شب های مافیا برای اولین بار در سال ۱۹۸۶ توسط دانشجویان بخش روانشناسی دانشگاه دولتی مسکو ابداع شد و طی سال‌ها با اضافه شدن نقش‌های مختلف به یک بازی بین‌المللی و محبوب تبدیل گردید. طی دو دهه گذشته و با افزایش ریلیتی شوها، بازی مافیا و شکل اجرای آن منبع الهام برنامه‌های تلویزیونی بسیاری بوده یا به بهانه‌ای برای شکل‌گیری داستانی جنایی در فیلمی سینمایی تبدیل‌شده است. به‌عنوان مثال مسابقه شهروند و مافیا که از شبکه سلامت پخش می‌شود تاکنون به فصل هفتم خود رسیده یا فیلم سینمایی گرگ بازی (۱۳۹۶) از بازی مافیا الهام می‌گیرد تا به راز جنایتی پیچیده بپردازد.
شب‌های مافیا اولین تجربه شبکه نمایش خانگی برای استفاده از این بازی محبوب در قالب یک ریلیتی شوی جذاب با حضور چهره‌های شناخته‌شده سینما و تلویزیون است. سعید ابوطالب پس از ساخت مجموعه‌های رالی ایرانی و شام ایرانی این بار به سراغ مسابقه‌ای دیگر رفته است.
تفاوت شب های مافیا با مسابقات دیگری که ابوطالب ساخته در همین‌جاست. این بار هم شاهد حضور کمدین‌ها، بازیگران، نویسنده‌ها و خواننده‌ها در بازی هستیم اما چارچوب‌های بازی مافیا به شرکت‌کنندگان اجازه استفاده بیشتر از استعدادهایشان را نمی‌دهد. ازاین‌رو شب‌های مافیا بیشتر از همه بیننده‌ای را جذب می‌کند که تنها به سرگرم شدن قانع نباشد و علاوه بر تسلط بر قوانین بازی، به دنبال لذت بردن از تماشای بازی چند چهره شناخته‌شده باشد. تماشای هوش، رفتارهای هیجانی و واکنش‌های عصبی آن‌ها به موقعیت‌هایی که انتظارش را ندارند. مثل وقتی درنهایت ناباوری از بازی حذف می‌شوند یا به خاطر تیزهوشی و بازی خوانی موفق می‌شوند خودشان و گروهشان را برنده بازی کنند.
شب های مافیا در چهارفصل ساخته شده است. فصل‌های اول و سوم با حضور آقایان و فصل دوم با حضور بانوان. فصل چهارم نیز به شکل فینال، به مسابقه با حضور همزمان خانم‌ها و آقایان اختصاص دارد. طراحی صحنه و لباس‌ها حال و هوایی ویژه به بازی داده و فرورفتن شرکت‌کنندگان در نقش‌هایشان احساس واقعی بودن موقعیت را افزایش داده است. نکته جالب اینجاست که در هر چهارفصل شرکت‌کنندگانی به برتری می‌رسند که بیننده انتظار برنده شدن آن‌ها را ندارد. همین موضوع باعث شده شب های مافیا به مسابقه‌ای جذاب و دیدنی تبدیل شود که پیش‌بینی نتیجه آن غیرممکن است. از سوی دیگر در هر فصل پس از قسمت اول، شکل بازی هر یک از شرکت‌کنندگان مشخص می‌شود و بیننده در قسمت‌های بعدی، به دلیل شناختی که حاصل‌شده، هیجان بیشتری را تجربه می‌کند.
داستان سریال شب های مافیا
مافیا نوعی مسابقه و سرگرمی دوستانه و خانوادگی است که در آن دو گروه مافیا و شهروند باید با آزمون و خطا یکدیگر را شناسایی کنند تا در نهایت بتوانند مافیا را از شهر بیرون کرده و شهروندان پیروز شوند. در برنامه «شب های مافیا» محمدرضا علیمردانی بازیگر و مجری کشورمان به عنوان لیدر یا برگزار کننده در بازی حضور دارد و در واقع فرمان بازی در دستان او قرار دارد. در این مسابقه بازیگران زیادی حضور دارند و روند مسابقه بدین شکل است که در هر فصل از 12 بازیگر برای حضور در این مسابقه دعوت به عمل می آید و در نهایت با 2 گروه 12 نفره مردان و یک گروه 12 نفره خانم های هنرمند این مسابقه آغاز می شود.
درباره سریال شب های مافیا
سریال شب های مافیا به کارگردانی سعید ابوطالب در سال 1399 ساخته شده است. این سریال محصول کشور ایران و در ژانر خانوادگی و اجتماعی می‌باشد. در این سریال محمدرضا علیمردانی، نسیم ادبی، خاطره حاتمی، سیما تیرانداز، مریم مومن، آزیتا ترکاشوند، سیدجواد هاشمی، محمدرضا هدایتی، بهرنگ علوی، مجید واشقانی، رضا شفیعی جم، هومن حاجی عبدالهی، حامد آهنگی، بیژن بنفشه خواه، میرطاهر مظلومی، هادی کاظمی، عماد طالب زاده، کاوه خداشناس، شقایق دهقان، سمانه پاکدل، گلوریا هاردی، شبنم فرشادجو، شهرزاد کمال زاده، سمیرا حسن پور , رویا میرعلمی به هنرمندی پرداخته‌اند.