آیا تا به حال در مورد مراحل خواب چیزی شنیده اید؟ نیاز به خواب یکی از نیازهای انکار نشدنی در بدن هر انسان و هر موجود زنده ای است. اما جالب است تا بدانید خواب دارای مراحل مختلفی است. در هر مرحله خواب، یک سری امواج مغزی نقش دارند که باعث می شود این مراحل از یکدیگر تفکیک شوند و چرخه خواب را به چند دسته تقسیم کنند.
در این بخش تصمیم داریم شما را با مراحل مختلف خوابیدن که شامل 4 مرحله است، آشنا کنیم. در هر کدام از این مراحل اتفاقات مختلفی در مغز می افتد که شاید برایتان جالب باشد تا با آن ها آشنا شوید.
خواب چیست
به طور کلی هر انسان در طول 24 ساعت باید 8 ساعت خواب مفید داشته باشد. طبق تحقیقاتی که در خصوص خوابیدن به دست آمده است، هر انسان حدود یک سوم عمر خود را در خواب به سر می برد. بنابراین خوابیدن یک فرآیند بسیار مهم برای بدن و مغز است. خوابیدن مراحل مختلفی دارد. در هر کدام از مراحل خواب، اتفاق های مختلفی برای مغز می افتد که در واقع همگی آنها بر عملکرد مغز تاثیر می گذارند.
خواب یکی از فرآیندهای طبیعی و ضروری بدن است که باعث بازیابی انرژی و توان از دست رفته جسمی و ذهنی شده و منجر به افزایش قدرت ذهن و تمرکز می شود. شاید همه ما یک ذهنیت کلی از خوابیدن داشته باشیم اما ندانیم که در این چرخه طبیعی، چه اتفاقی می افتد. زمانی که شما یک روز پرمشغله و سخت را پشت سر بگذارید، قطعا به شدت خسته می شود. هم خستگی جسمی و هم خستگی روحی باعث می شود تا عملکرد ذهنی و جسمی شما به شدت کاهش پیدا کند.
زمانی که شما می خوابید، طی مراحل خواب و اتفاقاتی که در خواب برای شما می افتد، انرژی از دست رفته بدنتان را به دست می آورید و پس از بیدار شدن حس سرزندگی و سرحالی به شما دست می دهد. همچنین خوب است تا بدانید زمانی که شما به خواب عمیق فرو می روید، بسیاری از سموم بدنتان دفع می شود. این موضوع هم به سلامتی و هم به افزایش توان و نیرو در بدن شما کمک می کند.
در ادامه به مراحل خواب و اتفاقاتی که در این مراحل برای شما می افتد اشاره می کنیم. اما در اینجا باید به این موضوع اشاره کنیم که شما با خوابیدن در واقع به یک کمای موقت مغزی می روید و هوشیاری شما پس از عمیق شدن خوابتان نسبت به محیط اطرافتان کاهش می یابد. در واقع شما بعد از اینکه به خواب عمیق فرو بروید، دیگر متوجه اتفاقاتی که در اطرافتان می افتد، نخواهید شد و هیچ هوشیاری نخواهید داشت.
حتما بخوانید: ارتباط استرس و بی خوابی
مراحل خواب چیست
حال که با مفهوم خواب و خوابیدن آشنا شدید، بهتر است تا به بررسی مراحل خواب بپردازیم. به طور کلی خوابیدن چهار مرحله مختلف دارد که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.
1مرحله اول خواب
مرحله اول خواب که در این مرحله خواب شما بسیار سبک است. در این مرحله مغز شما به طور کامل به خواب نمی رود. ممکن است شما مرحله اول خواب، با کوچکترین صدایی از خواب بیدار شوید و هوشیاری کاملتان را به دست بیاورید. در این مرحله از خواب که حرکت آرام چشم هم نامیده می شود، عضلات بدن به تدریج آرام می شوند و فعالیت مغز کمتر می شود. اما شاید شما در این مرحله احساس کنید که اصلا نخوابیده اید. زیرا ممکن است شما کاملا متوجه صداهای اطرافتان شوید و یا حتی به موضوعی فکر کنید!
2مرحله دوم خواب
مرحله دوم خواب یکی دیگر از مراحل خواب است، اما با این تفاوت که برای شما حکم مرحله دوم را دارد اما برای مغز این گونه نیست و حکم مرحله اول را دارد. زیرا در این مرحله حرکت آرام چشم کم کم متوقف می شود و به تدریج ضربان قلب، امواج مغزی و همچنین دمای بدن کاهش می یابد. به دنبال این مکانیزم در بدن، هوشیاری شما نسبت به اتفاقاتی که در محیط اطرافتان می افتد، پایین می آید. به گونه ای که شاید دیگر متوجه صداهای اطرافتان نشوید. پایین آمدن سطح هوشیاری در این مرحله به دلیل کاهش امواج مغزی و ضربان قلب است.
3مرحله سوم خواب
خواب عمیق دیدن در مرحله سوم خواب اتفاق می افتد. در این مرحله شما حساسیت فوق العاده پایینی نسبت به صداها و اتفاقات اطرافتان خواهید داشت و تمرکز حواس را از دست می دهید. به همین علت ممکن است اگر کسی سعی کند که شما را از خواب بیدار کند، در مرتبه های اول موفق نشود. در این مرحله مغز در حال تولید امواج دلتا یا امواج بسیار کند است. به همین علت در این مرحله شما می توانید خواب ببینید.
