شقاق مقعدی یا Anal Fissure بریدگی یا پارگی در لایه نازک و ظریف مقعد شما است. این پارگی اغلب عضله اطراف مقعد را که اسفنکتر مقعدی نامیده می شود، آشکار می کند. آسیب می تواند باعث اسپاسم آن عضله شود که می تواند لبه های شقاق را حتی بیشتر از هم جدا کند. اسپاسم ها می توانند باعث درد شوند و روند بهبود را کاهش دهند. حرکات روده همچنین می تواند از بهبود شقاق جلوگیری کند. شقاق مقعدی در صورتی حاد تلقی می شود که اخیراً اتفاق افتاده باشد یا کمتر از 6 هفته آن را داشته باشید. اگر بیش از 6 هفته گذشته باشد یا اغلب عود کند، مزمن در نظر گرفته میشود.
این پارگیها شایع هستند، اگرچه ممکن است فکر کنید درد و خونریزی علائم بیماریهای دیگری مانند هموروئید است. زیرا علائم شقاق و هموروئید تا حد زیادی شبیه یکدیگر هستند.
چه کسانی دچار شقاق مقعدی میشوند؟
بیماری شقاق میتواند برای مردان و زنان و حتی نوزادان اتفاق بیفتد. احتمال ابتلای بزرگسالان بین 20 تا 40 سال به این بیماری معمولا بیشتر است. شقاق مقعدی اغلب در اثر آسیب به مجرای پشتی (مقعد) ایجاد میشود. کشش و پارگی ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که فرد عبور مدفوع سختی را دفع کند.
در بیشتر افراد، این آسیب پوستی بدون هیچ مشکلی به سرعت بهبود مییابد. با این حال، به نظر میرسد برخی از افراد فشار عضله اطراف مقعد (اسفنکتر مقعد) بالاتر از حد طبیعی دارند و عضله “سفت تر” از حد معمول است.
تصور می شود که این افزایش فشار ممکن است خون رسانی به مقعد را کاهش دهد و در نتیجه روند بهبود زخم را کند کند.
یبوست میتواند احتمال ایجاد شقاق مقعدی را به میزان چشمگیری افزایش دهد. البته تفاوت در تعداد حرکات روده بین افراد مختلف وجود دارد. برای برخی اجابت 2 تا 3 بار در روز استاندارد است.
اما برای برخی دیگر اجابت هر 2 یا 3 روز یکبار انجام میشود. در حقیقت یبوست زمانی اتفاق میافتد که مدفوع شما سفت شود و دفع آن سختتر یا دردناکتر باشد، یا اینکه تعداد دفعات دفع شما بسیار کمتر از حد معمول باشد.
عوامل زیادی میتوانند باعث یبوست شوند، اما از جمله شایعترین آنها میتوان به نخوردن فیبر کافی (غذای خشن) و مایعات کافی اشاره کرد.
گاهی اوقات در صورت داشتن اسهال مزمن و طولانی مدت هم شقاق مقعدی رخ می دهد.
شقاق مقعدی در دوران بارداری و زایمان نیز شایع تر است و از هر 10 زن معمولا یک نفر در زمان بارداری یا زایمان به این عارضه مبتلا میشود.
به ندرت اتفاق میافتد که شقاق علت زمینهای دیگری داشته باشد. به عنوان مثال، بیماریهای کرون، کولیت اولسراتیو یا یک عفونت مقاربتی مانند عفونت تبخال مقعدی هم میتوانند باعث بروز این بیماری شوند.
علائم فیشر
علائم و نشانههای شایع فیشر مقعدی شامل موارد زیر است:
درد گاهی اوقات شدید، در هنگام اجابت مزاج
درد بعد از اجابت مزاج که میتواند تا چند ساعت ادامه داشته باشد
خون قرمز روشن روی مدفوع یا دستمال توالت پس از اجابت مزاج
یک ترک قابل مشاهده در پوست اطراف مقعد
یک توده کوچک یا برچسب پوستی روی پوست نزدیک شقاق مقعد
مراجعه به پزشک و تشخیص
اگر در حین اجابت مزاج درد داشتید یا بعد از اجابت مزاج متوجه خون روی مدفوع یا دستمال توالت شدید به پزشک مراجعه کنید. ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی شما برای تشخیص موارد زیر را انجام میدهد:
بررسی سوابق بیماری شما
بررسی دقیق علائمی که اخیرا تجربه کردهاید
معاینه رکتوم
از آنجایی که سایر بیماریها میتوانند علائمی شبیه به شقاق مقعدی ایجاد کنند، در صورتی که پزشک به بیماهای زمینهای مشکوک شود، انجام برخی آزمایشات را برای شما تجویز میکند.
راههای درمان شقاق یا فیشر مقعدی
برای بسیاری از افرادی که به شقاق حاد مبتلا میشوند و زخم آنها سطحی است، این عارضه بعد از گذشت یک هفته و با رعایت برخی نکات خانگی و دارویی خود به خود بهبود مییابد. اما در مواردی که بیشتر از چند هفته از شروع علائم شقاق گذشته باشد، فقط با روش های لیزر و جراحی شقاق میتوانید این عارضه را درمان کنید که در ادامه به آن میپردازیم:
فیشرکتومی
در این روش پوست اطراف مقعد و موضع شقاق را با ایجاد برشی حذف کرده و سپس ترمیم میکنند. برای افزایش اثربخشی فیشرکتومی، همراه با برش عضله اسفنکتر تزریق بوتاکس هم انجام می شود.
عمل شقاق با لیزر
عمل شقاق با لیزر روشی نوین است که با تاباندن اشعه یکپارچه لیزر به زخم شقاق انجام میشود و نیازی به بیهوشی ندارد. لیزر شقاق با بی حسی موضعی، در زمانی کمتر از نیم ساعت و به صورت سرپایی انجام میشود و بیمار بلافاصله بعد از عمل مرخص میشود و میتواند به فعالیتهای روزانه خود بپردازد.
منبع سایت ویرگول