پرورش و نگهداری ماهی زینتی

بیش از ۴۰۰۰ سال از شروع نگهداری ماهی توسط انسان میگذرد. اولین پرورش دهندگان ماهی شناخته شده سومریان بودند، که از حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد سابقه نگه داری از ماهی در استخر را داشته و از آنها به عنوان غذا استفاده می کردند. پس از آنها مصریان، رومیان و بسیاری از فرهنگ های باستانی دیگر، مجذوب زیبایی، سرعت و چابکی ماهی­ها شدند و گاهی آنها را مقدس میدانستند. به عنوان مثال، مصریان باستان گونه های خاصی از ماهی های زیبا را تکثیر میکردند. تصاویری از این ماهی ها در نقاشی­های دیواری مقبره های مصری یافت شده اند، که آنها را به عنوان یک شیء مقدس نشان می دهد. تجار روم نیز برای تکثیر ماهی­های آب شیرین مورد استفاده به عنوان غذا در مخازن پرورش ماهی معروف بودند .

آموزش پرورش ماهی زینتی در منزل:

روش پرورش گونه های مختلف ماهی زینتی تقریبا مشابه هم هست به صورتیکه باید جای مناسب متناسب با اندازه ماهی، غذادهی، کنتری شرایط کمی و کیفی آب مانند دما که حدود ۲۴ درجه سانتی گراد را رعایت کنید بعد به راحتی مشاهده میکنید که ماهی داره بزرگ میشه و فقط دقت کنید که اندازه ماهی روی نوع غذای ماهی و مقدار آن تاثیر می گذارد که معمولا برای ماهی های کوچکتر تعداد دفعات غذا بیشتر و حجم کمتر و بیشتر از نوع غذای زنده استفاده میشه درصورتیکه برای ماهی بزرگ باید از حجم غذا بیشتر، تعداد دفعات غذادهی کمتر و نوع غذا خشک و تر استفاده کنید .

برای شروع کار، نیازمند شناخت اصول کامل از آموزش پرورش ماهی زینتی، شرایط اقلیمی بهداشت ، تغذیه و … است.

برای راه اندازی یه کارگاه ماهی زینتی میتونید حتی از ۱۰ متر فضا استفاده کنید و مطمئن باشید به سود خواهید رسید که به شکل زیر می باشد :

۳.۰۰۰.۰۰۰ تومان هزینه اولیه پرورش ماهی زینتی

۱.۵۰۰.۰۰۰ تومان سود پس از ۵۰ روز با ۵ جفت ماهی فایتر در زمینه تکثیر و پرورش ماهی زینتی

آکواریوم ، مدیون ماهی طلایی:

بدون شک تفکر داشتن آکواریوم­های امروزی و محبوبیت جهانی نگهداری از ماهی­های زینتی مدیون ماهی طلایی یا گلد فیش یا همان ماهی قرمز ما ایرانی هاست. نگهداری از این گونه برای تزئین پس از سال­های زیاد استفاده از ماهی­های پرورشی خوراکی برای اولین بار در سال ۹۶۰ میلادی در دوران سلسله سونگ در چین ثبت شده است. استخرهای مملو از ماهی طلایی تزئینی در سال­های ۹۶۸-۹۷۵ در میان اشراف محبوبیت زیادی پیدا کردند و خوردن این ماهی در چین به کلی ممنوع شد. در ۱۱۳۶ امپراطور تسونگ اقدام به تکثیر و پرورش این ماهی در یک محیط کنترل شده تر نمود. تکثیر نژادهای جدید تکامل یافته به افزایش شناخت و محبوبیت ماهی طلایی در سراسر کشور کمک کرد. در سال ۱۵۱۰ ماهی طلایی نه تنها در بین اشراف بلکه در میان عامه مردم نیز متداول شده بود. ویلا و خانه های بسیاری از حوضچه­ هایی برای نگهداری و تکثیر ماهی طلایی برخوردار شدند و حفاظت از تکنیک های تکثیر موفقیت آمیز به صورت یک راز ارزشمند متداول شد .

آموزش تکثیر ماهی زینتی :

برای تکثیر همانجور که میدانید باید از یک جفت ماهی استفاده کنید، بعد جفت را داخل یک مخزن شیشه ای با اندازه مناسب ماهی قرار میدید، سپس منتظر میمانید (که این زمان به نوع ماهی بستگی داره) تا ماهی تخم ریزی کنه، در ادامه تخم ها رو به یک مخزن کوچک انتقال میدهید (برای این که ماهی تخم ها رو نخورد) و منتظر میمونید تا لارو از تخم خارج بشه و کیسه زردش رو جذب بکنه، سپس بچه ماهی را به با مخزن بزرگتر انتقال میدهید و شروع به تغذیه ماهی میکنید .

موارد مورد نیاز برای تکثیر و پرورش ماهی زینتی

دما: که باید حدود ۲۴ درجه سانتی گراد باشد

اکسیژن یا هوادهی: که باید ۲۴ ساعته انجام بشود

pH: که تقریبا 7 مناسب است

سختی آب: حدود ۵۰۰ باشد

غذادهی: روزانه باید انجام شود

مخزن مناسب ازنظر حجم و تعداد

میبایست قابل توجه هر شخصی باشد که تکثیر و پرورش ماهی با روش های بروز جهت راندمان تولید بالاتر نیاز است و توصیه میشود افرادی که قصد ورود به این تولید لذت بخش را دارند تحت آموزش هایی با این مراحل آشنا بشوند .

نکات مهم:

۱ ) از قرار دادن جفت در کنار سایر ماهیان اجتناب کنید .

