کشور آفریقای جنوبی همان طور که از نامش پیداست در جنوبی‌ترین نقطه قاره آفریقا واقع شده است. کشوری که در درون خود کشوری دیگر را جای داده است.
جمهوری آفریقای جنوبی در جنوب آفریقا و در سواحل دو اقیانوس اطلس و هند قرار دارد.
آفریقای جنوبی با کشورهای نامیبیا، بوتسوانا، زیمبابوه، موزامبیک، سوازیلند و لسوتو همسایه است و در حقیقت لسوتو را در درون خود جای داده است.
بسیاری از نواحی غربی نیمه کویری است, در حالی که شرق این سرزمین بیشتر پوشیده از علفزار استوایی (ولد) است.
رودهای مهم:
اورانژ، لیموپو، وال. ولواس بی سرزمینی محصور در ساحل نامیبیا است.
آب و هوا:
آفریقای جنوبی دارای آب و هوای متنوعی است و دارای صحرای خشک مشرف به نامیبیا تا آب و هوای مطبوع نیمه‌استوایش نزدیک مرز موزامبیک است. آفریقای جنوبی کشوری نیمه‌خشک محسوب می شود. میانگین دمای این کشور در نیمه دوم سال بسیار متغیر است اما در مجموع دارای آب و هوای بیست تا بیست و پنج درجه می باشد.
گرمترین مدت سال بین دسامبر و فوریه است. بالاترین میزان بارندگی در ساحل شرقی روی می‌دهد، ولی بیشتر این سرزمین خشک است.
این کشورتنها کشور در جهان است که دارای سه پایتخت متفاوت می باشد . قوهٔ مجریه در پرتوریا، قوه مقننه (پارلمان) در کیپ تاون و قوهٔ قضائیه در بلوم فونتین قرار دارد و پرجمعیت‌ترین شهر آن ژوهانسبورگ می باشد .
شهرهای مهم:
بلوم فونتین (پایتخت قضایی) ،ژوهانسبورگ، دوربا، سووتو ، پورت
آفریقای جنوبی تاریخ متفاوتی را نسبت به دیگر کشورهای آفریقایی تجربه کرده است. مهاجرت اروپایی‌ها به آن و موقعیت استراتژیک دریایی آن سبب شد تاریخ پرفراز و نشیبی را داشته باشد.
رشد آفریقای جنوبی به دو دلیل متفاوت صورت پذیرفت . در ابتدای مهاجرت ، مهاجرینی از اروپا بخاطر تاسیس شرکت هند شرقی هلند ، مرکزی در مکان امروزی کیپ تاون ایجاد نموده بودند و نکته دوم اهمیت راهبردی آبراه کیپ و منابع معدنی غنی این منطقه باعث اهمیت بیشتر این کشور در میان کشورهای غربی بخصوص در اواخر قرن نوزدهم گردیده بود .
در حال حاضر آفریقای جنوبی از لحاظ نژادی دارای متنوع بسیاری می باشد . بزرگترین جمعیتهای دورگه و اروپایی و هندی در آفریقا در این کشور مستقر می باشند . جمعیت سیاه‌پوست آفریقای جنوبی کمتر از ۸۰ درصد جمعیت این کشور می باشد .
این کشور از معدود کشورهای آفریقایی است که در آن هیچ وقت کودتا صورت نگرفته و انتخابات منظم در طول یک سده اخیر در آن برگزار شده‌است. با این حال اکثریت سیاهپوستان تا سال ۱۹۹۴ دارای حق رای نبودند . این کشور از اعضای بنیان‌گذار اتحادیه آفریقا است و بزرگترین اقتصاد را در میان اعضای آن دارد.
ورود اروپایی‌ها
تاریخ آفریقای جنوبی با شرح دریانوردان اروپایی که از راه‌های بازرگانی هند شرقی می‌گذشتند آغاز میشود. نخستین دریانورد اروپایی که موفق شد از این آبراه گذر کند، کاوشگر پرتقالی بارتلومیو دیاس در سال ۱۴۸۸ میلادی بود. او هنگام بازگشت به لیسبون مکانی را که کشف کرده بود «دماغه طوفان‌ها» نامید، اما هنری دریانورد، که پشتیبان مالی دیاس بود، نام آن را به «دماغه امید نیک» که اشاره‌ای به راهی برای رسیدن به سرزمین هند بود، تغییر داد.
فعالیت هلندی‌ها
پس از سال ۱۴۸۸ میلادی به بعد تعدادی از گروههای ماهیگیری که شامل دریانوردان پرتغالی میشدند، در ساحل ساکن شدند ولی شرح کتبی از آنها باقی نمانده‌است. در سال ۱۶۵۳، جان ون ریسبک به نمایندگی کمپانی هند شرقی هلند محلی برای تهیه خواربار در دماغه امید نیک (آرزوی خوب) تأسیس کرد. در سده‌های ۱۷ و ۱۸ میلادی این جمعیت هلندی به آرامی بیشتر شد و سرانجام ساکنین هلندی مردم شوسا واقع در منطقه رودخانه ماهی را دیدند و پس از آن جنگ هایی به نام جنگ های مرزی کیپ به دلیل تصاحب زمین و دام شکل گرفت.
