هموروئید (بواسیر) و شقاق (فیشر) از بیماری های شایع در ناحیه مقعد هستند، که تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر دارند. هموروئید تورم رگ ها یا واریسی شدن عروق ناحیه مقعد است، در صورتی که شقاق به ایجاد ترک عمیق در دیواره خارجی مقعد اطلاق می شود.
هموروئید و شقاق چه فرقی دارند؟
ناحیه نشیمنگاه و مقعد به دلیل حساسیت بالا و وجود شبکه های عصبی زیاد در این بخش، بسیار حساس است و مستعد بروز بیماری های گوناگون می باشد.
بنابراین رعایت تغذیه، سبک زندگی مناسب و جلوگیری از ایجاد فشار در این ناحیه می تواند در پیشگیری از بروز اینگونه عارضه ها موثر باشد.
آشنایی با نشانه های شایع این دو بیماری
نشانه های هموروئید: با توجه به اینکه بواسیر دارای انواع مختلف داخلی و خارجی است، ممکن است در هر فردی علائم متفاوتی از این بیماری نمایان شود. اما بیماران مبتلا به هموروئید معمولا علائم زیر را تجربه می کنند:
احساس سوزش و خارش مقعد
مشاهده توده های متورم و دردناک در ناحیه مقعد
تجربه خون در مدفوع یا همان خونریزی مقعدی
تغییر شکل غیر طبیعی مدفوع
احساس دفع نشدن کامل مدفوع
البته علائم بواسیر متعددند و نشانه های کمتر شایع این بیماری شامل خروج ترشحات لزج، بی اختیاری در دفع، ترومبوزه شدن توده هموروئیدی و غیره است که در صفحه مربوطه بطور مفصل به آن پرداخته ایم.
برای مشاهده روش قطعی درمان بواسیر یا هموروئید می توانید به اینجا مراجعه کنید.
نشانه های شقاق مقعدی: بیماری شقاق یا زخم مقعدی هم علائمی مشابه با هموروئید ایجاد می کند و گاهی این دو عارضه با هم اشتباه گرفته می شوند. شدت این علائم با توجه به حاد یا مزمن بودن بیماری می تواند تغییر کند. نشانه های بارز زخم مقعدی شامل:
خونریزی هنگام دفع مدفوع و مشاهده خون در کاسه توالت یا روی دستمال کاغذی
احساس سوزش و خارش زیاد بخصوص هنگام دفع مدفوع
احساس درد مقعد هنگام اجابت مزاج
در مواردی ممکن است یک برآمدگی در دهانه مقعد ایجاد شود
مشاهده ترک ها در ناحیه بیرونی رکتوم بعد از مزمن شدن بیماری
هر دوی این بیماری ها درد، خونریزی، خارش، سوزش و التهاب و تورم را به همراه دارند. همچنین یکی از علل مشترک و البته شایع در هر دوی آنها ابتلا به یبوست و اسهال مزمن و مداوم است که فشار زیادی را به ناحیه رکتوم وارد می کند.
بسیاری از مبتلایان سعی می کنند با استفاده از درمان های خانگی و دارویی مثل مصرف فیبر، آب، افزایش فعالیت بدنی، رعایت بهداشت، استفاده از پماد و غیره این عارضه ها را درمان کنند.
اما در حقیقت این روش ها تنها به بهبود موقت علائم بیماری کمک می کند و نمی توان به عنوان درمان قطعی و به صورت خودسرانه از آنها استفاده کرد.
البته شرط بهبود علائم هم این است که بیماری در مرحله ابتدایی باشد، زیرا در غیر این صورت نه تنها شقاق و بواسیر با این روش ها درمان نمی شوند، بلکه ممکن است با به تاخیر انداختن فرآیند درمان، بیماری پیشرفت نماید و فرآیند درمان پیچیده تر شود.
راهکار قطعی و مناسب درمان برای هر دوی این بیماری ها، استفاده از روش لیزر درمانی است که بدون ایجاد درد و خونریزی و به صورت سرپایی بیماری را درمان می کند.
می توانید اطلاعات بیشتر درباره درمان شقاق یا زخم مقعدی با لیزر را با کلیک بر روی لینک مشاهده کنید.
تفاوت‌های بارز شقاق و هموروئید
شاید تصور کنید این بیماری ها فرقی با یکدیگر ندارند، در صورتی که این تصور کاملاً غلط است. شقاق و بواسیر نه تنها در ظاهر با یکدیگر متمایز هستند، بلکه حتی علائم آنها نیز می تواند متفاوت باشد. البته باید تشخیص قطعی را به عهده پزشک بگذارید. برخی از تفاوت های این دو بیماری به این شرح است :
فرق هموروئید و شقاق در درد: همانطور که اشاره کردیم هر دوی این بیماری ها می توانند دردناک و آزاردهنده باشند. درد بواسیر گاهی شدید است و بیماران در تمام طول روز و بخصوص هنگام نشستن این درد را احساس می کنند.
البته در بالا اشاره کردیم که با توجه به نوع هموروئیدی که بیمار به آن مبتلا است، این نشانه ها تغییر می کند. برای مثال افراد مبتلا به بواسیر داخلی ممکن است در ابتدا هیچ نشانه ای نداشته باشند و یا فقط یکی از این علائم را تجربه کنند.
در صورتی که شقاق اغلب هنگام دفع مدفوع و کمی بعد از آن موجب احساس درد و سوزش می شود. درد شقاق یا زخم مقعد بسیار شدید و تیرکشنده است، به طوری که بیمار اجازه معاینه انگشتی را هم به پزشک نمی دهد.
فرق هموروئید و شقاق در ظاهر: عمده ترین تفاوت این دو عارضه، تفاوت آنها در ظاهر است. بواسیر موجب تورم عروق می گردد و در مراحل پیشرفته تر بواسیر داخلی پرولاپس شده و ممکن است بیمار توده های قابل لمس خارج شده از مقعد را مشاهده نماید.
در صورتی که شقاق به شکل زخم یا ترکی عمیق در دیواره مقعد ظاهر می شود. این زخم غالباً ملتهب و متورم است.
فرق هموروئید و شقاق در درمان: علائم شقاق و بواسیر ممکن است در مراحل ابتدایی و با استفاده از درمان های خانگی و دارویی تا حدی بهبود یابد اما در بیشتر مواقع این بهبودی دائمی نیست و بیماری به شکل پیشرفته تر برمی گردد.
اما استفاده از داروهای موضعی و روش های درمان خانگی در بهبود موقت علائم شقاق موثرتر از هموروئید است. هموروئید را نمی توان در خانه درمان کرد و تا زمانی که زائده هموروئیدی بطور کامل از بین نرود علائم بیماری بهبود نمی یابد.
ممکن است به هر دو بیماری مبتلا باشیم؟
افراد زیادی برای تشخیص بیماریشان به ما مراجعه کرده اند و بعد از انجام معاینه مشخص شده که به هر دو عارضه شقاق و هموروئید مبتلا هستند.
گاهی فشار زیادی که به ناحیه رکتوم وارد می شود به همراه سایر عوامل می توانند به بروز این دو بیماری بطور همزمان منجر شوند.
همچنین اهمیت ندادن به درمان یکی از این عارضه ها می تواند زمینه ساز ابتلا به بیماری دیگر باشد.