انس


آرام یافتن به چیزی، خو گرفتن، همدمی، دوستی، مودت:

شاهد عقل و انس روح او بود **** دیده را از جهان فتوح او بود

خاقانی

حضور خلوت انس است و دوستان جمعند **** وان یکاد بخوانید و در فراز کنید

حافظ

مقام اُنس، جایگاه ویژه ­ای است که رسیدن به آن مستلزم تلاش، مجاهدت و اخلاص است. هر کس خواهان اُنس با دیگری باشد، باید چنان رفتاری داشته باشد که فرد مقابل به او اعتماد نماید. امام علی(ع) فرماید: «خداوند به حضرت موسی(ع) وحی کرد: هر کس، شخصی را دوست دارد با او اُنس می­ گیرد و هر کس به دوستی اُنس گرفت گفته‌ او را تصدیق می­ کند و به کردارش خشنود می‌شود. ای موسی(ع) من تنها به محبّانم اختصاص دارم.»(ر.ک: ارشاد القلوب الی الصواب، ج 1، ص100)

خداوند پاداش کسانی که او را از صمیم قلب دوست داشته باشند، اُنس با خود را قرار می ­دهد. هنگامی که میان دو دوست اُنس و صمیمیت برقرار شد، چنان به یک دیگر دل می­ بندند که جدایی و فراق بدترین عذاب برای آنهاست. امیرمؤمنان علی(ع) در فرازی از دعای کمیل، به درگاه خداوند عرض می­ کند: «یا الهی و سیدی و مولای و ربی، صبرت علی عذابک، فکیف اصبر علی فراقک؛ آقا و سید و مولای من! گیرم که به عذابت صبر کردم، چگونه می­ توانم بر فراقت شکیبایی ورزم؟»(الإقبال بالأعمال الحسنة، ص708)

‌ برای انس با خدا راه ­های گوناگونی وجود دارد که عبادت­ هایی چون نماز، روزه، مناجات و اعتکاف از مؤثرترین آنهاست. پیامبران اولوالعزم در قرآن جایگاه ویژه‌ای دارند. حضرت موسی(ع) یکی از آنها بوده و جزو مقربین می­ باشد: «وَ اذْکُرْ فِی الْکِتَابِ مُوسَی إِنَّهُ کَانَ مُخْلَصًا وَ کَانَ رَسُولا نَبِیًّا* وَ نَادَیْنَاهُ مِنْ جَانِبِ الطُّورِ الأَیْمَنِ وَ قَرَّبْنَاهُ نَجِیًّا؛ و در این کتاب از[حضرت] موسی(ع) یاد کن زیرا که او پاکدل و فرستادهای پیامبر بود و از جانب راست طور او را ندا دادیم و در حالی که با وی راز گفتیم او را به خود نزدیک ساختیم.»(مریم، آیات52 ـ۵1) آن حضرت(ع) تجلی خدا بر کوه طور را تجربه کرده و به طور مستقیم مورد خطاب خداوند قرار گرفته است. میقات چهل روزه ­ای با خدا داشته است. این حوادث باعث شد که حضرت موسی(ع) انس خاصی با خدا داشته باشد و همیشه با یاد خدا مأنوس باشد.