تاریخچه قولنامه در شهر یزد
مردم از دیرباز قبل از انجام معامله یا بعد از آن، معامله را در اسنادی تنظیم می نمودند تا اگر بعدها معامله با مشکلی رو به رو شد به آن استناد نمایند. آنچه مسلم است این است که قولنامه همیشه در معاملات خرید و فروش املاک یزد رایج بوده ولی از زمانی که معاملات از صورت نقدی خارج شده و به صورت وعده ای در آمده تحول زیادی یافته است. برای خرید و فروش ملک و عقد قولنامه به مشاورین املاک مراجعه می نمایند.
مشکلات قولنامه های دستی
در روزگار ما بحث مربوط به وعده بیع یا قولنامه از مسائل بحث برانگیز در بین محاکم و حقوقدانان کشور و حتی عرف جامعه بوده و است. با توجه به این که قولنامه یکی از معاملات رایج بین مردم است باعث طرح پرونده های زیادی در دادگاه ها شده که این امر نیز باعث صدور آرای متفاوت و گوناگون راجع به معاملات قولنامه ای شده است. اسناد عادی و قولنامه هایی که اشخاص به صورت دستی برای خرید و فروش املاک یزد می نویسند یکی از دشواری های جامعه شده به طوری که حتی دیدگاه قضات ما نسبت به حجیت این اسناد با شک و تردید می باشد. رویه قضایی درباره ماهیت و آثار قولنامه مشخص نبوده و هریک از محاکم تفسیر جداگانه ای از قولنامه را برای خود دارند. متاسفانه ما تاکنون قانونی راجع به قولنامه در حقوق ایران نداریم تا بتواند مشکلات و مسائل اینگونه معاملات را حل نماید.
www.samanmelk.com
معاملات غیر منقول و قولنامه املاک در یزد
انجام معاملات غیر منقول تابع تشریفات خاصی است که تحقق آن نیازمند زمان است و همین زمان باعث می گردد که معامله املاک در یزد از زمان شروع مذاکرات تا ثبت آن در یکی از دفاتر اسناد رسمی استان یزد مراحلی را طی نماید. خیلی از معاملات را نمی توان یک شبه انجام داد بدیم معنا که طرفین برای انجام معامله باید یکسری اقدامات اولیه را انجام دهند تا بتوانند معامله اصلی مانند معامله خرید خانه در یزد را به سرانجام برسانند. ولی در عمل طرفین قبل از انجام معامله املاک در یزد می آیند سندی را تنظیم می نمایند و در آن سند تاریخی را معین می کنند بدین قرار که فروشنده تمام این اقدامات را تا آن تاریخ انجام دهد و ملک را به خریدار تحویل دهد و خریدار نیز ثمن معامله را در تاریخ مذبور به فروشنده تحویل دهد که به این سند به اصطلاح قولنامه گفته می شود.
ماهیت حقوقی قولنامه در یزد
در خصوص اینکه قولنامه تا چه حد قدرت و لزوم اجرایی پیدا می کند میان صاحب نظران اختلاف وجود دارد و محاکم نیز از این وضعیت مصون نماندند. در بخشنامه ای که شورای عالی قضایی صادر کرد تصریح شده آنچه صرفا قولنامه است و ترتیب مقرر در آن ضمن عقد لازم انجام نگرفته و تعهد نشده است اعتبار قانونی و شرعی ندارد و دادگاهها نمی تواند طرفین را الزام به وفا نمایند بنابراین اگر راجع به زمین در یزد قولنامه ای تنظیم و وعده معامله داده شده و ضمن عقد لازم شرط نشد لازم الوفا نیست. خوشبختانه صرف نظر از ابراز عقیده کمیسیون محترم لازم به ذکر است که بخشنامه ناقض قانون نیست. قولنامه، قولنامه است ولا غیر. قراردادی است بر پایه ماده 10 قانون مدنی و لذا در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافض و الزام آور است.
تفاوت قولنامه و عقد بیع
توجه داشته باشید که قولنامه، عقد بیع نیست و تنها وعده بیع است بدان معنا که طرفین قبل از انجام معامله اصلی مانند معامله خرید آپارتمان در یزد که همان بیع باشد سندی را تنظیم می نمایند تا اقدامات اولیه عقد بیع را انجام دهند و فروشنده در تاریخ مشخص شده ملک را به نام خریدار زده و خریدار هم ثمن معامله را به فروشنده تحویل دهد. بعد از اینکه مقدمات معامله اصلی آماده شد طرفین در دفتر اسناد رسمی حضور یافته و عقد بیع را منعقد می نمایند.
منبع: www.samanmelk.com