برای رفع کمبود نیروی کار کیپ از اندونزی، ماداگاسکار و هند بردگانی آورده شدند. علاوه بر این، رهبران دردسر سازی که اغلب از اشراف بودند از مستعمرات هلند به آفریقای جنوبی تبعید شدند.
این گروه از بردگان سرانجام جمعیتی را تشکیل دادند که اکنون به عنوان مالایی‌های کیپ شناخته می‌شوند. آنها از سوی استعمارگران اروپایی اغلب دارای مقام اجتماعی بهتری محسوب و همچنین صاحب زمین نیز شدند ولی با توسعه آپارتاید، زمین‌های خود را از دست دادند.
بسیاری از نوادگان این برده‌ها که اغلب با ساکنین هلندی ازدواج کردند بعدها با بازماندگان رنگین‌پوست کیپ در یک رده قرار گرفتند. با ادغام بیشتر در بین جمعیت رنگین پوستان کیپ و مردم شوسا و دیگر مردم آفریقای جنوبی در حال حاضر آنها حدود ۵۰ درصد از کیپ غربی را دربرگرفته‌اند.
مردم ، زبان و فرهنگ مردم آفریقای جنوبی:
آفریقای جنوبی ۱۱ زبان رسمی دارد: زبان آفریکانس و انگلیسی آفریقای جنوبی فهرست زبان‌های ملی هند از لحاظ تعداد زبان‌ها در رتبه اول است و پس از آن آفریقای به خوبی قرار دارد. زبان انگلیسی در سراسر جهان و از جمله آفریقای جنوبی رواج بسیاری دارد اما پر متکلم ترین زبان آفریقای جنوبی به شمار نمی‌آید. ۱۱ نام رسمی برای آفریقای جنوبی وجود دارد که به ازای هر زبان یک نام مستقل در نظر گرفته شده‌است.
زبان فاناگالو، زبان خوئی, زبان لوبدو ، زبان خوسا، زبان نامازبان دبل شمالی, زبان فوتیزبان نس و زبان اشاره‌ای آفریقای جنوبی . این زبان‌ها گاهی در مقاله‌های رسمی به کار گرفته می‌شوند. شهرت آنها و تعداد مکان‌های رسمی به کار گرفته می‌شوند. شهرت آنها و تعداد گویش وران شان کم است.
بسیاری از زبان‌های غیررسمی قبیله‌های سان و خوی خوی شامل لهجه های محلی است که به سمت شمال کشور یعنی نامیبیا و بوتسوانا هم کشیده شده‌اند. مردم این کشورها از لحاظ قبیله با بقیه آفریقایی تفاوت دارند و به عنوان جوامع شکارچی معروف هستند. آنها به حاشیه رانده شده‌اند. اغلب زبان‌های شان در حال تبدیل شدن به زبان‌های انقراض یافته است.
بسیاری از سفید پوستان آفریقای جنوبی به زبان‌های اروپایی مانند پرتغالی (که سیاه پوستان آنگولا و موزامبیک هم به آن سخن می‌گویند) آلمانی و یونانی صحبت می‌کنند و بسیاری از آسیایی‌های مقیم آفریقای جنوبی و هندی‌ها به زبان‌های آسیای جنوبی مانند هندیگوجاراتی و زبان تامیل صحبت می‌کنند.
به علت تنوع نژادی در کشور آفریقای جنوبی، فرهنگ «واحدی» در این کشور نمی‌توان یافت. امروزه تنوع غذایی در این کشور که متأثر از فرهنگ‌های مختلف حاضر در آن است.
پایتخت های آفریقای جنوبی
- ژوهانسبورگ
ژوهانْسبورگ یا یوهانسبورگ بزرگترین شهر کشور آفریقای جنوبی و مرکز استان گائوتنگ، ثروتمندترین استان آفریقای جنوبی است.
بزرگترین و پر جمعیت ترین شهر آفریقای جنوبی است. این شهر دارای موزه ها و پارکها و گالری های نقاشی و دیدنی های بسیار زیاد و همچنین معادن عظیم طلا میباشد. ژوهانسبورگ از قدیم شهری ثروتمند و پر جمعیت بود. وجود معادن طلا از قدیم در این منطقه، خاک آن را بسیار با ارزش کرده است. به همین دلیل امروزه این شهر قوی ترین اقتصاد را در آفریقای جنوبی دارد.
