نشانه های تصویری و چشم مخاطب و همچنین ارتباط بین آنها اساس و بُن مایه اصلی ایجاد شیوه های مختلف تولید پیام های تصویری برای تاثیرگذاری بر مخاطب محسوب می شوند.
نشانه های تصویری و چشم مخاطب
اگر به حرکات چشم خود در طول روز دقت کنید متوجه نحوه عملکرد این ابزار شناختی و نقشه ای ذهنی که برای شناخت پیرامون ترسیم می کند خواهید شد. این نقشه ذهنی بر اساس" تصویر منعکس شده در بخش مرکزی شبکیه چشم" در مغز پردازش می شود.
ساکاد saccade
زمانی که هردوچشم به صورت همزمان و به سرعت از یک وضعیت ساکن به وضعیت دیگری حرکت می کنند و در واقع سریع ترین حرکت یک عضو خارجی بدن انسان، ساکاد نام دارد و هر نشانه ی تصویری برای جذب بیننده خود وابسته به میزان تحریک پذیری این عنصر شناختی است.
کانون های تمرکز در تصاویر
زمان بسیار کوتاهی که تصویر منعکس شده بر روی شبکیه و لکه زرد منطبق و تثبیت می شود به عنوان " کانون تمرکز" شناخته می شود و در تصاویر بر اساس همان نقشه ذهنی که پیشتر به آن اشاره شد ممکن است تعداد زیادی از این " کانون های تمرکز" وجود داشته باشد.
امّا بخش دیگری نیز بسیار پر اهمیت است و آن ارتباط بین ساکادها و کانون های تمرکز هستند. در واقع شناخت انسان از پیرامون بسته به ساکن یا متحرک بودن سوژه ها متفاوت است و این تفاوت بر اساس الگوهای متعدد چشم در مواجهه با آن ها تعیین می گردد.
این الگوها همان ارتباط بین ساکادها و کانون های تمرکز هستند که در قالب های مختلف و در فضای ناخودآگاه ذهنی بر روی سوژه شناسایی ترسیم می شوند.
در واقع رویکرد چشم ما در مواجهه با یک تصویر روی دیوار و یک دوچرخه در حال حرکت بر اساس همین الگوهای ذهنی متفاوت خواهد بود.
تبلیغات و اهمیت سازماندهی عناصر تصویری
با توجه به نکاتی که به آن اشاره کردیم آنچه موفقیت هر ابزار تبلیغاتی را رقم می زند، وابسته به دانش و نحوه به کارگیری صحیح این کانون های تمرکز بر اساس شناخت از رفتار مخاطب (ساکادها) است.
در بیان ساده تر اگر یک پوستر تبلیغاتی را بدون توجه به این موارد طراحی کنیم و یا حتی در فضای ناهمگون با مخاطب موردنظر به نمایش بگذاریم آن پروژه اصلا موفقیتی را کسب نخواهد کرد.
پس برای ایجاد ارتباط موثر با مخاطب، "سازماندهی ادراکی Perceptual Organization " اهمیت بسزایی دارد چرا که بر اساس آن می توان به جای هرز رفتن نگاه، مسیر دلخواه ترسیم شده را به مخاطب نشان داد تا پیام موردنظر به راحتی دیده شود و در نهایت مخاطب به درک صحیح و عمیق تری از آنچه ما به دنبال بیان آن هستیم برسد.
نویسنده: مصطفی مُکاری