کمبود عزت نفس، ریشه‌ی بسیاری از مشکلات رفتاری و ذهنی ماست.
اگر چه نمی‌توان به عزت نفس به عنوان داروی معجزه آمیز برای رفع همه‌ی مشکلات نگاه کرد، اما واقعیت این است که اگر کمی دقیق‌تر و عمیق‌تر بررسی کنیم، در بسیاری از مشکلات و چالش‌های زندگی شخصی و شغلی خود، می‌توانیم ردپای عزت نفس را به عنوان یکی از ریشه‌ها ببینیم.
اثرات کمبود عزت نفس در زندگی چیست؟
ـ کمبود عزت نفس و نقش آن در تصمیم گیری
کمبود عزت نفس، موجب می‌شود در تصمیم گیری ها، برای دانش، نگرش، تجربه و الگوهای ارزشی خودمان، به اندازه‌ی دیگران، اعتبار قائل نباشیم و به همین دلیل، برای اطرافیان سهمی بیش از آنچه باید، در تصمیم‌گیری‌های شخصی خود قائل شویم.
ـ تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس
آنچه به عنوان اعتماد به نفس پایین ما را نگران می‌کند، عموماً (و البته نه همیشه) می‌تواند حاصل عزت نفس پایین باشد.
عموماً آنچه به عنوان کمبود اعتماد به نفس می‌شنویم، و می‌بینیم که اکثر مردم برای بهبود اعتماد به نفس تلاش می‌کنند، بیش از آنکه واقعاً از جنس اعتماد به نفس باشد، میوه‌ی نامطلوبی است که از ریشه‌ی عزت نفس پایین روییده است و ما به جای درمان ریشه، در تلاش برای بهبود میوه هستیم.
ـ کمبود عزت نفس موجب افراط و تفریط در انتقادپذیری می‌شود
بسیاری از ما به دلیل عزت نفس پایین، نقد‌های عالمانه‌ی دیگران را نمی‌پذیریم و بسیاری دیگر، به دلیل عزت نفس پایین، جرات رد کردن نقد منتقدان را نداریم.
انتقادناپذیر بودن به صورت مطلق، و احترام به نقد همه‌ی افراد، شاخصی قطعی از ناهنجاری در حوزه‌ی عزت نفس است.
کافی است به تعاملات انسانها در شبکه های اجتماعی سر بزنید تا این ناهنجاری‌ها را که گاه خود را در لباس فرهنگ و شعور و گاه در لباس خشونت پنهان می‌کنند، ببینید.
متاسفانه، آن‌قدر که برای ما از اهمیت درس خواندن و حفظ کردن و رقابت کردن و امتیاز جمع کردن و موفق شدن گفته‌اند، برای افزایش عزت نفس و مراقبت از عزت نفس نگفته‌اند.
همچنین مادرها و پدرهایی که وقت و عمر خود را به پول تبدیل کرده و تمام آن پول و دارایی و وقت باقیمانده را برای کلاس‌های زبان و ورزش و موسیقی فرزندان خود هزینه کرده‌اند، در بودجه بندی منابع خود و انتخاب رفتارهای خود، سهمی برای افزایش عزت نفس فرزندان خود قائل نشده‌اند.
ـ کمبود عزت نفس و فشار مقایسه خود با دیگران
کمبود عزت نفس باعث می‌شود به جای مقایسه‌ی وضعیت امروز خودمان با گذشته‌ی خودمان، به صورت دائمی مشغول مقایسه‌ی خودمان با اطرافیان باشیم. اگر چه به عنوان شعار، همه بلدند از این حرف‌ها بزنند، اما برای پیدا کردن کسانی که جرات و توانمندی دارند که خود را با دیگران مقایسه نکنند، باید چراغ در دست بگیرید و دور شهر بگردید و آخر کار هم، احتمالاً ناامید به خانه بازگردید.
ـ عزت نفس پایین فشار جامعه را بر ما افزایش می‌دهد
کمبود عزت نفس باعث می‌شود که برای استعدادها و توانمندی های خودمان ارزش کمتری قائل باشیم و بیشتر ببینیم جامعه به چه استعدادها و توانمندی‌هایی، تمایل دارد. همه‌ی ما این جمله‌ی درست را شنیده‌ایم که در جامعه‌ای که هیچ کس بر اساس استعدادهایش کار و زندگی نمی‌کند، همه بیکار و مرده‌اند.
ـ کمبود عزت نفس مانع توسعه مهارتهای ما می‌شود
بسیاری از مهارت‌هایی که ما در آنها قوی نیستیم، یا برای بهبودشان تلاش کرده‌ایم اما موفق نبوده‌ایم، در کنار علت‌های مختلف، عموماً با عزت نفس پایین هم گره خورده‌اند.
کسی که عزت نفس پایین دارد، هنگام سخنرانی، ارزش و اعتبار وجود خودش را در گرو قضاوت مخاطب می‌بیند.
پس هر شکستی ـ که اجتناب ناپذیر هم هست ـ نه تنها او را به تمرین بیشتر ترغیب نمی‌کند، بلکه انگیزه‌ی او را از تلاش برای بهبود در سایر حوزه‌های زندگی نیز می‌گیرد.
ـ عزت نفس پایین ما را از سبک زندگی مطلوب‌مان دور می‌کند
عزت نفس پایین، جرات انتخاب سبک زندگی مطلوب را از ما می‌گیرد و باعث می‌شود، تنها فرصت زندگی را که یک بار بیشتر در اختیار نداریم، به دیگرانی بفروشیم که حتی ثانیه‌ای هم، زندگی و دنیا را از نگاه ما تجربه نمی‌کنند.