
مشکل در حوزه روان
خواب آلودگی زیاد گاهی ناشی از روان، احساسات یا ذهن است. برای مثال افسردگی، استرس زیاد و اضطراب از علت های خواب آلودگی هستند. همچنین بی حوصلگی یکی دیگر از عوامل آن است. بنابراین اگر هر یک از این شرایط روانی را تجربه می کنید، احتمالاً احساس خستگی و بی تفاوتی نیز به شما دست می دهد.
مشکلات پزشکی
برخی شرایط پزشکی منجر به خواب آلودگی در افراد می شود، یکی از رایج ترین آن ها دیابت است. سایر عوامل می تواند شامل مواردی باشد که منجر به سردرد مزمن، تاثیر بر متابولیسم و تغییر وضعیت روانی شود. مثل کمکاری تیروئید یا هیپوناترمی که سطح سدیم در خون پایین است.
بی خوابی در شب
افراد روزانه 6 الی 8 ساعت خواب نیاز دارند، گاهی برخی به دلایل مختلف از جمله استرس و اضطراب و عدم شرایط مناسب برای خواب دچار بی خوابی می شوند که از علت های خواب آلودگی در روز های بعد است.
دارو
بسیاری از داروها، به ویژه آنتی هیستامین ها، آرام بخش ها و قرص های خواب، خواب آلودگی را به عنوان یک عارضه جانبی احتمالی همراه خود دارند. این داروها دارای برچسبی هستند که در مورد رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین هنگام استفاده از این داروها هشدار می دهد.
اختلالات خواب
خواب آلودگی بیش از حد بدون علت شناخته شده می تواند نشانه ای از اختلال خواب باشد. طیف وسیعی از اختلالات خواب وجود دارد و هر کدام اثرات منحصر به فرد خود را دارند. این مشکلات می تواند شامل آپنه انسدادی خواب، نارکولپسی، سندرم پای بیقرار و سایر اختلالات است. البته خواب گردی، کابوس دیدن و صحبت در خواب نیز می تواند از علت خواب آلودگی باشد.
نوشیدن کافئین یا غذای سنگین
کافئین یک محرک است و در نوشیدنی هایی مانند قهوه، چای، نوشابه و نوشیدنی های انرژی زا موجود است. شکلات همچنین حاوی کافئین است. کافئین می تواند منجر به اختلال در خواب شبانه شود و فرد در روز بعد احساس خواب آلودگی زیاد داشته باشد. همچنین غذای سنگین و یا تند منجر به ناراحتی شکم شده و از خوابیدن راحت جلوگیری می کند.
ورزش نزدیک زمان خواب
ورزش برای بهبود کیفیت خواب مناسب بوده، اما زمان ورزش بسیار مهم است. برای مثال ورزش قبل ساعات خواب به دلیل افزایش ضربان قلب یا فشار خون خوابیدن را سخت می کند و منجر به خواب آلودگی در فردای آن روز می شود.
شرایط خواب نامناسب
در صورت که شرایط شما برای خواب مناسب نباشد احتمال خواب آلودگی زیاد است، برای مثال تخت ناراحت، بالش نامناسب، لباس خواب ناراحت، وجود نور در محیط، دمای نامناسب، وجود بوی نامطبوع، سر و صدای زیاد، وجود صدای خر و پف دیگری و سایر موارد منجر به خواب نامناسب و خواب آلودگی به دنبال آن می شود.
حتما بخوانید: درمان بی خوابی شبانه
علت خواب آلودگی در بهار
در طول زمستان، بدن هورمون‌هایی مانند سروتونین (کاهش استرس و تقویت‌کننده شادی) را به دلیل ساعات کوتاه‌تر روز کاهش می‌دهد و هورمون خواب ملاتونین بیشتری تولید می‌کند. اما وقتی بهار می آید و ساعات طولانی تر و قوی تری از نور خورشید را به همراه دارد، بدن انسان باید خود را تنظیم کند. همچنین دمای بدن افزایش می یابد، رگ های خونی گشاد می شوند و فشار خون کاهش می یابد. نور باعث می شود که بدن مقدار بیشتری از هورمون فعالیت یعنی سروتونین ترشح کند، در حالی که میزان ملاتونین هنوز بسیار زیاد است، با این حال، بدن نمی تواند فرآیندهای سازگاری را یک شبه مدیریت کند.
در نتیجه، برخی افراد در پایان فصل زمستان و اوایل فصل بهار احساس بی‌حالی، انگیزه کمتر، شادابی کم و خستگی می کنند. بنابراین علت خواب آلودگی در بهار عوامل ذکر شده است. برای رفع آن می توانید زمان هایی را در بیرون از خواب و در هوای آزاد سپری کنید.
حتما بخوانید: خوابگردی چیست
رفع خواب آلودگی
درمان و رفع خواب آلودگی به علت آن ربط داشته و گاهی نیاز به مراجعه به پزشک است. در این جا برخی راه های درمان و رفع خواب آلودگی مطرح شده است.
خود درمانی:
در صورتی که خواب آلودگی ناشی از عواملی مثل سبک زندگی باشد، فرد می تواند به تنهایی برای رفع آن اقدام کند. استراحت بیشتر یا پرت کردن حواس از مشغله های فکری. اگر استرس و اضطراب علت خواب آلودگی زیاد در شماست، از راه های کاهش استرس و اضطراب برای رفع آن استفاده کنید. راه های زیر نیز به شما کمک می کند.
قبل خواب کافئین مصرف نکرده و غذای سنگین نخورید.
قبل خواب ورزش نکنید.
مکان و جای خواب مناسب برای خود مهیا کنید.
مطمئن شوید که زمان کافی برای خوابیدن دارید.
برنامه ریزی برای ساعت خواب و بیداری به شما کمک می کند.
از مصرف الکل پرهیز کنید.
درمان پزشکی:
در طول ویزیت، پزشک سعی می‌کند علت خواب‌آلودگی شما را با بحث در مورد علائم با شما شناسایی کند. آنها ممکن است از شما بپرسند که چقدر خوب می خوابید و آیا اغلب در شب از خواب بیدار می شوید. این سوالات به پیدا کردن علت خواب آلودگی کمک کرده و در صورتی که ناشی از مشکلات روانی باشد شما را به روانشناس ارجاع می دهد. و یا اگر دارویی منجر به این امر شده، آن را عوض کرده و یا دوزش را پایین می آورد.
در ادامه بخوانید: مراحل خواب
سوالات متداول
1- خواب آلودگی چیست؟
احساس و نیاز به خواب یا خستگی غیر عادی در طول روز معمولا به خواب آلودگی شناخته می شود که در متن مقاله مطرح شده است.
2- علت خواب آلودگی چیست؟
دلایل مختلفی منجر به خواب آلودگی افراد شده که نیاز به بررسی و درمان دارد که در متن مقاله توضیح آن ارائه شده است.
3- رفع خواب آلودگی چگونه است؟
درمان و رفع خواب آلودگی به علت آن ربط داشته و گاهی نیاز به مراجعه به پزشک است که در متن مقاله شرح داده شده است.
منبع : علت خواب آلودگی