در هنگام خرید سیستم کنترل دسترسی یا انواع ریدر کنترل دسترسی برای سازمان خود، معیارهایی وجود دارد که می‌بایست آن‌ها را در نظر بگیرید. شما باید منطبق با نیاز خود و اینکه چه کسانی به چه محیط هایی دسترسی داشته باشند، نوع سیستم اکسس کنترل مورد نظر را انتخاب نمایید تا نهایت ایمنی و امنیت برای شما تامین شود برای مثال: برای برقراری امنیت تردد در مکان‌های شلوغ و پر رفت و آمد؛ شما نمی‌توانید از سیستم‌های کنترل دسترسی معمولی و ارزان قیمت که امکانات خیلی کمتری دارند، استفاده کنید.
انواع ریدر کنترل دسترسی
انواع ریدر کنترل دسترسی عبارتند از:
• ریدر کارتی
• ریدر رمزی (صفحه کلیدی یا کیپد)
• ریدر احراز هویت دو عاملی(برای مثال ریدر با قابلیت تشخیص چهره و کارت)
• ریدر اثر انگشت بیومتریک
• ریدر تشخیص چهره
• ریدر عنبیه چشم
• ریدر اسکن کف دست
ریدر کارتی
به طور کلی دو نوع کارتخوان داریم که در ذیل به آن‌ها شاره می‌کنیم:
• کارت خوان‌های نوار مغناطیسی
• کارت خوان‌های مجاورت
کارت‌های نوار مغناطیسی شباهت زیادی با کارت‌های اعتباری شما (عابر بانک) دارند؛ برای استفاده از آن‌ها، شما کارت خود را در خوانش‌گر (ریدر یا کارتخوان) می‌کشید.
کارت‌های مغناطیسی نیز از تکنولوژی RFID استفاده می‌کنند و شما برای استفاده از آن‌ها، کارت را به خوانش‌گر فقط نزدیک می‌کنید. این کارت‌ها در فاصله 5 سانتی‌متری ریدر قرار می‌گیرند؛ یعنی کار می‌تواند تنها با نزدیک کردن کارت خود به ریدر به منطقه مورد نظر دسترسی پیدا کند.
شما نیز می‌توانید در این سیستم‌ها دسترسی هر کارت به منطقه مورد نظر را تعیین نمایید، حتی به‌وسیله نرم افزارهای مرتبط با این تجهیزات می‌توانید تاریخچه استفاده از کارت‌ها و مناطقی که از این کارت‌ها استفاده شده است را داشته باشید.
حال باید تصمیم بگیرید که با توجه به نوع منطقه مورد نظر، از کارت خوان‌های با سیم یا بی‌سیم استفاده کنید. لازم به ذکر است تغذیه کارت خوان‌های بی‌سیم به‌وسیله باتری می‌باشد و اغلب در مناطقی که امکان کابل‌کشی وجود ندارد استفاده می‌شوند.
کارتخوانهای بی‌سیم (ریدر کارت وایرلس)
کارتخوانهای بی‌سیم معمولا در محیط های با وسعت و مساحت کم استفاده می‌شوند. این کارتخوان‌ها، به‌وسیله باتری کار می‌کنند برای مثال در ابنیه‌های تاریخی که امکان سوراخ‌کاری و کابل‌کشی وجود ندارد از کارتخوانهای بی‌سیم استفاده می‌شود. برای برنامه‌ریزی کارتخوانهای بی‌سیم باید به صورت تک به تک اقدام نمود و امکان برنامه‌ریزی جمعی وجود ندارد.
کارتخوانهای با سیم
کارتخوانهای با سیم به صورت مستقیم به برد مرکزی اکسس کنترل متصل می‌شوند و حتی منبع تغذیه آن‌ها (پاور) از پنل مرکزی یا مدار کنترل درب مورد نظر است این مزیت به شما امکان آپدیت و بروز رسانی مستقیم قوانین و موارد دسترسی در کارتخوان‌ها را می‌دهد، حتی می‌توانید برای مدت مشخصی کارتخوان منطقه مورد نظر را از دسترس خارج کنید و دسترسی افراد را محدود نمایید.
ریدر رمزی یا صفحه کلید (کی پد)
شاید در دور و اطراف خود از این نوع صفحه کلید ها دیده باشید، این نوع ریدر، یک صفحه کلید است که هر فرد کد مشخصی را برای ورود به ناحیه مورد نظر وارد می‌کند. تفاوت‌های عمده‌ای بین ریدرهای کارتی و ریدرهای رمزی وجود دارد اما باید دید که امنیت در دسترسی (میزان ایمنی در فرآیند کنترل دسترسی) در کدام یک بیشتر است.
پاسخ پرسش بالا کوتاه و صریح است، هیچ کدام ایمن نیستند. رمزها (پین‌ها) و کارت‌های دسترسی (RFID) تنها تا زمانی ایمن هستند که افرادی که به آن‌ها دسترسی دارند از آن‌ها مراقبت کنند. برای مثال، افراد از لو دادن پین دسترسی خود اجتناب کنند. مشخصا زمانی که پین دسترسی لو رفت باید آن را از درجه اعتبار ساقط کرد و سریعا باید آن را از سیستم حذف کنیم. کارت‌های مغناطیسی نیز ممکن است در معرض سرقت (جیب‌بری) قرار بگیرند و یا حتی، کارت‌ها به‌وسیله ابزار خاصی کپی شوند. لذا کاربران سیستم، باید در حفظ و حراست از کارت یا پین خود کوشا باشند.
