احرام در نماز یعنی گفتن تکبیر آغازین؛ انسان نمازگزار با گفتن «اللّه اکبر» در ابتدای نماز، به طور رسمی وارد نماز می شود و اموری از قبیل خوردن، آشامیدن، سخن گفتن با مردم و... که قبل از آن بر او مباح بود، حرام می گردد. تکبیره الاحرام را تکبیره الافتتاح نیز می گویند، زیرا با گفتن آن نماز شروع می شود. برخی از فقها، تکبیره الاحرام را مانند تلبیه در حج می دانند که با گفتن آن حاجی محرم شده و محرمات حال احرام بر او حرام می شود.(ر.ک: مصباح الفقیه، ج 11، ص427) گفتن تکبیره الاحرام از واجبات و ارکان نماز است. اگر نمازگزار به عمد یا سهو، تکبیر نگوید یا خللی در آن ایجاد کند، نمازش باطل است و باید آن را دوباره بخواند.
نمازگزار با گفتن تکبیر، عظمت خداوند را یادآوری نموده و او را از همه کس و همه چیز بزرگتر می داند؛ متقابلاً خدا نیز او را بزرگ می دارد. امام حسن عسکری(ع) در این باره فرموده اند: «هنگامی که نمازگزار دو دستش را جهت گفتن الله اکبر بالا می برد و ثنای خدا می گوید، خدای تعالی به ملائکه خود چنین فرماید: ای عبادت کنندگان من آیا نمی بینید بنده ام را که چگونه مرا بزرگ و عظیم شمرده و از شریک و نظیر پاک دانست؟ شما را شاهد می گیرم به درستی که به زودی من او را در دار جلالم، بزرگ و عظیم خواهم کرد و او را در دار کرامتم، از گناهان پاک می سازم و از عذاب جهنّم و آتش آن حفظ می کنم.»(بحارالانوار، ج82، ص221)
بدیهی است گفتن تکبیر باید صادقانه و از روی اعتقاد و اخلاص قلبی باشد و نمازگزار واقعا همه را در مقابل خدا کوچک و حقیر بداند. امام صادق(ع) می فرمایند: «پس به هنگام نماز دل خود را بیازمای. اگر در عمق جان، شیرینی نماز و سرور و بهجت آن را می یابی و دلت از راز و نیاز با او شادمان است و از گفتگو با او لذت می برد، بدان که خداوند تو را در تکبیری که بر زبان رانده ای تصدیق فرموده است و گر نه، بدان فقدان لذّت مناجات و محرومیت از شیرینی عبادت دلیل بر این است که خداوند تو را در گفتن تکبیرات دروغگو دانسته و از درگاه خود رانده است.»(بحارالانوار، ج81، ص230)