کتاب صوتی یادداشت های زیر زمینی از فیودور داستایفسکی با ترجمه و گویندگی علی مصفا در رادیو گوشه چاپ شده است. یادداشت‌های زیرزمینی مربوط به سال‌های پختگی داستایفسکی است. بعد از این که سرد و گرم روزگار را به قدر کافی چشید، زندان رفت، تبعید شد، فقیر شد و یک بیماری سخت را از سر گذراند. آن‌هایی که داستایفسکی را می‌شناسند، یادداشت‌های زیرزمینی را کلید درک همه آثار او دانسته‌اند. داستایفسکی در این کتاب به پیچیده‌ترین جنبه‌های روانشناختی انسان پرداخته است.
داستایفسکی در یادداشت های زیرزمینی از زبان مردی سخن می‌گوید که به دلیل آگاهیِ سرشار نسبت به سایر مردم عادی، به کنج انزوای زیرزمینش خزیده و گویی مقابل فلاکت روزگار و جهالت مردم مشغول طغیانی منفعلانه است. زیرزمین در اینجا نمادی از بریدگی از اجتماع و بیگانگی است. او نسبت به همه‌چیز، شکایت دارد. خودش را از دیگران جدا می‌داند و در مقابل تمام رفتارهای انسان‌های اطرافش و روشن‌بینی‌های دروغین طغیان می‌کند.
این کتاب کتابِ مرد زیرزمینی است، نه داستایوسکی؛ هر چند هر دو تقریباً کلمه‌به‌کلمه بر هم منطبق می‌شوند. در واقع شخصیتِ تندوتیزِ مرد زیرزمینی، شدت حملات و اعترافاتش و بی‌فاصلگی نقادانهٔ ظاهری در روایت اول‌شخص، به بسیاری از خوانندگان چنین القا می‌کند که اینجا با بیانیه‌ای صریح از موضعِ جهان‌بینی خودِ داستایوسکی سروکار دارند و نظرات بسیاری از این زاویه دربارهٔ این کتاب نوشته شده است. در مورد مایهٔ تراژیکِ آن هم حرف‌های بسیاری گفته شده. به نظر می‌رسد هر دو نظریه چیزی را نادیده می‌گیرند و آن طنزی است سبکی، موقعیتی، مجادله‌ای و هجوآمیز که در یادداشت های زیرزمینی جاری است. داستایفسکی به‌حتم در بیان موقعیت‌ها و عواطفِ راوی از خودش مایه‌های بسیار گذاشته؛ آن‌چه موجب تمایز کتابش از کتابِ راوی می‌شود بُعدی افزوده‌شده از خنده است. خنده فاصله‌ای ایجاد می‌کند که فرصتی برای تشخیص فراهم می‌آورد و بدون آن ممکن است کتاب تبدیل به رساله‌ای شود، سوابقِ یک بیمار، فریادی از نومیدی یا هر چیزی که شما بگویید، اما نه اثری هنری. یادداشت های زیرزمینی را پیش‌درآمدی خوانده‌اند بر رمان‌های بزرگِ آخرین دورهٔ کاری داستایفسکی و این تا حدی از آن‌روست که اینجا داستایفسکی برای نخستین‌بار روش فاصله‌گذاری لحنی را به کمال می‌رساند؛ روشی که قادرش ساخت شخصیت‌ها و وقایع را از زوایای متفاوت به شکل هم‌زمان ارائه کند تا در تقابل با هم‌دلی و در پاسخ به آن تعقل را پیش کشد.
برای دانلود کتاب صوتی یادداشت های زیر زمینی به این سایت سر بزنید.