۲ ) تراکم بیش از حد در هر مخزن موجب تلفات خواهد شد .

۳ ) دمای حدود ۲۴ درجه سانتی گراد را حفظ کنید .

۴ ) جهت استفاده بهینه و اقتصادی از فضا از قفسه بندی استفاده شود .

طراحی یک سالن تکثیر و پرورش ماهیان زینتی

۱- استفاده از محیط با شیب کف مناسب و حداقل ۱۰ مترمربع زیر بنا

۲- اتصال ادوات مربوط به هوادهی و خرید هواده

۳- طراحی پایه مخزن و اتصال آنها

۴- خرید شیشه و ساخت مخزن

۵- استفاده از یونولیت زیر مخازن

۶- دماسنج محیطی و آبی

۷- خرید سایر ادوات مانند شلنگ، ابر، نمک و …

طراحی سالن آموزش پرورش ماهی زینتی :

۱- ابتدا یک سالن یا کارگاه با ابعاد حداقل ۱۰ متر مربع را انتخاب و شیب کف را تنظیم میکنید .

۲- هواده، لوله های مرکزی هوا و لوله هوا هر مخزن را تهیه کرده و در محل مناسب در کارگاه که معمولا سقف کارگاه میباشد نصب کنید .

۳- سپس پایه های مخازن را که باید از جنس گالوانیزه باشند تهیه و به صورت مناسب طوری که مخازن به صورت طبقه طبقه روی هم قرار گیرند و فضای مناسب جهت کنترل مخزن وجود داشته باشد جوش میدهید و رنگ میکنید .

۴- شیشه مخازن را تهیه کرده و آنها را بعد از سمباده زدن با چسب مناسب به هم متصل میکنید و برای حدود ۲۴ ساعت کنار می گذارید .

۵- در نهایت مخازن را روی پایه ها قرار داده و لوله های هر مخزن را درون خود مخزن قرار داده و آبگیری را انجام میدهید .

بطور متوسط درون هر مخزن ۵۰×۵۰×۱۰۰ میتوان ۱۰۰ بچه ماهی و ۴۰ ماهی بزرگتر قرار داد. تعداد ماهی درون هر مخزن به اندازه ماهی بستگی داره و با بزرگتر شدن ماهی تراکم باید کاهش یابد.

۲ ) هزینه راه اندازی کارگاه تکثیر و پرورش ماهی زینتی با ۲۰ مخزن

هزینه های ثابت و جاری

لوازم مورد نیاز هزینه به تومان مواد اولیه هزینه به تومان

پایه گالوانیزه ۵۰۰.۰۰۰ متفرقه ۳۰۰.۰۰۰

شیشه ۴.۵۰۰.۰۰۰ فن ۶۰۰.۰۰۰

چسب ۶۰۰.۰۰۰ مواد ضدعفونی و دارو ۳۰۰.۰۰۰

لوله هوا و سنگ هوا ۱۵۰.۰۰۰ جمع ۱۱.۱۰۰.۰۰۰

هواده ۳.۰۰۰.۰۰۰

یونولیت ۵۰.۰۰۰

غذا ۱۰۰.۰۰۰

بخاری ۱.۰۰۰.۰۰۰

این هزینه ها بستگی به نحوه اجرای طرح ، مکان اجرایی، امکانات فیزیکی موجود و شیوه تولید دارد و بسته به نوع اجرای طرح متغییر است .

الف ) هزینه های ثابت :

خرید هواده، ادوات هوادهی، مخزن، پایه

ب ) هزینه های متغییر :

ماهی، غذا، انرژی شامل آب، برق و گاز

با توجه به اهداف طرح که توضیحات لازم داده شده این طرح به منظور ایجاد اشتغال، نوآوری و ترویج یک کشت با بهره گیری از فضای کوچک یا مکان کارگاهی با کمترین زمان جهت تخصیص به این کار قابل اجرا میباشد .

بیماری ها ماهیان زینتی :

توجه : رعایت دقیق نکات بهداشتی در کنترل بیشتر بیماریها و آفات از مهمترین روشهاست .

بیماری لکه سفید (Ick)

Ick یا White Spot Disease شایعترین بیماری است که در آکواریوم خانگی دیده می شود. خوشبختانه، در صورت مشاهده موقع، این بیماری نیز به راحتی درمان می شود. Ich در واقع یک تک یاخته به نام Ichthyophthirius multifiliis است. چرخه زندگی این تک یاخته ها سه مرحله است. به طور معمول ، برای آکواریوم داران آماتور، چرخه زندگی این تک یاخته از اهمیتی برخوردار نیست. اما از آنجا که ایچ فقط در یک مرحله از چرخه زندگی مستعد به درمان است، آگاهی از چرخه زندگی از اهمیت برخوردار است.

ساپرولگنیا (قارچ تخم ماهی)

قارچ ساپرولگنیا از بیماری های رایج تخم ماهی میباشد که عامل این بیماری به صورت ناخواسته در محیط قرارگیری تخم ماهی حضور دارد و در صورت عدم ضد عفونی و استفاده از مواد قارچ کش مانند متیلن بلو از طریق ایجاد هاله کپک مانند که به رنگ سفید مشاهده میشود مانع از رسیدن اکسیژن به تخم شده و باعث مرگ آن میشود .

در این دوره گام به گام با مراحل مختلف پرورش، تکثیر و نگهداری ماهی زینتی آشنا شده و در رابطه با مدیریت تغذیه و پرواربندی، مدیریت بهداشتی و پیشگیری از بیماری‌ها و موارد دیگر مطالب بسیار مفید و کاربردی مطرح می‌گردد .