چگونه می‌شود که یک فیلم Joker بدون بتمن موفق شود؟ فیلم Joker 2019 که توسط تاد فلیپس (Todd Phillips) کارگردانی شده و واکین فینکس (Joaquin Phoenix) را در نقش شخصیت اصلی خود یعنی جوکر قرار می‌دهد، این سوال را با یک پیچش غیر منتظره جواب می‌دهد: با تبدیل کردن جوکر به قهرمان و الگویی که مردم برای مبارزه و ایستادگی در برابر اعضای کثیف وال استریت (Wall Street) و فاشیست‌های سیتی هال از او الگو می‌گیرند. او اینبار به بتمن نیاز ندارد زیرا در این فیلم، او خود قهرمان داستان است و نه آنتاگونیست یا شخصیت منفی. بلکه شخصیت‌های منفی دیگری در فیلم حضور دارند که جوکر باید در مقابل آن‌ها ایستادگی کرده و از دیوانگی و هوش وصف ناپذیر خود در مقابل آن‌ها استفاده نمایید. در این فیلم جامعه به سمت قهقرا و نابودی رفته و جوکر تنها به نابودی بیشتر آن کمک می‌کند. در ادامه با نقد و بررسی فیلم Joker همراه باشید.
مشغله‌ها و بدبختی‌های آرتور فلک، بسیار باور پذیر است. او به عنوان یک دلقک برای دیگران استخدام می‌شود تا بتواند زندگی خود را با درآمد ناچیز خود بگذراند. او به همراه مادر خود در یک ساختمان بسیار قدیمی و ترک خورده زندگی می‌کند و به سلامتی مادر مریض خود اهمیت زیادی می‌دهد. در کنار تمام این مسائل، او بر‌روی یکی از همسایه‌های خود به نام Sophie با بازی زازیه بیتز (Zazie Beetz) کراش دارد و قصد دارد تا نظر او را به سمت خود جلب کند. آرتور هیچوقت پدر خود را ندیده و او را نمی‌شناسد، اما انسان‌های دیگری در زندگی او هستند که او آن‌ها را به جای پدر خود می‌داند. یکی از این افراد کارگر سابقی است که به او یک اسلحه می‌دهد تا او بتواند در مقابل خطرات از خود مواظبت کند و دیگری، مورای فرانکلین (Murray Franklin) با بازی رابرت دنیرو (Robert De Niro) می‌باشد که مدیر یک برنامه late-night تلویزیونی است و آرتور دوست دارد تا یکبار او را پدرانه بغل کند.
اما مساله‌ی اصلی این است که در کنار تمام این مشکلات، آرتور از لحاظ جسمی و روحی نیز تعادل خوبی ندارد و به لطف ظرفی پر از قرص‌های مختلف به زندگی خود به عنوان یک کمدین ادامه می‌دهد. کمدینی که در دفتر مخصوص به خود که نقاشی‌ها و کاریکاتور‌های مختلفی را در آن می‌کشد، جوک نوشته و البته هیچکدام از آن‌ها را حتی یکبار هم بر‌روی صحنه نمی‌خواند. او بسیار زودرنج است و در یکی از صحنه‌ها می‌توانیم مشاهده کنیم که پس از صحبت با یک کارگر اجتماع، او فکر می‌کند که این کارگر به حرف‌های گوش نمی‌دهد و بسیار عصبانی و خشمگین می‌شود. اما آرتور مشکل روانی بسیار بد دیگری نیز دارد که برای ما این مشکل امضای شخصیت جوکر است و آن چیزی نیست جز خنده‌های ناگهانی که اکثرا هم بد موقع به سراغ آرتور می‌آیند و برای او مشکلات زیادی را ایجاد می‌کنند. به نظر می‌رسد که این مشکل به دلیل یک تصادف و صدمه دیدگی در قسمت سر ایجاد شده و غیر قابل کنترل است.