ریدر احراز هویت دو عاملی
بکارگیری دو پروتکل در دستگاه کنترل دسترسی، به‌صورت همزمان قطعاً دارای امنیت بیشتری نسبت به سیستم‌های یاد شده قبلی تک پروتکل خواهد بود. بطور واضح تر؛ می‌توانید برای کنترل دسترسی ناحیه مورد نظر، از هر دو تکنولوژی ریدر کارت و ریدر رمز استفاده نمایید، یعنی برای هر منطقه هر دو ریدر را نصب کنید، اما امروزه ریدرهایی تولید شده است که به‌صورت همزمان هر دو قابلیت را دارا می‌باشند. ریدرهای دو عاملی، امنیت سیستم کنترل دسترسی را بدون استفاده از دستگاه اضافه‌تر، دو برابر می‌کنند.
در بالاتر اشاره کردیم که، در صورت لو رفتن رمز یا به سرقت رفتن کارت، سیستم کنترل دسترسی دچار چالش جدی می‌شود و امنیت آن زیر سؤال می‌رود، حالا این پرسش پیش روی ماست که، آیا سیستم مطمئن‌تر و ایمن‌تری وجود دارد؟
ریدر اثر انگشت بیومتریک
بیومتریک، به معنای سیستم تشخیص افراد زنده است؛ که گول زدن آن بسیار دشوار است. اثر انگشت، یک شناسه یکتا و قابل تشخیص است. در این نوع ریدر از سنسور اثر انگشت استفاده می‌شود. قیمت این ریدر، از دو نوع ریدر کارت یا رمز خیلی بیشتر است؛ لذا اگر امنیت در کنترل دسترسی ناحیه مورد نظر برای کسب و کار شما در اولویت است باید از ریدر بیومتریک استفاده نمایید، همچنین برخی ریدرهای اثر انگشت دارای ریدر کارت و رمز (صفحه کلید) می‌باشند که، استفاده همزمان از هر سه الگو باعث ارتقا فرآیند کنترل دسترسی به ناحیه مورد نظر شما می‌شود.
ریدر تشخیص چهره
با پیشرفت تکنولوژی، دستگاه‌های اکسس کنترل نیز بروزتر شده اند، تا جایی که به کمک فناوری دیپ لرنینگ قادر به تشخیص چهره افراد می‌باشند. در این نوع ریدر، چهره افراد در ابتدا اسکن می‌شود، سپس در دستگاه یا ماژول (پنل) مرکزی ذخیره می‌شود و به‌صورت شبکه، برای سایر ریدرها ارسال می‌گردد. پیکربندی در این نوع ریدرها به‌وسیله شبکه محلی (اینترنت)، از طریق نرم افزار اکسس کنترل امکان پذیر می‌باشد.
در این حالت کافی است فرد مورد نظر در مقابل دوربین این ریدر بایستد و پس از شناسایی و مطابقت چهره اجازه دسترسی به ناحیه مورد نظر داده خواهد شد. در برخی ریدرهای بروزتر، امکانی اضافه شده است که اجازه تردد با تصویر غیر زنده را به کاربر نخواهد داد، یعنی تقلب در تردد امکان پذیر نیست. (تردد به‌وسیله عکس کاربر ثبت شده در سیستم-Anti-spoofing)
ریدر عنبیه چشم
در سال 2019، کمپانی ZKteco با معرفی ریدر عنبیه چشم گام بلندی را در ارتقا امنیت تردد در سیستم‌های کنترل تردد، برداشت. حالا در 0.3 ثانیه به‌وسیله این تکنولوژی فرد مورد نظر شناسایی و فرمان دسترسی به ناحیه مورد نظر برای او صادر خواهد شد. چهار ویژگی‌های منحصر به فرد این ریدر عبارتند از:
• سرعت بسیار بالا در تشخیص چهره بیومتریک (زنده)
• مکانیزم ضد تقلب بسیار قدرتمند
• تشخیص چهره بیومتریک حتی با داشتن پوشش اضافی (مانند ماسک تنفسی یا عینک)
• دارا بودن الگوهای از پیش تعیین شده در تشخیص گریم چهره افراد
ریدر کف دست
در این نوع ریدر، دوربینی استفاده شده است که مجهز به اسکن خطوط کف دست افراد است. این نوع ریدر، از قیمت مناسب‌تری نسبت به ریدر عنبیه چشم، برخوردار است و استفاده همزمان از ریدر کارت و پین کد می‌تواند امنیت فرآیند کنترل دسترسی را در ریدر کف دست، تا حد بسیار زیادی ارتقا بخشد. همانند ریدر تشخیص چهره این ریدر نیز قابلیت بکارگیری در شبکه محلی را دارا می باشد.
حالا این سوال مطرح است که کدام ریدر مناسب سازمان و یا پروژه شما می‌باشد؟
قطعا دو عامل قیمت و امنیت می‌تواند در انتخاب نوع ریدر شما را به چالش بکشد.