3مرحله چهارم خواب
حرکت سریع چشم یکی دیگر از مراحل خواب است. در این مرحله چشم ها با حرکت بسیار سریع از این سمت به سمت دیگر می روند و امواج مغزی بسیار سریعتر می شوند. در مرحله 2 و 3 امواج مغزی به شدت کاهش می یابند؛ اما در این مرحله مجددا امواج مغزی افزایش پیدا می کنند و شما راحت تر از خواب بیدار می شوید. اگر در این مرحله شما از خواب بیدار شوید، ممکن است به دلیل خواب آلودگی دچار سردرد و سرگیجه شوید.
حتما بخوانید: عوارض بی خوابی
خواب عمیق چیست
خواب عمیق یکی از مراحل خواب است که در این مرحله خستگی بدن از بین می رود. همچنین هوشیاری مغز در این مرحله به شدت پایین می آید. اما بهتر است تا بررسی کنیم که در خواب عمیق چه اتفاقی برای بدنمان می افتد؟
امواج مغزی کند می شوند
یکی از اتفاقاتی که در مرحله خواب عمیق برای بدن می افتد این است که امواج مغزی به شدت کاهش می یابند. در قسمت قبلی به مراحل خواب اشاره کردیم و گفتیم که در هر مرحله چه اتفاقی برای بدن می افتد. در مقایسه با سایر مراحل خواب، در مرحله خواب عمیق یا همان مرحله سوم، امواج مغزی به شدت کاهش می یابند و هوشیاری در پایین ترین سطح خودش قرار می گیرد.
بافت های بدن ترمیم می شوند
در مرحله خواب عمیق، هورمون های رشد آزاد می شوند و بدن خودش را برای شادابی و نشاط آماده می کند. رشد جسمی و ذهنی کودکان در مرحله خواب عمیق اتفاق می افتد. بنابراین کسانی که این مرحله را از دست می دهند، در واقع در طول روز مدام احساس خواب آلودگی و خستگی می کنند بنابراین زود خوابیدن و به اندازه کافی خوابیدن را فراموش نکنید.
از بین رفتن خستگی جسمی و روحی
از آنجایی که در این مرحله سرعت امواج مغزی به شدت کاهش می یابد و ضربان قلب نیز کند می شود، عضلات و اندام های بدن به خوبی استراحت می کنند و به اصطلاح خستگی بدن در می آید. کسانی که خواب عمیق مفیدی دارند، در طول روز می توانند به خوبی به انجام فعالیت های روزمره شان بپردازند.
مراحل خواب
90 دقیقه برای استراحت کردن
خواب عمیق یکی از مراحل خواب است که تقریبا مدت زمان آن 90 دقیقه می باشد. به طور کلی در 8 ساعت خواب مفید شبانه، بین 60 تا 110 دقیقه خواب عمیق اتفاق می افتد. که این میزان به بالا رفتن انرژی بدن کمک زیادی می کند.
حتما بخوانید: راه های تنظیم خواب کودک
رویا در کدام مرحله خواب رخ می دهد
یکی دیگر از مراحل خواب، چهارم است. این مرحله به مرحله رویا دیدن نیز معروف می باشد. از آنجایی که در مرحله چهارم مغز فعال است و حرکات چشم تندتر می شود، رویا دیدن در این مرحله اتفاق می افتد. اما بهتر است تا به بررسی این موضوع بپردازیم که با رویا دیدن چه اتفاقی در مغز می افتد و چرا در این مرحله رویا دیدن رخ می دهد؟
در مرحله چهارم خواب، رویا دیدن اتفاق می افتد. دلیل این اتفاق، فعال بودن مغز است. با توجه به اتفاقاتی که در مراحل خواب برای ما می افتد، در این مرحله هم مغز فعال تر است و هم بدن واکنش کمتری به اتفاقات بیرونی نشان می دهد. به همین علت مرحله رویا دیدن به مرحله چهارم اختصاص دارد.
اگر ما در مرحله چهارم خواب، رویا می بینیم به این دلیل است که عضلات بدن فعال تر از دیگر مراحل خواب هستند. در این مرحله اندام ها و عضلات بدن به خوبی استراحت کرده اند. به همین علت شما می توانید در این مرحله بین 4 تا 6 رویا ببینید. همچنین در این مرحله فشار خون و ضربان قلب افزایش می یابد و بدن از حالت کمای موقت بیرون می آید.
حتما بخوانید: درمان بی خوابی شبانه
سوالات متداول
1- ✔️ مراحل خواب چیست؟
✔️ خوابیدن مراحل مختلفی دارد و در هر کدام از مراحل خواب، اتفاق های مختلفی برای مغز می افتد که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ خواب عمیق در کدام مرحله از خواب است؟
✔️ خواب عمیق دیدن در مرحله سوم خواب بوده و اتفاق هایی در این مرحله برای فرد رخ می دهد که در متن مقاله توضیح داده شده است.
3- ✔️ رویا در کدام مرحله خواب رخ می دهد؟
✔️ از آنجایی که در مرحله چهارم مغز فعال است روی دیدن در این مرحله رخ می دهد که در متن مقاله شرح کامل آن ارائه شده است.
منبع : مراحل خواب