ژوهانسبورگ که به عنوان ایگولی (مکان طلا) نیز مشهور است، به دلیل قرار گرفتن درکمربند تپه های غنی از منابع معدنی ویت و اترزراند، منابع تجاری عظیمی از طلا و الماس را در خود جای داده است. فرودگاه بین المللی تامبو بزرگترین فرودگاه آفریقا است .
پارک شیرها (Lion Park) در ژوهانسبورگ
باغ وحش ژوهانسبورگ بیش از دو هزار حیوان در خود دارد و در مکانی سرسبز واقع شده است. باغ وحش ژوهانسبورگ در سال 2003 یکصدمین سالگرد تاسیس خود را جشن گرفت، ولی اهمیت این باغ وحش تنها قدمت و دیرینگی آن نیست، بلکه خدمات جانبی این باغ‌وحش آن را در رده هشتم بهترین باغ وحش‌های دنیا قرار داده است.
باغ وحش ژوهانسبورگ جزو معدود باغ وحش های دنیاست که برای گردشگران و مراجعه کنندگان خود تورهای بازدید شبانه برگزار می کند. باغ وحش ژوهانسبورگ اولین باغ وحش دنیاست که در قفس حیوانات خود دوربین هایی قرار داده که به صورت شبانه روزی می توان از طریق اینترنت آنها را دید. این باغ وحش بخش های مختلفی همچون Spice Route (حیوانات آسیایی)، قلب آفریقا (گوریل، شامپانزه و دیگر حیوانات آفریقای مرکزی)، سافاری جنوبی (حیوانات محلی)، زیستگاه های دیگر (شتر، خرس قطبی و پنگوئن) و آمازونیا است که شامل حیوانات آمریکای جنوبی است.
- کیپ تان
دومین شهر پر جمعیت آفریقا جنوبی بعد از ژوهانسبورگ شهر کیپ تاون است. این شهر محبوب ترین مقصد جهان گردان و گردشگران در قاره آفریقا است و از همین رو برای شانزدهمین بار عنوان برترین شهر آفریقا و خاورمیانه را در سایت TravelLeisure از آن خود کرده است. این شهر مجموعه ای از سواحل، حیات وحش، طبیعت های بکر را در دل کوه های بلند خود جای داده است؛ شهر کیپ تاون به «مادر سیتی» هم مشهور است. در کنار تمامی جاذبه ها و طبیعت های بکر و زیبایی که دارد از آب و هوای فوق العاده ای هم بهره می برد.
جاذبه های کیب تان:
- بوک آپ (Bo-Kaap):
این منطقه که بر روی تپه ای در جنوب غربی مرکز شهر قرار دارد، منطقه ای تاریخی است که اصالتا به برده هایی که از جنوب شرق آسیا به این منطقه آورده می شدند اختصاص داشته است. با برچیده شدن نظام برده داری این منطقه تا حدی حالت محله های قدیمی و زندگی سنتی خود را حفظ کرده است. خانه هایی با معماری رنگی چشم اندازی عالی از این شهر را بوجود آورده اند. مساجد متعدد یادآور حضور مسلمانان شرق آسیایی در این قسمت هستند.
باغ طبیعی کریستین بوش (Kirstenbosch):
از جمله مکانهایی است که کلکسیونی از گیاهان و گل های ویژه آفریقای جنوبی و کیپ تاون است. گیاهان نادری از سراسر آفریقای جنوبی در این باغ گردآوری شده اند.
جزیره روبن یا روبن آیلند (Robben Island):
این جزیره که در نزدیکی ساحل کیپ تاون واقع شده زندان آپارتاید برای مخالفان و شورشیان بوده است و مهم ترین زندانی آن، نلسون ماندلا رهبر جنبش ضد تبعیض نژادی آفریقا بوده است.
آکواریوم دو اقیانوسی (Two Oceans Aquarium):
آکواریوم(Two Oceans Aquarium): این آکواریوم که در نزدیکی واتر فرانت (Waterfront) قرار دارد، مکانی جالب برای دیدن جانوران دریایی اقیانوس های آرام و اطلس است. چرا که کیپ تاون در نقطه تلاقی و دیدار این دو اقیانوس قرار دارد.
تماشای پنگوئن ها:
ساحل Boulders مرکز تجمع حیواناتی دوست داشتنی است که هر انسانی را به وجد می آورد. حتما در سفر به آفریقای جنوبی این ساحل را در خاطر داشته باشید.
پرتوریا
نمائی از شهر پرتوریا پایتخت قوه مجریه آفریقای جنوبی
قدیمی ترین و پایتخت اجرائی و اداری کشور آفریقای جنوبی است. 480 کیلومتر از خیابانهای این شهر با درختان "بگونیا "تزئین یافته که در مهرماه شکوفه های ارغوانی منظره دلپذیری به آن می بخشد. پرتوریا به معنی عشق برادرانه است. دارای جمعیتی نزدیک به یک میلیون نفر می باشد. پایتخت اداری آفریقای جنوبی پرتوریا می باشد. پرتوریا میزبان دولت ملی، دفاتر تجاری ،نوآوری و موسسات پژوهشی و دارای بیش از صد سفارتخانه است.