این نسخه‌ای از شخصیت جوکر است که ما قبلا مشاهده نکرده بودیم. در حال حاضر آثار دیگری هستند که ریشه‌های شخصیتی جوکر را به ما نشان می‌دهند. اما جزئیات این فیلم کاملترین چیزی است که می‌توانید پیدا کنید و کمتر فیلمی در مورد شخصیت جوکر است که به تک تک اعضای خانواده او اشاره داشته باشد. آرتور فلک در این فیلم به عنوان یک شخصیت بد شروع نمی‌کند، بلکه او در ابتدا سعی دارد تا انسان خوب و مفیدی باشد. اما مردم در دهه ۸۰ و در شهر گاتام (Gotham) رفتار خوبی را با او ندارند و جامعه نیز کثیف‌تر از آن چیزی است که بتوان در آن دوام آورد. کارگردان سرویس‌های بهداشتی در اعتصاب کاری هستند و زباله‌هایی از گند و کصافت شهر را احاطه کرده‌اند. گروه‌هایی از نوجوانان و البته کارکنان Wall Street هستند که انسان‌های افسرده‌ای مانند آرتور فلک را برای شادی و پیشرفت خود هدف قرار داده‌اند. طولی نمی‌کشد که طی تغییرات جامعه و دولت، حتی دارو‌های فلک نیز به دست او نمی‌رسند و قدم به قدم او روان خود را از دست داده و تبدیل به جوکر، یک روانی غیر قابل کنترل اما دوست داشتنی می‌شود.
این دفعه نوبت واکین فینکس است تا به عنوان شاهزاده دلقک مجرمین یعنی جوکر ظاهر شود و در کنار لیست بازیگرانی نظیر مارک همیل (Mark Hamil)، هیث لجر (Heath Ledger)، جک نیکولسون (Jack Nickolson) و جرد لتو (Jared Leto) قرار بگیرد. راستش را بخواهید، شاید بتوان نقش آفرینی شگفت انگیز فینکس را با نقش آفرینی افسانه‌ای هیث لجر در سال ۲۰۸۸ و در فیلم The Dark Knight مقایسه کرد و به غیر از آن، میتوان گفت که جوکر واکین فینکس، بهترین جوکر سینما تا به امروز است. زیرا جوکر فینکس ویژگی جدیدی را به این ابرشرور اضافه کرد که در گذشته مشاهده نشده بود: انسانیت.آرتوری که در این فیلم تبدیل به جوکر شده، تنها یک ابرشرور برای سرگرم کردن بتمن و انجام اعمال شرورانه نیست. او شخصیتی است که از همان بچگی با نقص‌های روانی خاصی دنیا آمد و هرچقدر که سعی داشت جامعه را به جای خوبی تبدیل کند، اما این جامعه بود که او را تبدیل به شخصیتی تخریب‌گر و شرور کرد. فلک بدون شک آدم بدی است، اما شما نمی‌توانید برای گذشته‌ی او احساس ندامت و تاسف و با او همدردی نکنید و خود را در جایی پیدا خواهید کرد که برای اعمالش به او حق خواهید داد.
شخصیت جوکر، هرچقدر هم که شرور باشد، اما یک هدف و یک منظور مشخص دارد. همانند شخصیت اصلی فیلم Taxi Driver که رابرت دنیرو نقش او را بر عهده داشت، جامعه هیچ ارزشی برای او قائل نبوده و صرفا فقط نادیده گرفته شده است.
بدون شک ناراحتی زیادی در این مساله وجود دارد. در طی فیلم، در حالی که روی صندلی نرم و گرم خود لم داده‌اید، آرتور دانه به دانه خطوطش را رد می‌کند. او مرتکب جنایات غیر قابل توصیفی می‌شود که ما جوامع امروزی شاهد آن‌ها هستیم؛ اما ترسناک‌ترین مساله در مورد فیلم این است که بسیاری از این جرایم توجیح شده به نظر می‌رسند. فلک هیچگاه به عنوان یک شخصیت کاملا بی احساس دیده نمی‌شود و ما به عنوان بینندگان فیلم، می‌توانیم به یاد داشته باشیم که جایگاه قبلی او چه بوده و بخاطر چه مسائلی به جایگاه فعلی‌اش رسیده است. اما یکی از مهم ترین مسائلی که ما در مورد شخصیت جوکر در این فیلم می‌بینیم، این است که او قاتلین و جنایتکاران را با سبک مخصوص به خودش اهلی کرده و این مساله‌ای است که باعث شده تا این فیلم به عنوان یکی از مهم‌ترین فیلم‌های امسال تبدیل شود.
اما بگذارید این را هم به شما بگویم که تاثیر کارگردانانی همانند مارتین اسکورسیزی (Martin Scosese) و برخی از آثارش یعنی Taxi Driver و King of Comedy به صراحت در این فیلم دیده می‌شود. اما کارگردان فیلم عقیده دارد که این فیلم از آثاری همچون Dog Day Afternoon و A Clockwork Orange نیز تاثیر بسیار زیادی گرفته و تا حد زیادی شبیه به آن‌ها در آمده است. بدون شک فیلم Joker بیشتر از اینکه شبیه فیلم‌های کمیک بوکی که قبلا در آن‌ها حضور داشته باشد، شبیه بسیاری از آثار کلاسیک است که در آن‌ها شخصیت اصلی در ابتدا شخصیت خوبی بوده و به مرور تبدیل به یک شخصیت شرور می‌شود. منظورم این است که اگر شما شخصیت جوکر را به کلی از این فیلم حذف کنید و هویت دیگری را به شخصیت اصلی فیلم بدهید، باز هم فیلم موفقی خواهد شد.