صاعقه های پرتوریا
صاعقه های پرتوریا از ویژگی های خاصی برخوردار است. این صاعقه ها عوامل متعددی دارد. از جمله قرار داشتن آفریقای جنوبی در نیم کره جنوبی زمین و نزدیکی به قطب جنوب و نیز قرار گرفتن در منتهی الیه قاره آفریقا، در حد فاصل دو اقیانوس اطلس و هند با دو آب سرد و گرم. صاعقه ها از بهار در ماه اکتبر (مهر) آغاز می شوند و تا اواخر پاییز در ماه ژوئن (خرداد) ادامه می یابند. معمولا خوشه ای بزرگ، ممتد و با قدرت آزادسازی برق بسیار زیاد هستند. به گونه ای که در یک چشم به هم زدن می توان تا هشت نقطه دارای صائقه های خوشه ای کوچک و بزرگ را در افق مشاهد کرد. از همین روست که شهروندان و به ویژه گردشگران در این کشور هنگام مشاهده چنین پدیده ای که به کرات نیز اتفاق می افتد، با علم به قدرت تخریبی بالای آن، حتما دقایقی توقف کرده به تماشای زیبایی های آن می پردازند.
منطقه "لودیوم" (Laudium) یکی از مناطق مسلمان نشین آفریقای جنوبی است. این منطقه در مرکز شهر پرتوریا واقع در استان خائوتنگ است. مسلمانان این شهر معمولا برای تهیه گوشت و مایحتاج پروتئینی خود به این منطقه می روند و نیاز های خود را از رستوران ها و مغازه های این منطقه تامین می کنند. ارتفاع این منطقه 1445 متر بالاتر از سطح دریاست. با توجه به ساکنان مسلمان این منطقه، لودیوم به منطقه هندی تبار های آفریقای جنوبی معروف است. در سال 1961 رژیم آپارتاید هندی ها را از پرتوریا به منطقه لودیوم بیرون راند. البته پس از آپارتاید پاکستانی تبار ها هم در این منطقه زیاد شده اند. علاوه بر مسلمانان، هندو ها نیز در این منطقه ساکن هستند. مساجد و معبد های لودیوم بیش از هر چیز خودنمایی می کنند. "مسجد جامع"(PMT Jumma Masjid) از مهمترین این مساجد است.
مذاهب موجود در آفریقای جنوبی :
کلیسای اصلاح شده هلندی، کلیساهای مستقل افریقایی و اقلیتهای انگلیکن، متدیست، کاتولیک رومی، هندو و اسلام.
اسلام:
اولین گروههای مسلمان، بردگان، محکومین و زندانیان سیاسی بوند که از سواحل شرقی و غربی افریقا، آسیای جنوب، جنوب شرقی توسط استعمارگران بین سالهای 1652م تا 1834م آورده شده بودند. شماری از آنها را کشتی های انگلیسی، فرانسوی و غیره منتقل نمودند. به عنوان مثال گروهی از آنان به مردیکرز (18) معروف بودند که از مالزی به عنوان خدمتکاران هلندی به هلند مسافرت کرده و همراه با بوئرها (هلندی ها) باین ناحیه آمده بودند. 5/26% این بردگان از میان افریقائیها و بویژه ماداگاسکار که محل تردد کشتی ها و حمل بردگان بود، انتخاب گردیدند. 40% از آسیای جنوبی و 5/33% از آسیای شرقی و جنوب شرقی. بردگان افریقایی غالبا از مناطق زنگبار، جزیره ایبو و موزامبیک و نیز از غرب آفریقا (گینه، سنگال، گامبیا و بنین) خریداری میشدند. بردگان ماداگاسکاری نژاد دورگه اندونزی - افریقائی و آمیختهای از دو فرهنگ را داشتند.
در پایان قرن هیجدهم تقریبا کلیه بردگان این منطقه به اسلام گرویده بودند. در نزدیکی کیپ تاون و در آبهای اقیانوس اطلس، جزیره روبن (19) واقع است که زندان بسیاری از مسلمانان و مبارزان برای آزادی افریقای جنوبی بود. این جزیره از سال 1652م که سفیدپوستان باین سرزمین آمدند به عنوان زندان مورد استفاده قرار گرفت. بسیاری از علمای اسلامی که برای تبلیغ به افریقای جنوبی آمدند باین جزیره تبعید میشدند. سید علوی 11 سال از عمر خود را در جزیره روبن گذراند. وی پس از آزاد شدن، اولین امام جماعت مسلمانان شهر کیپتاون بود.