فلک هیچگاه به عنوان یک شخصیت کاملا بی احساس دیده نمی‌شود و ما به عنوان بینندگان فیلم، می‌توانیم به یاد داشته باشیم که جایگاه قبلی او چه بوده و بخاطر چه مسائلی به جایگاه فعلی‌اش رسیده است
جدا از این مسائل، شخصیت پردازی که فیلم برای شخصیت Joker در نظر گرفته، تک تک ابعادش منطقی به نظر رسیده و در هیچ کدام از مواردی که به این شخصیت اضافه شده یا مواردی که از آن کم شده، اجباری در کار نبوده است. گاهی اوقات در روند فیلم است که شما احساس می‌کنید روند فیلم بسیار آرام و کنترل شده است، اما خیلی زود یک پیچش و یک اتفاق غیر منتظره، شما را شوکه خواهد کرد. شاید جالب باشد که بدانید، تاد فیلیپس در یکی از مصاحبه‌هایش با مجبه Empire رسما اعلام کرد که فیلم Joker کاملا جدا از دنیای کمیک بوک‌ها بوده و ربطی به داستان‌های کمیکی این شخصیت ندارد.
همانطور که شاید در روند فیلم متوجه شوید، این جوکر جدید شبیه هیچکدام از جوکر‌های قبلی نیست. یعنی اینکه دیگر انتظار خنده‌های شیطانی جرد لتو و یا زخم‌های صورت هیث لجر را نداشته باشید. جوکر فینکس یک جوکر کاملا جدید است که خنده‌‌ی مخصوص به خودش را دارد (فینکس زمان زیادی را برای خلق این خنده‌ها صرف کرده!) و عاشق رقصیدن است که اکثر مواقع شاهد رقص‌های بسیار عجیب و جالبی از او هستیم.
فیلم جوکر به طور کامل از دنیای کمیک‌ها جدا نیست. شخصیت‌های دیگری با حضور بازیگرانی نظیر Beetz, Conroy, و De Niro در فیلم حضور دارند که کاملا به صورت ارجینال خلق شده و پیش از این در دنیای کمیک‌های جوکر دیده نشده بودند، اما شخصیت‌های دیگری نظیر توماس وین (با بازی Brett Cullen) حضور دارند که بدون شک برای علاقه مندان به کمیک‌های این شخصیت بسیار نام آشنایی است و البته باید بگویم که ما این شخصیت را تنها در ثانیه‌های بسیار کمی مشاهده می‌کنیم. در فیلم گروهی دلقک وجود دارند که با نامزد شدن توماس وین برای شهرداری مخالفند و علیه او تظاهرات کرده‌اند. به جز توماس، شخصیت‌های آشنای دیگری نیز حضور دارند که من قصد ندارم نام آن‌ها را برای شما اسپویل یا لو بدهم و بهتر است که خودتان از دیدن آن‌ها سوپرایز شوید.
تصور یک فیلم جوکر بدون حضور شخصیت بتمن (Batman) کار بسیار سختی بود، زیرا این شخصیت، همیشه به عنوان یک نیروی شرور بر علیه بروس وین فعالیت کرده است و تقریبا در تمامی فیلم‌هایی که شخصیت جوکر حضور داشته، پای بتمن هم وسط بوده و این دو جدا از یکدیگر نبوده‌اند. فیلم Joker فیلم فوق العاده‌ای است. زیرا توانست شخصیتی که سال‌ها تنها به شرارت فکر می‌کرده را تبدیل به ضد قهرمانی کند که همگان دوست داشتیم به آن تبدیل شود. Joker فیلمی است که جدا از جهانی که در این ۸۰ سال در دنیای کمیک‌ها حضور داشته است، توانسته را ایده‌ای تازه و دیده نشده از این شخصیت را ارائه دهد و در این راه نیز بسیار موفق عمل کرده است. این فیلم سرگرم کننده، هیجان انگیز و هنری است و قطعا از آن لذت بسیاری زیادی خواهید برد. فیلمی است که پس از تماشای آن امکان دارد تک تک صحنه‌های آن برای مدت زیادی در ذهنتان هک شود و این ویژگی فیلم‌های بزرگ است.
منبع: PCSpot